Тренинг ж ұ мыстарды ұ йымдастыру ж ә не ө ткізу технологиясы

«Тренинг» термині ( ағылшын тілінен аударғанда train, traininq) бірнеше мағынаны береді: «тәрбие, оқыту, дайындау, жаттығу». ( ағылшын тілінен аударғанда train, traininq) бірнеше мағынаны береді: «тәрбие, оқыту, дайындау, жаттығу».

Психологиялық тренинг Оқытудың белсенді формасы болып табылады, адамға әлеуметтік қатынастарды құру кезінде дағдыларды қалыптастыруға көмектеседі

Тренингтің негізгі мақсаты Психологиялық мәселелерді шешу Психологиялық денсаулықты жақсарту Қарым-қатынастың психологиялық негізін зерттеу Мінез – құлықты коррекциялау және өзін өзгерту мақсаты Тұлғалық өсуіне көмектесу

Әр түрлі авторлар бойынша тренинг мақсаттары Эллист Аронсон Өз мінез-құлқын зерттеуге дайындығын дамыту, әлеуметтік құзіреттілікті жоғарлату, тұлғааралық қатынастарда ашылу, бірлесіп іс-әрекет жасауды үйрету, қақтығыстарды конструктивті түрде шешу

Вачков И.В Топ қатысушылардың психологиялық мәселелерін зерттеу, оларды шешу жолдарын іздестіру, психикалық денсаулықты жақсарту, адамдардың арасында үйлесімді және тиімді қарым- қатынасты дамыту, өзіндік сан-сезімді дамыту, мінез-құлық өзгерістер негізінде, эмоционалды бұзылыстарды алдын алу, шығармашылық потенциалды жүзеге асыру, сәттілік және бақыт сезіміне талпыну. Топ қатысушылардың психологиялық мәселелерін зерттеу, оларды шешу жолдарын іздестіру, психикалық денсаулықты жақсарту, адамдардың арасында үйлесімді және тиімді қарым- қатынасты дамыту, өзіндік сан-сезімді дамыту, мінез-құлық өзгерістер негізінде, эмоционалды бұзылыстарды алдын алу, шығармашылық потенциалды жүзеге асыру, сәттілік және бақыт сезіміне талпыну.

Зайцева Т.В Топ қатысушыларын сәтті мінез-құлыққа үйрету Топ қатысушыларын сәтті мінез-құлыққа үйрету

Лебедева Н.М Тұлғаның әлеуметтік бейімділігін дамыту, креативті белсенділікті дамыту

Кьелл Рудестам Тренинг қатысушылары өзінің көңіл-күйін жақсартуға ұмтылу керек және өзін де іс – жүзінде көрсетуге ұмтылу

Тренингтің негізгі принциптері Осында және қазір Бұл принцип - тренинг қатысушыларын негізгі анализ пәні процесс екендігіне бағдарлау, яғни, дәл сол уақыттағы сезім, уайым, ойлар, өткен шақ пен болашақ емес, дәл қазіргі шақ принципі.

Шынайылы қ ж ә не ашы қ ты қ Топтағы ең маңыздысы – жалған айтпау. С. Джурард айтуы бойынша өзіндік, «Меннің» ашылуы – күшті және салауатты тұлғаның белгісі.

«Мен» принципі Қатысушылардың негізгі назары өзіндік таным, өзіндік талдау және рефлексия процестеріне аударылады. Жауапкершілікті өзіне алуға үйрену. Қатысушылардың негізгі назары өзіндік таным, өзіндік талдау және рефлексия процестеріне аударылады. Жауапкершілікті өзіне алуға үйрену.

«Белсенділік» Психологиялық тренинг оқыту мен дамытудың белсенді әдістеріне қатысты. Белсенді қатысу – тренингте міндетті болып табылады. Психологиялық тренинг оқыту мен дамытудың белсенді әдістеріне қатысты. Белсенді қатысу – тренингте міндетті болып табылады.

«Құпиялылық» «Құпиялылық» Қандай да бір нақты қатысушыларға байланысты айтылған ойлар топ ішінде қалуы тиіс – этикалық талап. Психологиялық қауіпсіздік және өзіндік ашылу атмосферасын жасау.

Топтық тренингтің негізгі әдістері Медитативті техникалар Медитативті техникалар Тәндік (дене) терапия әдістері Тәндік (дене) терапия әдістері Әлеуметтік перцепцияны дамытуға бағытталған әдістер (Вербальды және вербальды емес техникалар) Әлеуметтік перцепцияны дамытуға бағытталған әдістер (Вербальды және вербальды емес техникалар)

Топтық тренингтің негізгі әдістерінің жалғасы Ойын әдістері (Имитациялық ойындар, іскер ойындар, ұйымдастырушылық-іс-әрекеттік ойындар, шығармашылық ойындар, дидактикалық ойындар, ситуациялық- рөлдік ойындар) Ойын әдістері (Имитациялық ойындар, іскер ойындар, ұйымдастырушылық-іс-әрекеттік ойындар, шығармашылық ойындар, дидактикалық ойындар, ситуациялық- рөлдік ойындар) Топтық дискуссия Топтық дискуссия

Тренингтік топтардың гомогенділігі және гетерогенділігі Гомогенділік – қандай да бір сипаттар мен қасиеттердің бірлігі, ұқсастықтары мен сәйкестілігі Гомогенділік – қандай да бір сипаттар мен қасиеттердің бірлігі, ұқсастықтары мен сәйкестілігі Гетерогенділік – объект немесе субъекттердің сипаттары мен қасиетер арасындағы айырмашылығы Гетерогенділік – объект немесе субъекттердің сипаттары мен қасиетер арасындағы айырмашылығы Жынысы Жынысы Жасы Жасы Білімі Білімі Интеллект деңгейі Интеллект деңгейі Әлеуметтік статусы Әлеуметтік статусы Тұлға типі және мінез-құлық стилі Тұлға типі және мінез-құлық стилі Психологиялық мәселе Психологиялық мәселе Сенім және құнды бағдары Сенім және құнды бағдары Мақсаттары Мақсаттары

Тренингтік топтардың сапалық құрамы *К. Рудестам-Тренинг қатысушылар қатарына кірмейтін кандидаттар – қандай да бір сынаған қысым кезінде мазасыздық, агрессия көрсететін тұлғалар *К. Рудестам-Тренинг қатысушылар қатарына кірмейтін кандидаттар – қандай да бір сынаған қысым кезінде мазасыздық, агрессия көрсететін тұлғалар *Г. С. Абрамова-Бір топта бір-бірімен қызмет немесе басқа қатынастарда болатын адамдарды біріктірмеу қажет деп санайды. *Г. С. Абрамова-Бір топта бір-бірімен қызмет немесе басқа қатынастарда болатын адамдарды біріктірмеу қажет деп санайды. *В. Ю Большаков- Қосымша диагностика жүргізу, ең бастысы жүргізушінің ауыр психикалық ауру бар адамның топқа енбеуін қадағалау. *В. Ю Большаков- Қосымша диагностика жүргізу, ең бастысы жүргізушінің ауыр психикалық ауру бар адамның топқа енбеуін қадағалау.

Тренингтік топтардың сандық құрамы Тренингке қатысушылар саны – тренинг мақсаттарына байланысты болады(3-4 адамнан кем болмауы тиіс, 20 адамнан жоғары болмауы тиіс)

Топтық тренингтің ұйымдастырушылық және процедуралық ерекшеліктері Тренигті ұйымдастырудың кеңістік формасы-шеңбер *Қатысушылардың бетпе –бет кездесу мүмкіншілігі Тренигті ұйымдастырудың кеңістік формасы-шеңбер *Қатысушылардың бетпе –бет кездесу мүмкіншілігі * Қарым-қатынастың ең ыңғайлы формасы * Қарым-қатынастың ең ыңғайлы формасы *Қатысушылар тең дәрежеде *Қатысушылар тең дәрежеде

Психологиялық тренингтің негізгі ұйымдастырушылық аспектілері * Тренердің жоғары дәрежелі мамандығы, тренингті жүргізуге дайындығы *Тренинг жүретін бөлменің барлық нормалары мен талаптарға сай болуы *Тренингке өз қалауымен қатысатын адамдар тобының қалыптасуы *Тренингке өз қалауымен қатысатын адамдар тобының қалыптасуы * Тренинг бағдарламасын нақты түрде құрастыру * Тренинг бағдарламасын нақты түрде құрастыру

Керекті материалдық – техникалық құрал жабдық *Тақта (әр түрлі демонстративті материалдарға арналған) *Әр бір қатысушыға арналған орындық және үстел *Түрлі-түсті қарындаштар, бояулар, қылқаламдар *А3 А4 форматтағы қағаздар *Әр түрлі ойыншықтар *Теледидар, видео және аудиомагнитафондар *Компьютер *Қабырғадағы айналар

Тренинг сабақтың құрылымы *Ұйымдастыру сәті (сәлемдесу салты, қыздыру жаттығулары) *Негізгі бөлім (жаңа материалды қабылдауға дайындалу, жаңа мазмұндар *Қорытынды шығару (эмоционалды жауап қайтару-ұғыну) *Үй жұмысы *Қоштасу салты

Тренинг бағдарламасының мазмұнына қарай келесі стратегияны қолданады: Тренинг қатысушыларының шиеленісін шешуге бағытталған жаттығуларды ұсыну, қатысушылардың жабықтылығын және әріптестерге деген сенімсіздігін жеңіп шығу Тренинг қатысушыларының шиеленісін шешуге бағытталған жаттығуларды ұсыну, қатысушылардың жабықтылығын және әріптестерге деген сенімсіздігін жеңіп шығу

Жалғасы Тренингкке қатысушылардың перцептивті тәжірибесін кеңейтуге, эмпатияны дамытуға бағытталған техникаларды қолдану Тренингкке қатысушылардың перцептивті тәжірибесін кеңейтуге, эмпатияны дамытуға бағытталған техникаларды қолдану

Жалғасы Өзін-өзін бағалауын жоғарлатуға, кәсібіи және жеке тұлғалық дамуына бағытталған жаттығуларды жүргізу Өзін-өзін бағалауын жоғарлатуға, кәсібіи және жеке тұлғалық дамуына бағытталған жаттығуларды жүргізу

Тренингтік топтар жүргізушісі Топ жүргізушісінің бес негізгі рөлін бөлуге болады: * Белсенді басшы (инструктор, мұғалім, режиссер, иницатор және қамқоршы) * Аналитик (көп жағдайда, психоаналитик) * Аналитик (көп жағдайда, психоаналитик)

Жалғасы *Комментатор *Делдал (топтағы әрекеттерді, өз жауапкершілігіне алмайтын, бірақ арасында топтық процеске араласып және оны бағыттайтын эксперт) * Топ қатысушысы (өзінің индивидуалды ерекшеліктері және өмірлік мәселелері бар аутентті тұлға)

Жүргізүшінің тұлғалық сапалары мен дағдылары Интеллектінің жоғары деңгейі Интеллектінің жоғары деңгейі Интуиция, креативтілік Интуиция, креативтілік Өз-өзіне деген сенімділік, адекватты түрде өз-өзін бағалау Өз-өзіне деген сенімділік, адекватты түрде өз-өзін бағалау Топ мүшелеріне позитивті қатынас Топ мүшелеріне позитивті қатынас

Жалғасы Фрустрацияға деген шыдамдылық Фрустрацияға деген шыдамдылық Энтузиазм мен оптимизм Энтузиазм мен оптимизм Эмоционалды тұрақты Эмоционалды тұрақты Интуицияның бар болуы Интуицияның бар болуы Топтың өзгеруіне тренердің әсері Топтың өзгеруіне тренердің әсері Эмпатия сезімі Эмпатия сезімі Батылдық Батылдық