Сабақтың мақсаты: Білімділігі: оттегі және оксидтер, олардың аталулары туралы, алынуы, химиялық қасиеті қолданылуы туралы оқушыларға терең білім беру; Тәрбиелігі:оқушылардың өзіндік ізденуін ұйымдастыру және танымдық іс-әрекеттерін жетілдіріп, білімдерін тиянақтап, дамыту; Дамытушылығы: Оқушыларды өзіндік жұмысқа дағдыландыру және сараптау,салыстыру қабілеттерін дамыту.Өзін-өзі бақылау мен талдауды іске асыру.
1. оттегінің химиялық және физикалық қасиеттерін үйретуде халықтық педагогика элементтерін пайдалана отырып оқушылардың білім - біліктерін қалыптастыру. Химиялық формула газа білуін, теңдеу құру дағдыларын, есеп шығару дағдыларын жетілдіру; 2. реакция теңдеулерін құра білу және үйрету, есеп шығару және шығармашылық қабілеттерін дамыту; 3. ұйымшылдыққа, жауапкершілікке және қоршаған ортаны қорғауға тәрбиелеу.
Оттек латынь тілінен аударғанда-oxygenium денег мағына береді. Оттек-химиялық белсенді және жердь ең көп таралған элемент.
Оттектің химиялық таңбасы О, Оның салыстырмалы атомдық массы 15,9994 әдетте,есептеуге 16 деп алынады.Оттек молекуласы екі атомды О 2 жай зат болып сана лады. Оттектің химиялық таңбасы О, Оның салыстырмалы атомдық массы 15,9994 әдетте,есептеуге 16 деп алынады.Оттек молекуласы екі атомды О 2 жай зат болып сана лады. Біздің ғаламшарымыздағы атмосфера да оттек бос күйінде 21% шамасында болады.Жер қыртысында басқа химиялық элемент термин қосылыс түріндегі оттектің массы 49,13%-ға тең химиялық элементтер кіреді.
Физикалық қасиеттері.XVIIIғасырда тәжірибе жүзінде ағылшын химигі Дж.Пристли (1774 ж)мен швед ғалымы К.Шееле (1772 ж) оттекті бос күйінде алып, оның ауаның құрамдас бөлігі кенін дәлелдеді. Оттек абадан сәл ауры. 0˚C-та және 1 атм қысымда (101,325 к Па) оның 1 литрінің массы 1,43 г,ал ауанікі-1,29 г тетрады. Оттек суда аз ериді.қалыпты жағдайда 20˚C-та және 1 атм қысымда судың 100 көлемінде небәрі 3 клем оттек газы ериді. Осы қасиетіне орай,арнайы газ өлшегіш деп аталатынь шины аспаптағы суды ығыстыру арқылы оттек газын жинап сақтауға болады. Оттек -183˚C-та сұйылады,- 218˚C-та қатады.
а) 2KMnO 4 = K 2 MnO 4 + MnO 2 + O 2 б) 2H 2 O = 2H 2 + O 2 в) 2H 2 O 2 = 2H 2 O + O 2 г) 2KClO 3 = 2KCl + 3O 2 д) 2HgO = 2Hg + O 2. Өнеркәсіпте, лаборатория да алынуы
О2 О2О2 О2 Медицинада Авиация қозғалтқышта- рында Авиацияда,космонавтика да тыныс алу үшін Химия өнеркәсібінде Металлургияда Отынды жағуда Қопару ісінде Металл пісіруде Металл кесуде
Негіздік CaO кальций оксиді CuO мыс оксиді Екідайлы Al 2 O 3 алюминий оксиді ZnO мырыш оксиді Қышқылдық SO 3 күкірт оксиді P 2 O 5 фосфор (V) оксиді
«Оттектің көршілерімен қатысы» қызықты есептер шығару 1. Оттек көп қабатты үйдің 2 – қабатында тұрады. Ол бірде өзін сынамақ болып «Мен қандаймын, көршілеріме барсам, мені қалай сыйлар кен?» деп көршілерін араламақ болады. Ол 1-ші қабаттағы 1- ші пәтердегі көршісіне барып, ондағы элемент пен қосылып айдын көлге айналады : Жауабы: 2Н 2 + О 2 = 2Н 2 О
2.Тоңып қалған оттек жылыну үшін 2-ші қабаттағы 6 пәтердің есігін қағады. Оттек осы пәтердің иесімен қосылып жанып, жарық бөледі: Жауабы: С + О 2 = СО 2 3.Көміртектің үйінен шығып, сол жақ көршісіне соғып кетпекші болады. Осы пәтерге кірген бойда найзағай ойнап, аслан айналып жерге түскендей болады: Жауабы: N 2 + О 2 = 2NО – Q
4. Қатты дауыстан қорқып, үшінші қабатқа шығады. Алдында 15 пәтердің есігі ашық тұр кен, оттек осында кіреді. Бөлме іші кенеттен жар - жарық болып, ашық жалынмен жанып, бөлме іші ақ түтінге толады: Жауабы: 4Р + 5О 2 = 2Р 2 О 5 5.Бұдан соң оттек 14 пәтерге келіп, екеуі қосылып топырақ пен сазға айналды: Жауабы: Si + О 2 = SiО 2
6. Оттек өзінің осындай қасиетіне таңдана түседі. Ол енді металдар орналасқан қабаттарды аралап көрмекші болады. Сырт көзге жанбайтын, бойында мықтылық, беріктік қасиеті бар көршісі – темірдің үйіне ақырын тарсылдатып, кіріп еді ол жалын және түтін шығармай шатырлап жанып, қуанып темір қағына айналды: Жауабы: 3Ғе + 2О 2 = Ғе 3 О 4
158 г, 1 моль
0,405(40,5)
Оттек – тіршілік к ө зі тақырыбына шығармашылық жұмыс