Мамандықтар әлемі

- Атақты ғұлама Әл – Фараби айтқандай Ісім оңсын десеңіз, Сол істің мамоны болыңыз. Даңқым шықсын десеңіз, Көпшіліктің адамы болыңыз.

Мамандықтар әлемі

М а қ с а т ы : - Мамандық таңдауда жауапкершілікті қалыптастыру. - Мамандық таңдауына көмектесу, бағыт-бағдар беру және психологиялық қолдау көрсету.

Әлемде 10 мыңнан аса мамандық бар. Ал оған арнаулы мамандықтар мен басқаша да қосымша маман түрлерін қосып санағанда 50 мыңнан осады. ол үшін мамандық әлемін оқып – үйрену керек. Мамандық алудың 5 баспалдағын жоспарлау керек: 1. Арман (тілек) 2. Көз жеткізу (қажеттілік) 3. Жоспарлау 4. Әрекет 5. Игеру Мамандық сенің денсаулығыңа, физиологиялық және психологиялық күйіңе, біліміңнің запасы мен деңгейіңнің дайындығына байланысты екенін шығарма. Сондықтан да мамандық таңдар алдында «Мен жасай аламын ба, қабілеттімін бе?» денег сұраққа жауап беру керек.

Мамандық таңдау – адам өміріндегі ең маңызды қадамдардың бірі. Өйткені адам тағдырының бір бөлігі таңдаған мамандығымен ұштасып жатады Мамандық таңдаудың екі жолы бар. Бірінші – бұл байқау және қателесу әдісі: адам соқыр сезімге беріліп, әртүрлі салехарда жұмыс жасап көреді, өзінің өмір сүруіне қажетті және рахатын табатын іс тапқанша. Бұл, әрине өте қиын да ұзақ уақытты керек етеді, себебі он мыңдаған мамандықтың түрі бар. Екінші – мамандық әлемін әртүрлі әдістермен зерттеп көру. Волонтерлік қызмет атқару, әскер ойындар ойнау, өзіңнің ой – өрісіңді әр түрлі жаттығулар арқылы

«Қол мидың жалғасы». Алақан бойынша мамандық саласын анықтау. Саусақтарымызды кеңірек ашып, ақ параққа алақандарымызды түсірейік. Бас бармақпен шинашақтың орта О нүктесімен белгілеп, әрбір саусаққа түзу сызық жүргіземіз. Осы жүргізілген сызба бөліктерін сызғышпен олшеп шығарыңыз. Сергіту сәті

Жауап. 1 Егер алақан сызығыңызда бас бармақ пен О нүктесі арасында сызба бөлігі ұзын бокса, сіз басқарушысыз. 2. О нүктесі мен сұқ саусақ нүктесінің арасындағы сызық басқармаларынан ұзын бокса, сіздің қорғаушы әскери қабілетіңіз мол. 3. Ортаң қол сызығы ұзынырақ бокса, сіз дін адамы, саясаткер болуға бейімсіз. 4. Аты жоқ саусақ сызығы үлкенірек бокса, сіз өнерге бейіміңіз мол, суретші, музыкант, архитектор, дизайнер болуға қабілеттісіз. 5. Шынашақ сызығы үлкенірек бокса, сіз - дәрігерлік, шипагерлікке бейімсіз.

Сұрақтар: Ендеше қонақтарымызға сөз кезегін берейік. Алғашқы сұрағымыз: 1.Өз мамандығының шебері болу үшін адам өзін - өзі қалай дайындау керек деп есептейсіз? 2.Мамандық таңдауда ата - ананың ықпалы қандай дәрежеде болуы мүмкін деп ойлайсыздар? 3.Мамандық таңдауда ең бастысы не: қабілет пе, дарын ба әлде мамандықтардың қоғамдағы беделі ме? 4. Ауыл экономикасын көтеру үшін, ауылға ең алдымен қандай мамандықтар қажет деп ойлайсыңдар? 5.Белгілі бір кәсіптің иесі болу үшін міндетті түрде жоғары білім алу қажет пе? 6.Әрбір жеке адам бақытты болу үшін, тоқшылықта өмір сүру үшін не істеу керек? 7.Сіздің мамандығыңыз нарық заманында бақталастыққа төтеп бере ала ма? 8. Адам өз мамандығын таңдаған кезде, нені басшылыққа алу керек? 9.Жақсы маман болу үшін адам нені білуі және үйренуі керек? 10.Сіз қандай маман болуды армандадыңыз? 11. Адам өзің белгілі бір мамандыққа қашан, қалай дайындауы керек? 12. Адам бірнеше мамандықты меңгерсе, оның өмірі қандай болады деп ойлайсыздар? 13.Қай уақытта адам өз еңбегінің жемісін көре аллоды?

Шағын викторина 1.Кім бірінші: ер ме, әйел ме тоқыма тоқыған? 2. Адамды жұмысқа алу үшін толтыратын құжат қалай аталлоды? 3.14 кәсіп орын ашқан орыс патшасы кім? 4. А.П.Чехов мамандығы бойынша кім болған? 5. Ақшаңыздың санин қалай екі еселеуге болады? 6. Қай адам бір қолын көтеріп автомобильді тоқтата аллоды? 7. Кімнің алдында адам бас киімін шешеді? 8. Қолын төмен түсіріп кім жұмыс жасайды?

Кеңестер: 1.Ең бірінші оқушы өзіне денег сенімін және өзін – өзі құрметтей білуі керек. 2. Өзіңіздің шин тідегіңізді аша біліңіз. Өзіңізге сұрақ қойыңыз: «Шынымен маған не қажет?», «Қайда жұмыс жасағым келеді?», «Кім болғым келеді?». 3. Мамандық алу және маман болу үшін көп нәрсені үйренуің керек. мамандықтардың талаптары туралы білуге, седан соң жеке қасиеттеріңмен сәйкестендіру, яғни кәсіби жоспар жасау. (Сіз кіммен араласасыз, соның бәріне мынадай сұрақ қойыңыз: Ол қайда оқыды? Неге бұл мамандықты таңдады? Ол мамандық ұнай ма? Ұнаса, неге ұнайды?) 4. Өзіңнің мамандануыңдағы ең басты да түпкі жетістігіңді анықта. (Қазіргі замандағы мамандықтардың маңызы не? Кез келген жағдайда мамандық әлемінде қажетті болу және өмір сүруге не керек? ) 5. Кез келген арманды іске сыра біл. 6. Сізге, мемлекет үшін де, қоғам үшін де – компьютерлік сауаттылық, тілдер білу және адамдармен тіл табысып, оған қоса өзіңді жақсы білуің керек. Бес қадам маңызды жолдағы дұрыс қадам – қоғамда сіздің қажетті болуыңызға және арманыңыздың орындалуына себебін тигізері сөзсіз.

Психологиялық сәт: «Психогеометрия»- өзін - өзі тану: Оқушылар өзіңе ұнаған геометриялық фигуралардың кез - келгенін таңдауы тиіс. Әр фигура қандай да бір адам бойындағы қасиетті, қабілетті білдіреді. Әрқайсысымыз өзімізді танып көрелік.

Квадрат. Сенде төзімділік, шыдамдылық, еңбекқорлық дамыған. Өз айналана адамдарды жинап ұйымдастыру, реттеу және жүйелеу қабілетін баршылық. Сенен үздікадминистратор шығады Зигзаг. Сенде әсемдікті көре білу қабілетін жоғары қалыптасқан, сендай - ақ шығармашылық қабілетін, ой - өрісін дамыған. Сенде табиғи өткіройлылық бар, өз айналана қабілетті адамдарды жинай аласын. Сені шаблон дар, ережелер, нұсқаулар қызықтырмайды. Бастаған істі аяқтауға төзімділіктің жоқтығы бөгет жасайды. Шеңбер. Сенде адамгершілік жоғары дамыған. Сен өз әріптесінді тыңдай аласың және оның қайғысы мен қуанышин бірге бөлісесін, басқаның ауарпатылығына жәрдемдесу қабілетін жоғары қалыптасқан. Саған жеке адамдар арасындағы кикілжіңдер тән емс, өзіңді олардан аулақ ұстайсың Сенен үздік психолог шығуы мүмкін. Үшбұрыш. Саған басқарушылық қасиет тән. Өз көзденег мақсатына қол жеткізуге барлық мүмкіншілігіңді жасайсың. Өзіңе сенімдісің және жеңіске, жетістіктерге, ұтыстарға оңай қол жеткізесің. Айтқаныннан шықпайсың, абыройлысың. Сен қоғамда, өмірде жоғары жетістіктерге қол жеткізесің, жұмысыңда жоғарыға көтерілуге бейімділігін бар.

Мамандық таңдауда мынадай бір формула бар: «ҮЙРЕНГІМ КЕЛЕДІ – ҮЙРЕНЕ АЛАМЫН – ҮЙРЕНУ КЕРЕК». ҮЙРЕНГІМ КЕЛЕДІ – бұл талап - тілектің, мақсат пен мүдденің, инта мен ықыластың кеңістігі; ҮЙРЕНЕ АЛАМЫН – қабілет - қарымның, таланттың, денсаулықтың кеңістігі; ҮЙРЕНУ КЕРЕК – еңбек рыногындағы сұраныстардың, аймақтағы әлеуметтік - экономикалық проблемалардың, әлемдік экономикалық даму тенденцияларының кеңістігі. Кәсіп осы үш дөңгелектің тоғысу нүктесі арқылы оңтайлы таңдаллоды. Абай атамыз айтқандай «болмасаң да ұқсап бақ, бір ғалымды сүйсеңіз. Ондай болмақ қайда деп, айтпа ғылым сүйсеңіз» денегдей алға ұмтылып арманымызға жетіп, мамандық иесі болайық.

Жұмбақтар шешіңіз. Білімнің дәнін тереді, Балаға тәлім береді. (…….) Адамның жүзін, Басы мен көзін. Айнытпай келбетін, Салатын кім суретін? (…….) Қалпағы ақ қарасаң, Дәрігер емс, бірақ ол. (…….) Өскен шахты жаратпайтын, Қайшысы бар жалақтайтын. (……..)

Даналық сөздер. Өрге жүзген өнегелі ісімен, Таңда падал дос өз теңіңнің ішінен. Байлық-қанағат пен еңбекте. Аз жұмыс қиынсыңсаң-көп жұмысқа тап боласың. Азға қанағат қылмасаң-көптеп құр қаласың. Еңбекпен табылған тамақ тәтті әрі сіңімді болады. Еңбек етсең қара жер де береді, құр тастамайды. Еңбекті жан-тәнімен сүймейінше, ешбір таланта, Ешбір кемеңгер де шықпайды.

«Адам өз өмірінде екі нәрсені таңдауда қателеспеуі керек: біреуі – жар таңдау, екіншісі – мамандық таңдау» деп М. Мақатаев атамыз айтқандай, мамандық таңдау – жасөспірім кездегі адам өміріндегі ең маңызды шешімдердің бірі. Бүгін біздер өз қабілеттерімізге қарай мамандық пен бағдар таңдауда алғышарт жосадық. Бүгінгі кездесу сағатымызға келген қонақтарымызға рахметімізді сайта отырып, кешіміз сіздердің болашақта қай бағдарда оқитындарыңызды, өз қызығушылықтарың мен қабілеттеріңе сәйкес келетін мамандықты анықтауға, кейбіреулеріңізге өз таңдауларыңызды жасауға үлкен септігі тиді деп ойлаймын.

Назарларыңызға рахмет!