Марат Оспанов атындағы Батыс Қазақстан мемлекеттік медициналық университеті Студенттің өзіндік жұмысы Дисциплина: Жалпы гигиена және эпидемиология Кафедра: Жалпы гигиена және экология Курс: 2 Тақырыбы: Ауыз судың сапасын жақсарту әдістері. Су объектілерінің экологиялық проблемалары және санитарлық қорғау шаралары Орындаған: Сатаев Заманбек Тексерген: Ракишева Венера Тобы: 201 А Ақтөбе 2017

Жоспары: І. Кіріспе ІІ. Негізгі бөлім 1. Ауыз су сапасын жақсарту әдістері 2. Ауыз суды санитарлық қорғау шаралары ІІІ. Қорытынды

Ауыз су- органолептикалық қасиеттері(иісі, дәмі, мөлдірлігі) және химиялық құрамы адам организмі үшін қауіпсіз болып табылатын су. Адам денсаулығы ауыз судың сапасына тікелей тәуелді. Ауыз су – кез келген тірі жан үшін ең қымбат және қалпына келтіре алмайтын табиғи қор. Адам организмінің 70%-ы судан тұрады. Сондықтан судың сапасының жоғары болуы міндетті. Олүшін ауыз суды жақсарту міндетті түрде орындалуы шарт. Және де ауыз су санитарлық-гигиеналық талаптарға сайт болуы керек

Су сапасын жақсарту әдістері Судың сапасын берілген санитарлық нормаларға дейін жеткізу, су тазарту қондырғылары арқылы жүзеге асырылады. Осы мақсаттағы сумин қамтамасыз ету тәжірибесінде келесі әдістер ең көп таралған: химиялық құрамын қалыпқа келтіру бойынша, судың органолептикалық қасиетін жақсарту бойынша, эпидемиологиялық қауіпсіздігін қамтамасыз ету бойынша.

Су сапасын жақсарту әдістері м ө лдір лену коагуляция лоу т ұ ндырус ү зу

Суды т ұ ндыру Суды тұндыру – суда, өзіне сіңіріп алтын және тұнбаға түсетін ұлпа қауыздар арқылы гидрозольдер мен бірқатар ерігіш заттардың араласып кеткіш қасиеттеріне негізделген, суды тазарту барысындағы оны аллодын ала ағартып түссіздендіру әдісі.

Суды коагуляциялау Коагуляциялау - деп судың коллоидты және жұқа дисперсті қоспаларды ірілету, агрегациялау процесі деп түсіну керек. Бұл процесс – олардың молекулярлық бір- біріне тартылу күштерінің әсерлері арқылы өзара жабысу нәижесінде жүреді де, көзге көрінетін агрегаттардың – үлпектердің құралуымен аяқталады. Коагулциялау процесінің өзі екі стыда жүреді: Бірінші стыда судағы қоспалардың агрегаттың тұрақтылығы бұзылып, олар бір-біріне жабы сады. Екінші сатысында коагулянттың үлпектері түзіліп, олардың беттерінде қоспалардың дисперсті және коллоидты бөлшектері сорбцияланады

Суды с ү зу Суды тұндырғыштарда не мөлдірлеткіште мөлдіреткеннен кейі оның сапасын әрі қарай жақсарту үшін сүзгілерде сүзеді. Сүзу процесінде су сүзгіш материаллодың қабатынанетіп майдан қалқыма заттардан босанады, сөйтіп судың лайлылығы түстілігі кейде бактериялардың дацаны түмендейді. Сүзгіш материалы на байланыстысүзгілердің жіктелуі: 1)Торлы сүзгілер 2)Қаңқалы сүзгілер 3)Түйірлі сүзгілер

Ауыз суға мемлекеттік талаптар қойылады. Олардың негізгілері: иісі мен дәм көрсеткіші 2 балдан аспауы керек; тұсі 200-тен төмен, мөлдірлігі 30 см-ден артық; лайлығы 2 мг/л-ден аз, кермектілігі ммоль болуы керек. Ауыз судың кермектігін анықтайтын кальций, магний тұздары аз бокса, аз бокса, арам сүйегінің морттылығы өсіп кетеді.

Ауыз суда адам организміне қауіпті көптеген органикалық және минераллодық зиянды заттар болады. Сондықтан ол суларды сүзу, тазалау орындарында, биологиялық тоғандарда және т,б, жерлерде залалсыздандыру және тазалау қажет. Суды залалсыздандыру – судың тудырғыш микроорганизмдерден ( оба, тырысқақ, іш сүзегі, жұқпалы гепатит) тазалануы. Көптеген жылдар бойы ішетін суды хлордың көмегімен залалсыздандырып келеді. Алайда, полихлорлы бифенилдердің улы екені, олар көбіне майлардың құрамында кездесетіні белгілі баллоды. Қазіргі кезде суды озон мен өңдейді.

Санитарлық-эпидемиологиялық ережелер мен нормалар жұмысы орталықтандырылған ауыз сумин қамтамасыз ету жүйесінің құрылысын жобалауға, құрылысын пайдалануға байланысты зңды және жеке тұлғаларға арналған. Санитарлық ережелер су көздерінің санитарлық қорғау аумағын және шаруашылық – ауыз сумин қамтамасыз ететін су құбырларының санитарлық қорғау жолақтарын белгілеу тәртібін анықтайды. Елді мекеннің жоспарын немесе құрылыстың бас жоспарын жобалау кезеңінде сумин қамтамасыз ету көзін таңдау санитарлық қорғау аумағын ұйымдастыру мүмкіндігі шешіліп және жоспарлы шектеулер сызбасында көрсетіледі.

Қ орытынды Су – тіршілік к ө зі. Ө мір с ү ру ү шін оны ң ма ң езды екенін ә ркім біледі. Сусыз тынымды тіршілік, мардымды е ң бек ал ғ а баспайды.Шал ғ ай елді мекендерді ауыз сумин қ амту аллоды ңғ ы қ тарда ғ ы м ә селелерді ң бірі. Сонымен ауыз су – кез-келген тірі жан ү шін е ң қ ымбат ж ә не қ алпына келтіре алмайтын қ ор!

Пайдалын ғ ан ә дебиеттер: 1. Интернет желісі 2. Экология (оқулық) Алматы, 2008 О. Д. Дайырбеков, Б. Е. Алтынбеков, 3. Торгаутов Б.К.,Сералиева М.Ш.- Жалпы гигиена 4.Бектұрғанов Р.С.,Сералиева М.Ш.- Жалпы гигиена пәнінен тәжірибелік сабақтарға арналған нұсқаулықтар