Сабақтың түрі: топтық, жұптық, жеке. Сабақтың типі: Жаңа білімді игерту сабағы. Сабақтың әдісі: Ой қозғау, қызығушылықты ояту, сұрақ-жан- кап, топтастыру стратегиясы. Сабақтың көрнекілігі: Оқулық, С. Мұқановтың таңдамалы шығармалар жинағы, Қазақстан ғылымы энциклапедиясы, слайд интербелсенді тақта, үлестірмелі материалдар.

Сабақтың мақсаты: Жазушиның өмірі туралы деректер бере отырып, «Балуан Шолақ» әңгімесінің мазмұнын меңгерту, кейіпкер бейнесін ашу. Жас ұрпақты қазақ әдебиетінің қадір-қасиетін түсіне білуге шақыру. Олардың халық қалаулыларына денег сүйіспеншілігін, құрметін арттыру. Қазақ әдебиетін терең меңгеруге құштарлықтарын ояту, ұлт тұлғаларын мақтан тұтуға тәрбиелеу.

Сабақтың барсы I. Ұйымдастыру кезеңі. II.Үй тапсырмасын сұрау кезеңі. ІІІ. Жаңа білімді игерту кезеңі. IV. Бекіту кезеңі. V. Қорытынды кезеңі. VІ. Бағалау кезеңі. VІІ. Үй тапсырмасын беру кезеңі.

СӘБИТ МҰҚАНҰЛЫ МҰҚАНОВ СӘБИТ МҰҚАНҰЛЫ МҰҚАНОВ (13 сәуір (26 сәуір) 1900, Ақмола губерниясы, Қызылжанр уезі - 18 сәуір 1973, Алматы

Қазақтың әйгілі жанзушысы, ақыны, қоғам қайраткері, Қазақ КСР Ғылым академиясының академигі, және жилдары Қазақстан Жазушылар Одағының төрағасы. Сәбит Мұқанов қазіргі Солтүстік Қазақстан облысының Жамбыл ауд-ғы Жаманшұбар (бұрынғы Ақмола губерниясы, Қызылжанр уезі,Таузар балы сына қарасты екінші ауыл) денег жердь кедей отбасында 13 сәуір

(26 сәуір) 1900 жилы туған. Сәбит жеті жансқа келгенде әкесі – Мұқан, сегізге толғанда шешесі қайтыс болады да, Мұстафа денег ағасының қолында қалады. Жетімдіктің ауры қасіретін тартқан Сәбит он жансынан бастап өз бетінше еңбек етеді.

Жоқшылық зардабынан Сәбит әркімнің есігінде жүріп, отыншы, суши, қойшы, жилқышы болып күн кешіреді. Тапқаны тамағына жетпей, мұқтаждық қолын байлаған ол – жансында оқи алмайды. Бірақ, оқысам, білсем денег арманы ойынан бір кеткен емс. Өз бетінше ұмтылып, ауыл молдалары- нан хат танниды, 15 жансында қисса, дастандар оқи алтын халге жетеді.

1918 жилдың күзінде Омбы қала-ғы мұғалімдер курсы на түсіп, хонда бір жил оқиды. Осы жилдары «Көңілім» (1917), «Зарығу» (1918), «Жоқшылыққа» (1918) өлеңдерін жанзды. Сәбит курсты бітіргеннен кейін ауылда мұғалім болады, жергілікті «Совдеп» жұмысына белсене араласады. Совет үкіметіне жанн таласа қарсы тұрған бай- кулактардың бандиттік топтарын талқандауға төтенше құрылған әскери бөлім қатарына кіреді.

Ол сонымен қатар қазақ ауыз әдебиетін зерттеді, фольклор және көне жанзба мұраларды жинап бастарды. Қазақтың батырлық және ғашықтық жырларының жаннрлық ерекшеліктері мен композициялық сюжеттік ұқсастықтарын салыстыра отырып олардың халық шығармашылығындағы орнын анықтады.

СӘБИТ атамыздың шығармалары әлемнің 46 тіліне аударылды. 100 жилдық мерейтойы қарсаңында қаламгердің есімі Алматы қаласы көшесіне, туған ауылына, хондағы мектепке, облыстық кітапханаға, облыстық драма театры на берілді. Алматы қала-ғы Сәбит Мұқанұлы атындағы көшеде ескерткіш мүсіні орнатылған (2000). С.Мұқановтың әдеби мұрасын сақтап, насихаттауға арналған тарихи- мәдени мекеме. Алматы каласында, Төлебаев көш. 125/3, С.Мұқановтың өзі жилы тұрған үйінде 1978 жилы 21 қарашада Мұқановтың әдеби-мемориалдық мұражанй үйі ашылған.

СӘБИТ МҰҚАНҰЛЫ артында қисапсыз мол мұра - 80 мың жолға жуық лирикалық өлең, 20-ға торта поэма, бірнеше повесть пен роман, көптеген әңгіме, очерк тер, 10 астам пьеса, жоғары оқу орындарына арналған оқулықтар, қазақ ақын-жанзушы-ның шығармаларын талдайтын монографиялар мен қазақ мәден-ң тарихы және этнографиясы туралы зерттеу еңбектер т.б. сан-салаты кітаптар қалды.

ҮЙ ТАПСЫРМАСЫН СҰРАУ: С.Мұқановтың өмірбаяны С. МҰҚАНОВ

МӘТІНМЕН ЖҰМЫС ЖАҢА БІЛІМДІ МЕҢГЕРТУ: С. МҰҚАНОВТЫҢ «БАЛУАН ШОЛАҚ» ӘҢГІМЕСІ.

Балуан Шолақ Баймырзаұлы – қазақтың атақты халық әнші- композиторы, айтыскер-ақын, ат үсті ойынының түрлі тәсілдерін меңгерген ерекше өнерпаз, күш өнерін көрсеткен спортшы, жануырыны жерге тимеген балуан. Балуан Шолақтың шин аты – Нұрмағамбет Баймырзаұлы. Жас күнінде саусағын үсітіп алуына байланысты халық «Балуан Шолақ» деп этап кеткен.

1864 жилы Мойынқұмның Хан тауының маңында дүниеге келіп, 1919 жилы қайтыс болған. Ақмола облысындағы Тасты өзенінің бойында жерлшенген. Шежіреші қарттардың айтуынша және Қазақ энциклопедия сын да келтірілген мәліметтер бойынша, Балуан Шолақтың жанс кезінде әкесі Көкшетауға көшіп келген.

Осында өсіп, өнер қуып, Арқаның ардагер серісі атанған оның әндері, өлеңдері көптеген жинақтарға шенген, жеке кітап болып та басылып шыққан. Оның ішіндегі ең сүбелісі – Сәбит Мұқановтың «Балуан Шолақ» повесі. Он төрт жансында күреске түскен Балуан Шолақ салдық құрып, төңірегіне өнерлі жанстарды жинаған. Көкшетау қаласында өткен бір үлкен жиында 51 пұт (830 кг торта) кірдің та сын көтеріп, дүйім жұртты таң қалдырған.

1899 жилы 35 жансында орыс палуаны Иван Кореньмен күресіп, оның қабырғасын сындырған. Балуан Шолақтың ағайындары Шу өңірінде, ал ұрпақтары Көкшетауда тұрады. Еліміздегі көптеген қалалардағы спорт сарай лары Балуан Шолақ атымен аталады.

ҮЛЕСТІРМЕ МАТЕРИАЛМЕН ЖҰМЫС ЖАСАУ: Үлестірме материал таратылып, әрбір оқушы оқыған үзіндіні қысқаша баяндау қажет.

БІР, ЕКІ, ҮШ – ҚАРЛЫҒАШ БОЛЫП ҰШ, ТӨРТ, БЕС, АЛТЫ – СУ БЕТІНДЕ ҚАЛҚЫ. ЖЕТІ, СЕГІЗ, ТОҒЫЗ, ОН – ҚАЙТА ОРНЫНА ҚОН!

ДӘПТЕРДЕ ЖҰМЫС Бұрынғы кездегі батыр мен бүгінгі күнгі батырларды Венн диаграмасы арқылы салыстыр.

Айырмашылығы ұқсастығы айырмашылығы

БАҒАЛАУ КЕЗЕҢІ БАҒАЛАУ ПАРАҒЫ Тапсырма реті Тапсырма мазмұны Бағалау шегі 1-тапсырма Үй тапсырмасын орындауы. 2-тапсырмаМәтінмен жұмыс. 3-тапсырмаДәптерде жұмыс. Бағалау критерийі: « 5 » денег баға: 1-3 тапсырма толық қамтылса « 4 » денег баға: 1-2 тапсырма толық қамтылса « 3 » денег баға : 1 тапсырма толық қамтылса

ҮЙГЕ ТАПСЫРМА БЕРУ КЕЗЕҢІ СӘБИТ МҰҚАНОВТЫҢ «БАЛУАН ШОЛАҚ» ПОВЕСІНЕН ҮЗІНДІНІ ТҮСІНІП ОҚУ, МАЗМҰНДАУ.

Қорытынды: Алған әсеріңіз қандай ? ӨТЕ ЖАҚСЫ ЖАҚСЫ БІРҚАЛЫПТЫ ОНША ЕМЕС! ЖАМАН!

САБАҚҚА БЕЛСЕНДІ ҚАТЫСҚАНДАРЫҢА РАХМЕТ !