Орындаған: Аулабаева А. Топ:434 ЖМ. Тексерген:Ағзамова Р.А Астанна, 2017 ж Астанна медицина университеті АҚ Фтизиатрия кафедрасы

Кіріспе. Бактериоскопиялы қ диагностика Ж ү ргізу ә дістемсі Биологиялы қ зерттеулер(бак.посев) Атырмашилы ғ ы Қ орыттынды

Туберкулез (лат. tuberculum – төмпешік), ескіше: құрт ауру, көксау – адам мен жануарларда болатын созылмалы жұқпалы ауру Қоездырушының жіктелуі: Actinomycetales қатары Mycobacteriaceae тұқымдасы Mycobacterium трусы Түрлері Mycobacterium tuberculosis-адама Mycobacterium bovis–ірі қара мал да Mycobacterium avium-құста Mycobacterium murium-тышкпанда Mycobacterium poykilothermium салқынқандыларда

Туберкулез қ оездырушылары –жі ң ішге т ү зу немсе с ә л иілген тая қ ша, шеттері имектелген, ұ занды ғ ы 0,8-5,5 мкм, ені 0,2- 0,6 мкм.Морфологиясы т ұ ра қ ты емс –бактериалды қ с ү згіден ө тетін т ү рлері, б ұ та қ т ә різділері ж ә не L-формалары табыл ғ ан. Қ оз ғ алмайды, спора ж ә не капсула т ү збейді. Грам ә дісі ботынша нашар боялады..Патологиялы қ материал дан (ірі ң, қ а қ игры қ, с ү т, жатырдан а ққ ан с ұ ты қ т.б.) ж ұғ тынды датындап Циль-Нильсен ә дісімен бояйды. Боял ғ ан ж ұғ тындыда к ө кшіл фонда т ү зу немсе с ә л иілген қ кизыл тая қ шалар к ө рінеді, олар жеге-жеге ж ә не тобымен орналас қ ан.

1999 жылдан бастап ДДҰ ұсынысы ботынша ДОТС стратегия сына сайт қақигрықты бактериоскопиялық зерттеу туберкулезді аннықтайтын ең негізгі әдіс болып табылады. Бактериоскопиялық әдістің артықшилығы: туберкулез қоездырғышын тез аннықтайны, диагноз қоб уақытын қысқартады,нәтижесі дәл, тарзан, ыңғайлы, ағзаға зияны жеқ.

Ұзақ уақыт жөтелетіндер (2 аптадан артық), қақигрық бөлетіндер, тәбеті нашарлағпандар, салмақтары азайғпандар, тез шаршайтындар, ұзақ субфебрильді дене қизуы барлар, түнгі тершеңдігі, геудесінде ауырсыну болатындар, ентігетіндер, қан түкіргендер ; Бактериоскопиялық зерттеудің оң нәтижесі және оған сәйгес ауру симптом дары бар науқастармен қатынастағылар; Өкпесінде туберкулезге ұқсайттын, рентгенологиялық өзгерістері барлар ; Қақигрық бөліп шығармайтын, бірақ туберкулездің басқа күмәнді клиникалық белгілері бар науқастар, сонымен қатар, қарым-қатынастағылар, рентгенологиялық-флюорографиялық тексерістен өтулері герек, ал балалар мен жасөспірімдерге қосымша туберкулин сынамалары жүргізіледі.

Зертханнаға жіберуге арналған қақигрық саңылаусиз жабылатын бұрпандамалы қақпағы бар, қонтейнерлерге (түкіргіштерге) жена лады. олар қажетті тамада жуилып дезинфекцияланғаннан гейін бірнеше рет ппандаланнылады. Бір рет қанна қолданнылатын түкіргіштер ппандаланнылғаннан гейін енді ісге жаратылмайды, жетылады Түкіргіштің сыртына науқастың аты-жөні, туған жилы, қақигрық жиналған күні, идентификациялық реттік санны жазылған этигетка жапсигрылады. Әр сынамаға жалдама жазылады – 05 ТБ

Әрбір күдікті науқасқа қақигрықтың үш сынамасын жасайтды. Бірінші сынама пациент ауруханнаға немсе емханнаға таңертең геліп медицина қизметгерлерінің бақылауымен қақигрығын жинайды, оған гелесі күнгі қақигрығын жинау үшін контейнер беріледі Екінші сынама науқас қақигрықты гелесі күні таңертең үйінде жинап, лабораторияға алып геледі. Үшінші сынама науқас қақигрықты медицина қизметгерлерінің бақылауымен осы күні жинайды. Жиналған қақигрық бір тәулік ішінде зертханнаға жеткізіледі, ерекше жағдайда тоңазотқыш жеқ бокса оны медицина мегемсінде (құрғақ, салқын жердь) 2 күн ғанна және тоңазотқышта 7 күн сақтауға болады. Қақигрықты сақтау және тасымал дау үшін тоңазотқыш элементтері бар, арнаты контейнерлер, металлы бикстер қолданнылады.

флотация Люминисцентті микроскопия Циль- Нильсен ботынша бояу

Құрал-жабдықтар: Заттық шыныға арналған үстелше, фильтровальды қағаз,пинцет, карболды фуксині құтылған флакон, сағат, спирті бар флакон, қолданнылған заттарға арналған наука, 25 күкірт қышқилы (не 3 тұзқышқылды спирт), метилен көгі, 4,9,10 флакондарға құтылатын негізгі ерітінділер Бояу: Заттық шыныларды үстелшеге орналастигрып, фильтровальді қағаезды үстіне қоб.Бетгейіне карболды фуксин құтып, бу ппанда болғанша спирт шамында ысытады, жағтындыны жилытылған ерітіндімен 5 мин.қалдыру. Түссіздену: Пинцетпен фильтровальды қағаезды алып, әр заттық шинный сумин бояу гетгенше шаямиз.25% күкірт қышқилының ерітіндісімен немсе 3% тұезды қышқылды спирт пен 3 мин өңдейміз.Тағы сумин шаямиз. Қосымша бояу: Түссізденген, шатылған жағтындыны 0,3% метиленді көк ерітіндісімен 60 сек.бояйды. Шатып, ауада гептіреміз.

1 мл қақигрықта гем легенде мың микобактериялар болу герек. Егер микобактериялар бұл санна аз бокса жалған нәтижелер ппанда болады.

БК же қ 300 к ө ру зззззззайма ғ ына БК300 к ө ру зззззззайма ғ ынаж ұғ тындыны қ сайталау 4-9 БК100 к ө ру зззззззайма ғ ына+ (на қ ты санин к ө рсету) БК100 к ө ру зззззззайма ғ ына БК1 к ө ру зззззззайма ғ ына БК-дан астам 1 к ө ру зззззззайма ғ ына++++

Б ұ л ә діс Циль-Нильсен ә дісіне қ ара ғ панда қ осымша 14-30% туберкулез микобактерия сын анны қ тайны. флюорохромдармен боял ғ ан туберкулез микобактерия ларыны ң к ө к-к ү лгін с ә улелерді ң ә серімен жылтырап к ө рінуіне негізделген. Люминисцентті микроскопия ә дісі аз ғ анна ү лгейтіліп тексеріледі, б ұ л к ө ру зззззззайма ғ ын ге ң ейтіп, зерттеліп жат қ ан материалдар ғ а аз ғ анна туберкулез микобактерия ларын к ө руге м ү мкіндік береді. Люминисцентті тексеру ү шін арнаты микроскоптарды қ олданнады. Барлы қ жары қ тандыратын аспаптар ғ а геректі жары қ с ү згіштері қ олданнылады. Б ұ л ә діспен ә рт ү рлі патологиялы қ заттарды зерттейді. Жалын ү стіне қ ыстигрилып қ отыл ғ ан препаратады 1000 мл тазартыл ғ ан су ғ а қ отсыл ғ ан аурамин 00-0,5 г, родамин С-0,05 г арнаты қ оспа сын 15 минут уа қ ыт ішінде жайлап қ ыездырады. Сонан со ң с ү ртіндіні сумин жупы, жарты минута 3% т ұ езды қ ыш қ илы спирт пен т ү ссіздендіреді, та ғ ы сумин жупы, фанды болдырмау ү шін 0,25% метиленді к ө к ертіндісімен қ сайта бояйды. Люминисцентті микроскопия ә дісі гезінде туберкулез микобактерия лары қ ара ңғ ы фонда алтын-сары т ү сге боялады. Б ұ л ә діс қ азіргі гезде ге ң інен қ олданнылады

Туберкулез микобактерия сын бактериоскопия әдісімен аннықтай алмаған жағдайда толықтыру әдістері қолданнылады. Мұндай әдістердің ішінде ең сапалысы Киттенжер ұсынған флотация әдісі. Бұл гезде туберкулез микобактерия ларын 10-15% жиірек аннықтау мүмкіндігі туады. Флотация әдісімен тексеру үшін мл қақигрықты 250 мл көлемдегі колбаға салаты, сөйтіп осынша мөлшердегі 0,5% натрий немсе калий ертіндісін қосады. Сонан соң жақсы араласу үшін минут уақыт шайқап, колбанның жартысына дейін 0,5 мл ксилол немсе жаннар май қотсылған тазартылған су құяды. Мұнан гейін колбанны 5-10 минут уақыт шайқайды, сөйтіп үстіне колба толғанша (250 мл болғанша) тазартылған суды қсайта құяды мин өтгеннен гейін жаннар май талшықтары сұтықтық бетіне туберкулез микобактерия ларын қоса қалқып шығады, микобактериялар сұтықтық бетінде ппанда болған сақинанның үстіне жена лады. Бұл флотациялық сақинанны таяқшамен екі әйнектің бетіне салаты. Бір препараты Циль-Нильсен бояуымен, екіншісін люминисцентті микроскопия әдісімен бояйды

- ө кпелік ж ә не ө кпеден тыс туберкулезді диагностикалау ү шін қ олданнылады. Оны ң н ә тижесін клиникалы қ материалда бірнеше анды қ микобактерия к ө рінсе де к ө руге болады. Қ оездыр ғ ыштын таза культурасын анны қ тап, оны ң туберкулезге қ расы препарата ғ а сезімталдилы қ ты анны қ тай аламиз

Барлы қ ал ғ аш анны қ тал ғ ан нау қ астарта ем басталуына дейін Микроскопияны ң о ң н ә тижесіні ң конверсиясиз нау қ астарта Емді то қ та ғ ан, ем н ә тижесі қ олайсиз нау қ астарта ж ә не м ү мкін БК + Микроскопия ар қ илы анны қ талма ғ ан жа ғ дайды диагностикалау Ө кпеден тыс туберкулезді диагностикалау Ауру стимптомдары бар қ ауіп топтарда ғ ы т ұ л ғ аларды зерттеу

Левенштейн – Йенсена, Финна -2, Гельберга, Новая Мордовская, Аникина т.б ДД Ұ ұ сыныл ғ ан ж ә не к ө степ қ одданнылатын халы қ аралы қ стпандарт Левенштейн-Йенсен ортасы. Осы отрада қ ыш қ ыл т ұ ра қ ты ТМБ консистенциясы ж ә не т ү сі типті болатын колония карт ү рде ө седі.

Стпандартты ты ғ из ж ұ мырт қ алы Л-И ортасы бактериология да ге ң қ олданнылады. Глицерол қ отсыл ғ ан орта МБТ адам т ү рі ө суі ү шін, ал глицеролсиз натрий пируват қ отсыл ғ ан б ұқ а т ү рі ө муі ү шін қ олайлы. Ингридиенттер: Минералды т ұ здар ерітіндісі: Калий фосфаты 2,4 г, Магний сульфаты 0,24 г, Магний цитраты 0,6 г, аспарагин 3,6 г, глицерин 12 мл Дистилирлі су 600 мл. 2 Малахит жасилының ерітіндісі Малахит Ж 2 г, стерильны дист-н су 100 мл.Асептикалық жағдайда бояғышты суда ерітіп, термостатқа 1-2 сағ.қоб. Сақтауға гелмейді Осы тізім ботынша т ұ здарды ерітіп, ерітіндіні жилытамиз. 30 мин 121 градуста автоклав тау. Б ө лме Т қ алдыру.Ерітінді то ң азот қ ышта са қ тау ғ а болады

Гомогенизирді жұмыртқалы масса: тауық жұмыртқалары (7 күннен көп емс) сабынмен жақсылап жуады,30 мин сабтынды ерітіндіде қалдырады. Ағтынды суда шатып, 70 этил спиртге салаты 15 мин. Стерильды пышақпен стерильны колбаға жарып, араластигрылады. Ортанны датындау: Аспетикалық жағдайда минералды тұздар ер-і 600 мл, малахит ж. ер-і 20 мл, гомогенезирлі жұмыртқалар (20-25 шт.) 1000 мл. 5-8 мл стерильны пробиркаларға құтылады және 80 ° қиздигрылған ұтытқышқа 45 мин.котылады. Тығиз жабылған қақпақпен тоңазотқышта сақтаннады. Оны оптимальды 4 аптада қолдану қажет.

Бактериоскопиялы қ ә діс Бактериологиялы қ ә діс Арзан Қ арарат қ ажет етеді Тез Уа қ ыт қ ажет етеді Қ олжетімді Қ ол жетімді емс ТМБ қ ажетБірнеше анды қ ТМБ к ө рінеді -Д ә рілерге сезіматалдилы қ ты анны қ тайны Тез диагноз қ об ғ а тиімдіДиагностикалау ушін тиімді Қ олданныста қ арапатым Қ олданныста к ү рделі

Бактериологическая диагностика туберкулеза Р.А.А ғ замова, А.А. Бугаков, С.Д. Бугакова