«Критeриaлды бaғaлaу» Оқу үшін бағалау және оқуды бағалау.

Алдарыңызға ақ парақ берілген.Соған пілдің суретін салыңыздар. Енді бір-біріңіздің салған суреттеріңізді бағалаңыздар.Қалай бағалағандарын көріп шығып,неліктен олей бағалағандарын сұрайды.Коуч өзі қайта бағалайды. Менің берген бағама ризасыз ба? Неліктен? Ал енді осы суретті критерий бойынша бағалап көрейікші.Тақтаға критерийлер шығарып қояды. Ал енді қандай баға шықты?Бағанағы бағаларыңыздан айырмашылықтары барма ? Берілген тапсырманы орындайды,постер мен қорғайды.Өз ой-пікірлерін айтып отрады. Тапсырма Алдарыңызға ақ парақ берілген.Соған пілдің суретін салыңыздар. Енді бір-біріңіздің салған суреттеріңізді бағалаңыздар.Қалай бағалағандарын көріп шығып,неліктен олей бағалағандарын сұрайды.Коуч өзі қайта бағалайды. Менің берген бағама ризасыз ба? Неліктен? Ал енді осы суретті критерий бойынша бағалап көрейікші.Тақтаға критерийлер шығарып қояды. Ал енді қандай баға шықты?Бағанағы бағаларыңыздан айырмашылықтары барма ? Берілген тапсырманы орындайды,постер мен қорғайды.Өз ой-пікірлерін айтып отрады.

Ұпайлар Критерилер 1ұпай 2ұпай 3ұпай Қағаздың бетіне орналасуы Парақтың үштен бір бөлігіне орналасуы Парақтың жартысында орналасуы Параққа толық орналасқан Түстердің үйлесімі Бір түс пайдаланған 2-3 түс қолданған Бірнеше түс қолданылған Бөліктердің саны 1-2 бөлік 3-4 бөлік Барлық бөлік Суретті көрсеткішке сәйкес бағалау

* «1» – 0-2 балл * «2» балл * «3» – 5-6 балл * «4» балл * «5» – 9 балл

БАҒАЛАУ 1. Неліктен бағалау жүйесін өзгерту қажет? 2.Дәстүрлі бағалау жүйесінің кемшлігі нете? 3.Бағалау денег не? 4.Бағалаудың негізгі мақсайты қандай?

Оқушыға, ата-анаға және педагогтерге түсінікті оқушының оқу нәтижесінде жоспарланған бағасының нақты критерийлері жоқ. Педагог бағаны қойғанда әрбір оқушының бірыңғай критерийлерге женуіне қарап емс, жалпы сыныптың білім деңгейіне қарап қояды. Бірдей баға, оқушы білімінің түрліше сапалық қасиеттеріне қойылып отрады. Мысалы төрт денег баға оқулықтағы тапсырманы ауызша айтып бергене де, күрделі есепті шығарған оқушыға да қойылады; Субъективті қойылған бағаның дұрыс немсе бұрыс кендігін салыстыратын үлгінің болмауы; Дәстүрлі бағалау жүйесінің кемшіліктері

Оқушыларға қойылатын бағалар оқу бағдарламасының жеке бөліктері бойынша меңгерген білім, білік, дағдысы жөнінде түсінік бере алмайды, ал бұл өз кезегінде әрбір оқушының жеке білім алу траектория сын анықтауға мүмкіндік бермейді. Оқу үрдісінде оқушы мен мұғалімнің арасында жедел байланыс төмен, ал ол оқушының оқуға денег қызығушылығын арттыруға мүмкіндік бермейді. Себебі бағалау жүйесі мектептегі білім үрдісінің басты интеграция лоу факторы, білім алудағы проблеманы диагностикалаудың және кері байланыс орнатудың негізгі құралы болып табылады. Дәстүрлі бағалау жүйесінің кемшіліктері

Бағалау- бұл алынған нәтижелерді белгілі мөлшер немсе үлгімен салыстыру БАҒАЛАУ

Бағалау (ағылш. assessment – көлемін анықтау) – бұл оқыту нәтижесінде оқушылар нені біліп түсінгенін және осы білім-түсініктерін қалай қолдана алатынын терең түсіну үшін түрлі дерек көздерінен ақпаратты жинақтау және талдау үдерісі. БАҒАЛАУ

Оқушылардың оқудағы жетіс- тіктерін бағалаудың негізгі мақ- сайты – алынған білімдік нәтижелердің алдын ала жоспарланған нәтижелерге сәйкестік дәрежесін анықтау. БАҒАЛАУ МАҚСАТЫ

КРИТЕРИАЛДЫ БАҒАЛАУ Критериалды бағалау – оқу бағ- дарламасындағы күтілетін нәтижелерге жену мақсайтында оқушылардың білім алудағы жеке даму жолына түзетулер енгізуге мүмкіндік беретін, оқушының оқу жетістігін алдын-ала нақты анықталған бағалау критерийлерімен сәйкестігін бағалау.

КРИТЕРИАЛДЫ БАҒАЛАУ Критериалды бағалау- білім мақсайты мен мазмұнына сәйкес келіп, оқушының оқу-танымдық құзыреттілігін қалыптастыруға мүмкіндік туғызатын және барлық критерийлер үдерісі қатысушылардың әрқайсысына алдын- ала белгілі болып, оқушылардың оқу жетістіктерін салыстыруға негізделген үдеріс.

КРИТЕРИАЛДЫ БАҒАЛАУ Критериалды бағалау артықшылықтары: Оқушының жеке басы емс, тек қана жұмысы бағаланады; Бағалау критерийлері оқушыларға алдын-ала белгілі; Бағалаудың әр түрлі тәсілдері мен құралдарын қолдануға болады; Оқушыға бағалау алгоритмі алдын-ала белгілі; Білім берудің запасы аркады.

Критериалды бағалаудың басты ерекшеліктері алдын-ала ұсынылған бағалау шкаласының болуы; анық, айқындылығы; бағаның әділдігі; өзін бағалауға мүмкіндіктің берілуі

Қалыптастырушы бағалау Жиынтық бағалау Ішкі жиынтық бағалау Сыртқы жиынтық бағалау Критериалды бағалау КРИТЕРИАЛДЫ БАҒАЛАУ МОДЕЛІ

ҚАЛЫПТАСТЫРУШЫ БАҒАЛАУ (оқыту үшін бағалау және ағымдағы бағалау) ІШКІ ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ (оқытуды бағалау немсе қорытынды бағалау) СЫРТҚЫ ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ (оқытуды бағалау немсе сыртқы қорытынды бағалау) мұғалім тоқсан барысында өткізеді; сыныпта күнделікті жұмыста оқу бағдарламасының мақсайтына сәйкес білімді игерудің ағымдағы деңгейін анықтайды; оқушыларға жаңа тақырыпты оқу барысында ол тапсырмаларды қаншалықты дұрыс орындағанын түсінуге мүмкіндік береді. мұғалім әр тоқсан аяқталғанда жүргізеді; тоқсан бойында оқу бағдарламасының бөлімін оқып біткендегі білім, біліктілік және дағды деңгейлерін қолдана алтын анықтайды; жылдық және тоқсандық қорытынды бағаларды анықтау үшін негіз болып табылады. кезекті оқу сайтысын аяқтағанда тәуелсіз сыртқы ұйыммен өткізіледі; оқу сайтысында оқу бағдарламасының бөлімін оқып біткенкендегі білім, біліктілік және дағды деңгейлерін анықтайды; оқу сайтысында емтихандық және қорытынды бағаны анықтау үшін негіз болып табылады. Критериалды бағалаудың түрлері

Қалыптастырушы бағалау – бұл баланың оқуын үздіксіз бақылау үдерісі. Қалыптастырушы бағалау бағасыз бағалау болып табылады, ол критерийлерге сәйкес бағалауға негізделеді және кері байланысты меңзейді. Қалыптастырушы бағалау мақсайты – оқу үдерісінің барысында мұғалім мен оқушы қызметін түзету. Қалыптастырушы бағалау оқу нәтижесін жақсартуға бағытталған. ҚАЛЫПТАСТЫРУШЫ БАҒАЛАУ

Қалыптастырушы бағалау оқушы мен мұғалім арасындағы кері байланысты қамтамасыз ететін және оқу үдерісін дер кезінде түзетуге мүмкіндік беретін бағалаудың түрі болып табылады. Қалыптастырушы бағалауды қолдану үшін оқушыны өзін-өзі бағалауға үйрету керек, сонымен қатар топтық, критериалды бағалау түрлерін қолдануға болады.

ҚАЛЫПТАСТЫРУШЫ БАҒАЛАУ Бағалау түрлері: топтық жұмысты бағалау; жеке оқушының топтағы жұмысын бағалау; өзін-өзі бағалау; критериалды бағалау.

ТОПТЫҚ ЖҰМЫСТЫ БАҒАЛАУ Ұмытпа! Топтық жұмысты бағалауда баға қою міндетті емс.

ТОПТЫҚ ЖҰМЫСТЫ БАҒАЛАУ Топтық жұмыс басында мұғалім оқушыларға бірнеше шарттарды түсіндіріп беруі керек: топтық жұмыстың мақсайтын және оның өтіліп жатқан тақырыптың мақсаттарына сәйкестігін түсіндіру; жұмысты бағалау критерийлерін анықтау; бағалауды кім жүргізетінін хабарлау (тек мұғалімнің өзі; мұғалім оқушылармен бірігіп; тек оқушылар; арнайы қазылар алқасы); егерь топ ұзақ мерзімді тапсырманы орындау үшін құрылса, ххонда мерзімді және топ жұмысын ұсыну форма сын анықтау; бағалау принциптерін хабарлау: әрбір оқушының топ жұмысына үлесін және жалпы топ жұмысын бағалау.

ТОПТЫҚ ЖҰМЫСТЫ БАҒАЛАУ Егер мұғалім баға қоюды жоспарласа, ххонда топқа қойылған ортақ баға әр балаға да қойылады, тек мұндайда белсенділерді ерекше этап өтіп, жұмыстан бас тартқан кейбір оқушылардың тәртібін талқылау қажет.

КРИТЕРИАЛДЫ БАҒАЛАУ Критериалды бағалау – оқушылардың оқу жетістіктерін білім беру мақсаттары мен мазмұнына сәйкес, ұжым ішінде өңделген, оқушыға, ата-анаға және мұғалімге түсінікті нақты анықталған критерийлерге негізделген үдеріс.

КРИТЕРИАЛДЫ БАҒАЛАУ Бағалау критерийі – білім алушылардың оқу жетістік деңгейлерін өлшейтін белгі, өлшем, негіздеме. Критерийлер оқу міндеттерімен айқындалып, оқушының әртүрлі әрекеттерінің тізімі ретінде құрастырылады. Бұл әрекеттерді оқушы үйрену кезінде атқарып, нәтижесінде оларды толығымен меңгеруі керек. Дескриптор – оқушының жұмысты қан- шалықты жақсы орындағанын бағалайтын тұжырым.

КРИТЕРИЙЛЕРГЕ КОЙЫЛАТЫН ТАЛАПТАР Критерийлер оқушыларға алдын ала белгілі болуы тиіс. Критерийлер үшеуден кем болмауы керек. Критерийлердің оқушылармен бірге құрасты- рылғаны дұрыс. Мұғалім ұсынған критерийлер оқушылар тарапынан толық қабылдануы керек. Критерийлер әрбір оқу тапсырмасы үшін бөлек жасаллоды. Критерийлер жазбаша түрде келтірілуі керек, оны сынып қабырғасына іліп қойған дұрыс

КРИТЕРИЙЛЕРДІ ЖАСАҚТАУ: ҚАЛАЙ БАСТАУ ҚАЖЕТ? Оқудағы күтілетін нәтиже қандай болотин н анықтау керек. Күтілетін нәтижені өлшеу үшін критерийлерді жасақтап, оларды кестеге түсіру қажет. Әрбір ұпай үшін дескрипторларды сипаттау қажет. Дескрипторлар – бұл күтілетін нәтижеге женудің түрлі деңгейлері.

КРИТЕРИЙЛЕРДІ ЖАСАҚТАУ: ҚАЛАЙ БАСТАУ ҚАЖЕТ? Дұрыс жасақталған бағалау критерийлері оқу материалын түсіну тереңдігін жан-жақты өлшеуге мүмкіндік береді. Критерийлер мен дескрипторлар оқушыға оның білімі қалай бағаланатынын және одна не күтілетінін анық көрсетіп береді.

ҚАЛЫПТАСТЫРУШЫ БАҒАЛАУ Тақырып«Менің отбасым және достарым» Оқу мақсайты Мәтіннің мазмұнын түсінеді, негізгі ақпаратты анықтайды. Тыңдаушыны қызықтыру үшін көркем-бейнелі сөздерді (сипаттау, т.б.) қолдану. Бағалау критерийі Мәтіннің негізгі мазмұнын түсінеді. Тыңдалған ақпараттың негізгі ойын түсінеді. Мәтіннің негізгі мазмұнын эмоционалды көркемдегіш сөздерді қолдана отырып айтады. Тапсырма Мәтінді тыңдаңыз, тірек сөздерді теріп жазыңыз. Тақырыбын, негізгі ойын анықтаңыз. Жұпта эмоционалды көркемдегіш сөздерді қолдана отырып мәтінді мазмұндаңыз. Ерте, арте, артеде бір байдың Айсұлу және Күнсұлу денег екі қызы болыпты. Екеуі де теңдесі жоқ сұлу кен. Бірінен бірі асқан сұлумын деп бірімен-бірі үнемі ұрысып, жиі-жиі жанжалдасып қаллоды кен. Бір күні Күнсұлу іс тігіп отырған Айсұлуға тиісіп: Сенен мен сұлумын!-дейді. Ал Айсұлу бокса: - Жоқ, сен сұлу емссің, мен сұлумын!-деп тала сады. Ақыр соңында бұл талас үлкен шатаққа айналлоды. Ыза қысып, әбден ашуланған Күнсұлу өзіне қарсы келіп отырған Айсұлудың бетін тырнап аллоды. Күнсұлудың тырнағының ізі Айсұлудың бетінде өшпестей болып қаллоды. Міне, содна бері Айсұлу жұрттан ұялып, тек түнде ғана далаға шығады кен. Ал бейбастығынан қатты ұятқа батқан Күнсұлу түн қараңғылығында бұғып жатады кен. Содна бері Айсұлу мен Күнсұлу бірін-бірі көре алмайды кен. Бағалау критерийіДескрипторлар Мәтіннің негізгі мазмұнын түсінеді тыңдалған мәтіннің тақырыбын анықтайды; тірек сөздерді теріп жазады; Тыңдалған ақпараттағы негізгі ойды анықтайды. мәтіннің негізгі ойын жеткізеді; Көркемдегіш сөздерді біледі мәтіннің мазмұнын жүйелеп айтады; мазмұндауда көркемдегіш сөздерді қолданып айтады;

Тыңдағандарыңызға рахмет!