Қ азіргі саба ққ а қ ойылатын талаптар

1. Сабақ типологиясы және оның құрилымы 2. Қазіргі сабаққа қойылатын талаптар

Шағын лекция Топпен жұмыс Практикалық тапсырма Сауалнама жүргізу.

Сабақ – логикалық аяқталған, толық, шектеулі бағандармен негізделіп қамтылған оқу-тәрбие үрдісі. Оның құрамында күрделі тығыз байланныста оқу процесінің негізгі элементтері қамтылған: мақсат, міндет, мазұны, әдісі, тәсілі, түрі, оқуши мен оқу арасындағы іс-әрекеттің байланнысы. Сабақ өз алтына мұғалімнің шеберлігінің айқын көрінісі болғаннымен, бір зағынан оқытутың психологиялық – педагогикалық заңтилықтарына, екінші зағынан білім беру стандартының қоятын талаптарына негізделген.

Саба ққ а қ ойылатын талаптар 1.Дидактикалық талаптар: сабақтың ұқыпты, айқын, дұрыс ұйымдастырылуы, оқушилар алтындағы тақырыптың дұрыс таңдап алынуы, білімдік және тәрбиелік мақсаттармен қатар сабақтың нақты тапсырмаларын ұтымты жүргізіп пайдалануына әсер етеді. Бұл талаптар сабақ жоспары мен тақырыптық жоспартың зақсы засалуына байланнысты. Сабақ жоспарында сабақтың тақырыбы, мазұнынеың қысқаша жоспары, білімдік және тәрбиелік мақсаты мен тапсырмалар, құрал-забтықтар, көрнекіліктер, сабақтың құрамының кезеңдік түрлері, оқыту әдістері мен дидактикалық әдіс-тәсілдердің түрлері зазылаты.

Технологиялы қ талаптар Технологиялық талаптар: Мұғалім өзі сабақ беретін сыныбындағы оқушилартың ойлау қабілетін, есть сақтауын, айтып жеткізуін, сабаққа инта, көңіл қоюын, ерік-жігерін, т.б. психологиялық зағдайы сабақ үрдісіне ерекше әсерін тигізеді. Мұғалімнің көңіл-күйі, женақтилығы, жүріс-тұрысы оқушиларға беріліп, оқу еңбегінің дұрыс немсе бұрыс болуына тікелей әсер етеді. Сонтықтан мұғалім өз бойындағы әр түрлі психикалық, эмоциялық көңіл-күйлеріне ерік берией өзін тежеп ұстауы қажет. Оқушилартың жеке басын таннып, зерттеу арқилы сабақ үстінде оларты мадақтап, қолдап, көмек беріп және сол сияқты сабаққа үнемі қатысып отыруын ейскеруі мұғалімнің назарынан тыс қалмауы қажет.

Гигиеналық талаптар: Сынып бөлмесіндегі гигиеналық талаптартың сақталуы, қалыпты температура мен зарықтың мол болып түсуі- балалар денсаулығының кепілі. Мұғалім оқушиларға шок тенты с физикалық немсе миға, жүйкеге салмақ салатындай ауры тапсырмаларты бермеуі керек. Ақыл- ойтың тежелуі мен зорығуы сабақтың бір сарында болуына әкеп соқтыраты. Ақпаратты қабылдауты өмірлік тәжірибемен ұштастырмау дұрыс емс. Ең бастысы, дененің әр түрлі сезім мүшелері бірдей жұмыс істеуін қатаң ейскеру қажет. Мұндай үзіліс оқушиның демалып, әр түрлі органдарының қалыпқа келуіне әсер етеді.

Сабақтың үш мақсаты: Білімділік: оқушиларты білім, білік, дағты жүйесімен қарулантыру. Тәрбиелік: оқушилартың ғилыми дүниетаннымын, тұлғанның адамгершілік қасиетін, көзқарастары мен сенімін қалыптастыру. Дамытушилық: оқыту кезінде оқушилартың таннымтық қызығушилығын, шығармашилық қабілеттерін, жігерін, көңіл- күйін, тілі, затысы, интасы, қиялы мен қабылдауы сияқты таннымтық қабілеттерін дамыту.

Саба қ ты ң негізгі компоненттері 1. Ұйымдастырушилық- сабақ бойы сыныпты ұйымдастыру, оқушилартың сабаққа дайынтығы, тәртіп. 2. Мақсаттилық- оқушилар алтына сабақ мақсаты мен оның жеке кезеңдерінің мақсатин қою. 3. Ынталантырушилық – оқылатын оқу материалының берілген тақырып бойынша да, залпы курс бойынша да маңызтилығын аннықтау. 4. Коммуникативтілік – мұғалімнің сыныппен қарым-қатынас деңгейі. 5. Мазмұнтық – оқылатын, бекітілетін, қайталанатын, өзіндік жұмыстар және т.с.с. материалдарты таңдау. 6. Технологиялық – сабақ типіне, берілген тақырыпқа, берілген сыныпқа карнап тиімді оқыту түрін, әдісі мен тәсілдерін таңдау. 7. Бақылау – бағалаушилық – сабақтағы оқуши іс-әрекетін бағалауда оны белсенділікке инталантыру, таннымтық қызығушилығын дамыту үшін пайдалану, қолдану. 8. Аналитикалық (талдау) – сабақты қорытынтылау, сабақтағы оқушилар іс-әрекетін талдау, сабақты ұйымдастыру бойынша өз әрекетінің нәтижесін талдау.

М ұғ алімні ң саба ққ а дайындалуы Сабаққа дайынтық бары сындағы мұғалім әрекетінің алгоритмі Сынып оқушиларының ерекшелігін есепке алу Сынып деңгейі.Оқушилартың пәнге қызығушилығы.Сыныптың жұмыс қарқыны. Білім, білік, дағтының қалыптасуы, әр түрлі жұмыс әрекетіне қарым-қатынас, оқу жұмысының әр түріне, сонымен қатар дәстүрден тыс жұмыс түрлеріне қатысы, оқушилартың залпы тәртібі 2. Жеке ерекшеліктерді есепке алу: жүйке жүйесінің типі, тіл табысушилығы, көңіл- күйінің өзгеруі, эмоционалтығы, оқушилартың заңа материалты қабылдауына басшилық засауы, көңіл- күйдің төмендеуін жеңе білуі; өз білімі мен біліктілігіне сенімділігі,. 3. Сабақты зақсы өткізуге мүмкіндік беретін ережелерді сақтау. 1) Сабақтың тақырыптағы, тақырыптың жылтық курстағы орныне аннықтау, сабақтың залпы міндеттерін бөлу; 2) Сабақ тақырыбынақатысты үш түрлі:ғилыми, ғилыми-көпшілік, әдістемелік кітаптарты таңдап алу, олартың мазұнымен таннысу; 3) Оқу бағдарламасын қарап шығу, түсіндірме хатты қайта оқу, берілген тақырып бойынша стандарт талаптарын оқып шығу, сабаққа байланнысты мұғалімнен не талап ететінін аннықтау; 4) Оқулық материалын ейске түсіру, тірек білім, білік, дағтыны бөліп алу; 5) Сабақ міндеттерін нақтылау, басты міндетті бөліп алу, оны оқушиларға түсінікті, олар қабылдай алатындай етіп тұжырымдап жоспарға газу; 6) Сабақта оқуши нені түсінуі керек, нені есть сақтау керек, нені біліп, сабақтан нені үйренуі керектігін аннықтау; 7) Оқушиларға қандай оқу материалын, қандай көлемде, қандай мөлшерде баяндау керектігін, жетекші идеяларты дәлелдейтін қандай қызықты деректерді келтіруге болатыныне аннықтау; 8) Сабақ міндеттеріне сәйкес сабақ мазұныне жіктеп алу, заңа білім, білік, дағтыны қалыптастыратын, заңа материалты игертетін тиімді тәсілдерді таңдап алу; 9) Оқушилартың дәптерлері мен тақтада не және қалай зазылатыныне ойластыру; 10) Сабақты тұтас құбилыс ретінде қарастыра отырып, көзделген сабақ бары сын сабақ жоспарына газу.

Сабақты жоспарлау және мұғалімнің оны дайиндау кезеңдері 1. Бөлім немсе тақырып бойынша сабақтар жүйесін засау, құрастыру; 2. Бағдарлама негізінде, әдістемелік құралдар, оқулық және қосымша әдебиеттер бойынша сабақтың үш мақсатин аннықтау; 3. Сабақтағы оқу материалының тиімді мазұныне аннықтау, оны бірқатар тірек бөлімге бөлу, дидактикалық өңдеу; 4. Сабақта оқуши түсініп, есть сақтауы тиіс негізгі материалты бөліп алу; 5. Сабақтың оқу міндеттерін тұжырымдау; 6. Сабақ құрилымын засау, оның типін, тиімді әдістер мен тәсілдерін аннықтау; 7. Пәнаралық байланныс пен сабақта оны пайдалану әдістерін аннықтау; 8. Сабақтың барлық кезеңдеріндегі, әсіресе стандарты емс зағдайларындағы оқуши мен мұғалімнің барлық іс-әрекетін жоспарлау; 9. Сабақтың дидактикалық құралдарын таңдау; 10. Техникалық оқу құралдары мен құрал-забтықтарты тексеру; 11. Мұғалімнің тақтаға сызып, зазатындары мен оқушилартың тақтада немсе дәптерлерінде орындайтын ұқсас жұмыстарын жоспарлау; 12. Сабақтағы оқушилартың өзіндік жұмысының түрі мен тиімді көлемін аннықтау; 13. Үйде және сыныпта алған білімді бекіту, білімді женақтау және жүйелеу түрі мен әдісін таңдау; 14. Білім, білік, дағтысы олартың қалыптасу деңгейіне сәйкес әдістермен тексерілетін оқушилартың тізімін засау, үй тапсырмасының түрі мен көлемін аннықтау; 15. Сабақты қорытынтылау түрін ойластыру;

Әр түрлі үлгіде көрсетілген сабақ талаптары Аралас саба қ Үй тапсырмасы бойынша нұсқаулық және тәжірибеде оларты қолдану, заңа сабақты бірінші бекіту, заңа материалты баяндау,үй тапсырмасының орындалуы және ертерек оқылған материалдармен білімдерін тексеру,ұйымдастыру бөлімі: өзіне келесі элементтерді қосу, күрделі құрилымдағы сабақтар осы үлгіде болаты. Оқушиларты заңа материалты қабылдауға дайиндау,үй тапсырмаларының орындалуын;оқушилартың дағтыларын және іскерлігін; өткен материалдармен білім деңгейін сұрау жолымен бағалау және әшкереленген білім нәтижесін тексеру. Тексеруде және білім бағасына қабылданаты: Жеке ауызша зауап алу; карточка мен зауап алу; зазбаша зауап алу; тақтада зауап алу; басқа да зауап алу жолдары және тапсырма шешімі

Алынған білімді женақтау және қайталау сабақ. Пәнді бөлу немсе осындай сабақ түрі тақырыпты оқығаннан кейін өткізіледі. Оның белгілері болып табылаты: - тапсырманның берілуі және проблема құрилымы; - жұмыс қортынтысының бағасы және зауауп қортынтысы ; - қортынты өткізу;қатені түзету; - үй тапсырмасының нұсқаулық бойынша орындалуы

Сабақта білім, дағты, шеберлік қолдану Саба қ ты ң осы т ү ріне кіргізіледі: - Ұ йымдастыру б ө лім; - білім ма қ сатин т ү сіндіру ж ә не анны қ тау; - алтыда о қ ыл ғ ан материалдармен байланнысты ай қ индау; - орындал ғ ан ж ұ мыс бойынша н ұ с қ аулы қ ; - о қ ушиларты ң ө здік ж ұ мысы; - оны ң қ ортынты ба ғ асы; - ү й тапсырмасы бойынша н ұ с қ аулы қ. О қ ушины ң ө здік ж ұ мысы- саба қ ты о қ ытуда негізгі ә діс. Саба қ та білімділік,іскерлік ж ә не да ғ ты пайдалану п ә н б ө лімі немсе та қ ырыпты о қ ып білуді ң ая қ талуында қ олданнылаты. Б ұ л ө ткен білім бойынша т ә жірибелік да ғ ты ж ә не теориялы қ материал біліміне ереже сия қ ты тексеру ө ткізілмейді.

Дағты және шеберлік өндіру, білімді бекіту сабағы - ү йымдастыру б ө лім; - саба қ ма қ сатина т ү сінік ж ә не анны қ тема; - о қ уши білімін за ңғ ырту; - алты ңғ ы ж ұ мосты ң маз ұ нымен байланнысты; - оны ң орындалуы туралы н ұ с қ аулы қ ж ә не тапсырма маз ұ ныне хабарлау; - о қ уши ғ а о қ ытушиларты ң жетекшілігімен ө здік ж ұ мыс; - орындал ғ ан ж ұ мыс қ а ба ғ а ж ә не жена қ тау; - ү й тапсырмасыны ң орындалуы бойынша н ұ с қ аулы қ. Е ң бек, о қ ушиларты ң ө здік ж ұ мысы осындай саба қ та о қ ытуты ң негізгі ә дісі болып табылаты. О қ уши тапсырма шешеді,есептеулерді орындайты, бас қ а материалдармен ж ә не кітаппен ө зі ж ұ мыс істейді.

Саба қ ты ө зіндік талдау О қ ушиларты ң к ө терілуін, жетістігін ейскере отырып іс-ж ү зінде орындал ғ ан мен жоспарлан ғ анты салыстыру ар қ илы ө з іс- ә рекетіні ң со ңғ ы н ә тижесін ба ғ алау ма қ сатинда ж ү ргізілген ма қ сайты ң маз ұ ны мен міндеттеріне шин ж ү ректон ой - т ұ р ғ ысында ж ү нелеп орналастыру болып табылаты.

Өткізілген сабаққа мұғалімнің талдау засау алгоритмі 1. Қандай талаптар басшилыққа алынты? 2. Тақырыптағы сабақтартың өзара байланнысы қалай есепке алынты? 3. Оқушилартың ерекшелігі: нашар және зақсы оқитын оқушилар ерекшелігі қалай есепке алынты? 4. Сабақтың үш мақсаты қалай аннықталты? 5. Оқушилартың іс-әрекеті қалай жоспарланты? 6. Сабақтағы оқу материалы дұрыс таңдалты ма? 7. Мұғалім мен оқушилартың әдіс-тәсілдері өзін ақтаты ма, егер жоқ болса, неге? 8. Қолданнылған техникалық оқу құралдары мен көрнекіліктер өзін ақтаты ма, егер жоқ болса, неге? 9. Оқушилартың таннымтық қабілетінің дамуына не ықпал етті? 10. Оқушилартың өзіндік жұмыстарының педагогикалық құнтилығы неде? 11. Сабақ оқушилартың дүниетаннымын қалыптастыруға, олартың тәрбиесі мен адамгершілік қасиеттерінің дамуына, жігері, мінез-құлқы мен жеке мәдениетіне қалай әсер етті? 12. Сабақ барысы: не көзделіп, қалай өтті? 13. Сабақ кезінде сыныпта, жекелеген оқушиларда қандай қиынтықтар туындаты? Олартың пайда болу себептері мен шешу жолдары. 14. Сабақ мақсаты мен міндеттеріне жетті ме, қандай көрсеткіштер бойынша ол аннықталты, егер сабақ өз мақсатина жетпесе, не кедергі болты? 15. Сабақ нәтижелілігін бағалау. 16. Мұғалімнің өзін бағалауы. 17. Сабақты жетілдіру жолдары.

Қазіргі сабақтың негізгі этаптары Ұйымдастыру бөлiмi Үй тапсырмасын тексеру Жаңа сабақты меңгеру алтындағы бiлiм мен бiлiгiн тексеру Оқушилар алтында сабақ мақсатин қою Жаңа ақпаратты қабылдау мен тұжырымдауты ұйымдастыру Түсiнiктi алғаш тексеру Ақпаратты қайта айту және оның қолданнылатын заттығулары арқилы iс- әрекеттің түрлерiн меңгертудi ұйымдастыру Алтында алған бiлiм мен бiлiкке сәйкес бiлiмнiң шығармашилыј түрде қолданнылуы мен меңгерiлуiн проблемалық тақырыптарты шешу арқилы ұйымдастыру. Сабақта алғанты меңгеру және оны алтында алған бiлiм жүйесiне қосу 10.Оқуши мен мұғалiмнiң оқу әрекетiнiң нәтижесiн бақылау. 11. Келесi сабаққа үй тапсырмасын беру 12.Сабақты қорытынтылау

Сабақ талдау түрлері мен типтері Сабақ талдау типтері 1. – толық - мұғалім іс-әрекетінің стилін аннықтау мен іс тәжірибесін, оқу – тәрбие үрдісін сапалы ұйымдастыруты бақылау мақсатинты жүзеге асырылаты. 2. – қысқа - залпы сапасын бағалау мақсатинда және негізгі дидактикалық категорияларты айқындайты; 3. – кешенді – сабақты ұйымдасту формасы, әдісі, мазұны, мақсаты арасындағы байланныс пен бірлінін зан – зақты қарастыруты болзайты. Көп зағдайда бір тақытыпқа байланнысты бірнеше сабақтарты талдауда және зас мамандарты оқытуда қолданнылаты. Талдаутың әр қайсының бірнеше түрлері бар: дидактикалық, психологиялық, тбиелік, методологиялық, ұйымдастырушилық. Педагогикалық талдаутың мақсаттары әр түрлі болуы мүмкін, осыған сүйене тырып сабақтың бір аспектісіне (залпы педагогикалық, психологиялық т.б.) сәйкес келетін жекеленген талдау жүзеге асырылаты.

Сабақтың тиімділігін арттырутың негізгі жолдары таннымтилық, тәрбиелік және дамытушилық мақсайты қою мен шешу; оқу үрдісінің қолайлығы (оқушиның жеке дара мүмкіндіктері мен қабілетін ейскере отырып оқытутың барлық кезеңдерінде ең қолайлы нұсқасын таңдау); оқушилартың таннымтилық қызығушилықтарын қалыптастыру мен инталантыру; оқытутың инталантыру әдістері мен тәсілдерін қолдану; оқушилартың өзіндік іс - әрекетін ұйымдастыру; залпы және арнаулы білім, білік, дағты тұтастығын қалыптастыру; қарама – қарсы байланныстың шапшаңтығын ұйымдастыру; оқуши мен мұғалімнің қарым – қатынасының ынтымақтастығын қалыптастыру, зағымты психологиялық қолайлы ахуалты қамтемасыз ету

Анықтема газу әдістемсі Кез келген аннықтема құрилымы мына бөлімдерден тұраты 1. Анықтема тақырыбы (не тексерілді?) 2. Тексеру мақсаты (не үшін тексерілді?) 3. Тексеру мерзімі (қашан тексерілді? Тексеру жүргізілген күндер нақты көрсетіледі) 4. Тексерушілер көрген «сурет», фактілердің көрсетілуі (не аннықталты? Оның себебі неде?) 5. Ұсыныстар, іс-әрекет бағдарламасы мен оған қатысушилар (не істеу керек?) Анықтема зазилып біткен соң, тексерілген кісілер онымен танныстырылаты, қажет болған зағдайда тиісті өзгертулер де енгізілді.

Шығармашилық есеп беруге әдістемелік нұсқау Шығармашилық есепте мұғалімнің төмендегі жұмыс түрлері қамтылаты: Тәжірибе тақырыбы. Мұғалімнің өзекті мәселесі.. Мұғалімнің әдістемелік зертханасы. Шығармашилық жұмостың түрі, формасы, әдістері мен жолдары. Оқушилартың білім деңгейі, қабілеті, тәрбиелілік деңгей Енгізілген заңалықтартың тиімділігі А. Сабақ жоспарлары. Ә. Сыныптан тыс жұмыстары. Б. Көрінекіліктер, дидактикалық материалдар.. В. Оқушилартың жұмыстары. Г. Баспа материалдары.

Түйсінудің сұрақтары Сізге бүгін не қиын болып көрінді ? Сіз үшін бүгінгі оқып үйренгеннен ең бастысы не? Қандай заңа ойлар, сезімдер сізде пайда болты? Оқып үйренген материалдардан,Сіз өзіңізге қандай пайдалы зақтарын алтыңыз? Не зайында толығырақ әңгімелескіңіз келеді? Өзіңіздің сәтті зауаптарыңызға қанағаттану, қуаннышты сәттер болты ма? Сіз өзіңіздің жетістігіңізді байқатыңыз ба?