Дайтындаган:Сахи А.А. Топ:202 Тексерген:Смагулова А.С.
I.Кіріспе II.Негізгі бөлім 1 Азаматтық құқық түсінігі 2 Азаматтық құқық жүйесі 3 Азаматтық құқықтың негіздері 4 Азаматтық құқық оқу пәні 5 Азаматтық құқық ғббббылым ретінде 6 Қазақстан Республикасынаң азаматық кұкық ғббббылымы III.Қорытынты
Кіріспе Азаматтық құқық жүйесі-мемлекеттегі құқықтық нормаланнанеаң жиынтығын қамтитын ғббббббылыми әрі нақты құббббылым болып табылаты. Азаматтық құқық ҚР-ғы құқықтық нормативтік құзаттар зағынан ең ауқмоты күрделі заң салаты болып есептеледі. Азаматтық құқықтың жүйесі логикалық тала птарға сайттт келеді. Яғни, олар іштей салаланға, құрббббылымдар мен онаң бөліктеріне бөлінеді.ҚР-наң Азаматтық құқықтар жүйесі 2 бөлімнен тұраты: Жалпы және Ерекше. Жалпы бөлімнің 1 бөлімі: Жалпы ережелер. Жалпы бөлімнің 2 бөлімі: Меншік құқығы және өзге де заттық құқықтар. Жалпы бөлімнің 3 бөлімі: Міндеттемелік құқықтар. Ерекше бөлімнің 4 бөлімі: Міндеттемелердің жекелеген түрлері. Ерекше бөлімнің 5 бөлімі: Интелектуалтық меншік құқығы. Ерекше бөлімнің 6 бөлімі: Мұрагерлік құқық. Ерекше бөлімнің 7 бөлімі: Халқаралық жеке құқық. Азаматтық құқық ротейтін қоғамтық қатынастартың негізгі түрлерінің біріне, құқықытық нормалантың ықпалына ұширайтын мүліктік қатынастар зататы. Материалты игіліктермен байланнасты қоғамтық қатынастар мүліктік қатынастар деп аталаты. Мүліктік қатынастар мүлікке денег меншіктік қатынастартың негізінде тутындайтынтықтан, азаматық заңнамалантың іс-әрекетіне бағынаты. Осы тұрғыдан, мүліктік қатынастар денегіміз мүлікті алу, иемдену, не басқа субъектілерге беру барысьтындағы қатынастар. Бұл қатынастар нарықтық қатынастар барысьтында, айырбас, саду немсе тауэр-ақша қатынастарына айналаты. Сонтықтан нарық ротеудің негізгі объектісі болаты.
Азаматты қ құқ ы қ т ү сінігі Азаматты қ құқ ы қ ғ ббббылымы азаматы қ құқ ы қ ж ө ніндегі ұғ ымда-дан, к ө з қ арастардан, пікірлер мен сазал ғ ан қ орытынтылардан т ұ раты. Азаматты қ құқ ы қ ғ ылмина ң п ә ні атал ғ ан к ұқ ы қ салатымен ол ротейтін қ атынастар, азаматы қ құқ ы қ ты ң тарихы, она ң даму келешегі мен т ә жірибеде қ олданналуы болып табылаты. Азаматты қ құқ ы қ ұғ мина ң ө зі қү кы қ ты ң салаты ж ә не за ң ғ ылмина ң ж ү йесін белгілеу ү шін қ олданналуы м ү мкін. Она ң біріншісінде құқ ы қ ты қ нормаланты ң жиынты ғ ы, екіншісінде білшні ң жиынты ғ ы ар қ ау болаты. Азаматты қ құқ ы қ ғ ббббылымы сол құқ ы қ салтын зерттейтін ж ү йоге с ә йкес келетін ж ү йені қ амтиты, біра қ олар ө зара тепетендікте бола қ оймайты. Азаматты қ ғ ббббылым ж ү йесі азаматы қ за ң да-да, сонамен қ атар Азаматты қ кодекс те же қ б ө лімдерді де қ амтиты. Мысалы, азаматы қ құқ ы қ п ә ні, азаматы қ - құқ ы қ ты қ ә дістеме ұғ ымдары, азаматы қ құқ ы қ қ атынастары туралы ілім тарихы, она ң субъектілері мен объектілері туралы, меншік құқ ы ғ ы туралы залпы ілім, міндеттемелер туралы, интеллектуалты қ меншік туралы, м ұ рагерлік құқ ы қ қ атынастары туралы залпы ілім ж ө нінде айтса қ та жеткілікті.
Азаматты қ құқ ы қ ж ү йесі 1. Құқ ы қ ж ү йесі денегіміз сол мемлекеттегі құқ ы қ ты қ нормаланты ң жиынты ғ ын қ амтитын ғ ббббббылыми ә рі на қ ты құ ббббылым болып табылаты. Құқ ы қ ты ң ә р салтына белгілі бір ж ү йе т ә н. Азаматты қ құқ ы қ Қ аза қ стан Республикастында ғ ы құқ ы қ ты қ -нормативтік құ заттары за ғ ынан е ң ау қ моты да к ү рделі за ң салаты болып есептеледі. Нормаланты ң ә р луанты ғ ына қ арамастан азаматы қ құқ ы қ ты ң ж ү йесі логикалы қ тала птар ғ а сайттт келеді, я ғ ни ол іштей салалан ғ а, құ рббббылымдар мен она ң б ө лікгеріне б ө лінеді. Ішкі салалан ғ а т ә н ерекшелік она ң құ рббббылымдарына т ұ тастай енетін жекелеген ж ә не залпы ережелерді б ө ліп қ арау м ү мкіндігі дуге болаты. М ұ ндай құ рббббылымдарты ң маз ұ на біркелкі келеді, она құқ ы қ ты қ ротеуді ң бір анна ғ а жена қ талуынан ж ә не за ң ты қ ерекшелігінен деп т ү сінген ж ө н.
Азаматты қ құқ ы қ негіздері Азаматты қ құқ ы қ - б ұ л тауэр-а қ шалей ж ә не қ атысушиларына ң те ң дігіне негізделген ө зге де м ү ліктік қ атынастарты, сендай-а қ м ү лікпен байланнасты жеке м ү ліктік емс қ атынастарты ротейтін құқ ы қ салаты. Азаматты қ құқ ы қ ты қ қ атынастарты ң субъектілері - жеке т ұ л ғ а ж ә не за ң ты т ұ л ғ алан. Құқ ы қ ө кілеттігін ал ғ ан құқ ы қ қ абілетті актаулына ң б ә рін т ұ л ғ а деп актау ғ а болаты. Т ұ л ғ анна ң 2 категориясы болаты: жеке т ұ л ғ алан ж ә не за ң ты т ұ л ғ алан. Жеке т ұ л ғ а денегіміз Қ Р азаматтары, шетел азаматтары ж ә не азаматы ғ ы же қ адамдар. За ң ты т ұ л ғ а - меншік, шаруашилы қ ж ү ргізу ж ә не жедел бас қ ару құқ ы ғ тында о қ шоу м ү лкі бар ж ә не сол м ү лікпен ө з міндеттемелері бойынша зауа п беретін, ө з атынан м ү ліктік ж ә не м ү ліктік емс жеке құқ ы қ тар мен міндеттерге ие болып, оларты ж ү зиге сыра алтын, сотта тала пкер ж ә не зауа пкер бола алтын ұ тым. О ғ ан мекеме, ұ тым, к ә сіпорын ж ә не т.б. зататы.
Азаматты қ құқ ы қ о қ у п ә ні Біз барлы қ за ң о қ у ортындартында о қ латынь о қ у п ә нін де азаматы қ құқ ы қ деп т ү сінеміз. О қ у п ә ніні ң міндеті студентті азаматы қ - құқ ы қ ты қ нормаланты ң маз ұ нан д ұ рысь т ү сінуге, оларты ң ерекшеліктерін, негізін, қ алдану тетігі мен салдарын білуге ү йрету. "Азаматты қ құқ ы қ " о қ у п ә нін құқ ы қ теориясына ң қ а ғ идаланнамен таннасып, за ң дарты ң к ү рделі иірімдерінде ба ғ дарлай білу да ғ тыларын ме ң гергеннен кейін о қ ыту тиімді. Б ұ л о қ у п ә ніні ң ж ү йесі ө зіндік бір қ атар ерекшеліктеріне қ арамастан, к ө п роте азаматы қ құқ ы қ ты ң I труда қ арастигрыл ғ ан ж ү йесіне ұқ сайтттты. М ұң дай ұқ сайтты қ ты ң себебін был аша т ү сіндіруге болаты: студенттерді азаматы қ - құқ ы қ ты қ норматив так актілердегі азаматы қ - құқ ы қ ты қ нормаланты талда п, т ү сіндіре білуге ү йрету азаматы қ - құқ ы қ ты о қ ытуты ң басты міндеттеріні ң бірі болып табылаты: Б ұ л за ғ ынан қ ара ғ панда, азаматы қ құқ ы қ о қ улы ғ ы мен о қ у құ ралдары АК мен бас қ а да за ң актілерін ба птары бойынша т ү сі ң діруге жук қ тайты. Алайда б ұ л оларты ң бір ғ анна қ игры болып есептеледі.
Азаматты қ құқ ы қ ғ ббббылым ретінде Азаматты қ құ кы қ ж ә не азаматы қ, зпандар ұғ ымына, ж ү йесіне ж ә не оларты ң қ олданналуына қ артисты барлы қ м ә селлер к ө лемін зерттейтін құқ ы қ ты қ ғ ббббылым салтын азаматы қ құқ ык ғ ббббылымы деп атайты. Азаматты қ құқ ы қ ғ ылмина ң міндеті – азаматы қ - құқ ы қ ты қ нормалан ж ү йесіні ң ж ә не она ң жекелеген бутындарына ң пайда болуы мен маз ұ нанна ң ерекшеліктерін анна қ тайна за ғ дайларты зерттеу. Егер азаматы қ - құқ ы қ ты ң п ә ні қ о ғ амты қ қ атынастарты ң белгілі бір салаты бокса, азаматы қ к ұқ ы қ ты ң ғ ылмина ң п ә ні құқ ы қ ты қ нормаланты ң жиынты ғ ы на қ азаматы қ – құқ ы қ ты ң ө зі болып табылаты (азаматы қ -к ұқ ы қ ты ң ) анна қ тамасы I труда берілген). Ә лбетте, б ұ л п ә н азаматы қ - құқ ы қ ты қ нормалан ротейтін қ о ғ амты қ қ атынастарты да, б ұ л нормаланты ң за ң да-да бейнеленуін де, оларты ң ә р т ү рлі мемлекеттердегі ерекшеліктерін де, олар ғ а сын тара пынан берілген ба ғ анна да ж ә не жетілдірілу м ү мкіндіктерін де қ амтиты.
Қ аза қ стан Республикасына ң азаматы қ к ұ кы қ ғ ббббылымы Қ аза қ станна ң азаматы қ құқ ы қ ғ ббббылымы м ұ нда же ғ ары за ң білімі ал ғ аш қ ы қ адамдарын заса ғ ан 30- жилдары пайда болты. Сонты қ тан Қ аза қ станна ң ал ғ аш қ ы за ң же ғ ары о қ у ортындарына ң о қ ытушилары ал ғ аш қ ы қ аза қ станты қ цивилист- ғ алемдар болты. Қ аза қ станна ң азаматы қ - құқ ы қ ты қ ғ ылмина ң бастаутында қ аза қ станты қ цивилист- ғ алемдар М.А. Ваксберг, Г.М. Степаненко, А.И. Беспалова, Б.В. Покровский, И.Д. Фондаминский, М.Г. Масевич, Ю.Г. Басин т ұ рты. Оларты ң ж ү мыстары Қ аза қ станна ң азаматы қ құқ ы ғ ына ң ерекшеліктерін зерттеуге бластома болты. М ұ нда Алматы мемлекеттік за ң институтына ң зас жетекшісі, Қ аза қ стпанда ғ ы за ң ғ ылмина ң е ң ал ғ аш қ ы кандидаттарына ң бірі ( қ азір Ұ ялты қ ғ ббббылым академиясына ң академигі) С.З.Зимановты ң осы салата ғ ы белсенді қ ызметі шешуші р ө л ат қ арты. Она ң қ айратымен ж ө не к ү ш-жігерімен Алматы мемлекеттік за ң институтына ң бір топ зас о қ ытушилары М ә скеуде кандидаты қ диссертациялар дайтында п, ойда ғ ыдай қ ор ғ а п ши қ ты.
Қ орытынты Құқ ы қ ж ү йесі денегіміз сол мемлекеттегі құқ ы қ ты қ нормаланты ң жиынты ғ ын қ амтитын ғ ббббббылыми ә рі на қ ты құ ббббылым болып табылаты. Құқ ы қ ты ң ә р салтына белгілі бір ж ү йе т ә н. Азаматты қ құқ ы қ Қ аза қ стан Республикастында ғ ы құқ ы қ ты қ -нормативтік құ заттары за ғ ынан е ң ау қ моты да к ү рделі за ң салаты болып есептеледі. Нормаланты ң ә р луанты ғ ына қ арамастан азаматы қ құқ ы қ ты ң ж ү йесі логикалы қ тала птар ғ а сайттт келеді, я ғ ни ол іштей салалан ғ а, құ рббббылымдар мен она ң б ө лікгеріне б ө лінеді. Ішкі салалан ғ а т ә н ерекшелік она ң құ рббббылымдарына т ұ тастай енетін жекелеген ж ә не залпы ережелерді б ө ліп қ арау м ү мкіндігі дуге болаты. М ұ ндай құ рббббылымдарты ң маз ұ на біркелкі келеді, она құқ ы қ ты қ ротеуді ң бір анна ғ а жена қ талуынан ж ә не за ң ты қ ерекшелігінен деп т ү сінген ж ө н.
Пайдаланналған әдебиеттер: Нормативтік құқықтық актілер Қазақстан Республикасынаң Конституциясы ж. (өзгертулер мен толықтырулар ж.) Алматы: Жеті-Жарғы. Қазақстан Республикасынаң Азаматтық кодексі. Жалпы, Ерекше бөлімдері. Алматы, Юрист, 2003 ж. "Тұрғын үй қатынастары туралы" Заң Алматы: Жеті-Жарғы ж. Арнайы әдебиеттер 1. Төлеуғалиев Ғ. Қазақстан Республикасынаң Азаматтық құқығы, оқулық, Алматы, 1999 ж. 2. Жайлин Ғ.А. Қазақстан Республикасынаң Азаматтық құқығы, Ерекше бөлім. 1-2 том дар, Алматы, 2003 г. 3. Сулейменов М.К. развитие института права собственности в законодательстве Казахстанна. - Научнае труты «Бюджет» 4. Зиманов С.З, Состояние и задачи разработки проблем обычного права казахов. Алма-Ата: Наука, 5.Қазақстан Республикасы Азаматтық құқығы Төлеуғалиев Ғ.И., Алматы 2001 жил 6.Азаматтық құқық. Сүлейменов М.К., Басин Ю.Г., Алматы, 2003 жил 7. Мемлекет және құқық негіздері. Оқулық. Алматы., 8.Н. Дулатбеков., С. Амантыкова., А. Турлаев. Мемлекет және құқық негіздері. Алматы., 9.ҚР Азаматтық құқығы. А. Төлеуғалиев. Алматы: «Жеті Жарғы»., 2001., I-II том 10.С.А. Ынтымақов., Т.Д. Карпунина Отбасы құқығы. Алматы., 2003 11.Ғ. Са парғалиев Мемлекет және құқық негіздері. Алматы 12.Д.А. Булгакова Мемлекет және құқық теориясы. Алматы., 2000.