Саба қ ты ң та қ рыбы: «Ацетилен оның гомолог тары Құрамы, құрилысы, изомерлері,алинуфы»

Саба қ ты ң ма қ сайты: Алкиндерді ң құ рилысы, изомерлері, құ рамы, алину жолдары туралы т ү сінік беру. Алкиндерді ң құ рилысы, изомерлері, құ рамы, алину жолдары туралы т ү сінік беру. К ө мірсутектер туралы т ү сініктерін одна ә рі дамыту. К ө мірсутектер туралы т ү сініктерін одна ә рі дамыту. Қ орша ғ ан органны қ ор ғ ау.Қ орша ғ ан органны қ ор ғ ау.

Сабақ жоспары: 1.Құрамы: жалпы формуласы, номенклатурасы. 2.Құрилысының ерекшеліктері: үш еселі байланныс, гибридтену күйі. 3. Изомерлер мен олардың түрлері 4. Алыну жолдары

Интернет ресурстары Интернет ресурстары htm htm

Алкиндер Алкиндер (ацетиленді к ө мірсутектер) – құ рамында 1 ү ш байланнысы бар қ анны қ па ғ ан халифаты к ө мірсутектер. Алкиндерді ң жалпы формуласы: СnH2n-2. 5

Ацетилен- алкиндердің алғашқы өкілі. А цетиленні ң құ рилысы: 6

Ацетилен молекуласында ғ ы к ө міртек атомы ү ш байланныспен байланныс қ ан. Ү ш байланныс- ү ш байланнысты ң біреуі сигма, екеуі пи байланныстан т ұ рады. Ацетилен молекула сыны ң құ романы кіретін к ө міртек атомы sp-гибридтенген к ү где болады. 7

Ү ш байланнысты ң т ү зілуі 8

Ацетилен молекула сыны ң құ рамында ғ ы ү ш байланнысты мынадай схема т ү рінде жазу ғ а болады: 9

Алкиндер Алкиндерді ң жалпы формуласы СnH2n-2. 10

Алкиндерді ң номенклатурасы 1.Алкиндердің аталуфы алкендердің аталуфына ұқсас. Халықаралық номенклатура бойынша алкиндерді атағанда алкандардың ан жұрнағын ин жұрнағына алмастырады. 2. С - 2 атомы этан ® этин; С -3 атомы ® пропан ® пропин и т.б. 3.Үш байланныс негізгі тізбекке кіруі керек. 4.Көміртектерді еселі байланныс жақын орналасақан шатен бастап нөмірлейді. 11

Құ рилыс изомерлері (С 5 Н 8 ден басталады ): 12

Еселі байланныс орнына с ә йкес изомерлер С 4 Н 6 -дан басталады.:

Алкадиендер мен циклоалкан дар арасында ғ ы класаралы қ изомерлер.( С4Н6-дан бата лады): 14

Алкиндерді алу жолдары Метанны ң термиялы қ крекингісі: Кальций карбидінің гидролиз реакциясы 2500°С: 15

Физикалы қ қ асиеті Қайнау, балқу температура лары ацетиленді көмірсутектерде олардың молекулалық массаларының өсуіне байланнысты аркады. Алкиндер С 2 Н 2 -С 4 Н 6 – газкүйінде, С 5 Н 8 -С 16 Н 30 – сұйық затрат, С 17 Н 32 – қатты затрат. Алкиндердің қайнау, балқу температура лары алкендерге қарағанда жоғары. Алкендер мен алкиндерді ң физикалы қ қ асиеттері Алкиндер суда нашар, ал органикалы қ еріткіштерде жа қ сы ериді. 16

Алкиндерді ң химиялы қ қ асиеттері Алкиндердің химиялық қасиеттері алкендерге ұқсас. Алкиндердің байланныстарының сипаттамасы: 17

Гидрогалогендеу 18

Гидратация (Кучеров реакциясы) 19

Полимерлену 600С- қ а дейін қ ыздырыл ғ ан белсендірілген к ө мірді ң ү стінен ө ткізгенде, ацетилен бензол ғ а айналады: 20

Алкиндерді ң тосты ғ уфы Ацетилен о ң ай тосты ғ ады. Ацетиленді калий перманганалтыны ң суда ғ ы ерітіндісі ар қ илы ө ткізсе, ерітінді т ү ссізденеді. 21

Ацетиленні ң жану реакциясы 22

Алкиндерді қ алдану 23

С ұ ра қ тар 1. Т ө мендегі қ осилыстарды ң қ айсысы алкиндерге жатады?Атын ата ң дар. 24

25

3. 3-метилпентин-1 изомері... 26

4. Химиялы қ реакция те ң деуін ая қ та ң дар. Ө німні ң алтын ата ң дар. 27

5. Ацетиленнің гомолог тары мен ацетилен қай жерлерде қолданнылады? 28

Ү й ж ұ мысы: §4.5 8,9,13 жаты ғ улар 29