Орындаған:____________ Қабылдаған: ___________ Орындаған:____________ Қабылдаған: ___________

Жоспар 1. Босануға дайындық 2.Босанудың басталу себептері 3. Босану кезеңдері

Бірінші кезеңде босану ағымын жүргізу Д ә рігер бірінші кезеңде ә йелдің жалпы жағдайын (қан қысымын, таймыр соғуын), толғақ күшінің жиілігін, ұзақтығын, жатыр мойнының ашылу қарқынын ж ә не н ә росте басының жылжуын анықтайды. Жатырды қолмен сипап, толғақтың күшін толық анықтау жеткіліксіз, сондықтан жатырдың жиырылу қасиетін гистерография, реография, радиотелеметрия арқылы анықтаған ж ө н.Босану ағымын бағалау үшін партографиялық ә дісті қолданады (босану ағымын графикалық тұрғыда бағалау). Бірінші кезеңде – н ә ростенің күй–жағдайын, жүрек соғуын бақылау ө те қажет. Қазіргі кезде оның жүрек соғуын мониторлық ә діспен бақылайды (КТГ). Босану ағымында КТГ–нің диагностикалық маңызы зорь – ұрықтың күй–жағдайын ж ә не жатырдың жиырылу қасиетін анықтайды. Босану ағымында тек сыртқы акушерия т ә сілі арқылы жатыр мойнының ашылуын, н ә росте басының жылжуын анықтау қиын. Сондықтан қынаптық зерттеу ә дісін кеңінен қолданады. Босану кезеңдеріндегі қынаптық зерттеуге к ө рсеткіштер: 1) жүкті ә йел перзентханаға түскенде; 2) қағанақ сумы кеткенде; 3) жыныс жолдарынан қан кеткенде; 4) н ә ростенің жүрек соғуы нашарлағанда; 5) босану қарқынын анықтау үшін (тұңғыш босанғандарда 6 сағаттан кейін; бұрын босанғандарда 3 сағаттан кейін); 6) екінші кезеңнің алтында.

Екінші кезеңде босану ағымын жүргізу Екінші кезеңде д ә рігер ә йел дің жалпы күй-жағдайын, толғақтың күшін, ұзақтығын, ұрықтың жүрек соғуын ( ә рбір күшенуден 1–2 минут тан соң, плацента–жатыр қанайналымы қалыптасқаннан кейін), оның жамбас қуысынан жылжу жылдамдығын анықтайды. Күшену кезінде жатырдың жиырылу қасиетін бағалай отырып, оның т ө менгі сегментінің жағдайына к ө ңіл б ө лу қажет. Акушерия к ө мегі. Н ә росте басы жыныс қуысынан к ө рінгеннен бастап, акушерия к ө мегіне дайындаллоды. Біріншіден, анаға түсініктеме береді – акушерия к ө мегі кезінде дұрыс терең тыныс алуды, күшену ережелерін үйретеді. Акушерия к ө мегін н ә росте басы жыныс қуысынан "кесіп- жарып" шығысымен бастарды; себебі оның басы жамбас түбіне қатты қысым жасап, созыв, сонымен қатар н ә росте басы осы мезгілде босану жолдарының қабырғаларынан қысым аллоды, осылардың ә серінен аралық жыртылып, н ә росте миының қанайналымы бұзылуы мүмкін. Осы кезде дұрыс к ө рсетілген акушерия к ө мегі бұл асқынулардың алтын алуға үлкен к ө мэк етеді. Н ә росте басы мен жатқанда к ө рсететін акушерия к ө мегі ("аралықты қорғау") бірнеше қол ә рекеттерінен тұрады.

Үшінші т ә сілде – ә йелдің күшену күшін реттейді. Бас т ө бе бұдырмақтарымен сыртқы жыныс ернеуіне тірелгенде, аралықтың жир тылу қаупі аркады ( ә йел қатты күшене бастарды). Күшену күшін реттеу үшін: шүйде шұңқыры симфиздің т ө менгі жиегіне тірелгенде, ә йел күшенуін тоқтатып, терең ж ә не жиі тыныс алуы керек. Акушерка ә йелдің күшенуі біткенше, қолдарымен бастың жылжуын ұстап, біртіндеп, оң қолының саусақтарымен жыныс ернеуін созыв, сол қолымен басты жоғары к ө теріп, шығарып аллоды. Т ө ртінші т ә сілде - н ә росте иығын босатып, оны тудырып алу. Н ә росте басы туылғаннан кейін, иық іштей, бас сырттай бұрылады. Ә йел күшенген кезде, бас бетімен ананың оң не сол санина бұрылады (позиция сына карама–қарсы), иық ішкі бұрылыс жасап, жамбастың шығаберіс жазықтығының тік ө лшеміне с ә йкес келеді. Алдымен алдыңғы, седан кейін артқы иық шығады. Ол үшін акушерка н ә ростенің басын екі қолымен ұстап, алдыңғы иығы босап шыққанша, оны ақырындап т ө мен таркады, седан кейін оң қолын аралыққа қойып, сол қолымен басты жоғары к ө теріп, артқы иықты босатып аладі. Иық белдеуі шыққан соң қолтық астаны екі қолдың сұқ саусақтарын енгізіп, оны жоғары к ө теріп, н ә ростені тартып тудырып аллоды.

Ә дебиет Негізгі Мемлекеттік тілде: 1. БисембаеваР.С., Раисова Ә.Т., Нұрқасымова Р.Ғ. оқулық «Акушерия». – Алматы А.Т. Раисова., Нұрқасымова Р.Ғ. оқулық «Акушерия ж ә не гинекология». – Алматы 2002 Орыс тілінде: 1. Акушерство: учебник + CD. Раздинский В.Е.- М., с. 2. «Гинекология. практикум» В.Б. Цхай., Т.А. Макаренко, Е.К.Шаламова, И.О.Ульянова. – Ростов - на – Дону Сестринское дело в акушерстве и гинекологии: учебник. Дзигуа М.В.-М., с. 4. «Акушерство и гинекология. Практикум» под редакцией Т.Е. Белокриницкой. Ростов-на-Дону Қосымша 1. Внутрибольничная инфекция: учебное пособие. В.Л. Осипова. М с 2. Гинекология. Л.Н.Василевская, В.М.Грищенко, В.П. Юровская, Н.А. Щербина. Ростов-на-Дону, «Феникс» Перинатальное акушерство. В.Б.Цхай – Ростов-на – Дону, «Феникс», Программа ВОЗ «Безопасное материнство» 2008.