CӨЖ: рахит патофизиологиясы С.Ж.АСФЕНДИЯРОВ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ КАЗАХСКИЙ НАЦИОНАЛЬНЫЙ МЕДИЦИНСКИЙ УНИВЕРСИТЕТ ИМЕНИ С.Д.АСФЕНДИЯРОВА Орындаған:Кадырбекова Ш.Б Тексерген:

Рахит – арте жастағы балалардың сүйек тініңдегі минерализация процесінің бұзылысынан және витамин «D» дефицитінен пайда болатын полиэтиологиялық ауру.

Қазіргі кездегі көзқарас бойынша мишель өсіп кале жатқан организмнің Са мен Р қажеттілігі мен оны организме жеткізетін жүйелердің арасындағы уақытша сәйкессіздік әсерінен болатын ауру. Мешел – 2 жасқа дейінгі балалардың арасында жиі кездесетін ауру.

Күн сәулесінің жеткіліксіздігі; Тағамдық факторлар: арте жасанды және аралас тамақтандыру, қосымша тағамды кеш енгізу, жеміс-жидектер мен ботқалардың жетімсіз болуы; Шала туғандық; Қозғалыс белсенділігінің жеткіліксіз болуы; Жүктілік барсының асқынуы; Бір жасқа дейінгі балалардың аурулармен ұзақ және ауры дәрежесімен ауруы; Ұзақ уақыт дірілге қарсы ем қабылдау; Сіңірілудің бұзылу синдромы ; Тұрақты ацидоз бен жүретін аурлар;

Ауырлық дәрежесіӨту барсы Клиникалық вариант тары 1 дәреже-жеңілжеделкальципениялық 2 Дәреже- орташажеделдеуфосфоропениялық 3 Дәреже-аурырецидивтіКальций мен фосфор деңгеінің өзгеруісіз

Жеңіл дәрежедегі мишель (1 дәреже): Нерв жүйесі жағынан /мазасыздық, ұйқысының бұзылуы, тершеңдік және басқа да нейро-вегетативті белгілер/ және сүйек жағынан /тершеңдіктің әсерінен желке шаштарының түсуі, үлкен еңбектің қырларының жұмсаруы және басыңқы болуы, жеңіл краниотабес, сонымен бірге аздаған бұлшықет гипотониясымен сипатталады. Баланың психомоторлық дамуы жасына сайтт, репарация соңының толық сауығу болады, өтуі тек жедел. Жеңіл дәрежедегі мишель процессе тек бас сүйектерінің қатысуымен жүреді.

Орташа дәрежедегі мишель (2 дәреже): Сүйек жүйесінің айқын көріністерімен (остеопороз, остеомаляция, остеоидты гиперплазия, сүйек өсуінің гипоплазиясы), бұлшықет гипотониясымен, нерв және қан түзу жүйесінің өзгеруімен (гипохромды анемия) жүреді. Сонымен бірге ішкі органдардың қызметінің бұзылуы болады /өкпеде жиі қабыну аурулары, асқазан-ішек трактісінде– тәбеттің бұзылуы, аздаған гепатоспленомегалия және т.б./, қанда – гипофосфартемия, гипомагниемия, гипокальциемия. Көп жағдайда баланың физикалық дамуы бұзылмайды, бірақ психомоторлық дамуы кешігеді. Өтуі жедел, жеделдеу, рецидивті болуы мүмкін.

Ауыр дәрежедегі мишель (3 дәреже): Сүйектегі айқын деформациялармен, нерв жүйесі жағынан (әлсіздік, апатия, психомоторлық дамуда біршама арта қалу, тәбетінің төмен болуы, ұйқысының бұзылуы) ауры бұлшықет гипотониясы, орташа және ауры дәрежедегі анемия, зат алмасу жағынан /декомпенсацияланған ацидоз, гипостатура/, ішкі органдар жағынан айқын гепатоспленомегалия, рецидивті пневмония, ішек дисфункция лары т.б өзгерістермен жүреді.

Күн сәулесі жеткіліксіздігі Алиментарлы фактор D витамині жеткіліксіздігі Ca ішекте сіңірілуіЦитрат синтезі Белок ж/е т.б зат алмасу бұзылыстары гипокальциемия Гипофосф артемия ацидоз аминоац идурия Кологен синтезі бұзылысы Қалқанша маңы безі Бүйректе фосфаттар реабсорбциясы остеокласт остеобласт Сүйек Деминерализац иясы Сүйек түзілу остеопатия Б/Е гипотонияс ы ЖЖ бұзылысы АІЖ бұзылысы

Мешел кезіндегі емдеу шараларының мақсаты бұл кальций-фосфор алмасуының көрсеткіштерін қалыптастыру, метаболикалық ацидозы жою, витамин Д жетіспеушілігін жою. Мешелді емдеу комплексті болуы қажет және мишельге бейімдейтін барлық факторларды жоюға бағытталуы керек. Міндетті түрде балаға оның жасына сайтт дұрыс күн тәртібін ұйымдастырып, әр түрлі тітіркендіргіштерді (қатты жарық, шут.б.) жою қажет. Таза ауада жеткілікті болып, бөлмені жиі желдетіп отыру керек. Емдік шынықтыру, массаж, гигиеналық ванна қабылдаудың маңызы зорь.