Орында ғ ан: Баянбек қ ызы Ә. Ас қ арбай У. Ж ұ юмашева А. Уракова Ж.

1. Тұлғаның қалыптасуында адамгершілік тәрбиесінің маңызы. 2. Адамгершілік тәрбиесінің міндеттері мен мазмұны. 3. Адамгершілік тәрбиесін ұйымдастыру және оның тәсілдерін қолдану. 4. Құқықтық тәрбиенің қоғамдағы мәні, мазмұны мен міндеттері 5. Құқықтық тәрбиенің формалары мен әдістері.

Адамгершілік тәрбиесінің негізі- адамдарды жалпы адамзаттық мораль рухында тәрбиелеу. Адамгершілік жиынтығы- барыш (парыз) болып табылады. Яғни: адамның-адам алдындағы, қоғам алдындағы, отан алдындағы барышы; ата-аналардың балалары алдындағы немесе балалардың ата-аналары алдындағы барышы; жеке адамның ұжым алдындағы, ұжымның жеке адам алдындағы барышы т.с.с.

Социалистік отанды шин жүректен сүю. Дүние жүзі еңбекшілеріне туысқандық сезім білдіру. социалистік гуманизм, шин мәніндегі коллективизм.

Белсенді, қаракетш іл мораль Ұжымдық мораль Гуманистік мораль

Адамгершілік тәрбиесінің мақсаты- жалпыадамзаттық құндылықтарға негізделген тұтас адамгершілік тұлғаны қалыптастыру. Өзекті міндеті- әрбір адам баласы өзі өмір сүріп отырған кезеңдегі қоғамның алдында тұрған мақсат- міндеттеріне, адамгершілік қасиеттердің тұтастығына сайтт тәрбиелеуді қамтамасыз ету. Адамгершілік бананы, сенімді, көзқарасты тәрбиелеу. Жас ұрпақта Отанға, қоғамға, еңбекке, адамдарға, өз-өзіне денег адамгершілік сезімдерін тәрбиелеу, дамыту. Ізгілік, парасаттылық қасиеттерін тәрбиелеу. Адамгершілікке тәрбиелеудің маңызды педагогикалық міндеттері: Оқушылардың белсенді өмірлік позиция сын қалыптастыру. Қоғамдық барышқа каналы көзқарасын тәрбиелеу. Сөз бен істің бірлігін қамтамасыз ету. Адамгершілік нормаларын ауытқуға жол бермеу.

Бастауыш сыныптарда оқушылардың тәртіп, құлық, достық, жолдастық және Отан туралы ұғымы қалыптасады, кеңиді, ата-аналарын, үлкен адамдарды құрметтеуді үйренеді, еңбекке сүйсініп қарайды, ізеттелік сақтайды. Орта мектеп жасындағы балалардың (жеткіншектік шақ) ішкі дүниесінде, сыртқы дүниеге көзқарасында, үлкендер арасындағы өз орнын түсінуінде елеулі өзгерістер болып отрады. Бұл өзгерістер оқушылардың ғылым негіздерін (тарих, әдебиет, география т.б.) оқып білуіне және ой- өрісінің дамуына, байқағыштығына, үй ішінде, мектепте әртүрлі еңбек тапсырмаларын орындауларына байланысты. Жоғары мектеп жасындағы (жасөспірімдік) балалардың міндеттері көбейіп, қиындай бастарды, айналаны қоршаған дүниенің заңдылықтарын шинайы тануға тырысады. Бұл тарих, әдебиет, физика, химия, биология т.б. пәндердің теориялық курстарын оқып білуге байланысты. Жоғары сынып оқушыларының ғылымға, мамандық таңдауға ынталары бірте-бірте өсе бастарды.

Ұйымдастыру формалары деп баланың оқу әрекеті мен оқудан тыс тәрбие жұмыстарын айтамыз. Оқу әрекеті- оқыту процесінде жүргізіледі. Сабақ үстінде оқу пәндері мазмұнынының адамгершілік бағытын қамтамасыз ету болып табылады. «Кітап-дүниеге ашылған есік», олей болса бала кітапты оқи отыра табиғат, қоғам, адам жайындағы заңдылықтардың қыр- сырын танып, олардың еңбектері жайлы көзқарасын орнықтырады, қоғамдық мінез-құлық нормаларымен таныстырады, моральдық қасиеттері туралы білімдерін кеңейтеді. Адамгершілік туралы ұғымдарын түсіндіріп, адамгершілік тәжірибесін бойларына сіңіреді.

Тұлғаны жан-жақты үйлесімді тәрбиелеу саласының бірі – құқықтық тәрбие. Ол қоғамның әрбір азаматының мемлекеттік заңдарды аса жауапкершілікпен орындап отыруы талаптарымен тығыз байланысты. Әсіресе, оның елімізде жүріп жатқан жариялылық, құқықтық және зайырлы қоғам орнату процесімен байланысының маңызы ерекше. Құқық - қоғамдағы ең негізгі және маңызды қатынастарды реттейтін, қоғамға пайдалы, қажетті қатынастардың дамуына жол ашып, қорғап, ал қоғамға зиянды қатынастарды шектеп, тыйым салатын құрал. Сонымен бірге, құқық азаматтардың бостандығын, қоғам алдындағы міндеттерін жариялап және оларды жүзеге асыруда заң жүзінде кепілдікті қамтамасыз етеді. Бүгінде оқушылармен жүргізетін құқықтық тәрбиенің мазмұнын айқындауда А.С.Макаренко, В.А.Сухомлинский «қандай да бір құқықтық тәрбие болмасын, егерь ол белгілі бір мақсатпен ұйымдастырылып, жеке адамның мұқтаждығына негізделсе, екіншіден, ұжымдық жұмыстарға оқушылар шығармашылықпен қатысса, соғұрлым алдыңғы буын ағалардың әлеуметтік- құқықтық жетістіктерін, тәжірибелерін қабылдып, өз мінез- құлықтарына қалыптастырады» деп осы мәселеге қатысты айтқан пікірлеріне идеялық маңыз беріп, мектеп тәжірибесінде кең түрде басшылыққа алудың маңызы ерекше.

Оқушы жастарға құқықтық білім беріп, олардың жеке тұлғасын қалыптастыруда мектептегі құқықтық тәрбиенің мақсаты: Өскелең жас ұрпақты қоғамның заңдары мен нормаларын бұлжытпай орындау және оларды сыйлау рухында тәрбиелеу. 1. Мемлекет пен қоғам ісіне каналы түрде белсенділікпен қатысып, өз Отанын қорғауға әрқашанда дайын болуға жаттықтыру. 2. Өз елінің материалдық және рухани байлығын сақтап, оны молейтуға қабілетті, іскер адамдарды тәрбиелеу. 3.

Міндеттері: Оқушыларға мемлекет, мемлекеттік құрылым және құқық, құқықтық нормалар жайында жан-жақты білімдерді меңгерту. Мемлекет пен мемлекеттік заңдарға құрметпен қарау сезімдерін тәрбиелеу. Жеткіншектердің мінез-құлықтары мен жүріс- тұрыстарын заң талаптарына сайтт қалыптастырып, аадмгершілікті әдет-дағдыға тәрбиелеу. Біздің қоғамымыз гуманист- ұжымшыл, ол халық үшін қызмет жасайтттын жан болуы керек.

Құқықтық лекториялар. Мектептерде жоғары сыныптар оқушылары үшін ұйымдастырылады. Лекториялардың мақсаты- жеткіншіктер мен жасөспірімдерді еліміздің заңдарына және халқына құрмет сезімін білдіруге тәрбиелеу, құқықтық біліммен қаруландыру, оны насихаттау. Лекториялардың жоспары бір жылға жасалып, хонда лекциялар тақырыптары көрсетіледі. Мысалы: 1. Қазақстан Республикасының Конституциясы- халқымыздың негізгі заңы. 2. Демократиялық және құқықтық мемлекет. 3. Жеткіншектік шақ және заң. 4. Еңбек, азаматтық және қылмыстық заңдары. 5. Жастардың құқығы және міндеттері т.б.

Тәрбиенің жалпы әдістері негізінде құқықтық тәрбие әдістері үш топқа бөлінеді: Сөздік-ақпараттық топқа лекция, әңгіме, әңгімелеу, өнеге, түсіндіру, дәлелдеу, насихаттау, бекерге шығару әдістері жатады. Ұқтыру, машықтандыру тобина кіретін әдістер: үйрету, тапсырма, жаттықтыру, талап. Ынталандыру және тежелу әдістер чтобы