СЕМЕЙ МЕМЛЕКЕТТІК МЕДИЦИНАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ Фармакология және Дәлелді Медицина кафедрасы СӨЖ Орындаған : Каирбекова А 302 топ-Фармация Тексерген : Бабаева Г.С

Семіру майдың артық мөлшерде жиналуымен көрінеді. Бұл энерготикалық баланстың ұзақ уақыт бойы бұзылуы нәтижесінде демиды. Бұл кезде тегаммен түсотін энергия мөлшері оның шығынына карағанда жогары, мысалы, физикалык жүктеме жоткіліксіз болғанда. Әрине, семіруге ықпал ототін маңызды факторга тегамдық рационда майдың мөлшерінің калыптан жоғары болуы және гиподинамия жатады

Семіру - диабот, жүрек-таймыр аурулары, остеоартрит және баска көптеген созылмалы аурулар дамуында катер факторы болғандықтан, күрделі медициналық проблема болып табылады. Сонымен катар, адамдардың осыңдай контингекті арасында уақытынан арте кайтыс бсшу труда. Сондыктан дене салмагын төмендоту - негізгі және жалғыз гана максат емс; семіруді емдеудің басты мәселесі, семірумен бірге жүлотін аурулардан мүгедектікті жәме өлімшілдікті азайту. Семіруді емдеудің негізгі принципі - кабылдайтын тегамның қуаттылыгын төмендоту және физикалык белсенділікті арттыру. Бұл шаралардын тиімсіздігінде фармашлогиялык препараттарды қолдануга тура келеді.

Семіруді емдеу үшін колданылатын затрат келесі топтарга жіктеледі: /. Тәботті төмендотуші затрат (анорексигенді затрат). 2.Липализді жэие термогенезді ынтшандырушы затрат (Р -адренорецепторлардың агонистері). 3.Асқазан-ішек жолында майлардың сіңіріпуін бүзатын затрат (липазаның тежегіштері). Органолептикалық қасиоті бопынша мапларды алмастырушы затрат (қуаттшыгы төмен немсе асқазан-ішек жолында сіңбейтін). Қантты алмастырушы затрат (көмірсу емс және мап синтезіне ңатыспайтын).

Тәботті төмендотуші затрат (анорексигенді затрат 1 ) келесі топтарға жіктеледі: I.Катехоламинергиялық жүйеге әсер (ОЖЖ ынталандырушы)ототін затрат Фепранон II.Катехоламинергиялык және серотонинергия- лык жүйеге әсер ототін затрат Сибутрамин

Фенаминнің (фенилалкиламин туындысы) таңадамалы анорексигенді эсері бар біркатар аналогтары алынған. Ол фенамин мен фармакологиялық ұксас, бірақ, тәботті төмендоту кабілоті аз. Фепраноннын анорексигенді әсерінін механизмі фенаминге ұқсас, дегенмен ол ОЖЖ аз дәрежеде ынтапандырады. Сонымен катар, оның шоткі адреномимотикалык эсері айқын байкалмайды. Препаратты тагайындауды тегамды қабылдауды азайтумен жұптастырады. Фепранонды ішке, аска дейін мин бұрын енгізеді. ¥йкы бұзылуын болдырмау ушін оны күннің тек бірінші жартысында қабылдайды. Емдеуді дәрігердің бақылауымен жүргізу кажот. Фепранонды қолданғанда жүрек-таймыр жүйесі (тахикардия, артериялык қысымның жоғарылауы, аритмиялар) және ОЖЖ жағынан (мазасыздық, ұйкьшың бұзылуы) жанама әсерлер дамуы мүмкін. Дэріге бейімделу және физикалық тәуелділік дамуы анықталган. Фепранон (амфепранон).

Препаратты айкын артериялық гипартензияда, коронарлык жотіспеушілікте, мидың қан айналымы бұзылыстарында, глаукома да, тиреотоксикозда, ОЖЖ- нің жогары козгыштыгымен және тырысумен жүлотін жүйке ауруларында колдануга болмайды. Серотоииннің нейроналды кайта ұсталуын тандамалы тежейтіндердің де анорексигенді касиоттері бар. Дегенмен, осы топтың' бұрыннан белгілі препараторы жанама әсерлеріне байланысты қазір колданылмайды. Мысал үшін антидепрессант лотінде колданылатын ф л у о к с е-т и н д і келтіруге болады. Бірак оның айқын анорексигенді эсері бар

Сибутрамин (меридиа) норадреналин, серотонин және дофаминнің нейроналды кайта ұсталуын тежейтін анорексигенді зат. Қан сарысунда несот кышқылының концентрация сын төмендотеді, липидтер мөлшеріне қолайлы әсер көрсотеді. Асказан-ішек жолынан жил дам және жақсы (~77%) сіңіріледі. Препараттын үлкен бөлігі бауырдан біріншілік өткенде мстаболизмге ұшырайды. Түзілген мотаболитгердің анорексигенді эсері бар. Сибутрамин және оның мотаболиттері кан сарысу белоктарымеи едэуір мөлшерде байланысады; негізінен буйрек арқылы шыгарылады. Жанама эсерлерінен прессорлық әсер, тахикардия, ұйкының бұзылуы, бастың ауыруы, ОЖЖ-нің ынталануы, іштің қатуы және т.б байқалады.

Семіруді емдеудің біржолы майлардың ішектен сіңірілуін шектеу болып табылады. Бұл тегам майларының сіңірілуіне қажотлипаза ферментін тежеу аркылы жүзеге осады. Сондай препаратың бірі орлистат (ксеникал). Ол асқазандағы жене ішектегі липаза ферментін қайтымсыз тежеп, тегамдык үшглицеридтердің бос май кышкылдарына және моноглицеридтерге гидролизденуіне кедергі жасайды. Бұл кезде майлардың (үшглицеридтердің, холестериннің) сіңірілуі шамамен 30%-ке (препараты куніне 3 лот энтерадды кабылдағанда) азаяды. Майда еритін витаминдердің сіңірілуі да біршама бүзылады. Орлистаттын өзі аз дэрежеде сорылады. Препараттың 83% ішек аркылыөзгермерентүрдешыгарылады. Заттың 2%-кежуыш буйрекаркылы шыгарылады. ОрлистатЗ-5 күннем кейінтолык элиминацияланады. Жанама эсерлері аз байка лады және тегамдык майдың мөлшеріне тэуелді. Әдотте, бұл дефекацияның жиілеуі, іш аймагында ауыру сезімі, диарея, лоқсу, құсу түрінде байқалады.

Тагамның куаттылыгын төмсндоту ұшін қантты кабылдауды шектеу немсе дәмі канта ұксас, бірақ кұндылыгы төмен және сказан-ішек жолынан нашар сіңірілотін, олардың көмірсу емс алмастырушыларын (сахарин, аспартам тәрізді) қоддану артеден-ақ ұсынылған. Бүл өте тиімді жол, себебі, көмірсулар (глюкоза) агзадагы' май синтезінің маңызды көзінің бірі. Сонымен қатар, қуаттылыгы төмен немсе асқазан-ішек жолынан нашар сіңірілотін, майлардын эртүрлі алмастырушылары колданылады. Органолептикалык касиоті және консистенциясы бойынша олар майларға ұқсас, сондыктан аспаздыкта зорь табыспен колданылады.

Осындай алмастырушылардың бірі -олестра, ішектен мүлдем сіңірілмейді- Ол май қышкылдары турінде 6-8 бүйір твбектен тұратын сукроза полиэстерінің туындысы болып табылады. Олестра майдан еритін витаминдердің (сондыктан оның кұрамына А, О, Е және К витаминдерін қосады) және холестериннің, от кышкылдарының сіңірілуін тежейді. Қанда ТТЛП мөлшерін төмендотеді. Жаыама әсерлері: іш аймагында спастикалық ауыру сезімінің пайда болуы, диарея. ОЛЕСТРА

Атауы Ересектерге арналған орташа емдік доза ; Енгізу жолдары Шығарылу қалпы Фепранон – (Phepranonum) Ішке 0,025 г Драже, 0025 г Субитрамин – (Sibutramine) Ішке 0,005- 0,015 г Капсулалар, 0,005 г- 0,01 г Орлистат - (Orlistat) Ішке 0,12 г Капсулар, 0,12 г