С.Ж.АСФЕНДИЯРОВ АТЫНДАҒЫ Қ АЗАҚ ҰЛТТЫҚ МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ КАЗАХСКИЙ НАЦИОНАЛЬНЫЙ МЕДИЦИНСКИЙ УНИВЕРСИТЕТ ИМЕНИ С.Д.АСФЕНДИЯРОВА Орындаған: Серғазы Динара, Тобы: ЖМ к Қабылдаған: Жақсыбаева Гулнара Алматы 2017
Бүйректің созылмалы ауруы – бүйректің зақымдануымен және қызметінің біртіндеп бұзылысымен сипатталатын ауру. Бүйректің негізгі қызметі – организме залмазу өнімдерін және артық суды сыртқа шығару. Бүйректің созылмалы ауруы - баяу ушығатын ауру. Белгілі бір кезең ішінде ауру симптомсыз өтеді. Кейде қызметінің бұзылуы баяу дамығанда симптом дары бүйректің жұмысы тоқтағанға дейін болмауы мүмкін.
Этиология Көбінесе, бүйректің созылмалы ауруының даму себебі – қант диабеті және жоғары артериалдық қысым. Бүйректің зақымдалуына апаруға қабілетті басқа да аурулар: Аутоиммундық аурулар (мысалы, жүйелік қызылжегі және склеродермия) Бүйректің туа біткен ақаулары (мысалы, бүйректің поликистозы) Кейбір химиялық заттектердің әсері Бүйректің өзінде болатын патологиялық үрдістер Түсініксіз ісінулер Атеросклероз Кейбір дәрілік препаратады қабылдау (анальгетик тер және қатерлі ісіктерді емдейтін препарата) Бүйрекке несептің кері ағуы (рефлюкс-нефропатия) Іркілісті жүрек жеткіліксіздігі
Бүйректің созылмалы ауруы организмде сұйықтықтың және алмазу өнімдерінің жиналуына апарады. Бұл организмнің көптеген жүйелерінің бұзылысын туындатады, оның ішінде: Артериалдық қысымның артур Қан жасушаларының саниның азаюы Д дәрумені алмазуының бұзылысы және сүйек саулығының нашарлауы.
Жаңа критерийлері 1. Бүйректің зақымдалуы 3 ай, ШСЖ төмендеуі немсе қалыпты болуы, оған қоса Патологиялық ауытқу Зақымдалу маркерлерінің (қан және зәр талдауларында, аспаптық зерттеулерде анықталатын өзгерістер) анықталуы 2. ШСЖ < 60 мл/мин/1,73 м 2 3 ай, бүйрек зақымдалуының бар- жоқ болуына қарамастан. - Бүйрек зақымдалуының бар-жоқ болуына байланыссыз ШСЖ < 60 мл/мин/1,73 м 2 3 ай ішінде бар барлық науқастар; -ШСЖ деңгейіне байланыссыз бүйрек зақымдалуы бар барлық науқастар. 3. Зертханалық маркёрлер: зәрдің салыстырмалы тығыздығының төмендеуі, протеинурия, гематурия, лейкоцитурия, цилиндрурия.
Сатысы Сипаттамасы ШСЖ (мл/мин/ 1.73 м 2 ) МКБ-10 1* ШСЖ қалыпты немсе күшейген күйде бүйрек зақымдалуы >=90N18.1 2* ШСЖ мардымсыз азаюымен өтетін бүйрек зақымдалуы 60-89N ШСЖ орта дәрежеде төмендеуі 30-59N ШСЖ айқын төмендеуі 15-29N Бүйректің терминалды жетіспеушілігі <15 диализ или ТП N18.5
Альбумнурия, протеинурия АГ Тәбетті жоғалту Жалпы әлсіздік Бас ауыруы Жүрек айнуы Жоспарланбаған салмақ жоғалту Альбумнурия, протеинурия АГ Тәбетті жоғалту Жалпы әлсіздік Бас ауыруы Жүрек айнуы Жоспарланбаған
Бүйректің қызметтік қабілетін бағалау үшін келесі зерттеулер тағайындалады: Креатинин клиренсі Креатинин деңгейі Қандағы несепнәр азотный анықтау (АМК)
Бүйректің созылмалы ауруы көптеген зерттеулердің нәтижесіне әсер етеді. Бүйректің созылмалы ауруы ушығуында әр 2-3 ай сайын келесі көрсеткіштерді анықтау қажет: Альбумин Кальций Қандағы холестерин деңгейі Қанның жалпы талдауы (ОАК) Қандағы электролите деңгейін анықтау Магний Фосфор Калий Натрий
Артериалдық қысымды бақылау бүйректің зақымдану үрдісін бәсеңдетеді. Бұл үшін ангиотензин- айналдыратын ферментті тежеушілер (АПФ) немсе ангиотензин рецепторларын басушылар (БРА) тағайындалады. (Каптоприл, Беназеприл - ААФИ) (Валсартан, Лозартан – АРА) Мақсат – артериалдық қысымды 130/80 мм.сын.бағ деңгейінде немсе одна төмен деңгейін қолдау. Бүйрек қызметінің жедел төмендеу қаупін азайту үшін: Антибиотиктер (Аминогликозидтер, амфотерицин B); Стероидты емс қабынуға қарсы препарата
Гиперфосфатемия, гиперпаратиреоз және сүйек патология сына: Фосфор-байланыстырушы препарата – фосфат бендер (севеламер, фос-ренол) Кальций препаратаы, Д витами, кальцидол, эргокальциферол Анемия: Рациондағы темірдің мөлшерінің артур, темірдің дәрілік препаратаы, анемияны емдеу үшін эритропоэтин инъекция лары және қан құю
Сұйықтықты шектеу Ақуыздық өнімдердің мөлшерін азайту Тұзды, калий, фосфор, басқа электролитеді шектеу Салмақ жоғалтудың алдын алу үшін калориялар санин ұлғайту