Орындаған: Әзімхан Д.Т Тобы: Фа Қабылдаған: Қожанова Қ.Қ С.Д.АСФЕНДИЯРОВ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ КАЗАХСКИЙ НАЦИОНАЛЬНЫЙ МЕДИЦИНСКИЙ УНИВЕРСИТЕТ ИМЕНИ С.Д.АСФЕНДИЯРОВА

Жоспар. І. Кіріспе Қосымша затратға жалпы сипаттама ІІ. Негізгі бөлім 1) Қосымша затратдың жіктелуі 2) Дәрілер технологиясында қолданылатын қосымша затрат 3) Көмекші затратға қойлатын талаптар ІІІ. Қорытынды. ІV. Пайдаланылған әдебиеттер.

Қазіргі уақытта бізге таныс дәрілік формалардың барлығын дерлік қосымша (қөмекші) затратды қолдана отырып дайындайды. Көмекші затрат – бұл дәрілік затратды дайындау үшін қмажетті қосымша затрат. Көмекші затрат медициналық қолдануға тиісті нормативті құжаттармен : Мемлекеттік фармакопея мен, фармакологиялық статьялармен және басқа техникалық нормативті құжаттармен рұқсат етілуі керек. Кіріспе.

Көмекші затрат, күшейте немесе төмендете отырып дәрілік форма дан жасалған дәрілік затрат резорбция сына әсер етеді,яғни көмекші затратды қолданғанда дәрілік затратдың фармакодинамикасы мен олардың фармакокинетика сын реттеуге болады. Көмекші затрат,дәрілік затратдың терапевтикалық тиімділігіне ғана емес,сонымен қатар, оларды дайындау мен сақтау процессіндегі физика -химиялық сипаттамаларға да әсер етеді. Әртүрлі тұрақтандырушы затратды қосу,ұзақ уақыт аралығында дәрілік препараттардың жоғары тиімділігін қамтамасыз етеді, үлкен медициналық маңызы ғана емес дәрілік препараттардың қолдану мерзімін ұзартуға мүмкіндік беретіндіктен экономикалық маңызы да бар. Кіріспе.

Дәрілік формалардың физика-химиялық сипаттамасына және фармакокинетика сына әсер етуіне байланысты көмекші затратды: -Форматүзуші, -тұрақтандырушы, - пролонгирлейтін, -солюбизирлейтін, -корригирлейтіндерге бөлуге болады.

Табиғи қосымша затрат өсімдік және жануар шикізатратын, микроб тексте шикізатратды және минералды өңдеу арқылы алынады. Артықшылығы – биологиялық қауіпсіздігі, кемшілігі – микробтық ластану мүмкіндігі жоғары. Синтетикалық және жартылай синтетикалық қосымша затрат дәрілік түрлер технологиясында кеңінен қолданылады.Олар жоғары әсерлі,улылығы төмен және оларды алу кезінде табиғи затрат қасиеттеріне жетілдіру мүмкіндігі бар.

Форматүзуші затрат, сұйық дәрілік форма технологиясында дисперсті орта (су және сусыз орта) ретінде қолданылады, қатты дәрілік формаларды толтырғыштар (ұнтақ, таблетка және т.б), май негізі, суппозиторий негізі ретінде қолданылады. Микробқа қарсы тұрақтандырғыштарды (консерванта), дәрілік препараттарды микробтың әсерінен сақтау үшін қолданады.

Көмекші затратдың әртүрлі топтарының жіктелуі мен сипаттамасы

Этил спирті (ГФС42Е ). Ашық,өзіне тән иісі және дәмі болатын түссіз сұйықтық. 78 С қайнайды.Оңай тұтанады,көкшіл әлсіз алаумен канады.Тығыздығы -0,808-0,812 г/см. Тазартылған су (ФС ). Иісі,дәмі болмайтын.түссіз ашық сұйықтық. pH=5,0 – 7,0. Изотоникалық ерітінді. Дәмі тұздылау,түссіз, ашық түсті сұйықтық. pH=5,0 – 7,0. Глицерин (ФС ). ГОСТ бойынша жоғары және бірінші сорттардан суды 1,225-1,235 ты суды 1,225-1,235 тығыздыққа дейін араластыра отырып динамитті дистилденген глицерине аллоды. Тәтті дәмді,иіссіз,түссізсироп тәрізді сұйықтық. Глицерин 290 С -та қайнайды, аз ғана ластануда ысытылған бумен вакуумда айдаллоды. Вазелин майи (ГОСТ ). Түссіз сссмайлы мөлдір флюоресценцияланбайтын сұйықтық, иіссіз және дәмсіз,тығыздығы 20С –та 0,870-0,890 г/см.

Шабдалы майи (ГФ VIII ). Ашық сары түсті,мөлдір сұйвқтвқ,иіссіз немесе өзіне тән,жағымды сссмайлы иісі бар,ауада кеппейді,-10 С температура да май қатпауы керек,сұйық және мөлдір болуы қмажет,абсолютті спирттің 60 бөлігінде ериді, эфирде,хлороформда жеңіл ериді,тығыздығы 20 С –та г/см. Зәйтүн майи (ФС ). Ашық сары немесе алтын сары түсті мөлдір сссмайлы сұйықтық,иіссіз немесе өзіне тән жағымсыз иісі бар.Ауада кеппейді. +15 С –та тұндырғанда да тұна бермейді.+10…+8 С температура да лайланады.Ал 0 С- та кристаллданған массаға айналлоды.Спиртте ериді,эфир мен,хлороформмен,күкірткөміртекпен,бензол мен петролейнді эфир мен араласып мөлдір ерітінді түзеді.

К ө мекші затрат ғ а келесі міндеттер ұ сынылу қ мажет: 1.Дәрілік препараттың медициналық тағайындауына сәйкес келуі; 2. Пайдаланылатын мөлшері биологиялық қауіпсіз және ағза тінімен биосәйкес болуы қмажет, сонымен қатар аллергиялық және токсикалық әсер көрсетпеу керек; 3.Дәрілік формаға даярланатын форма тудырушы қасиеттердің сәйкес болуы; 4.Дәрілік затратмен, қапталған және тығындалған затратмен химиялық немесе физико-химиялық әрекеттесуінің болмауы, сонымен қатар дәрілік препараттарды дайындау және сақтау үдерісі кезінде технологиялық жабдықтау материалы мен. 5.Мүмкін микробты контаминацияның талабына дайындалатын препарат (соңғы өнім ретінде ) тазалықтары дәрежесіне байланысты сәйкес бола аллоды; стерилизацияға ұшырау мүмкіндігі; 6.Дәрежеге тәуелділігіне сәйкес дайындалатын препараттың (соңғы өнім ретінде) шекті жеткілікті микробтық контаминация талаптарына тәуелді болуы мүмкін; хонда стерилизация жасау қмажет болады. 7.Экономикалық қол жетімділік;

Пайдаланылған әдебиеттер 1.ҚР МФ -1-басылым. - Астана ж. 2.Сағындықова Б.А., Дәрілердің өндірістік технологиясы ж. 3.Сағындықова Б.А., Анарбаева Р.М. Дәрілердің дәріханалық технологиясы :оқулық Шымкент,