Кіріспе Негізгі бөлім: Қалқанша безінің зақымдану синдром- Гипертиреоз. Этиологиясы. Патогенезі: Клиникалық көрінісі Диагностикасы Емі Қорытынды. Пайдаланылған әдебиеттер.

Зерттеу сұрағы: Қалқанша безінің зақымдану синдромы дегеніміз не? Зерттеу мақсаты: - Қалқанша безінің ауруларының диагностикасы және емі негізгі принциптерінің білімін кеңейту. - Қалқанша безінің ауруларының клиникалық ағымы ерекшеліктерінің білімін кеңейту.

Гипертиреоз немсе – Тиреотоксикоз қалқанша без гормон дарының шамадан тыс көп өндірілуімен сипатталатын ауру. Бұл ауруды, сендай- ақ, қалқанша бездің гиперфункциясы деп те атайды.

Коды по МКБ 10: Е 05. Е 05.0 Диффузды тиреотоксикалық зоб. Е 05.1 Тиреотоксикоз токсикалық бір түйінді зоб. Е 05.2 Тиреотоксикоз токсикалық көп түйінді зоб Е 05.3 Тиреотоксикоз тіндердің тиреоидті эктопиясы Е 05.4 Жасанды тиреотоксикоз. Е 05.5 Тиреоидті криз немсе кома. Е 05.8 Другие формы тиреотоксикоздың басқа түрлері. Е 05.9 Анықталмаған тиреотоксикоз. Е 06.2 Созылмалы тиреоидит тиреотоксикозға айналуымен

-Тұқым қуалаушылық; -Жүйке-жүйесінің күйзелісі; -Интоксикация; -Аутоиммунды аурулар (диффузды- токсикалық жемсау; -Гипофиз аурулары; -Гипотиреоздың емінде тиреоидиты гормондарды шамадан тыс қолданғанда; -ас тұзын шамадан тыс пайдалану.

Антидене әсерінен ҚБ гипер-стимуляциясы ҚБ гормон дарының гиперпродукциясы Мүшелер мен тіндердегі дистрофиялық өзгерістері Негізгі зат алмазу деңгейінің жоғарылауы

Постоянная (реже пароксизмальная) синусовая тахикардия Экстрасистолия Пароксизмальная (реже постоянная) мерцательная аритмия (МА) Увеличение величины пульсового давления Преимущественно систолическая АГ Миокардиодистрофия Недостаточность кровообращения по правожелудочковому типу

Тез дамитын шаршағыштық, жалпы ә лсіздік Қозудың жоғарлауы Ұйқының бұзылысы Рефлекстердің жоғары болуы Ауыр жа ғ да-да – тиреотоксикалы қ психоз

Үлкен д ә реті қалыпты емс Ішті ң аурысынуы Тиреотоксикалы қ гепатоз

Дене салмағының төмендеуі аппетиттің жоғары болуы Субфебрильды температура, терінің ыстық болуы, тершендік Бұлшық ет әлсіздігі

бүйрек үсті безінің жетіспеушілігі Анабезді ң дисфункциясы, аменорея ғ а дейін Глюкоза толерантный қ ты ң б ұ зылысы.

Нарастающая әлсіздік Проксимальды бұлшық ет атрофиясы Симптом Мари, симптом телеграфного столба Қ айталамалы транзиторлы паралич тер ж ә не парездері

Жеңіл түрі Қозудың аздап жоғаралуы байқалады, еңбекке жарамдылығы сәл ғана төмендеуі, қалыпты салмағының 10-15% жоғалауы. ЖЖЖ/ЧСС/ рет/мин., жьглылық аритмия жоқ, қолдардың әлсіз треморы бар. Негізгі зат алмазу +30 дан +60% аралығы. ТТГ деңгейі сәл төмен, ТЗ, Т4 – жоғарылған Орташа түрі Тиреотоксикоз симптоматикасы ашық байқалады:жұйке қозғыштығы жоғарылаған,қол треморы анық,жұмыс қабілеті төмендеген,адғашқы салмағының жүдеген.ЖЖЖ 1 минуты на рет жоғары,жыпылық аритмиясы жоқ.Негізгі алмазу 30-дан 60 аралығы.ТТГ деңгейі төмен,Т3,Т4-жоғары Ауыр түрі Жүйке қозғыштығы күрт жоғарылаған,еңбекке жарамсыз,алғашқы дене салмағынан на арықтаған.ЖЖЖ 1 минуты на 120 рет жоғары жыпылық аритмиясы,миокардиодистрофия,жүрек жеткіліксіздігі,паренхиматозды мүшелердің дистрофиялық өзгерістері,кейде тиреотоксикалық психоз,тирогенді бүйрек үстілік жеткіліксіздігі.Негізгі алмазу 60-дан жоғары.ТТГ деңгейі күрт төмендеген,ал Т3,Т4 анық жоғарылаған.

0 статусы – ҚБ пальпацияланбайды І статусы – палпацияда мойыналды бөлігінің ұлғаюы анықталады. ІІ статусы – бүйір бөліктері ұлғаяды. ІІІ статусы – визуальны ҚБ ұлғаюы анықталады(жуан мойын) IV статусы – ҚБ айқын ұлғаюы V статусы – үлкен көлемді зоб.

Қанның жалпы анализі (6 параметр). Зəрдің жалпы анализі. Қандағы глюкоза денгейі – Қанның биохимиялық анализі(креатинин, АЛТ, АСТ, билирубин, натрий, калий, холестерин) - Қалқанша безінің УДЗ-сі - Қандағы тиреотропті гормоны (ТТГ) -Қандағы Т4 и Т3. - АТ к ТПО, АТ к ТГ, АТ к р ТТГ анықтау

- Пункциялық биопсия (ТАБ) – цитологиялық зерттеу (Обырды анықтау). - ЭКГ -ҚБ Сцинтиграфиясы (по показаниям) Эхокардиография. Құрсақ қуысы ағзаларын УДЗ. кардиологтің кенесі. невропатологтің кенесі. Гематологтің кенесі. Хирургтің кенесі Генекологтің кенесі гастроэнтерологтің кенесі. Онкологтің кенесі

Антитиреоидиты дәрілер-тирозол мг/сут или мерказолил мг/сут, пропилтиоурацил мг/сут (йодтың артық түзілуін блоктайды). Жүкті әелдерде 1 Триместірде (пропилтиоурацил мг көп емс),2-3 триместірде тиамазол ( мг көп емс). Тиреостатикалық емнің ұзақтығы ай. Б–блокаторлар -анаприлин мг/сут, атенолол 100 мг/сут, бисопролол 2,5-10 мг/сут. Кортикостероидты терапия- преднизолон мг немсе гидрокортизон мг б.е..

Калий препараторы:панангин,аспаркам. Қозуды басу үшін-валокордин,персен. Витаминотерапия-витамин В топтарын препараторы. Радиоактивті ем-ауры жағда-да,дәрілік емнің нәтижесі болмаған жағда-да. Хирургиялық ем-(тиреоидэктомия)-жемсаудың үлкейген өлшемдерінде,түйінді формаларында.

Жоспарлы: -Бірінші анықталған тиреотоксикоз - тиреотоксикоздың декомпенсация статусында. Шұғыл: - Тиреотоксическалық криз және тиреотоксикалық кома.

Тиреотоксикоз – қалқанша бездермен гормондар көп өндіруіне байланысты пайда болатын жағдай. Тиреотоксикоздың барлық түрлері арасында 90% пайызды таралған түрі, ол 2% пайыз әйелдер арасында және 0,2% еркектер арасында кездеседі. Кейде тиреотоксикоз дәрімек ретінде. Тиреоид гормон дарын көп қабылдағанда пайда болады. Тиреотоксикоз 60-80% пайыз жағдайында таралған утты жемсаумен негізделеді, организме тиреоид гормон дары мен дәрімектері легенде пайда болады, утты аденома (Пламмер ауруы), аутоиммундық тиреоидит, тіндердің тиреоид гормон дарына сезімталдығы жоғары бокса, жоғары қалқанша бездері функциялы бар әйелдерден туған жас нәрестелерде.

1. Ересектер тиреотоксикозы. Протокол 23. От 12 декабрь 2013 года. 2. Большая медицинская энциклопедия. Москва , Ішкі аурулар. Жаманқұлов Қ А 2007 ж. 4. Эндокринология. Дедов И.И, Медьниченко Г.А, 2013 г. 400 бет.