«Астана Медицина Университеті» АҚ Молекулалық биология және медициналық генетика кафедрасы СӨЖ Тақырыбы: Биоэтиканың өзекті сұрақтары. Орсындаған: Сембай А.Р. Тобы: 133ЖМ Тексерген: Абдрахманова Б.М. Астана

Жоспар Кіріспе Биоэтика туралы түсінік Негізгі бөлім Медицинаның негізгі этикалық модельдері Деонтология және парыз Дәрігер құқығы, науқас құқығы Қорытсынды Пайдаланылған әдебиеттер

Кіріспе Биоэтика туралы түсінік Этика – адамның түрлі қызметінде кеңінен таралған ұғым. Сондықтан да, философия салаты, яғни философиялық ғылым деп түсіну қажет. Этика (грекше ēthiká thos – салат, тайным, мінез) ғылым ретінде адамның ар-ұяты мен тайнымсын зерттейді. сендай-ақ, алғашқы Аристотельмен қолданылған зерттеудің түрлі салатсын білдіретін термин. Этика адам қоғамсының түрлі даму дәуіріндегі наным-сенім, құндылықтар, моральны ұстайнымдардың қалыптасу задылықтарсын қарастырады. Дұрыс, рұқсат етілген әрекеттер, моральны және аморальны, гуманистік жіне адамға қайшы қылықтар тарихи кезеңге байланысты мағсыналық метоморфозға ұшыраған болатсын. Яғни, қоғамныңдаму мен перспективалық қажеттіліктеріне байланысты. Адамзаттың қазіргі даму кезеңінде этикалық қағидалар өзгертіліп, тарихы өзге елдер адамзат құндылықтары бойсынша ортақ консенсусқа келіп жатыр. Бұл ең алдымен адамның аса маңызды құқығы: өмір сүру құқығы, бостандық құқығы, денсаулық сақтау құқығы, баспаналы болу құқығы.

Медицинаның негізгі этикалық модельдері 1. Гиппократ моделі. Бұл модельдің негізгі қағидасы – «зиян тигізбеу». Дәрігер науқастың әлеуметтік сенмділігін аллоды. Гиппократпен берілген дәрігерлік эту қағидалары ( гг.) дәрігерлік этика бастаулары мен Гиппократ антсында айтылады. 2. Парацельс моделі ( гг.) – «жақсылық жасау»,орта ғасырда қалыптасқан. Бұның негізінде дәрігер мен науқастың эмоционалды сұхбаты жатыр. Оның негізінде емдік үрдіс қалыптасады. 3. Деонтологиялық модель немсе дәрігерлік этика, 1840 жилы қалыптасқан. (авторы Петров). Негізгі қағидасы намыс тазалығы мен міндеттік нақты орсындалуы. Ол медицинақауымымен бекітілген арұят кодексіне негізделген. 4. Биоэтика – дәстүрлі биомедициналық этиканың жаңа түрі. Оныңнегізінде адамның құқығы мен құндылықтарсын сыйлау қағидасы жатыр.

Деонтология және парыз Деонтология – ғылым емс, белгілі бір мамандықта, белгілі бір жағдайда сөйлесу және өзін өзі ұстаудың, принцип термин дәстүрлерді қиыстыру өнері. Деонтология – бұл термин, медицина медицина мамандарсының қарым қатсынастарсында, сонымен қатар диагностика үрдісі қатысушылары, емі және алтсын алуда жиі қолданылады

Жалпы адамзаттық құндылықтар принцитерінің негізінде Қазақстанда тұрғсындар денсаулығ сын қорғау және денсаулық сақтау жүйесін ұйымдастыруға арналған бікқатар заңдар қабылданды. ҚРденсаулық сақтау туралы заңдарсында медицина әлемінің көп ғасырлық тәжірбиесі, қазақ елінің дәстүрі, адам құқығсының заманауи көзқарастары ескерілген. Биоэтиканың принциптері де медицинаның заманауи көзқарастарсының дамусына және денсаулықсақтауды ұйымдастыруға маңызды роль атқарды. Қорытсынды

Пайдаланылған әдебиеттер: 1. Биоэтика: вопросы и ответы. Под ред. Б.Г.Юдина, П.Д.Тищенко. М.: Прогресс- Традиция, – 63 бет. 2. Введение в биоэтику. Учебное пособие. Отв. ред. Б.Г.Юдин, М.: Прогресс-Традиция, – 382 бет. 3. Гусейнов А.А.. Апресян Р.Г. Этика: Учебник. – М.: Гардарика – 472 бет.