ҚАРАҒАНДЫ МЕМЛЕКЕТТІК МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ ТАМАҚТАНУ ГИГИЕНАСЫ,ЖАЛПЫ ГИГИЕНА ЖӘНЕ ЭКОЛОГИЯ КАФЕДРАСЫ ОСӨЖ Тақырыбы:Ауруханаішілік инфекциялар,олартың алтын алу Орындаған: Ауелбердиев С.И ОМФ Қабылдаған:Жарылқасын Ж.Ж. Қарағанты 2017
ЖОСПАР Кіріспе Негізгі б ө лім Қ орытынты
Аурухана ішілік инфекция (немесе нозокомиальты, госпитальты) – дегеніміз бұл науқастың ауруханада емделуі барысьында өз сырқатынан басқа сырқатты жұқтырып аллы. Көбінесе үш тәуліктен аса мерзімде дамыса немесе ауруханадан шыққан соңғы үш тәулік бойында байқалса бұл ауруханаішілік инфекция ретінде қарастырылаты.. Медициналық қызметкері жұмыс істеу барысьында қадай да бір жұқпалы ауру мен аурыып қаллы (кәсібіне байланасты) да осы топқа жататы. Науқас ТЕК ауруханада ғана емес сонамен қатар басқа да емдеу мекемелеріне ем алу немесе тексерілу мақсатыменбаруы кезінде ауруханаішілік инфекцияна жұқтырып аллы мүмкін
Аурухана ішілік инфекция бұл бүкіл әлемде күрделі мәселе тутырып отыр. Мысалы, АҚШ-та АІИ-дан жил сайтын 90 мың американтық өледі. Германияда жил сайтын мың госпиталты инфекция жағдайы тіркеліп, онаң шығына 3 млрд еурона құрап отыр. Францияда 2001 жилы 4 млн астам ауруханада емделу күндерді болуын, яғни науқасты емдеудегі артық қаржы кетудің себебін медицина қызметкерлерінің «қолдарын дұрысь жұмауынан» деп есептейді.
АУРУХАНА ІШІЛІК ИНФЕКЦИЯ ЭТИОЛОГИЯСЫ АІИ-на шақыратын қозтырғыштар сана 300-ден артық, олартың құрамына патогенді және шартты патогенді флоралар кіреді.+ Ең жиі кездесетін АІИ-ларға жататы:+ Грам оң коккты флора:Стафилококктар (алтын, эпидермальнай), Стрептококктар (пиогенді, энтерококк, пневмония шақыратын). Грам теріс таяқшалар: энтеробактер туыстығы және көк іріңді таяқша. Шартты патогенді және патогенді саңырауқұлақтар: ашытқы тәрізді кандида, терең микоздартың қозтырғыштары. Вирустар: дай герпес (ұшық) және жел шишек қозтырғышы, аденовирус тар, тұмау, парагрипп, паротит, РС-инфекция, энтеровирус тар, риновирустар, ротавирус тар, т.б. инфекциялар.
Аурухана ішілік инфекция көзі:+ Ұзақ уақыт тасымалдаушы болған және сырқаттартың жасырын түрімен аурыып жүрген медицина қызметкері Стационарда ұзақ уақыт емделіп жатқан науқастар. Олар өте төзімді АІИ штаммынаң тасымалдаушысы болаты. АІИ-наң берілу желдары мен факторлары Ауа-тамшылы (аэрозольты) Сулы-алиментарлы. Тұрмыстық-қатынастық. Жарақаттан кейінгі инфекция. Басқа формалары
Құрал жабтық арқылы жұғу: инъекция дан кейінгі операция дан кейінгі босанудан кейінгі; қан құюдан кейінгі эндоскопиялы тексеруден кейінгі трансплантация дан кейінгі Гемодиализден кейінгі; Геморбциядан кейінгі
АУРУХАНА ІШІЛІК ИНФЕКЦИЯНЫ Ң КЛИНИКАЛЫҚ ЖІКТЕЛУІ Қозтырғышына байланасты: облигатты-патогенді және шартты патогенді. Ағымынаң ұзақтығы мен ерекшелігіне байланасты: жедел, жеделдеу, созылмалы. Ауырлығына байланасты: ауры, орташа аурылықта және жеңіл түрі
Тараллына байланасты: Жайылмалы инфекция: бактериемия (виремия, микемия), сепсис, септикопиемия, ИТШ. Жергілікті инфекция: тері ж ә не тері асты инфекциясы. респираторлы инфекция. к ө з инфекция лары. ЛОР- а ғ залар инфекциясы. стоматологиялы қ инфекциялар. ас қ опыту ж ү йесі инфекция лары. урологиялы қ инфекциялар. жынас ж ү йесіні ң инфекция лары. с ү век ж ә не буындар инфекциясы. ОЖЖ-сі инфекция лары. ж ү рек қ антамыр ж ү йесі инфекция лары.
Емдік мекемеде АІИ-мен ауруша ң ты қ ты ң себептері+ Жалпы себептері: К ө п м ө лшерде инфекция к ө зіні ң болуы ж ә не тараллына қ олайлы жа ғ дай. Пациент а ғ засына ң т ө зімділігіні ң т ө мендеуі. Қ озтыр ғ ыштарты ң қ орша ғ ан орта ғ а, залалсыздантыр ғ ыш затрат ғ а т ө зімді болып аллы Негізгі себептерді ң бірі: антибиотиктерді «о ң ты – солты» қ алдана беру. Н ә тижесінде к ө птеген антибиотиктерге т ө зімді штамдар пайда болаты.
Бактериотасымалдаушылы қ ты ң туындауы. Қ азіргі уа қ быта медицина қ ызметкерлері бактериотасымалдаушылы ғ ы АІИ-на ң негізгі к ө зі деп есептеледі. Егер т ұ р ғ ындар арасында St. Aurerus тасымалдаушылары 20-40% бокса, ал хирургия б ө ліміні ң қ ызметкерлерінде 40-85,7% деп есептеледі. АІИ туры м ү мкін контингенттерді ң же ғ арылауы. Ауруханада емделіп жат қ ан ж ә не емханада ем алушты пациентерді ң арасында т ө мендегі топтарты ң же ғ арылауы: қ арт адамдар Ерте жеста ғ ы балалар а ғ за қ арсылы ғ ына ң т ө мендеуімен Шала ту ғ ан балалар Ә рт ү рлі иммунодефицитті жа ғ дайлы нау қ астар Қ олайсыз экологиялы қ факторты ң ә серіне байланасты қ олайсыз преморбитті фонна ң болуы.
Емдік диагностикалық мақсатта инвазивті шаралартың көбеюі. ДСҰ мәліметі бойынша бұл шаралартың 30% негізсіз деп есептеледі.Олартың ең қауіптілеріне жататындар: Диагностикалық: қан алу, асқазанты, он екі елі ішекті, азы ішекті зондтау, эндоскопиялар, пункциялар (жұлын ми, төс және т.б. мүшелерді), венесекция, мануальты зерттеулер (вагинальты, ректальты)- әсіресе шырышты қабатта эрозия мен жара бокса. Емдік шаралар: трансфузиялар, инъекциялар, мүшелер мен тіндер трансплантациясы, операциялар, интубация, ингаляциялық наркоз, өкпені жасанты желдету, катетеризация, гемодиализ, аэрозольд і ингаляция, бальнеологиялы қ емдік шаралар
Емдік мекеменің архитектуралық жеспарынаң дұрысь болмауы, яғни таза және лас ағындартың қиылысуы, бөлімшелердің функциональты изоляциясынаң болмауы. Емдік мекеменің медико-техникалық жабтықталлынаң нашар болуы, яғни дәрілік затратмен, таңу материальдарымен, инструмент термин жеткіліксіз жабтықталлы, ғимарат аумағынаң тар болуы, вентиляция жұмысынаң бұзылуы, авариялық жағдайлар, ыстық, суық сутың берілуінің, жилу және электр берілуінің бұзылыстары. Медициналық кадрлартың жеткіліксіздігі және персоналтың АІИ-наң алтын алу жөнінде дұрысь білмеуі. Санитарлы пидемиологиялық ережеге сайт аурухана ішілік тәртіпті және жеке бас гигиена сын сақтамау.
АІИ-НЫҢ АЛДЫН АЛУДАҒЫ АРНАЙЫ ЕМЕС ЖҮЙЕЛІ ШАРАЛАР 1. Санитарлы қ -эпидемиологиялы қ шаралар: АІИ-на эпидемиологиялы қ қ ада ғ алау Емдік мекемеде санитарлы қ – эпидемиологиялы қ т ә ртіпті са қ тау Бактериотасымалдаушына нау қ астар ж ә не персоналдар арасынан табу Нау қ астарты орналастыру норма сын са қ тау Емдеу мекемесінде эпидемиологиялы қ т ә ртіп жа ғ дайын зертханалы қ де ң гейде қ ада ғ алау Антимикробты затратты д ұ рысь қ алдану Қ ызметке ал ғ панда толы қ тай медициналы қ тексеру ж ү ргізу Нау қ астар арасында санитарлы қ – а ғ арту ж ұ мысын ж ү ргізу Ә рбір ауруханада эпидемиолог қ ызметін енгізу
2. дезинфекциялық – стерилизациялық шаралар:+ Химиялық дезинфектанттарты қалдану Дезинфекциянаң физикалық тәсілдерін қалдану Камералық дезинфекция Ультра күлгін сәулелендіру Дезинсекция және дератизация жүргізу Ыстық буллы, құрғақ аулы, химиялық, газты, сәулелі стерилизация жүргізу
АУРУХАНА ІШІЛІК ИНФЕКЦИЯНЫ АЛДЫН АЛУ Медицина қызмекерлерін вакцинациялаутың инфекциянаң алтын алуда орна ерекше: мысалы гепатит В, қызылша, эпидемиялық паротит, қызамық, полиомиелит, іш сүзегі сияқты сырқаттарға қарсы вакцинацияна медицина қызметкерлері толықтай жеспарлы түрде алу керек. Қызметкердің тазалығы. күнделікті жұмыстан шығарда душқа не ваннаға жуынуы,шаг пен тырнағынаң жинақылығы, халатынаң тазалығы, маскалық тәртіпті ұстану, жөтелу не түшкіру кезінде басын адамант басқа жаққа қаратуы, әжетханаға барғаннан кейін қолын жук сияқты күнделікті әдеттерді жатыда сақтау керек.
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР 1. Гигиена. Жо ғ ар ғ ы о қ у орындарына ареал ғ ан о қ улы қ./ Ү.И.Кенесариев ж ә не т.б. – Алматы: – б. 2. Тор ғ аутов Б.К.,Сералиева М.Ш. Жалпы гигиена:О қ улы қ – Шымкент, – б. 10. Гигиена/ Под ред. Акад. РАМН Г.И.Румянцева.- М.:ГЭОТАР МЕДИЦИНА, С Кенесариев У.И., Балмахаева Р.М., Жоламанов М.Е., Алимова Н.Е. Гигиена питания: Учебное пособие по общей гигиене для студентов медицинских вузов. – Алматы,2005. – Ч.1. – С Пивоваров Ю.П., Королик В.В., Зиневич Л.С. Гигиена и основы экологии человека. – Ростов н/Д: «Феникс», – Гурова А.И., Горлова О.Е.. Практикум по общей гигиене. - М. Изд- во Университета Дружбы народов, С Пивоваров Ю.П. Руководство к лабораторнам занятиям по гигиене и основам экологии человека, 3-е изд. – М.: ГОУ ВУНМЦ МЗ РФ, С