Ортында ғ ан: Мекенбек А. Тексерген: Темирханова Р.Б Астанна-2017 Ортында ғ ан: Мекенбек А. Тексерген: Темирханова Р.Б Астанна-2017 Астанна медицина медицина университеті А Қ 1 балалар аурулары кафедрасы С Ө Ж Та қ рыбы: Жасына с ә икес купе алма ғ ан бала ғ а жеке его кестесін құ растыру
Жеке аурулар ғ а қ расы вакциналы қ препаратады ң сипаттамасы Қ аза қ стан Республикасы Ү кіметіні ң 2295 қ аулысына с ә икес балалар ғ а келесі кеплер ж ү ргізіледі: БЦЖ ОПВ, ИПВ ВГВ АКДС АДС АД-М АДС-М Акт-ХИБ ҚҚ П Превенар 13А
БЦЖ БЦЖ - туберкулезге қ расы вакцина, ол жасанды отрада арнайы ө сірілген адам ү шін вируленттілігін же ғ алт қ ан Mycobacterium bovis BCG, тірі ә лсіреген туберкулезді бацилла. Вакцина құ р ғ а қ т ү р де ши ғ арылады. Қ алданнар алдтында стерильді физиологиялы қ ерітіндімен араластырылады. Егу ү шін арнайы тубиркулинді шприц қ олданнылады (к ө лемі 1 мл).
Полиомиелит Полиомиелитке қ расы екі т ү рлі вакцина бар: ИПВ ж ә не ОПВ. ОПВ тірі ә лсіреген вирус тан ұ рады ж ә не ішекте жергілікті иммунитет т ү зуге қ атсысады. Б ұ л вакцина полиомиелит толы қ жейылма ғ ан елдер де қ олданнылады (соны ң ішінде Ресей ж ә не ТМД елдері). ОПВ екрекшелігі: вакцинді вирус егілген баланны ң ішегінде демиды кейіннен қ орша ғ ан орта ғ а т ү седі, ол касакатты «вакцинация» ж ә не «ревакцинация» ә келеді, осы ғ ан байланнысты популяциялы қ иммунитет демиды. ОПВ тарзан вакцина ж ә не қ олданнылуы о ң ай (тамши т ү рінде ши ғ арылады, ауыз ғ а тамши рейтінде қ олданнылады).
ИПВ вакцина си осы айтыл ғ ан кемшіліктер ден арыл ғ ан. Вакцина арнайы шприц – доза рейтінде ши ғ арылады. ИПВ құ рамтында ө лтірілген полиомиелит вирусы бар, б ұ лши қ сетке немсе тері астанны е ң гізіледі. ИПВ тиімділігі же ғ ары деп санна лады. Оны ң тиімділігі д ә л м ө лшерлеу (себебі тікелей инъекция ар қ илы) ж ә не стпппандарты са қ тау шарттары, температура ө згерістеріне т ө зімділігі ар қ илы ж ү зиге асырылады. ИПВ қ ауіпсіз, себебі егілген балаларды ң ж ү ике ж ү йесіне ә сер етпейді. Жа ғ ымсыз реакция лары же қ, ішек б ұ зилыстарын ша қ ырмайды ж ә не ішекті ң қ алыпты микрофлорасымен б ә секелеске т ү спейді. Осы жа ғ дай ғ а байланнысты бізді ң елімізді ң жепартында келешекте егоді ң ұ ялты қ к ү нтізбесінде ОПВ ИПВ - ғ а ауыстырылады. ВГВ Б ұ л вакцина ашит қ ы жасауша культарасынан жасанды ө ндірілген, оны ң құ романны вирусты гепатит В-ні ң бсеткей а қ узы – HbsAg кіреді. Егуден кейін организмде қ ор ғ анныш антидене – Aнbs т ү зіледі.
АКДС АКДС е ң бірінші рейт шетелде 40 жилдары ң со ң тында қ алданна баста ты. АКДС – вакцина ө лтірілен к ө кж ө тел микробынан, таз алан ғ ан сіреспе дифтерия аннатоксинінен т ұ рады. Ө кінішке орай, кейбір балалар АКДС купесіне ө те к ү шті патологиялы қ реакция береді, со ғ ан байланнысты д ә рігерлер АКДС вакцинациясынан бас тартуы тиіс. Дегенмен, сіреспе ж ә не дифтерия ауруларын алтын алуды ң ө мірлік ма ң ызы бар. Сезімтал ж ә не ә лсіз балаларды инфекция дан са қ тау ү шін АДС вакцина си ши ғ арылды. АДС вакцина си АКДС вакцина си құ рамтында ғ ы е ң ауры инактивирленген к ө кж ө тел тая қ часы компонентінен айырыл ғ ан. АДС-М құ рамтында антигендері т ө мендетілген адсорбирленген дифтерия- сіреспелік аннатоксин. АД-М-аннатоксин ( құ рамтында антигені т ө мендетілген адсорбирленген дифтериялы қ аннатоксин) тиімділігі же ғ ары препарат, дифтерия ғ а қ расы егоді ң толы қ курсын ал ғ ан 95% балаларда 7-10 жил ішінде т ұ ра қ ты иммунитет қ алыптосады.
Акт-ХИБ Акт-ХИБ (Act-HIB). Гемофильді инфекция бала денсаулы ғ ы ү шін қ ауіп т ө ндірейтін ауру. Эпидемиологиялы қ зерттеулер бойынша, гемофильді тая қ ша (Haemophilus influenzae b типті, ХИБ) 5 жас қ а дейінгі балаларда ірі ң ді менингитті ң себебі болып табылады. Вакцина Акт-ХИБ құ рамтында тірі микроорганизм же қ, сол себепті егоден кейін аурыу қ аупі м ү мкін емс, вакцина гемофильды тая қ ша антигенімен байланныс қ ан сіреспе аннатоксинінен т ұ рады. Акт-ХИБ бір рейттік қ олданбалы т ү р де, арнайы шприц досада ши ғ арылады ж ә не оны ң инесі аурысьынуды басатын арнайы құ рамен өң делягин. Со ңғ ы уа қ быта шетелдер де комбинирленген компоненттік препарата қ олданнылады, оны ң құ рамтында бірнеше вакцина кіреді: «Тетраксим»- АКДС+ ИПВ «Пентаксим» – АКДС+ ИПВ+ Хиб «Гексавак» немсе «Инфанрикс Гекса» АКДС+ИПВ+ гепатит В+ Хиб «Тринтатрикс Геп В» – АКДС+ гепатит В. «Тетракок» - АКДС+ ИПВ «Тетр Акт-Хиб» -АКДС+Хиб «Пент Акт-Хиб» -АКДС+ ИПВ+Хиб
ҚҚ П ҚҚ П ж ә не Қ П Қ. Қ ызилша, эпидемиялы қ паротит, қ замы қ вирустарыны ң ә лсіреген тірі вакциналы қ штаммаларынан т ұ ратин қ абаттастырыл ғ ан препарат. Сонымен қ атар, орал б ө лек ө сіріледі: қ ызилша вирусы ж ә не паротит тауы қ эмбрионы культурастында, ал қ замы қ вирусы адам диплоидты жасушастында. ПКВ 13 (Превенар -13) Пневмококк (Streptococcus pneumonia) грамм о ң диплококк, полисахаридті капсула мен қ коптал ғ ан. Пневмококты ң 90 серологиялы қ типі белгілі, соны ң ішінде 20-сы ке ң тара ғ ан ж ә не адам ү шін қ ауіпті. Пневмококк ә рт ү рлі бала ауруларыны ң қ оздыр ғ ыши болып табылады, соны ң ішінде менингит, пневмония, бронхит, орта ңғ ы отит, синусит ж ә не т.б.
Екпе б ұ зил ғ ан жа ғ да-да: Ә рбір купе ө зіні ң антигендік құ рамымен, реакция к ү шімен, организмдегі ұ за қ ты ғ ы мен ә сері ерекшеленеді. Сонды қ тан купе мерзімі, ә р қ ашан жеке баланны ң иммунитетіне, бастан кешірген аурулар ғ а,купе т ү рлеріне байланнысты шешіледі. Ориентир бойынша, купе его мерзіміні ң б ұ зилуы кезінде келесі ұ сыныстар ар қ илы купе к ұ нтізбесін құ растыру ғ а болады.
Егер БЦЖ купесі уа қ ты б ұ зилса: Егер БЦЖ купесі мерзімі б ұ зилса, хххонда тубекулезге қ расы купені ө міріні ң 4 айтында жасайттды. Оны ң алдтында Манту сына массы жасалынып, теріс натожемен келуі керек. Егер н ә тоже о ң бокса, б ұ л бала туберкулез тая қ часымен инфицирленген. Б ү л к ө рсеткіш ары қ рай толы қ зерттеуді талап етеді. Екпе шорты байланнысты омірді ң ал ғ аш қ ы 3 айтында т ұ ра қ ты иммунитет қ алыптаспа ғ ан туберкулинге адекватны жауабы ү шін. Жал ғ ан теріс н ә тоже беруі м ү мкін. Егер купе салынбай, бала туберкулезбен ауры ғ ан нау қ аспен қ арым – қ атынаста бокса, о ғ ан т ө мен досада ғ ы туберкулезге қ расы д ә рілерді та ғ айтындап, курс ая қ тал ғ аннан кейін, манту сынмасын қ оямыз. О ң н ә тоже ө зінде ем жал ғ осады, теріс н ә тоже кезінде купені баланны 1 опта ішінде о қ шаулау ар қ илы жасайттды. Т ұ ра қ ты иммунитет қ алыптасу ү шін, БЦЖ мен бас қ а купе арастында ғ ы уа қ ыт 1 айдан кем болмау керек.
Егер В гепатиті купе уа қ ты ө тіп китсе: тулы ғ аннан кейін 12 са ғ ат ішінде салынбаса, келесі ә рбір к ү ні енгізуге болады, келесі екінші купе стпппандарт бойынша 1 айдан кейін жасалынады, ал ушінші купе 5 айдан кейін жасалынады. біріншісі салынып, бір айдан кейін екінші купесі салынбай китсе, оны 4 айдан кейін салу ғ а болады. Интервал не ғұ рлым аз бокса, т ұ ра қ тира қ иммунитет қ алыптосады. Егер бірінші купеден 4 айдан коп уа қ ыт ө тсе, қ алыпты к ү нтізбеге сайтт купе ж ү ргізіледі, біра қ иммунизация т ө мен болады. Егер дарігер ары қ рай ғ ы купе эффективтілігіне к ү м ә н бокса, қ пппанда ғ ы В гепатитке т ә н антиденелер анны қ талынып, зерттелінеді. ү шінші купесі салынбаса, 18 ай ішінде эффективтілік са қ тамады. Осыдан кейін курс ая қ талу ү шін В гепатитіні ң антиденелеріні ң концентрация сын зерттеуге қ ажет болады. Кейбір жа ғ дайларды, курс ая қ тал ғ аннымен, иммунитет д ұ рысь қ алыптаспаса, қ осымша купе ж ү ргізу қ ажет болады.
ҚҚ П купе уа қ ты б ұ зилса: Егер ҚҚ П купені ң бірінші уа қ ты б ұ зилса, м ү мкіндік ту ғ пппанда, бір ден салу керек. Егу к ү нтізбесіне с ә икес, б ұ л инфекциялар ғ а купе бір уа қ сты жасалынады, денені ң ә рт ү рлі б ө літеріне, б ө лек шприцтармен немсе комбинирленген шприцтармен. Егер бала осы инфекцияны ң біреуімен аурысьа, сол инфекция ғ а қ расы купе жасалынбайды. 3 купені комбинирлемейміз. Егер его мерзімі жилжыса, келесі ревакцинация ұ ялты қ кунтізбедегі жас қ а с ә икес ж ү ргізіледі. Егер ревакцинация жіберілсе, иммунитетті қ алыптастыру ушін, ревакцинация мектеп басталу уа қ тына дейін жасалтындаы. Егер кеплер біркомпонентті моновакцина рейтінде жасалса, арастында ғ ы интервал 2 айдан кем болмау керек. Онда бірінші вакцина ғ а 2 вакцина инактивирленуі мумкін. Егер жас ө спірім қ ыздар ғ а жасалынатын қ ызилша купесі жіберілсе, хххонда денсаулы қ жа ғ дайы бол ғ пппанда, дереву жасалынады. Жуктіліктен бас қ а уа қ быта жасалына береді.
АКДС купесі уақты бұзилса: Егер АКДС купесі уақты бұзилса, хххонда купені 4 жасқа дейін жасауға болады. 4 жастан кейін коклюш компоненті бар отандық купені енгізуге болмайды, оның орнына француз налогі Тетракок қалданнады. 4 – 6 жас аралығтында АДС купесін жасайттды, 6 жасқа келгенде, АДС – М купесін қалданнады. Бүл вакциналар коклюш компонентінсіз, соңғысы төмен дозанны құрайды. егерььь бала коклюшпен аурыып, АКДС салынбаса, хххонда ары қрай АДС – аннатоксині енгізіледі. Екі купе 1 айлық интервал мен, 1 ревакцинация 1 жилдан кейін. АКДС-тің екінші купесі бұзилған жағда-да, букіл циклдің қсайталануын қажет етпейді, кадімгі күнтізбеге сайтт жургізіледі, купе арастындағы интервал 30 тәуліктен бастап.егерььь бала коклюшпен аурыып бокса, АКДС купесі жасалынбай оның онына АДС енгізіледі 9 – 12 айдан кейін АКДС үшінші купесі салынбаса, АДС-ті қсайталайды, өткізіп алуына қарамастан егерььь 2 рейт АКДС-пен егілген бала коклющшпен аурысьа, купе курсын жалғастырмай, аяқтайды, АДС ревакцинация сын 9 – 12 айдан кейін жасайттды Айтылғпппандай, 4 жастан бастап купеде коклюш компоненті болмайды. Коклюшке дейін баланны толық егоді алгебру үшін, кейде, АКДС-тің бірінші ревакцинация сын минимальді интервал – 6 ай күту қажет.
Егер полиомиелит купе уа қ ты б ұ зилса: Егер полиомиелит бірінші купе уа қ ты б ұ зилса, 6 жас қ а дейінгі балалар ғ а вакцинация екі рейт 30 к ү ндік аралы қ пен жасалады. 6 жастан ү клен балалар ғ а 1 рейт қ анна енгізеді. Егер полиомиелитті ң екінші купесі жасалмаса, вакцинация н қ сайта жасамайды, уклен интервал ғ а қ арамастан жал ғ астирады. Екпе к ү нтізбесі ОПВ (живая вакцина против полиомиелита) к ө мегімен ж ү ргізіледі, біра қ оны ИПВ- ғ а ауыстыру ғ а болады (инактивирленген). Егер полиомилитке қ расы 3 пен 4 купе жасалынбаса, келесі тактика қ алданнады – екінші купе ө ткізіп жібергендей. Ма ң ыздысы – бала 2 жас қ а дейін 5 рейт ОПВ мен, 4 рейт ИПВ мен егілуі керек. Екі вакцина ө осындысы 4 тен кем болмау керек.
Егер уа қ ытилы купе жургізілмесе кунтізбе бойынша, вакцинация циклін қ сайта бастамайды, интервал са қ тал ғ ан индивидульді граффиктегі же қ купені енгізеді. Егер минимальді интервалды қ ыскартса, тиімсіздік орын алады, себебі, иммунды жуйе керекті жасушаларды б ө ле алмайды, ол жасушалар аурудан қ ор ғ анныс жане ес болып табылады. Екпелер аралы ғ ы қ пппандай болу керек с ұ рагына жауап беру ү шін арнайы кесте берілген.
3 айдан 6 жас 11 ай 29 күнге дейінгі балалар үшін Екпе түрлеріМинимальдіиньервал 1 – 2 доза 2 – 3 доза 3 – 4 доза АКДС, АбКДС1 ай 6 ай АДС1 ай 9 ай Полиемиелитке қрасы 1 ай 6 ай Гепатит В-ға қрасы 1 ай КПК1 ай Гемофильді инфекцияға қрасы НІb купе 1 ай; 2 доза жүргізілмейді, егерььь 1 доза 12 айдан 4 жас 11 ай 29 кундеенгізілсе, 6 ай 3 доза енгізілмейді, егерььь 2 дозанны 12 айдан 4 жас 11 ай 29 кунде енгізілсе
7 жастан 17 жас 11 ай 29 күнге дейінгі балаллар үшін купе Минимальдіинтервал 1 -2 доза 2 – 3 доза 3 – 4 доза АДП-М1 ай 6 ай Қызилша, қзамық, паратитке қрасы 1 ай Гепатит В-ға қрасы 1 ай 6 ай Полиемиелитке қрасы 1 ай 6 ай
Қолданнылаған әдебиеттер ҚР – ның ДСМ-нің 2009 жилғы 30 желтоқспппандағы 2295 бұйрығы Об утверждении перечня заболеваний, против которых проводятся профилактические прививки, правил их проведения и группы населения, подлежащих плановым прививкам. ҚР-ның ДСМ-нің 2008 жилғы 4 желтоқспппандағы 636 бұйрығы о противопокозаниях к иммунизации, учете и расследовании поствакцинальных осложнений. Google желісі