Қ.Тыныбеков атындағы жалпы орта мектеп ЖЕКЕ ТҰЛҒАҒА БАҒЫТТАП ОҚЫТУ Дайындаған: Диханбаева Г 2016 ж-2017 жилы.

Өзектілігі Қазіргі таңда үздіксіз білім беру жүйесінде білім беруді дамыту, дүниежүзілік білім беру кеңістігіне кіру Н.Ә. Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауында «бізге экономикалық қоғамдық жаңару қажеттіліктеріне сайтт келетін осы заманғы білім беру жүйесі қажет» делінген. Өткенімізге зер сала қарасақ, білім беру жүйесінде осыған дейін оқушыға білім, білік, дағдыны қалыптастыруды талап отсек, бүгінгі күннің мақсаты – іскерлік қарым-қатынас, оларды өз бетімен білім алуға бағыттау. Сондықтан да қазіргі замандағы педагогикалық ғылымның ерекшелігі – баланың тұлғалық дамуына бағытталған жаңа білім технологияларын қалыптастыру, ұмтылу болып табылады.

Мақсаты: Білімді жеке тұлғаға бағыттау арқылы өзін-өзі таныған, ақыл – ойын жан-жақты дамытқан «Мендік» пікірі қалыптасқан оқушы тәрбиелеу.

Міндеттері : Сабақтың құрылымын өзгертіп, жаңа әдіс- тәсілдерді қолданып, шығармашылық ізденіспен бала жалықпайтындай, кешегі сабақ бүгінгі күнгі сабаққа ұқсамайтындай етіп түрлендіру. Оқушыларға қалай оқу керектігін үйретіп, соның нәтижесінде еркін, өзіндік дәлел-уәждерін нанымды жеткізе білетін ынталы, сенімді, сын и пікір- көзқарастары жүйелі дамыған, қазақ, орыс, ағылшын тілдерін өз деңгейінде меңгерген, сандық технологияларда құзырлық танытатын оқушы қалыптастыру.

Күтілетін нәтиже 1.Қарым – қатынасқа үйрену; 2.Өзара көмек, жауапкершіліктің артур; 3.Шығармашылық қабілеттерінің артур. 4.Тәжірибеге байланысты әдістемелік құралдар (дидактикалық тапсырмалар) жинақталады.

Білім беру жүйесінің кешегі және бүгінгі қатынастарын салыстыра отырып, бүгінгі таңдағы қатынастың артықшылығын байқауға болады.

Білім философиясы БілімОқушы Білім парадигмасы Пәндік білім Жеке тұлғалық Басты тұлға МұғалімОқушы Қатынас Субъект-объект Субъект-объект Мақсат Білім беру Өз бетімен білім алуға үйрету Міндет Оқыту дидактикалық үрдіс Жағдай жасау Үйренеді Оқыту әдістемсі Оқыту технологиясы

Жеке тұлғаға бағытталған білім беру денегіміз - педагогикалық іс-әрекеттің әдіснямалық жаңа бағыты, яғни баланың қсайталанбас дара тұлға ретінде өзін-өзі тануын, өзін-өзі жетілдіре отырып, дамытуын қамтамасыз ететін өзара тығыз байланысты идеялар,түсініктер мен іс-әрекеттер жиынтығы.

Жеке тұлғаға бағыттап оқыту денегіміз оқушының қажеттіліктерін, ерекшеліктерін, іс-әрекетін ескеретін жан-жақты, интеллектуалды ойлау қабілетін, өз бетінше шешім қабылдай алтын, шығармашылық қабілеттерін дамытатын тұлғаның «мәденитаралық қарым-қатынас субъектісін» қалыптастыру. Жеке тұлғаға бағытталған оқыту –бұл жеке тұлғаның белсенділігіне жену. Барлық оқу процесін белсенділендіру жоспарында ең маңыздысы практикалық сабақтарда берілген мүмкіндіктерді барынша қолдану.

Жеке тұлғаға бағытталған оқытудың моделін құру үшін келесі түсініктерді айыру қажет деп есептейді: түрлі дәрежелі ямал – түрлі дәрежелі бағдарлама материалының қиындығына бағытталған болуы тиіс. 1.өзгешелік ямал – оқушылардың сыртқы ерекшелігі: білімі, қабілеті, білім беру орталығының типі бойынша болу; 2. жекеше ямал – оқушыларды бірыңғай топ бойынша: үлгерімі, қабілеті, әлеуметтік- кәсіби ағымына қарай топтау; 3.субъекті-жекелі ямал - әрбір оқушымен жақын қарым-қатынаста болу.

ЖТБО негізіне мыналар жатады: іс-әрекет үшін қолайлы ахуал туғызу табыс жағдайын қалыптастыру; оқу материалы мен оны ұсынуда оқушының тұлғалық тәжірибесі мен ерекшеліктерін ескеру; тапсырмалардың әртүрлі деңгейлік сипоты; оқу материалын таңдау мен орындауда таңдау мүмкіндігін беру; оқу әрекеттерін әртүрлі қарым-қатынас негіздерінде құру; шығармашылық белсенділіктерін қолдап отыру.

Сабақ барысында мынадай талаптар басшылыққа алынуы қажет: 1. Мұғалім оқыту кезінде бағыт-бағдар беруші ғана; 2. Оқыту үрдісі кезінде сабақтағы басты тұлға білім беретін мұғалім емс, осы білімді қызыға қабылдауға дайын оқушы болу; 3. Балалардың оқуға денег ынтасын күшейту; 4. Өз дербестігін, белсенділігін дамыту; 5. Оқу, дамыту жұмысын ұтымды жүргізу үшін баланың табиғи талабын, қасиетін дер кезінде айқындау;

Білімгерлерді келесі жұмыстар арқылы шығармашылыққа баулуға болады деп есептеймін: сюжетті сурет бойынша әңгіме жазу; жил мезгілдерін, табиғат көріністерін көркем тілмен суреттеу; нақыл сөздердің мәнін ашу; мақал-мәтелдер негізінде әңгіме жазу; жұмбақ, жаңылтпаш, бейнесөз құрастыру; достарының (т.б.) портретін суреттеу, мінездеме беру; автордың идея сын өз идеясымен өрбітіп жазу; өлең құрастыру; жансыз нәрселерді жандандырып әңгіме, ертегі жазу; еркін тақырыптарға шығарма, ойтолғау, эссе жазу; ұжым болып ертегі құрастыру;

ұлы адамдар өміріне байланысты сұрақтар беріп, пікір айту; ақын-жазушылар шығармалары бойынша пікір алмазу; оқыған кітаптары бойынша ойтолғау жазу; қоғамдағы әр түрлі өзгерістерге байланысты пікір айту; баспасөз материалдары бойынша пікір айту; өлеңді қара сөзге айналдырып мәтін құрау; ақпарат құралдарын пайдалана отырып, реферат, баяндама жазу; іс қағаздары үлгілерін жаздыру; тақырыпқа сайтт диалог, монолог жаздыру; оқиғаға қатысты өз ойларын айту; автордың көзқарасы туралы сайта білу; көркем туындыны талдау, салыстыру, қорыту, шешім көрсету т.б.

Қолданатын тапсырмалар: ашық және шығармашылық түрдегі, балямалы тапсырмалар, деңгейлік тапсырмалар.

Жүзеге асыру жолдары: 1.Тұлғалық маңызды мақсаттар қою; 2.Оқушылармен жеке дара, топтық, ұжымдық жұмыс түрлерін ұйымдастыру; 3.Өзіндік шешім қабылдауда, шығармашылықпен айналасуда, мазмұнды таңдауда еркіндік кеңістігін құру; 4.Жұмыс жасау үшін қолайлы ахуал туғызу, бір-біріне түсіністік, қолдау көрсету; 5.Өзіне денег сенімділікті арттыруға, мәселені талқыламай отырып шешуге, өз әрекеті үшін жауап берегу баулу.

Нәтижелікті анықтау жолдары: байқау, өзіндік талдау, өзіндік бағалау. Нәтижені бірнеше аспектіде қарастыру жеке оқу мінездемсінің динамикасы, оқушылардың бағалары есепке алынған тұлғалық, топтық мінездемелерінің динамикасы. Мінездемелерді салыстыру (оқушы, мұғалім, ата-ана). Оқушының даму аймағының моделін белгілеу.

Тәжірибедегі ЖТБО технологиясын қолдану барысында оның төмендегідей артықшылықтары.

Дәстүрлі оқытуЖТБО Білім беру Қоғамдық тәжірибе негізінде сыртқы әрекеттердің әсерімен тұлғаның білімді игеру үрдісі Оқушы тұлғасының дамуы мен өздік дамуын қамтамасыз ететін білім беру үрдісі Оқушы Оқушы – «саз», таза бет. Мұғалім үшін материал болып сана лады. Оқушы – «тұқым». Өзіндік даму бағдарламасы бар, мүмкіндігіне қарай дамыту Үрдістің басты кейіпкері ҰстазОқушы Білім беру Оқыту + үйрету: мұғалім білімді дайын күйінде береді. Ал оқушылар білімді қабылдап, қсайта жаңғыртады. Мұғалім мен оқушының пәнді игеру барысында тұлғалық сапалары мен қабілеттерін дамытуға бағытталған мұғалім мен оқушылардың бірлескен әрекеті Басты әрекет Оқыту Таным әрекеті Даму шегі Барлық оқушылар үшін белгіленетін меже – «стандарт» Оқушылардың қабілеттерінің барынша дамуына мүмкіндік туғызу Басты назар Қоғамның қызығушылығыТұлғаның қызығушылығы мойындалады Басты көз Мұғалім, оқулық. Сондай–ақ мұғалім субъект тайным бақылаушысы. Мұғалімнің басты міндеті – білімді игеру орта сын жасау.

Қорытынды 1.қарым – қатынасқа үйрену; 2.өзара көмек, жауапкершіліктің артур; 3.шығармашылық қабілеттерінің артур.