Орындаған: Ветеринарлық медицина 202 топ студенті Ерболатова Ұ Тексерген: Опахай С.
Титриметриялық талдауда титранттар, яғни титрі нақты белгілі ерітінділер қолданылады. Титрант ерітіндісін зерттелетін ерітіндіге біртіндеп тамшылап қосу процесі титрлеу деп аталады. Титрлеу кезінде реактивтің зерттелетін заттың мөлшеріне эквивалентті, яғни, реакция стехиометрия сына сәйкес келетін мөлшерін қосады. Сондықтан титрлеу кезінде реакцияның аяқталу кезеңін білу қажет, оны эквиваленттік нүкте деп атайды.
бюреткаколбаштатив
Эквивалент - қосылғыштық салмақ денег мағынаны білдіреді. Элементтің химиялық эквиваленті денегіміз суток атомдарының 1 молімен қосылатын немесе осы мөлшерін қосылыстан ығыстыратын мөлшерін айтады. Эквиваленттік фактор f экв – берілген қышқыл негіздік реакция лорда сутегінің бір ионина немесе берілген тотығу тотықсыздану реакциясында бір электронға заттың нақтылы бөлшегінің қай үлесі эквиваленті екенін білдіретін сан.
Эквивалеттік факторды берілген реакцияның стехиометриялық коэфициенттері негізінде анықтайды: f экв =1/Z Эквиваленттің 1 молінің массы эквиваленттің молярлық массы деп аталады; ол эквиваленттік фактордың заттың молярлық массына көбейтіндісіне тең. H 2 SO 4 +2NaOH=Na 2 SO 4 +H 2 O f экв (H 2 SO 4 )=1/2 M Э =fAr немесе М Э =Ar/B
мұнда: n – атом немесе ион саны; Ме - металл, В - валенттілік
Молярлық массының эквиваленті – эквиваленттің бір молінің массы (г/моль): М (f экв (x))= f экв М(x) Эквиваленттің молярлық концентрациясы – зат эквиваленті мөлшерінің ерітінді көлеміне қатынасы: С н =m/Mэ·V Титр – 1 мл ерітіндідегі заттың массы (г/мл): Т= m/V
Тура титрлеу әдісінде анықталатын зат титрантпен тікелей әрекеттеседі. Кері титрлеу әдісінде екі стандарты ерітінді қолданылады (негізгі және көмекші). Зерттелетін ерітіндіге титранттың артық мөлшерін қосады. Реакцияға түспей қалған ерітіндінің көлемін басқа титрантпен титрлейді. Орынбаса титрлеу әдісінде зерттелетін ерітіндіге анықталатын затпен әрекеттесетін реагенттің артық мөлшерін қосады. Анықталатын затқа эквивалентті мөлшерде түзілетін реакция өнімдерінің бірін стандарты ерітіндімен титрлейді.
Реакция қайтымсыз болу керек; Қатаң эквиваленттік мөлшерде, жеткілікті түрде және жил дам жүруі қажет; Эквиваленттік нүкте дәл анықталуы қажет; Қосымша реакция жүрмеуі керек; Қосымша затрат негізгі реакцияға кедергі келтірмеуі керек.
Қышқылдық- негіздік титрлеу Ацидиметрия (қышқыл) Алкалиметрия (сілті) Тұндырып титрлеу Аргентометрия (AgNO3) Меркурометрия (Hg2(NO3) 2 ) Роданидометрия (NH4SCN,KSCN) Тиоцианометрия Тотығы- тотықсыздану титрлеу ПЕРМАНГАНОТОМЕТРИЯ KMnO 4 Йодометрия I 2 Хроматометрия K 2 Cr 2 O 7 Бромометрия Br 2 Комплексонометрия Комплексон |Комплексон || Комплексон |||
Редоксиметрия әдістерін тура,кері және жанама титрлеу жолдарымен өткізуге болады. Тотығы-тотықсыздану титрлеу әдістерінде редокс-индикаторлар қолданылады. Редокс- индикаторлар денегіміз жүйенің тотығу- тотықсыздану потенциалының шамасына тәуелді бояуларын өзгертетін затрат. Редокс- индикаторларға фенилантранил, ферроин және т.б. затрат жатады.
KMnO 4 ортаның pH шамасына байланысты тотықсызданады: Қышқылдық отрада (ерітінді түссізденеді) М (1/5 KMnO 4 ) = 31,61 г/моль Бейтарап отрада (қоңыр тұнба түзіледі) М (1/3 KMnO 4 ) = 52,68 г/моль Сілтілік отрада (ерітінді жасыл түске боялады) М (1KMnO 4 ) = 158,0 г/моль
Пермаганаттың тотықсыздануы әртүрлі отрада іске асатынымен де, титрлеуді көбінесе қышқылдық отрада өткізеді, себебі пермаганаттың бұл отрада тотықтырғыштық қабілеті жоғары және эквиваленттік нүктені анықтау оңай болады.
KMnO 4 ерітіндісі сусыз натрий оксалаты (Na 2 C 2 O 4 ) немесе қымыздық қышқылының дигидраты (H 2 C 2 O 4 2H 2 O) бойынша стандартталады: 5C2O4 + 2MnO4 + 16H 2Mn + 10CO2 + 8H2O Титрлеуді бейтарап отрада өткізгенде редокс- индикаторларды қолдануға болады, мысалы дифениламинсульфоқышқылын немесе ферроинды.
Тура титрлеу жолымен тотықсыздандырғыштарды анықтайды – Fe, Sn, U. оксидтерді,нитриттерді,пероксидті; Кері титрлеу жолымен тотықтырғыштарды анықтайды – PbO 2 ; Жанама титрлеу жолымен тотықтырғыш қасиеті жоқ иондарды анықтайды, мысалы аз еритін оксалаттар түзетін катиондарды (Ca,Ba,Sr,Zn,Pb) Органикалық қосылыстарды –метанол, құмырсқа, шарап, лимон, салицил қышқылдарын, глицерин, фенол, формальдегид.