Марат Оспанов атындағы Батыс Қазақстан мемлекеттік медицина университеті Факультет: Жалпы медицина Кафедрасы: 1 Ішкі аурулар Студенттің өзіндік жұмысы Тақырыбы: Феохромоцитоманың клиникалық симптом дары мен диагностикалық критерийлері Орындаған: Орын М.А. Тобы: 406 А Тексерген: Дандагариева Ж.с. Ақтөбе 2017
Жоспары : I. Кіріспе II.Негізгі бөлімі Феохромоцитома туралы түсінік Феохромоцитомадағы клиникалық синдром дар Феохромоцитоманың диагностикасы III.Қорытынды IV.Пайдаланылған әдебиеттері
Феохромоцитома (phaios қара, қошыл; chromos хром) кризді ағымды клиникалық қатерлі артериялық гипертензия мен көрінетін, катехоламин дер бөліп шығаратын (адреналин, норадреналин) экстраадреналды хромаффинді тіннің немсе бүйрек үсті безі милы затының ісігі. Кіріспе
Феохромоцитома- бұл бүйрекүсті безі ми қабатының хромафиндік тінінен дамыған ісігі. Клиникалық көріністеріне гипертониялық криз дер,жүрек қағуы, үрейлену, діріл, бас ауруы, бас айналуы, құсу және вазоматорлық көріністер жатады. Криздің сипоты ісіктен бөлінетін катехоламиннің түріне тәуелді. Егер адреналиннің бөлінуі босым бокса, гипергликемия, гиперметаболизм, тахикардия, діріл байқалады және систолалық қысым босым жоғарылайды.Криз ұзаққа созылмайды. Ісіктен норадреналин бөлінетін бокса, хонда диастолалық қысым босым көтеріледі және брадикардия, стенокардия ұстамасы, көз түбі өзгерістері байқалады және криз кезінде АҚ баяу көтеріліп,гипертензия ұзаққа созылады. Іштің пальпациясы,ауры дене қызметі, эмоция құбылыстары қысымның көтерілуіне немсе криздің дамуына түрткі болады. Феохромоцитоманың негізгі белгісі – АҚ-ның 250/140 – 300/160 мм с.б.б дейін ұстамалы көтерілуі болып та баллады. Криз кезінде терінің мрамор тәрізді болуы, базару, көз алмасының кеңеюі, тахикардия, яғни ЖЖЖ 130 рет, жалған зәр шығарулар болады. Феохромоцитомаға душар болған науқастар жүдеген және терісі бозарған болып келеді. АҚ жоғарлауына пароксизмальды типі тән. Менің науқасымдағы патологиялық өзгерістер феохромоцитома кезіндегі өзгерістерге сайт келмегеннен, мен бұл ауруды теріске шығарамын. Феохромоцитома туралы түсінік
Науқастарда келесі синдром дар байқалады: Нейропсихикалық синдром (бас аурыуы, парестезиялар); Нейровегетативті синдром (тері бөлінуінің бұзылуы, дірілдеп тоңу); Асқазан-ішек жолдары қызметінің бұзылуы синдромы (жүрек айнуы, құсу, құрсақта аурысыну сезіну); Кардиальды синдром (ентігу, жүрек жиі соғуы); Эндокриндік-зат алмасуы синдромы (қант диабеті, жыныс мүшелерінің қызметі бұзылуы). Феохромацитомада феохромоцитомалық криз дер байқалуы мүмкін: Қатты бас аурыуы; Көз қырағылығы төмендеуі; Жиі зәр бөлінуі; Жалпы мазасыздану, тремор, тершеңдік; Артериальдық қан қысымының қатты көтерілуі (систолдық мм сын. бағ.- дейін; диастолдық – 180 мм сын. бағ.-дейін); Жүрек ырғағы бұзылуы.
Феохромоцитома клиникалық көрінісі Артериялық гипертензия тұрақты болады, бірақ жиі кризді сипота болады, бұл кезде АҚҚ өте жоғары көрсеткіштерге жетеді (систолалық қан қысымы 250 мм Hg). АГ ұстама аралық кезеңде ортастатикалық гипотензия мен ұштасады. Жүрек қағу, диспноэ, түрлі локализациялы аурыу сезімі тән. Жалпы симптом дар: тершеңдік, қызу сезімі, мазасыздық, лоқсу, іш қату. Неврологиялық көріністер: бастың ауруы, парестезиялар, көру қабілетінің бұзылуы. Жиі ұстамалар психомоторлы қозғыштықпен сипоталатын паникалық шабуыл типімен өтеді (симпато-адреналды криз). Қатерлі феохромоцитомалар катехоламин дер артық өндірілуімен қатар инвазивті өсумен және метастаз беремен (лимфа түйіндеріне, сүйекке, бауры, көкірек аралыққа) сипоталады.
Диагностикасы I. Зертханалық диагностикасы Феохромоцитоманы анықтау мақсатында қанда катехоламин дерді анықтау ақпаратты емс. Катехоламиндердің аралық метаболизмі өнімдерінің мөлшерін анықтау аса маңызды: қан сарысуындағы бос метанефриндер (метанефрин және норметанефрин) және несептегі конъюгирленген метанефриндер. Катехоламиндердің соңғы метаболиті ванилилминдаль қышқылының (ВМҚ) эксрециясын және несеппен катехоламин дерді анықтаудың ақпараттылығы төмен. Бұл кезде ВМК концентрациясы гипертоникалық кризден кейін бірнеше сағаттан соң несепте немсе тәуліктік несепте анықталады. II. Топикалық диагностика Бүйрек үсті безінің КТ (МРТ) өте ақпаратты, себебі феохромоцитомалардың 90%-ы бүйрек үсті безінде орналасады. Үлкен қиындықтар бүйрек үсті безінен тыс орналасқан феохромоцитомаларды анықтау кезінде туындайды. Орналасқан урны белгісіз ісік кезінде жүрек (перикард), қуық, УДЗ-сі, паравертебральны және парааортальды аймақтарды МРТ зерттеу мен куеде қуысының КТ-сі тағайындалады. Метайодбензилгуанидинмен (МЙБГ) сцинтиграфия бүйрек үсті безінен тыс феохромоцитомалардың топикалық диагностикасында аса ақпаратты. МЙБГ хромаффинді тін жасушаларында жена лады, себебі қалыпты бүйрек үсті безінің тіні изотопы сирек жағдайда сіңіреді, ал феохромоцитоманың 90%-ы сіңіреді.
III. Қалқанша бездің медуллярлы выборы мен гиперпаратиреоз секілді қосымша патология кезінде скринингті зерттеу (КЭН-2 синдромы, бөлімді қараңыз): қанда кальцитонин мен кальций деңгейін анықтау. Салыстырмалы диагностикасы. Кризді ағымды эссенциальды гипертензия, тиреотоксикоз, паникалық шабуылдар (симпатоадреналовый криз дер), истериялық невроз, нейроциркуляторлы дистония, бүйрек үсті безінің инциденталомасы (артериялық гипертензия мен немсе гипертензиясыз).
УДЗ және КТ бүйрекүсті безінің ісік тәріздес түйінін анықтайды
Сонымен. феохромоцитома дегеніміз -- кризді ағымды клиникалық қатерлі артериялық гипертензия мен көрінетін, катехоламин дер бөліп шығаратын (адреналин, норадреналин) экстраадреналды хромаффинді тіннің немсе бүйрек үсті безі милы затының ісігі. Қорытынды
Айтбембет Б.Н. Ішкі ағза ауруларының пропедевтикасы.Алматы"Кітап"баспасы.2005 ж.568 бет. Пайдаланған әдебиеттер Жаманқұлов Қ.А. Ішкі аурулар – Астана – Ақтқбе,2008 ж 4. Жумагалиева А.Н. Альфа антитрипсин тапшылығы бар өкпенің созылмалы обструктивті аурулары Семей