Кома Кома ( еж.-грек. κ μα тере ң ұ й қ ы) ө мірге қ ауіп т ө ндіретін,естен танумен, жедел ә лсіздікпен немесе сырт қ ы орта ғ а нем құ райлы қ пен, рефлекстерді ң ә лсізденіп не м ү лде жо ғ алуымен, тыныс алу тере ң дігі мен жиілігіні ң б ұ зылуымен, тахикардия ж ә не брадикардиямен, терморегуляция б ұ зылысымен сипатталады. Этиологиясы Кома жеке ауру болып саналмайды; қ андай да бір ауруды ң ас қ ынуынан болуы м ү мкін, ОЖЖ функциясыны ң б ұ зылысымен ж ү реді, немесе миды ң структуралы қ б ұ зылысынан кейін болады (ауыр бас – ми жара қ аты ).
Аны қ ес Ступор Сопор Шектелген кома Тере ң кома Атониялы қ кома – атония, арефлексия, нормо- немесе гипотермия.
Ауыр бас – ми жара қ аты Ми ғ а за қ ым келтіретін инфекция Ұ за қ уа қ ыт ми ғ а оттегі жетіспеушілігі Кейбір наркотикалы қ д ә рімен немесе д ә рі д ә рмекпен улану Алкогольмен улану Инсульт
же ң іл (I стадия) с ұ ра қ тар ғ а ә ре ң жауап береді, с ө здері ұғ ыны қ сыз, тынышсызды қ, қ оз ғ алу рефлексі са қ тал ғ анымен координацияны ң б ұ зылысы. Тыныс алуы ө згермеген, же ң іл тахикардия. с ұ ра қ тар ғ а ә ре ң жауап береді, с ө здері ұғ ыны қ сыз, тынышсызды қ, қ оз ғ алу рефлексі са қ тал ғ анымен координацияны ң б ұ зылысы. Тыныс алуы ө згермеген, же ң іл тахикардия. шектелген (II стадия) сопор (есті ң тере ң б ұ зылуы), тахикардия, А ҚҚ т ө мендеуі. Сі ң ір рефлексіні ң ал ғ ашында жо ғ арылауы, кейін т ө мендеуі сопор (есті ң тере ң б ұ зылуы), тахикардия, А ҚҚ т ө мендеуі. Сі ң ір рефлексіні ң ал ғ ашында жо ғ арылауы, кейін т ө мендеуі
тере ң (III стадия) Есі жо ғ ал ғ ан, тере ң ұ й қ ы. Кейбір нау қ астарды б ұ лшы қ етті ң спастикалы қ жиырылуы са қ талуы м ү мкін. Есі жо ғ ал ғ ан, тере ң ұ й қ ы. Кейбір нау қ астарды б ұ лшы қ етті ң спастикалы қ жиырылуы са қ талуы м ү мкін. Осы сатыда ғ ы команы ң симптомдары: қ арашы қ ты ң ү лкеюі, жиі, беткейлік аритмиялы қ тыныс алу, А ҚҚ т ө мендеуі. Осы сатыда ғ ы команы ң симптомдары: қ арашы қ ты ң ү лкеюі, жиі, беткейлік аритмиялы қ тыныс алу, А ҚҚ т ө мендеуі. Ө те тере ң (IVстадия) абсолютті адинамия, арефлексия, гипотермия. абсолютті адинамия, арефлексия, гипотермия. Осы сатыда ғ ы команы ң симптомдары: Осы сатыда ғ ы команы ң симптомдары: тыныс алуды ң патологиялы қ т ү рлері, А ҚҚ к ү рт т ө мендеуі, ж ү рек со ғ у жиілігіні ң б ұ зылысы. Блжамы жа ғ ымсыз тыныс алуды ң патологиялы қ т ү рлері, А ҚҚ к ү рт т ө мендеуі, ж ү рек со ғ у жиілігіні ң б ұ зылысы. Блжамы жа ғ ымсыз
Гипогликеми́ялы қ ко́ма қ анда ғ ы к ө мірсу м ө лшеріні ң к ү рт т ө мендеуі салдарына байланысты ж ү йке ж ү ейесіндегі жедел т ү рде пайда болатын патологиялы қ ү рдіс.
Негізгі ауру: қ антты диабет, б ү йрек ү сті безіні ң ісігі Негізгі ауру: қ антты диабет, б ү йрек ү сті безіні ң ісігі Басталуы: Жедел Басталуы: Жедел Есі: Жедел естен тану( қ оз ғ ышты қ, сандыра қ тау) Есі: Жедел естен тану( қ оз ғ ышты қ, сандыра қ тау) Б ұ лшы қ ет тонусы, рефлексі: Гипертония, патологиялы қ рефлекстер Б ұ лшы қ ет тонусы, рефлексі: Гипертония, патологиялы қ рефлекстер Тырысу:Болады. Ая қ қ ол дірілі Тырысу:Болады. Ая қ қ ол дірілі Терісі: Ыл ғ алды, бозар ғ ан Терісі: Ыл ғ алды, бозар ғ ан Тыныс алуы: беткейлі Тыныс алуы: беткейлі Ас қ орыту б ұ зылыстары: т ә беті жо ғ арыла ғ ан, тілі ыл ғ алды, құ су жо қ Ас қ орыту б ұ зылыстары: т ә беті жо ғ арыла ғ ан, тілі ыл ғ алды, құ су жо қ Бауыры: ү лкейген Бауыры: ү лкейген К ө здері: К ө з алмасыны ң тонусы қ алыпты К ө здері: К ө з алмасыны ң тонусы қ алыпты Қ анда: Гипогликемия, азда ғ ан лейкоцитоз Қ анда: Гипогликемия, азда ғ ан лейкоцитоз
Диабеттік ко́ма қ ант диабетімен ауыратын нау қ астарда организмінде инсулин жетіспеушілгі салдарынан дамитын жа ғ дай
Негізгі ауру: қ антты диабет Негізгі ауру: қ антты диабет Басталуы: А қ ырын ( ү лкендерге қ ара ғ анда балаларда жылдамыра қ ) Басталуы: А қ ырын ( ү лкендерге қ ара ғ анда балаларда жылдамыра қ ) Есі: Біртіндеп жо ғ алады(психикалы қ длепрессия болуы м ү мкін) Есі: Біртіндеп жо ғ алады(психикалы қ длепрессия болуы м ү мкін) Б ұ лшы қ ет тонусы, рефлексі: Б ұ лшы қ еттік гипотония, сі ң ірт рефлексіні ң ә лсіздігі, кейде м ү лде жо қ болуы Б ұ лшы қ ет тонусы, рефлексі: Б ұ лшы қ еттік гипотония, сі ң ірт рефлексіні ң ә лсіздігі, кейде м ү лде жо қ болуы Тырысу: Жо қ Тырысу: Жо қ Терісі: Бозар ғ ан құ р ғ а қ (сусыздану) беті қ ызар ғ ан Терісі: Бозар ғ ан құ р ғ а қ (сусыздану) беті қ ызар ғ ан Тыныс алу: Куссмауль тынысы. Тыныс шы ғ ар ғ анда ацетон иісі Тыныс алу: Куссмауль тынысы. Тыныс шы ғ ар ғ анда ацетон иісі Ас қ орыту б ұ зылысы: Т ә беті жо қ, ло қ су, құ су, тілі құ р ғ а қ Ас қ орыту б ұ зылысы: Т ә беті жо қ, ло қ су, құ су, тілі құ р ғ а қ Бауыр: ұ л ғ ай ғ ан Бауыр: ұ л ғ ай ғ ан К ө здері: К ө з алмасыны ң тонусы т ө мендеген К ө здері: К ө з алмасыны ң тонусы т ө мендеген Қ анда: Гипергликемия, гиперкетонемия, лейкоцитоз Қ анда: Гипергликемия, гиперкетонемия, лейкоцитоз
Уремиялы қ кома (уремия) – Қ анда з ә рді ң пайда болуы; Жедел ж ә не созылмалы б ү йрек жетіспеушілігі салдарынан пайда болатын эндогенді интоксикация.
Негізгі ауру: Созылмалы б ү йрек жетіспеушілігі Басталуы: біртіндеп Есі: Біртіндеп жо ғ алады ( ұ мытша қ ты қ, ұ й қ ышылды қ, сопор, кома) Б ұ лшы қ ет тонусы, рефлексі: Денеі ң ә р б ө лігіндегі миоклоникалы қ тартылулар. Сі ң ір рефлексі жо ғ арыла ғ ан Тырысу: со ңғ ы сатысында Терісі: Құ р ғ а қ, қ ышу, қ асы ғ ан іздерді ң қ алуы, кейде ісіну Тыныс алуы: Тере ң, кейде Куссмауль немесе Чейн-Стокс тынысы, з ә рде аммиак иісі Ас қ орыту б ұ зылысы: ло қ су, құ су, кейде іш ө ту Бауыр: ұ л ғ аюы м ү мкін К ө здері: қ арашы қ тары кішірейген, к ө руді ң б ұ зылысы Қ анда: Ацидоз, азотемия, анемия
Хлоргидропениялы қ кома (хлоропривтік, гипохлоремиялы қ ) а ғ зада су электролит балансыны ң б ұ зылуына байланысты ұ за қ мерзімді су мен т ұ з жо ғ алуына ( ә сірсе хлор мен натрий) байланысты дамитын коматозды қ жа ғ дай.
Негізгі ауру: Жиі құ сумен ж ү ретін кез келген ауру Басталуы: баяу Есі: біртіндеп жо ғ алады Б ұ лшы қ ет тонусы, рефлексі: Адинамия, тетания, гиперрефлексия,каталепсия Тырысу: кейде Терісі: құ р ғ а қ, тургор ж ә не эластикасы т ө мендеген Тыныс алуы: жиі, беткейлі, ауыздан жа ғ ымсыз иіс шы ғ ады Ас қ орыту б ұ зылыстары: т ә беті жо қ, құ су, іш ө ту Бауыр: Негізгі ауру ғ а байланысты ұ л ғ аюы м ү мкін К ө здері: қ арашы ғ ы ү лкейген Қ анда: Гипохлоремия,лейкоцитоз, алкалоз
Бауыр комасы, бауыр энцефплопатиясы бауырды ң ауыр т ү рде за қ ымдалуы салдарынан дамитын орталы қ ж ү йке ж ү йесіні ң б ұ зылысы.
Негізгі ауру: Боткин ауруы, бауыр циррозы, гепатохолангиттер Басталуы: біртіндеп Есі: Коматозды қ жа ғ дайды ң біртіндеп басталуы, галлюцинациялар Б ұ лшы қ ет тонусы, рефлексі: тырысу, менингиальлді к ө ріністер Тырысу: кейде Терісі: Құ р ғ а қ, сар ғ ыш, қ асы ғ ан іздер, ай қ ын қ ан құ йылулар Тыныс алуы: Куссмауль тынысы(сирек,тере ң,шулы) Ас қ орыту б ұ зылыстары: т ә беті жо қ, құ су, іш ө ту Бауыр: кішірейген К ө здері: қ арашы қ тары ү лкейген Қ анда: Гипербилирубинемия, азотемия
1.Тыныс алу жолдарыны ң ө ткізгіштігіне к ө з жеткіз– м ұ рын қ уысын, ауыз қ уысын,ж қ т қ ынша қ ты б ө где заттан, құ сы қ массасынан ж ә не қ аннан тазарт (кез келген матаны не салфетканы қ олдану керек). 2. Қ ысып т ұ р ғ ан киімнен босату. 3. Зардап шеккен адамды қ ырына жат қ ызу. 4. Тыныс алуы мен пульсін қ ада ғ алап отыру. 5.«Жедел ж ә рдем» келуін к ү ту немесе зардап шеккен адамды жедел т ү рде емхана ғ а жеткізу. МА Ң ЫЗДЫ! Ө мір с ү ру белгілері болмаса – пульсі мен тыныс алуы білінбесе жедел т ү рде ө кпе ж ү рек реанимациясын бастау керек
Назар аударғандарыңызға рахмет!!!