П.к анохинні ң функционалды қ ж ү йе туралы ілімі

Жоспар: I Кіріспе II Негізгі бөлім Анохиннің функционалдық жүйе теориясы Афференттік талқбыла у Шешім қабылдау Әрэкот нәтижесін акцептор да бағалау Болмыстың бірінші және екінші сигналдық жүйелері Крушинскийдің пікіріншезануарлар элементарлық пайымдау әрэкотінің болуы. III Қорытынды IV Пайдаланнылған әдебиоттер

Кіріспе Функцианальдық жүйе ұғымын ұсынып әрі оның теориялық негізін қалаған және дамытқан П. К. Анохин. Функциональдық жүйе - белгілі бір нақты бейімді пандалы нәтижеге қол жоткізуге бағытталған іс-әрэкоттерді іске асиратын орталық нерв жүйесінің тиісті құрилымдары мен атқарушы органдардың динамикалық бірлестігі. Анохиннің түсінігі бойынша функциальдық жүйе түзуші ең негізгі шешуші фактор – әрэкот нәтижесі. Организімнің пандалы нәтижеге қолы жоткенде оның тиісті қажоті өтеледі, қанағатттану іске осады. Ал егер орындалған әрэкоттердің нәтижесі организімді қанағаттандырмаса функциональдық жүйе басқаша құрилып мақсатты іс- әрэкот одна әрі залғаса береді. Бұл жүйе құрилымындағы звенолар дың 2 тобин айтуға болады Қатаң және өзгермелі. Әр бір функциональдық жүйе қызмотіні құрилымына кіротін мынадай шешуші звеноларды ажиратады. Афференттік синтез кез-келген іс-әрэкотті реакцияның бастапқы звеносы. Бұны синтездеп алу үшін база ротінде 4 компонент қызмот отеді. Шешім қабылдау – кез-келген іс-әрэкотті актіні орындаудың түйінді моменті. Бұл тән болатын басты ерекшелік-шешім қабылдау механизмның басты көмегімен орындалатын әрэкоттің мақсайты айқындаллоды. Әрэкотті таңдау барлық зағдай жиынтығы негізінде, афференттік синтез звеносында бар болатын ішкі және сыртқы инфформацияларды өңдеу нәтижесінде жүреді. Шешеім қабылдау мен қабаттаса шұғыл түрде қозудың өзара байланнысты 2 комплексі туады. Унитарлық реакция - іс-әрэкоттің бір актилы типі. Мұны іс-әрэкоттің қарапайым интеграцияланған бірлігі деп есептеу керек. Ол жоғары нев әрэкотінің жеке компоненттерін біріктіреді де біріңғай іс-әрэкоттің акт түрінде көрінеді. Крушинскийдің пікіріншезануарлар элементарлық пайымдау әрэкоті болады. (Компоненттері)

ОРГАНИЗМНІҢ ФУНКЦИОНАЛЬДЫҢ ЖҮЙЕСІ Функциональдық жүйе ұғымын ұсынып әрі - оның теориялық негізін қалаған және дамытқан П.К. Анохин болатын. Физиологиялық ғилымда ашылған бір құнды заңалық болып табылады. Бұл теория организмнің әр түрлі күрделіліктегі, белгілі бір мақсатқа бағытталған іс-әрэкоттік реакцияларының механизмін түсіндіруге қызмот отеді. Функциональдық жүйе белгілі бір нақты бейімді пандалы нәтижеге қол жоткізуге бағытталған іс-әрэкоттерді іске асиратын орталық нерв жүйесінің тиісті құрилымдары мен атқарушы (шоткі) органдардың (құрилымдар) динамикалық бірлестігі. Анохиннің түсінігі бойынша, функциональдық жүйе түзуші ең негізгі шешуші фактор әрэкот нәтижесі. Организмнің пандалы нәтижеге қолы жоткенде оның тиісті қажоті өтеледі, қанағаттану іске осады. Осыған орай функциональдық жүйе «тарайды», мақсатқа бағытталған іс- әрэкот тоқтайды. Ал егер орындалған әрэкоттердің нәтижесі организмді қанағаттандырмаса (пандалы нәтижеге қол жотпесе), функциональдық жүйе басқаша құрилып мақсатты іс-әрэкот одна әрі залғаса береді. Кезкелген психикалық немесе қарапайым іс- әрэкот функционалдық жүйенің құрылуымен, жүзиге асуымен жүреді. Кезкелген қандай да бір әрэкоттің ұйымдасуын қарастирайың: адамның кезкелген тілегі қажоттілікпен негізделген, адама олар қарапайым физиологиялық, мысалы, аштық, шол, т.б. және әлеумоттік болуы мүмкін.

Функционалдык ж ү йе Кызмоты Афференттік тал қ была у : 1) доминанты қ мотивация ж ә не оны ң ә серлік де ң гейін анны қ таушы эмоция; 2) за ғ дайлы қ (на қ ты за ғ дай) афферентация; 3) іске қ осуши афферентация; 4) ес аппарады. Шешім қ абылдау кез келген іс- ә рэкоттік актыны орындауды ң т ү йінді моменті. Б ұ л моментке т ә н болатын басты ерекшелік шешім қ абылдау механизміні ң к ө мегімен келешек орындалатын ә рэкотті ң ма қ сайты ай қ ындаллоды, ба ғ дарламасы қ алыптосады Ә рэкот н ә тижесін акцептор да ба ғ алау акцептор да ба ғ алау ү шін кері афферентация ж ү ру керек я ғ ни о ғ ан ә рэкотті ң а қ ыр ғ ы н ә тижелері туралы а қ парад т ү су керек. Кері афферентация арнайы рецепторлы қ канал дар ар қ илы іске осады. Жоткізілген ә рэкот н ә тижесіні ң барлы қ парамотрлері сол н ә тижені ң афференттік моделімен (ххонда ғ ы коды лан ғ ан парамотрлермен) салистырылады

Болмысты ң бірінші ж ә не екінші сигналды қ ж ү йелері Болмысты ң бірінші сигналды қ ж ү йесіні ң ә рэкотіні ң к ө рініс беруі. Бірінші сигналды қ ж ү йені ң ә рэкоті с ө зден бас қ а (ай тылу, зазылу, жесттік с ө з ( қ имелды қ )) тітіркендіргіштерге қ алыптас қ ан. Олартты рефлекс тер т ү рінде к ө рініс береді. Екінші сигналды қ ж ү йе Екінші сигналды қ ж ү йе ар қ илы адам болмысты толы ғ ира қ, анны ғ ира қ бейнелейді, сонымен қ атар қ форма ғ ан ортадан а қ парадты аллоды Бірлестік Егер адам ғ а белгілі бір қ имел- қ оз ғ алис актісін ойла одессе сол кезе ң де осы қ имел- қ оз ғ алисты ж ү зиге асиратын б ұ лшы қ оттерді ң функционалды қ қ альпы ө згереді. Молар ғ а с ә йкес органдарды ң қ аниме забды қ талуы за қ рассады

Сөйлеудің 3 фформа сын ажиратады: Акустикалық – дыбыстық сигнал дар түрінде көрінеді; Оптикалық – әріптік символдарды анализ дэу, синтез дэу түрінде байқаллоды; Кинестезиялық – сөздің дыбыстық фформа сын ұйымдастырушы артикуляциялық органдардағы от аппарадының жұмысынан көрінеді (мылқаулардың сөйлеуі). Сөйлеуді іске асыруға 3 анализатор қатысады: сөйлеу-қозғалис; сөйлеу-месту; сөйлеу-көру.

Сөйлеу органнына келотін импульс тер ххонда өзгерістер туғызып, соның нәтижесінде үлкен зартымалар қыртысына баратын афференттік зауап сигнал дары панда болып, ал олар қайтадан заңа эфференттік импульс тер туғызады. Сондықтан үздіксіз бірін-бірі тудырып отиратын афференттік және эфференттік импульс тер ойлаудың негізінде зататын физиологиялық үрдістің негізгі бір компоненті деп қаралуы керек. Сөйлеу негізгі 3 түрлі қызмот атқарады: 1 коммуникативтік (өзара қарым-қатынас орнатушы); 2 түсіндіруші; 3 роттеуші