«Астана Медицина Унивеситеті» АҚ «Клиникаға кіріспе» кафедрасы Тақырыбы: Көкбауыр перкуссиясы мен пальпациялаудың диагностикалық маңызы Қабылдаған: Амирбекова А.А. Топ: 301МПД Орындаған: Нұран Д. Нұрахмет А. Астана 2017 жил

I. Кіріспе Функционалдық диагностика ІІ. Негізгі бөлім а) Көкбауыр пальпациясы б) Көкбауыр перкуссиясы ІІІ. Қорытынды Диагностикалық маңызы

Көк бауыр – адамның және омыртқалы жануарлардың құрсақ қуысында орналасқан қан түзілу, метаболизм процесіне қатысы бар органы; метаболизм - қан түзуге, қан -зат алмасуына-зат алмасуына қатысады -иммунобиологиялық -қорғаныш функциясын атқарады; Бауыр адам ағзасының химиялық зертханасы. 300 миллиардқа жуық бауырдағы жасушалар қаннан ағзаға қажетті қышқылдар мен қорек полар өнімдерді бөліп аллоды. Оларды сүзгілеп, қажетті жеріне жеткізіп отрады. Алкогольді ішімдіктер, вирустар мен смайлы (жирный) тағамдар бауырдың қас жабы. Сондықтан ондай заттардан сақ болуымыз қажет.

Науқас шағымдары мен анамнезін жинағаннан кейін функционалды диагностика жасауға болады. Алдымен көкбауырға пальпация жасап, одна кейін перкуссия жүргіземңз. Егер пальпацияланатын бокса диагностика жүргізу қажет. УДЗ мен қан анализеріне сынама алынады. Функционалды диагностиканы профилактикалық шаралар ретінде аурудың алтын алуға да жүргізуге болады

Шағымдары: сол қабырға доғасы астында ауыру сезімі немесе ауыртпалық, жүрек айну, құсу, кекіру, ауыздағы азы дәм және құрғауы, сарғаю, терінің қышуы, іштің үлкеюі, кебуі, қан кетулер, тәбеттің төмендеуі, іштің өтуі, қатуы, нәжістің түссізденуі, зәрдің күңгірттенуі, қалтырау, себепсіз әлсіздік, шаршағыштық, жұмысқа қабылетінің төмендеуі, ашуланшақтық, ұйқының бұзылысы, жүдеу, бас ауру, бас айналу.

М.Г.Курлов әдісі бойынша көкбауыр шекаралары мен өлшемдерін анықтау.

Көкбауыр перкуссия сын жасау ережелері: науқас оң жақ қырымен, оң аяғын созыв, сол аяғын тізе және жамбас буындарында бүгіп, сол қолын оң иығына немесе екі қолын жастанып жатады. Көкбауыр перкуссия сын жасау реттілігі: Дәрігер оның оң жағында, қарсы бетпе-бет орналасады, қолдары жилы; ұзындығын анықтау: саусақ-плессиметр сол жақ қабырға доғасының қырына, Х қабырғаға перпендикуляры, орналастырылады; дәрігер перкуссияны әлсіз күшпен Х қабырға бойымен, сол жақ қабырға доғасынан омыртқа бағанасына бағыттап ашық дыбыс тұйықталғанша жүргізеді – бұл ұзындығының жоғарғы нүктесі; қолтық артқы сызығынан алдыңғы бағытта ашық дыбыс бұл ұзындығының төменгі нүктесі; екі нүкте расы өлшенеді көкбауыр ұзындығы өлшемі; көлденең енін анықтау: анықталған ұзындығын қақ ортасынан Х қабырғаға перпендикуляр түсіріп соның бойымен жәй күшпен, өкпелік дыбыс тұйықталғанша перкуссия жасаллоды – нүкте белгіленеді; тимпаникалық дыбыс тұйықталған дыбысқа ауысқанша перкуссияны жүргізіліп белгіленеді; анықталған екі нүктені қосып, көк бауырдың көлденен өлшемі анықталлоды. Қалыптыда көкбауыр ұзындығы 6-8 см, көлденен ені 4-6 см; дерттік жағадайда өлшемдері өзгереді – ұлғаяды.

Науқас оң жақ қырымен, оң аяғын созыв, сол аяғын тізе және жамбас буындарында бүгіп, сол қолын оң иығына немесе екі қолын жастанып жатады. NB! Қалыпты жағдайда көкбауыр пальпация әдісімен анықталмайды!!! Дерттік жағдайда ұлғаюына байланысты пальпация да анықталлоды

Көкбауыр пальпация сын жасау реттілігі: науқасты ережесіне сәйкес жатқызу; дәрігер оның оң жағында, қарсы бетпе-бет орналасады, қолдары жилы; қолдарды орналастыру дәрігер сол қолын науқас кеудесінің сол бүйір бөлігінде басып орналастырып оның қимылын шектетеді; алақан бүгілген 4 саусағымен қабырға доғасы астаны орналасады бұл жағдайда ортаңғы саусақ Х қабырғасының жалғасы ретінде болу керек. тері қатпарын жасау оң қолмен теріні төмен қарай, қатпар түзілгенше ығыстырады; қолды құрсақ ішіне енгізу тынысты шығару кезінде, оң қолды, сол жақ қабырға доғасы астаны бағыттап, терең енгізеді; науқастан терең дом алуды сұрап осы кезде көкбауыр үлкейген бокса, көкеттің қозғалысымен төмен түседі, ал оң қол жоғары көтеріліп саусақтар жазылып төменгі қырына жанасады – төменгі қыры туралы мәлімет алуға мүмкіншілік туады.

УДЗ бөлмесінде келесі ультрадыбысты зерттеу түрлері жүргізіледі: гепатобилиопанкреатикалық аумақ УДЗ (бауыр, өт, асқазан асты безі, көкбауыр) Бүйрек УДЗ БҮЙРЕКБЕЗ УДЗ Кешенді УДЗ диагностикасы (бауыр, өт, асқазан асты безі, көкбауыр, бүйрек) Бауырдың Соноэластографиясы

Құрсақ үлкейген, жан-жағына жайылған, тыныс алуға толық қатыспайды. Кіндік үлкейіп шығып тұр. Іштің бүйір жақтарында білеуленіп кеңейген тер асты көк тамырлары көрініп тұр. Беткей пальпация да ауыру сезімі жоқ, қабырғасы ептеп кернеген, «толқын» белгісі анықталлоды. Құрсақ қабатының кернелуіне байланысты ішектер сезілмейді. Бауырдың шеті тығыз, бұдырланған, ауырмайды, бұғананың ортаңғы сызығы бойынша қабырға доғасынан 6 см төмен, Курлов бойынша өлшемдері 17 х 15 х 10 см. Сол жақ қабырға доғасынан 2 см төмендеу, тығыздау, эластикалық, ауырсыну сезімсіз көк бауырдың шеті анықталлоды. Оның өлшемдері ұзындығы 10 см, көлденең ені – 7 см.

Қан ужасам жүйелерінің қызметінің жеткіліксіздігі Коптеген жұқпалы аурулар (орнитоз, лептоспироз, вирусты гепатит тер, т.б.) Гастроэнтерологиялық аурулары лимфоцитаферез лейкоз көк бауыр жеткіліксіздігі Көкбауыр инфаркті Абцесс қатерлі ісіктер көкбауыр ұлғаюы туа біткен ақаулары жарақаттар

1.Кардио-Орал Жүрек және қан тамырларын соңғы үлгідегі аппарата ультрадыбыстық тексеруден өткізу «Авиценна» медициналық орталығы Еуразия даңғылы 108/1, 101- бөлме 2. ТОО «Медицинский центр Жезказган» 4. Қарқабаева А.Д., Амирбекова А.А «Клиникалық медицинаға кіріспе 1 бөлім» Астана Қарқабаева А.Д., Амирбекова А.А «Клиникаға кірісе» Астана KazMedic.kz Алғашқы қазақ тіліндегі медициналық порталKazMedic.kz 7. Аурулардың диагностикасы және емдеу хаттамалары (Приказы ,