ҚАРАҒАНДЫ МЕМЛЕКЕТТІК МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ КЛИНИКАҒА КІРІСПЕ КАФЕДРАСЫ КЛИНИКАҒА КІРІСПЕ КАФЕДРАСЫ Тақырыбы: «Тыныс алу жүйесінің зерттеу әдістері» Орындаған: топ студенттері Айтымбаев М. Ж. Арыстанбек А. Е. Аят Ж. Б. Баяндаев А. М. Бурханова А. А. Әділхан М. Т. ҚАРАҒАНДЫ 2016

Жоспары: Кіріспе Негізгі бөлім 1. Баланы зерттеу әдісінің ерекшеліктері 2. Баланы зерттеу кезеңдері 3. Баланы субъективті қарау. 4.Объективті зерттеу әдістері 5. Тыныс алу жүйесін зерттейтін аспаптық әдістер 6.Зертханалық зерттеу әдістері 7.Рентгенологиялық зерттеу әдістері Қорытынды Пайдаланылған әдебиеттер

Баланы зерттеу әдістерінің ерекшеліктері Баланы жан-жақты қарауға, зерттеуге мән беру ауруды дұрыс зерттеп, диагностика лауда, нақты ем қолдануға және бала күтімін дұрыс ұйымдастыруда ең маңызды орын аллоды. Баланы зерттеу әдістері пппересек адамды зерттеу әдістерінен ерекшеленеді, әсіресе арте жастағы бала бокса, жағдайын дұрыс бағалау үшін обьективті зерттеудің арнайы әдістері қажет. Науқас баланы зерттеген уақытта нақты жүйелікті пайдалану қажет, яғни сұрастыру сәтінде және объективті қарау уақытында.

Баланы зерттеу бірнеше кезеңге бөлінеді: 1) ауру анамнезі (anamnesis morbi); 2) өмір анамнезін сұрастыру (anamnesis vitae); 3) науқастың нақты жағдайын объективті зерттеу (status praesens); 4) қосымша зерттеу әдістері (лабораторный, рентгенологиқ және т.б.). Зерттеу диагноз қойылуымен, ем тағайындалуымен және болжам жасаумен аяқталу қажет. Баланы зерттеу бірнеше кезеңге бөлінеді: 1) ауру анамнезі (anamnesis morbi); 2) өмір анамнезін сұрастыру (anamnesis vitae); 3) науқастың нақты жағдайын объективті зерттеу (status praesens); 4) қосымша зерттеу әдістері (лабораторный, рентгенологиқ және т.б.). Зерттеу диагноз қойылуымен, ем тағайындалуымен және болжам жасаумен аяқталу қажет.

Баланы субъективті қарау оның жалпы жағдайын бағалағаннан кейін басталлоды. Баланың жалпы жағдайын бағалаудың үлкен маңызы бар, ол қажетті емдік шаралардың леттілігі мен көлемін, сонымен қатар, нақты ауру кезеңіне сәйкес қосымша лабораторный-инструментальді зерттеу әдістерін қолдануды анықтайды. Баланың жағдайының ауырлығын дұрыс анықтау, оның орынды түрде ем алтын бөлімдерін анықтауға, яғни жансақтау және қарқынды емдеу бөліміне, жеке боксқа немсе қарапайым палатаға орналастыруға мүмкіндік береді.

Баланы тексеруде пальпация, перкуссия және аускультация әдістері қолданылады. Объективті зерттеу әдістері

Пальпация әдісі Бұл қол басының алақан жағының температуралық және басқада сезімталдығына негізделген сипау әдісі. Көбіне бұл әдіспен тері, тері асты клечаткасы, бұлшықеттер және тыныс алу, жүрек – қантамыр жүйелерінің лимфа түйіндерін, құрсақ қуысының мүшелерін зерттеу кезінде қолданамыз. Беткей және терең пальпация түрлерін анықтайды. Құрсақ қуысындағы көп мөлшердегі сұйықтықты анықтау үшін беткей пальпацияны қолданамыз. Терең пальпацияны саусақ ұштарын терең бойлатып қарау арқылы жүзеге асырамыз.

Перкуссия әдісі Бұл дене беткейіне әсер ету арқылы пайда болған тербелістен шыққан дыбысты тыңдау.

Аускультация әдісі Бұл ағзаның қызметінің үрдісі кезінде пайда болған табиғи дыбыс тербелістерін тіркеу. Көбіне аускультация стетофонендоскоп арқылы жүзеге осады. Дәрігер қолы мен стетофонендоскоп таза және жилы болуы қажет. Баламен байланысты орнату және қорқыныш сезімін тудырмау мақсатында балаға құралымызды берегу болады. Мұндай әрекет баланың қызығып ойнауына мүмкіндік береді. Дәрігердің клиникалық қарауды дұрыс өткізуі, тура диагноз қойып, уақытылы ем бастауына әсер етеді.

Өкпенің тіршілік сыйымдылығының (ӨТС) және оны құрайтын ауа көлемдерін анықтайтын әдіс. Өкпенің тіршілік сыйымдылығы адамның максимальді дом алып, дом шығарғандағы ең үлкен көлемді ауа. Өкпенің көлемдері және сыйымдылығы көрсетілген, олар өкпенің функциялық жағдайын көрсетеді. Өкпенің функциялық жағдайы адамның жасына, бой на, жынысына, физикалық дамуына және т.б. факторларға байланысты болады. Спирография

Тыныстық қозғалыстарды тіркеу. Ол тыныстың жиілігін және тереңдігін анықтауға, дом алумен дом шығарудың ұзақтылығы қатысын білуге мүмкігдік береді. Сау пппересек адам минуты на лет дом аллоды. Дене жұмысы кезінде дом алу жиілігімен тереңдігі өзгереді. Сондай-ақ тыныстық ырғақ өзгерісін жұтынғанда, сөйлегенде, тынысты уақытша тоқтатқанда және т.б. бақылайды. Пневмография

Бронхофония Стетоскоп немсе фонендоскопе сыбырлағандағы сөздерді месту арқылы жасалынады. Ересек балаларға ысылдаған дыбыстары (ч,р) бар сөздерді сыбырлап айтуды сұраймыз (қырық төрт, бір шины шай) фонендоскопты науқастың салыстырмалы аускультация жасаған орындарынан қойып тындау керек. Кішкентай балаларда жылағанда естіледі. Сау баллада бұл сөздерді сыбырлап айтқанда өкпе үстінен түсінбейтін, анық емс сөздердің дыбыстары екі жақтан бірдей естіледі. Бронхофония мен дауыс дірілін зерттеу әдістерінің физикалық негіздері бірдей. Өкпеде немсе өкпе қабы қуыстарында патологиялық үдерістер кезінде бронхофония күшейеді.

Риноскопия Ларингоскопия

Бронхоскопия Пневмотохометрия

Зертханалық зерттеу әдістері

Қақырықты зерттеу. Қақырық деп жөтелу және қақыру кезінд егі ішкі тыныс алу жолдарынан бөлінетін патологиялық затты а йтамыз. Шырышты қақырық әдетте түссіз немсе сәл ғана ақтау, тұтқыр болады. Сірлі, ұйыма қақырық түссіз, сұйық, көбікті бокса ол өкпе ісінуіне әкеледі. Кілегейлі іріңді қақарық сары немсе жасыл түсті, тұтқыр, созылмалы бронхит, туберкулез т.б. аурулар кезінде байқал ады. Нақты іріңді қақырық біркелкі, жартылай сұйық, сарғыш жасыл түсті бокса, ол іріңді абцестің жарылған кезінде болады. Қанды қақырық өкпеден қан аққанда (туберкулез, рак, бронхоэктаз дар) таза қан түрінде болуы мүмкін. Ол қан аралас түрінде де болуы мүмкін.Егер қан баяу бөлінсе, оның гемоглобині гемосидерине айналлоды да қақырыққа қызғылтқоңыр тот түсін береді, бұл крупозды пневмонияғатән.

ПЛЕВРА ПУНКЦИЯСЫНЫҢ ӘДІСІ

Рентгенологиялық зерттеу әдістері Рентгенологиялық зерттеу әдістері

Бұл әдіс өкпе аймағының тұнықтығын және плевра куысына жиналған сұйықтықты анықтауда қолданады. Науқастарды кішкене форматы флюограф деп аталтын аппараты рентген аппаратың экраны на қосып сулетке түсіреді посылай жасалынған фотопленка әдеттегідей фото үлкейткіш арқылы тексеріледі. Өкпе рентгенографиясы

Бронхтарға контрасты затты жиберу арқылы жүргізетін зерттеу әдісі. Науқастты дауындап мұрын арқылы катетер енгізіп, контраст жіберіледі. Бронхоэктазды, патологиялық өзгерістерді, каверналары және ісіктерді анықтайды. Бронхография

Рентгенографияның ерекше бір әдісі, яғни қабаттама түрдегі рентгенографиялық тексеру. Бұл тексеру әдісі өкпенің әртүрлі тереңдігінде орналасқан өзгерістерді (өкпе ісіктері, инфильтрата, қуыстар, үлкейген лимфотүйіндер) дәлдеп зерттеуге мүмкіндік береді.

Баланы жан-жақты қарауға, зерттеуге мән беру ауруды дұрыс зерттеп, диагностика лауда, нақты ем қолдануға және бала күтімін дұрыс ұйымдастыруда ең маңызды орын аллоды. Баланы зерттеу әдістері пппересек адамды зерттеу әдістерінен ерекшеленеді, әсіресе арте жастағы бала бокса, жағдайын дұрыс бағалау үшін обьективті зерттеудің арнайы әдістері қажет. Науқас баланы зерттеген уақытта нақты жүйелікті пайдалану қажет, яғни сұрастыру сәтінде және объективті қарау уақытында.

Пайдаланылған әдебиеттер Кильдиярова, Р.Р.; Макарова, В.И. Пропедевтика детских болезней [Текст] : учебник / ред.: Р. Р. Кильдиярова, В. И. Макарова. - М. : ГЭОТАР-Медиа, с. Калмыкова, А.С. Пропедевтика детских болезней [Электронный ресурс] :электр. учебник / ред. А. С. Калмыкова. - М. : ГЭОТАР-Медиа, эл. опт.диск (CD- ROM). - (Электронные учебники). Баранов А.АПропедевтика детских болезней [Text] : учебник / ред.Баранов А.А. - М. : Медицина, с. : ил. - (Учебная литература для студентов факультета высшего сестринского образования). Дроздов, А. А., Дядя, Г.И.; Осипова, О.В. Пропедевтика детских болезней [Текст] : учебное пособие / А. А. Дроздов, Г. И. Дядя, О. В. Осипова. - М. :Эксмо, с. – Юрьев, В.В. \ред.\; Хомич, М.М. \ред.\ Пропедевтика детских болезней [Текст] : учебник / ред.: В. В. Юрьев, М. М. Хомич. - М. : ГЭОТАР-Медиа, с.