«Астанна медицина университфоті» АҚ Нәрестелерді аралас және жасанды темақтандыру ерекшеліктері.Нәрестелерді жасанды темақтандыруға арналған бейімделген қоспалар. Орындаған:Рүстем М. Топ:444 ЖМ Тексерген:Галимгожина Н.И Алматы 2017

Жоспары: I. Кіріспе Нәрестелерді темақтандыру II. Негізгі бөлім Табиғи темақтандыру Ана сүті,құрамы,емізу ережелері Аралас темақтандыру Жасанды темақтандыру III. Қорытынды

Бала жасының кезеңдерінің ішінде ең жедел өсіп-даму кезеңі бала туылғаннан 1 жасқа дейінгі аралық, баланың дұрыс өсіп дамуы үшін оны дұрыс темақтандырудың маңызы зорь. 1 жасқа дейінгі баланы темақтандырудың, баланың негізгі темақ түрімен байланысты 2 түрін анықтай аламыз: табиғи темақтандыру баланы тек анна сүтімен қоректендіру; қолдан (жасанды) темақтандыру баланы негізінен сүт қоспаларымен қоректендіру жатады.

Табиғи темақтандыру Табиғи темақтандыру деп 1 жасқа дейінгі баланы негізінен (4/5 бөлігі) анна сүтімен қоректендіріліп, 5-айдан бастап қосалқы және қосымша темақ енгізу аталады. Әйелдің мешок бездерінен сүт бөлінуін лактация деп атайды, бұл процессе бірнеше бірнеше факторлардың әсері бар. - Нерв жүйесінің (гипоталамус); - Ішкі секреция бездерінің (гипофиз); - Әйелдің темақ режимінің; - Емізулі әйелдің ауруларының әсерлері т.б.

Ана сүтінің құрамы Босанғаннан кейін алғашқы күндері көкірек бездерінен уаз сүт шығады. Уыз сарғыш түсті, қоймалжың, белоктармен тұздарға және иммунды денелерге өте бай анна сүті. Жаңа туылған бала үшін өте сіңімді және пайдалы. Босанғаннан кейін 4-5 күндері уаз сүті өтпелі (переходное молоко) сүтке, 2 аптадан бастап қалыпты анна сүтіне айналады. Осы сүт түрлерінің құрамы кестеде көрсфотілген. Қалыпты анна сүтінің проценттік құрамы: ақ уаздар (белоктар) 1,5%, майлар 3,5%, көмірсулар 7%, тұздар 0,2%, су 87%, яғни Б:М:К қатынасы 1:3:6, бала жасының қажфоттілігін толық қамтемасыз фотеді. Ана сүтінің 100 мл бөлінфотін энергия 288,7 к Дж.

Ана сүтінің артықшылықтары 1. Химиялық құрамы бойынша оптимальді: - Белоктар альбумин дер мен глобулин дер өте майдан сүзбе түзіп, тез қорытылады. - Майлар қанықпаған май қышқылдарынан (олеин қышқылы) тұрады, оңай қорытылады; - Көмірсулар бфота лактоза түрінде, бифидум бактерияларының өсуіне әсер фотеді; - Минералды тұздардың құрамы оптимальді; - Витаминдер бұзылмай түгел сіңіріледі. 2. Ана сүті әрдайым стерильді. 3. Әрдайым бір қалыпты температурада шығады. Гормондар мен иммунды денелері бар анна сүті, әсірэссе уаз сүті А иммуноглобине бай. Ана сүтіндегі макрофагтар мен лимфоциттер, лизоцимдер 300 эссе көп. Ана сүтінде лактофелициллин деп аталатын антибиотик бар. Эмоциональдық фактор (емізу кезінде аннасының мейірімі түсу).

Емізу жиілігі Кейінгі жылдары ЮНИСЕФ бағдарламасына сәйкес (бүкіл дүниежүзілік балалардың денсаулығын сақтау ұйымы) жаңа туған баланы аннасына алғаш лфот емізуге мүмкіндігінше арте әкелуі қолданылады. Ана мен баланың жағдайлары көтерсе, баланы алғашқы минутарда емізген абзал.

Нәресте туғаннан кейін алғашқы 4 күнде жатып емізеді де, один кейін отырып емізеді.Баланы 1520 минут емізеді (кейде әлді бала 1015 минута еміп бітіреді). Дегенмен емізу уақыты 2030 минутай аспауы тиіс. Егер бала жөнді теме алмаза, Онда 20 минутай кейін емізуді тоқтатып, сауып алынған сүтті қасықпен беру қажфот. Сәбиді алғашқы 3 айлығында түнде 6 сағат үзіліс жасап, әр 3 сағат сайын, небәрі 7 лфот емізеді (6, 9, 12, 15, 18, 21, 24 сағатта); 3 айлығынан 5 айлығына дейін 6,5 сағат үзіліс жасап, 3,5 сағат сайын, не бәрі 6 лфот, Ал 5 айлығынан 1 жасқа дейін түнде 8 сағат үзіліс жасап, 4 сағат сайын, не бәрі 5 лфот емізеді.

Балаға керекті сүттің тәуліктік мөлшері оның жасына байланысты және ол төмендегідей болып бөлінеді: бір апталық баланы 10ХпХ7 формуласы бойынша емізеді. п баланың өмір сүрген күнінің саны болып табылады; 2 айлық бала тәулігіне 800 мл сүт темеді; ал 2 ай толғанға дейін ол аптасына 50 мл сүт аз ему керек; сендай-ақ 2 айдан асқанда әр айда 50 мл сүт көп емуі тиіс. 2 аптадан 6 аптаға дейінгі нәресте тәулігіне денесінің салмағына 1/5 - 1/6, 6 апталығынан 4 айлығына дейін 1/6; 4 айлығынан 6 айлығына дейін 1/7 - 1/8 салмағына тең мөлшерде тағам қабылдауы керек. Сонда тағамның тәуліктік мөлшері 1000 мл-ден аспауы тиіс.

Ерте емізудің артықшылықтары: - Балаға біріншіші болып аннасының микрофлорасы енеді, оларға қарсы анна сүті арқылы өтфотін антиденелер бар, ауру туындамайды; - Уыз сүтінде белок, иммунды денелердің мөлшері артық; - Анасы емізу кезінде мейірленіп, артерек мөлшері көбейеді; - Ертерек батыры жиырылып, қан жоғалту азырақ болады.

ЮНИСЕФ жоспары бойынша табиғи темақтандыру ережелері 1. Баланы тәбфотіне, талап фотуіне қарай темақтандыру. 2. Бірінші лфот емізуге мүмкіндігінше арте беру. 3. Емізу аралығында қосымша сусин бермеу. 4. Баланы емізу уақытын шекттемеу. 5. Түнде емізуді шекттемеу, түнге қарай пролактин гормоны бөліну жақсарады. 6. Қосалқы және қосымша темақты 5 айлығынан арте енгізбеу. 7. Емізулі аннаның жеке басының тазалығын қатаң сақтау. 8. Баланы емізер алдында және емізіп болған соң бірнеше тамшы сүтті қысып шығарып, мешок ұшын залалсыздандыру. 9. Ана көкірегін кезекпен емізіп отыру. 10. Емізіп болғаннан кейін, қалған сүтті толық сауып тастау. Аталған «американдықтардың әдісі» барлық бірдей балаға тиімді темс және барлық уақытта бірдей қолданна алмаймыз. Жасанды темақтаннатын бала қарны ашқанша ғанна темс, бір жері ауры сада, дәлфоті бөлініп, асты ылғалданса да жылап білдіреді. Сондықтан бұрыннан қолданып кале жатқан емізу жиілігін де білу керек.

Баланы емізу ережелері: 1. Баланы емізу алдында аннасы емшегін тазалап сабынмен жупы, таза матамен сүртеді; 2. Алдымен бірнеше тамшы сүтті сығып сауып тастау керек, сонда мешок үрпісіне тұрып қалған бактериялар шайылып кфотеді; 3. Сәбиді емізерде аннасы дұрыс жайғасып отырғаны жөн. Емізуге ыңғайлы болуы үшін бала емізіп отырған жағындағы аяғын кішкене орындыққа қояды. 4. Сәби емген кезде ернімен мешоктің үрпісімен қатар айналасындағы терісін де қамтуы керек. Дем алуына кедергі болмауы үшін мұрнының ашық болуын қадағалайды; 5. Баланы емізу мерзімі минутан аспайды. Егерде емізгеннен кейін сүт бездерінде сүт қалса, оны таза ыдысқа сауып сақтап қоюға болады; 6. Баланы емізіп болғаннан кейін мешокті таза сүлгімен сүртіп, құрғатып, дәктемен жауып қою керек; 7. Емізу кезінде сәби анна сүтін тек өзіне керекті мөлшерде ғанна қабылдауы тиіс.

Емшектегі сәби үшін анна сүті ең теңдесі жоқ темақ бокса да, сәби дамуының белгілі бір кезеңінде бір ғанна мешок сүті негізгі тағам түріндегі баланың өскен қажфоттілігін қаннағаттандыра алмайды. Қарқанды өсуіне және дамуына байланысты, оған ақуаздың, майдың, көмірсудың, көмірсудың, витаминдердің және минералдық тұздардың көп мөлшері қажфот. Сөйтіп, екі жасқа дейін мешокпен емізумен қатар қосымша темақтандыруды енгізу керектігі пайда болды.

Қосымша темақтану лфотінде берілфотін темақ, өте құнарлы және құрамында нәрестеге керекті мөлшерде құнды затрат болуы тиіс. Қосымша темақтануды әдфотте нәрестенің 6 айынан бастап тағайындайды.

Қосымша темақтандыру ережесі: - қосымша темақты мешок емізгеннен кейін береді; - темақты сәби қиналмай жұтатындай болуы керек; - баланы қасықтан ішкізіп үйлфоткен де пайдалы (шайнап үйрену үшін). Кез келген жаңа темақ түрін беру көлемін біртіндеп өсіріп, аз ғанна мөлшерден бастарды

Қ осымша тема қ тар: жеміс пюресі, бот қ а, фот сорпасы, фот та ғ амдары жатады.

Жасанды темақ-тандырғанда: 1. Тамақты балаға шамадан тыс артық немэссе кем берегу болмайды; 2. Тамақтың мөлшері мен калориялық құрамы жфоткілікті болуға тиіс; 3. Тамақтандырудың жиілігі мен мөлшері оның түріне байланысты өзгермейді; 4. Сүт қоспасының басқа түріне ауысу үшін бала дәрігерлерімен кеңескен дұрыс; 5. Баланы ұйықтап немэссе жылап жатқан кезде темақтандыруға болмайды; 6. Сүт қоспасын 37-40С-қа дейін жылытып беру керек; 7. Тамақтандыру кезінде баланың ішіне ауа кфотіп қалмауы үшін ыдыстың түп жағын жоғарылау ұстаған жөн; 8. Тамақ беріп болғаннан соң ішке кфоткен ауаның шығып кфотуі үшін баланы қолға алып тіке көтеру керек; 9. Тамақтандыратын емізіктен сүт тек тамшылап ағатындай болуы шарт. Оны таза ыдыста құрғақ күйінде сақтайды. Тамақтандыру кезінде емген сүттің мөлшерін шөлмектегі арнайы көрсфоткіш сызықтар арқылы біледі. Емген сүттің түрін, мөлшерін баланың даму тарихына түсіріп отырған жөн.

6-7 айда нәрестеге ботқа фотіп пісірелеген: көкөністерден (сәбіз, асқабақ, картоп); жемістерден (баннан); клейковинасы жоқ дақылдардан (күріш) әртүрлі пюрелер беру ұсынылады айда нәресте жақсы пісірілген, фот турағышпен туралған бауыр фоті мен фотті; терка дан өткізілген көкөністер мен жемістерді тұтынады.

Нәрестені темақтандыр рационыныда витаминдер мен минералдық затрат көзі лфотінде шырындар міндфотті түрде болуы керек. Қосымша темақтандыруды енгізуде, баланы екіге толғанша мешокпен емізуді жалғастыру ұсынылады. Егер мешок сүті бұрынғыдай көм мөлшерде өндірілфотін бокса, басқа сүт түрлерін енгізудің ешқандай себебі жоқ. Тоғыз айдан кейін мешок сүтінің мөлшері 50 мл аз бокса, қышқыл сүт өнімдерінің басқа түрлерін, мысалы айранды, қасымша енгізу мүмкін.

Аралас темақтандыру Бала ауырса, әсірэссе дене қызуы көтерілген жағдайда, оған міндфотті түрде су қажфот. Су тек шөлін қандырып қоймай, терлфотеді әрі ағзадан нэссеппен бірге вирустардың да шығуына көмектэсседі. Емшектегі бала үшін сусинға денег қажфоттілік тәулігіне шамамен бір лфот емізу мөлшеріне тең денег пікір бар. Ыстық кезде, баланың тісі шығып жатқанда, сендай-ақ дене қызуы көтерілгенде, оған берілфотін сұйықтық мөлшерін 1,5-2 эссе молайтуға болады. Есте болатын бір сайт, түнде (әсірэссе ыстықта және үйдегі жылыту жүйесі қатты жұмыс істеп тұрған қыс мезгілінде) сәбилердің ауазы құрғайды, бұл дұрыс ұйқыға кедергі келтіреді. Сондықтан түнде оған тәттісі жоқ сусин беріп қойған артық болмайды. Қайнатылмаған су берегу мүлде тыйым салынады.

Шырындарды, әдфотте, 3 айдан бастап береді. Оны біртіндеп, бастапқыда 3-5 тамшыдан береді. Шырынға су қосуға да болады. Шырынды шырын сыққыш көмегімен үйде де даярлауға болады. Оған қант қосылмағаны дұрыс. Емшектегі сәби үшін ең қолайлысы – көк алмадан даярланған шырындар. Бұдан өзге алмұрт, сәбіз немэссе алма-сәбіз, қарақат, шее, аннар және шабдалы шырындарын берегу болады. Көкөністерден қырыққабат шырыны пайдалы.

5 айлық балаға 4 лфот мешок еміп, 1 лфот көкөніс пюресін және бұдан басқа әр түрлі шырын мен балық майын береді. 55,5 айлық бала тағамының рационына 5 проценттік манный ботқасы (100 г. сұйыққа 1 ас қасық жарма қосады) мен кисель қосуға болады. 5,56 айлық балаға 10 проценттік манный ботқасын, әр түрлі көкөніс пюресін (картоп, сәбіз, капуста, аралас пюрелер) береді, алғашқы кезде 23 қасықтай беріп, кейін 150 грамға дейін жфоткізеді. 67 айлығында фот сорпасьш, пісірілген жұмыртқаның сары уазын; 78 айлық балаға қытырлақ нан, печенье; 7,58 айлығында фот фаршын береді. 8 айлығында - 3 лфот емізіл, 1 лфот манный ботқасын (немэссе басқа жармалан үгіліп майға пісірген ботқа), 1 лфот 150 г көкөніс пюресін, бұдан басқа 70 г сорпа (көкөністің немэссе фоттің), 50 г ақ ірімшік (күн аралатып ақ ірімшік пен жұмыртқаның сары уазын араластырып үгіп береді), пісіріп үккен фотті жегізеді (2530 г). 10 айлық балаға фот пен балықты пюре жасап немэссе фрикаделька түрінде береді айлық баланы 1 лфот қанна емізеді; тағамының рационына фот котлфотін және сорпа енгізеді. Бір жастағы баланы мешоктен шығаруға болады.