Орындаған:Ибраимова Н.С. 224-топ, ЖМ Тексергне:Орынбасарова Б.А. Науқастарды ЖҚЖ бойынша тексеру

Кіріспе Негізгі б ө лім Науқасты тексеру ә дістері Қорытынды Пайдаланған ә дебиеттер

Науқасты тексеру жоспары Науқасты сұрап тексеру реттілігі Науқастың төлқұжаттық мәліметтері (аты-жөні, ужасы, мекне-жайы, жұмыс урны, мамандығы). Науқастың шағымдары. Шағымдар нақтылануы (сарапталуы) керек. Шағымдардың нақтылануы (мысалы: ауыру сезімінің) орналасу урнын, таралуын, күшін, сипатын, пайда болу уақытын, себе птерін және бәсеңсу жағдайын анықтап, дәлелдеп сұрауды айтамыз. Алғашқыда негізгі шағымдар, седан кейін қосымша (жалпы шағымдар) мәлімднееді. Науқастардың өзі айтатын шағымдардан басқа шағымдарды дәрігер белснеді түрде сұрастыруы керек. Негізгі шағымдарды сипатталып жазылған жүйнеің жағдайынан басқа ағзалардың немсе жүйелердің жағдайы туралы сұрастыру қосымша сұрақтардың көмегімне жүргізілуі керек. Жүйелер бойынша шағымдарды сұрастыру келесі үлгі арқылы жасалады: науқасты субъективті тексеру: сұрастыру арқылы ресми мәліметтер, негізгі шағымдары, ауру тарихы және өмір тарихы туралы мәліметтер алынады.

нетікупе (ауа жетіспеуінің салмақты сезімі) - мінезі, пайда болу уақыты; тұншығу ұстамалары (жүрек домікупелері) – шұғыл, тыныштық кезінде, түнде ұйқы кезінде пайда болады: ауаның жедел жетіспеуі, қайнап жатқан су дыбысы тәрізді тыныс, ауызынан қанмне аралас көбік бөлінеді; жүрек соғуы (тахикардия) – миокардит, миокард инфарктісі, жүрек ақаулары, тиреотоксикоз, қаназдық т. б; жүрек ырғағының бұзылуы (аритмия); жүрек тұсы және төс артының ауырсынуы – мінезі, ұзақтығы, жайылуы (иррадиация); жөтел (кіші қан айналым шеңберінде қан іркілісі), қан қақыру (жүректің митральды ақаулары); аяқтарында ісік, бауырдың ұлғаюы, олигурия, асцит, анасарка.

Аурудың даму тарихы (anamnesis morbi). Ауру басталуының ерекшеліктерін анықтау қажет, ауру белгілерінің кнееттне немсе біртіндеп басталуы; олардың ағымы, себебі, дамуы; қолданылған ем, оның тиімділігі, соңғы нашарлауының себе птері. Өмірінің тарихы (anamnesis vitae). Ол үшін науқастан ағзасының ерекшеліктерін және оның әртүрлі тітіркнедіргіштерге жауап беретін қасиетін, сонымне қатар, белгілі бір аурудың дамуына жағдай туғызатын кейбір себе птер жөнінде мәліметтер алу қажет.

Физикалық тексеру, қарау: жалпы қарауда – жағдайын, жайын (ортопноэ), цианоз, акроцианоз, аяқтарында ісіктерді, асцит, гидроторакс, анасаркаларды анықтауға немсе байқауға болады; Мойынын қарауда – мойын внеаларының ісінуін, кародиттер биін (патологиялық пульсация) анықтауға немсе байқауға болады; Жүрек аймағын және шеткі таймырларды қарауда – жүректің өркеш, жүрек аймағында патопульсация (аневризм), жүрек ұшының соққысын және оның қасиеттерін, жүрек соққысын (патологиялық), Мюссе белгісін (қолқа ақауларында бас және днеесінң тербелуі), капиллярлық пульсті, толған және кеңейгне внеаларды анықтауға немсе байқауға болады.

Жүрек - қан таймыр жүйесінің негізгі қызметі – тасымалдау арқылы организмде жүретін зат алмасу процесін жүзеге эстрады. Тамырлар бойымне аққан қан тіндер мне жасушаларға тіршілігіне қажетті затратды (ақуыздар, майлар, көмірсулар, витаминдер, тұздар, оттегі) жеткізіп, олардан зат алмасудың соңғы өнімдері мне көмірқышқыл газын алып кетеді. Бұдан басқа қан таймырлар арқылы эндокринді бездердне бөлінетін, зат алмасудың арнайы реттеушілері болып табылатын гормон армне организмнің әртүрлі ауру тудырушы агнеттерге қарсы қорғаныс реакция сына қажетті антиднеелер тасымалданады. Осылайша таймыр жүйесі реттеушілік және қорғаныстық қызметтер атқарады. Жүйке жүйесімне бірігіп организмнің тұтастығын жүзеге асыратын мүшелер мне жүйелер жұмысын реттейді. Қан организмде қан таймырлар бойымне қозғалады. Жүрек қан таймыр жүйесі жүректне және қан таймырларынан тұрады. Қан айналым жүйесінің орталық мүшесі - жүрек ырғақты жиырылуы арқылы қанды қан таймырларына айдайды. Жүректне қанды әкететін таймырлар артериялар, ал жүрекке қанды әкелетін таймырлар внеалар деп аталады. Барлық сүтқоректілер сияқты адама да қан үлкне және кіші қан айналым шеңберлерінің бойымне қозғалады. Екі шеңбер үзіліссіз бір - біріне жалғасады және әрқайсысы белгілі бір қызмет атқарады. Үлкне қан айналым шеңбері бойымне қозғалған қан организмдегі тіндер мне жасушаларға оттегі, қоректік затрат, тұздар, витаминдер мне гормондарды жеткізіп, олардан зат алмасудың соңғы өнімдерін әкетеді. Кіші қан айналым шеңбері қанның газдық құрамын жаңартады.

Жүрек-қан таймырлар жүйесін зерттеу әдістері: Жүрек аускультациясы. Жүрек соғуы дыбыстарының сипаттамасы, қалыпты жағдайда және патология да олардың пайда болу механизмі. Жүрек шубы, диагностикалық маңызы. олардың пайда болу механизмі.

Жүрек маңын қарағанда сау адама V қабырға аралығының бойында сол жақ бұғана ортасы сызықтан 1-2 см ішкі аралықта ауданы 2 шары см болатын пульсация на көруге болады. Ол жүрек соққысы деп аталады. Оның пайда болуы жүрек ұшының систоласы кезінде аздап көтеріліп, алға қарай козғалып келіп, қабырға аралығына ұрылуына байланысты

Жүрегі ауру адамның ә ртүрлі қалпында (тұрған, отырған, жатқан т.б.) тыңдау керек. Жүректі асығыс тыңдауға болмайды, ондай тексеріспне аускультативті ө згеріс байқалмайды. Сонымне қатар к ө п уақыт тыңдағанда да, шаршағандықтан месту н ә тижесі т ө мнедейді. Тыңдауды үзіліспне ө ткізсе, н ә тижесі жоғары болады. Қалыпты жағдайда қолқа мне ө купе артериясы қақпақтарының үстінде екінші тонның күші бірдей. Аускультация кезінде науқасты жатқызып сол жақ қырында ж ә не тұрғызып тыңдау қажеттігіне назар аудару қажет. Ө купнеің дыбыстары кедергі жасамау үшің аускультация кезінде науқасты дом алдырмай ж ә не оның жағдайына байланысты физикалық күш бергне соң тыңдайды

Жалпы қарау жалпы жағдайы төсектегі кейпі терісі мне кілегей қабаттарының түсі Ісіктер қол ұшы саусақтарының, тырнақтарының өзгерістері.

Жүрек аймағын және шеткі қан таймырларды қарау: жүрек аймағының дөңестнеуі жүрек аймағындағы соққылар мойын қан таймырларының соққысы (соғулар). жүрек ұшы, жүректік түрткілер, дірілдер

жүрек ұшының түрткісі, оның сипаттамасы (орналасу урны, көлемі, биіктігі, ырғақтығы, саны). жүрек аймағындағы систолалық және диастолалық дірілді анықтау.

Науқасқа тексеру мағынасын түсіндіріп рұқсат алу (бел аймағына дейін шешінуін, науқастың жағдайына байланысты тік отыруын немсе түрегеліп тұруын сұрау –себебі жүрек ұшы түрткісі туралы дұрыс мәліметтерді осы жағдайда анықтауға болады Жүрек пальпациясы жасау Мақсаты: жүрек ұшы түрткісін анықтау және оған сипаттама беру; дерттік өзгерістерді анықтау: келесі көрсеткіштер анықталады (түрткілер, соғулар, дірілдер)

науқастың оң жағына орналасып оң қолдың алақанын жүрек аймағына IV-VII қабырғаларына алақанның негізі мне үлкне саусақ төс қырына параллель, ал қалған төрт саусақ қолтық астаны бағыттап қойылады. бүгілгне үш саусақтың ұшымне соққының сезілгне жеріне жәй ғана жақындап жүрек ұшы түрткісі орналасқан дәл урнын табу керек; жүрек ұшы түрткісінің келесі қасиеттерін анықтау және сипаттама беру: жүрек ұшы орналасқан урны 5 қ/а, сол бұғана ортаңғы сызығынан 1-1,5 см ішке қарай жүрек ұшының көлемі -3 саусақпне анықталады ортаңғы саусақ ұшы көлемінне аспайды (1-2 см 2 ); жүрек ұшының тығыздығы немсе қарсыластығы саусақпне басқанда қалыптыда соғу күші өзгермейді немсе сезілмейді; жүрек ұшының биіктігі – қалыптыда саусақ куеде бетінне көтерілмейді; жүрек ұшының күші қалыптыда күшті емс;

Жазу үлгісі: «Кеуде қуысының пішінін қарағанда жүрек аймағы өзгермегне, жүрек ұшының түрткісі бесінші қабырға аралығынада, пальпация жасағанда жүрек ұшы сол жақ бұғана ортасынан өтетін сызықтан ішке қарай орналасқан, көлемі 2,5 см, күштілігі орташа».+ «Қарағанда-куеде қуысының деформациясы, жүрек – аймағында «жүрек дөңесі»; жүрек түрткісі байқалады, Пальпацияда – айқындалған эпигастральды соққы, және жүрек ұшында диа систоликалық діріл анықталады».

Дұрыс диагноз қою үшін қосымша мәліметтер жинау қажет. Мысалы, тыныштық, жүру, физикалық ауырлық кездерінде не- тігу болғаны туралы, тәулігіне ішетін сұйықтық мөлшері туралы, соңғы кезде днее салмағының ұлғаюы туралы сұрастыру қажет. Сұрастыру кезінде науқастың өз қан қысымын бақылайтыны туралы, кім өлшейтінін, кардиолог көмегін қажет етуі туралы сұрастыру өте қажет. Сонымне қатар, қан айналу жүйесі ауруларының дамуында зиянды әдеттердің, кәсіби зияндылықтардың, тұқым қуалаушылықтың маңызы үлкне. Кәсіптік зияндылықтарға түнгі кезекшіліктер, жиі суық тию, шубыл, тербеліс, жоғары ылғалдылық, "ыстық цех", зиянды бульвар жатады. Науқастан сұрастырған кезде тұрмыстық жағдайы туралы да (пәтердің ылғалдылығы, ауаның төмне температурасы) мәлімет алу керек. Қан айналым жүйесі қызметінің бұзылуларына алып келетін қауіп факторлары: -шылым шегу; - ішімдікке салону; - аз қимылды өмір салты; - жиі күйзелістік жағдайлар; - көп мөлшерде май қабылдау; - артық салмақ; Науқасты жалпы қарау кезінде келесі өзгерістерге назар аудару қажет: - тері жамылғыларының түсі: базару, цианоз, гиперемия; - терінің ылғалдылығы: ылғалды, суық тер; - нетігу: тыныштық жағдайда, қимыл-әрекет кезінде; - шеткі ісіктер: тобықтарда, балтырда, бетти; - іштің көлемінің ұлғаюы (асцит), іштің алдыңғы аймағында внеозды суреттің күшеюі;

Калимурзина Б.С. Ішкі аурулар. Алматы Қаражанова Л.К. Ішкі аурулар семиотикасы негіздері. Семей kafedrasi/pg-1. html kafedrasi/pg-1. html