Білім менеджеріні ң к ә сіби сапалары

Менеджмент туралы м ә лімет Менеджмент (а ғ ылш. мanage – бас қ ару, ме ң геру, ұ йымдастыру, ) – ұ йымда немесе к ә сіпорында ж ұ мыс істейтін адамдарды ң е ң бегін бас қ ара отырып, ал ғ а қ ой ғ ан ма қ сат қ а жетуді ұ йымдастыра білу, ә леуметтік, оны ң ішінде білім беру ү рдістерін бас қ ару принциптері, ә дістері, құ ралдары мен нысандарыны ң жиынты ғ ы.

Менеджмент кейде Менеджмент ғ ылымы (Management Science) деп те аталады, я ғ ни ол адамзатты ң бас қ ару ісіні ң за ң дылы қ тары мен ө німді ә дістерін зерттейтін п ә н саласы есептеледі. Ол белгілі бір құ ралдар мен ә діснамалар ар қ ылы бас қ аруды ө німді етеді, ә сіресе Операцияларды зерттеу (Operations Research) ж ә не Статистика секілділер ар қ ылы бас қ ару ғ а сапалы қ ж ә не санды қ анализ жасайды. Ал, бас қ ару дегеніміз бас қ арылушы ғ а ө німді, пайдалы ж ұ мыс істету ә рекеті. Қ азіргі заман бас қ ару істері кейбір бас қ ару м ә селелеріне талдау жасау тар ше ң берден шы ғ ып, жаратылыстану ж ә не гуманитарлы қ п ә ндердегі пайдалы білімдер мен ә мбебап ә дістерді пайдаланып, операцияны бас қ ару, адам к ү ші байлы ғ ын бас қ ару, қ ауіп- қ атерді бас қ ару, ай қ ын емес жа ғ дайда шешім қ абылдау, ш ұғ ыл жа ғ дайда та ң дау жасау қү рделі құ рылымны ң ө згерісін тізгіндеу, қ алыптасу (emergence), ө зін к ө рсете алу, орта ғ а ү йлескіштік, ө здігінен ұ йымдасу, ұқ састы қ тарды ң біріктіруі секілді ау қ ымды м ә селелерді жаппай қ амти бастады.

Менеджмент термині Ә р қ андай ұ йымды ж ү йе ретінде қ арастыру ғ а болады, ал бас қ ару сол ж ү йе ү шін ма ң ызды феномен ретінде жоспарлау, жетелеу, тіпті де жа қ сысын ө ндіру секілділерге талпына бастады. Сондай-а қ ә лденені бас қ арудан б ұ рын оны ң ө з- ө зін бас қ аруы, бас қ ару ғ а ә зірлігі, бас қ аруыны ң ж ү йелілігі мен табыстылы ғ ы, ә сіресе жа ң а де ң гейге ү здіксіз к ө теріліп, жетіліп отыру секілділер де менеджментке жа ң а мазм ұ ндар қ осты. Менеджментті жаратылыстану п ә ні деп т ү сіндіретіндер бар, біра қ к ө пшілік оны ң гуманитарлы қ п ә н екеніне сенімді.

Менеджмент ұғ ымыны ң м ә ні мен мазм ұ ны Менеджмент ұғ ымыны ң м ә ні мен мазм ұ ны бас қ ару т ү сінігіне ұқ сас. Сонымен қ атар менеджмент жоспарлау, ұ йымдастыру, ү йлестіру, ба қ ылау, ынталандыру сия қ ты қ ызметтерді де ат қ арады. Ғ ылыми менеджментті ң негізін салушы белгілі а ғ ылшын ғ алымы Фредрик Уинстоу Тэйлор (1856 – 1915) есептеледі. Оны ң е ң бекті ұ йымдастыру ж ә не ө ндірісті бас қ ару ж ү йесі ал ғ аш рет А Қ Ш-та 19 ғ асыр мен 20 ғ асыр то ғ ысында ке ң пайдаланыла бастады. Қ азіргі заманда ғ ы менеджмент, негізінен, барлы қ экономикалы қ мектептерді ң т ә жірибелері мен ба ғ ыттарыны ң жетістіктерін қ орытындылау ар қ ылы дамуда. Менеджмент ма қ сат қ ою ғ а, жоспарлау ғ а ж ә не саясатты қ алыптастыру ғ а міндетті. Ол ү шін болжам жасайды.

Менеджментті ң орта қ функциялары мен байланыстыратын ж ү йесі Жоспарлау Ұ йымдастыру Қ арым- қ атынас Шешім қ абылдау МотивацияБа қ ылау