Сабақтың тақырыбы : Сүт және сүт тағамдары. Сабақтың мақсаты: Оқушыларға сүт және сүт өнімдері,олардың тағамдық құндылығы жайлы мағлұмат беру; Білімділік: сүт тағамдары, пайдасы, маңызы жайлы білімдерін толықтыру; сүт тағамы түрлерін жасауды үйрету. Дамытушылық: аспаздық шеберлігін дамыту; Тәрбиелік: ұқыптылыққа, қазақы қонақжайлылыққа тәрбиелеу; Пәнаралық байланыс: қазақ тілі, география, химия, тарих. 6-сынып. Технология пәнінің мұғалімі А.Т.Қосмилианова Алматы облысы, Ақсу ауданы, Жансүгіров ауылы, Қ.ИСәтбаев атындағы орта мектеп-гимназия

Тест. 1. Денсаулықтың маңызды факторы деп нені есептейміз? А.Дұрыс демалу В. Дұрыс тамақтану. С. Дұрыс дене шынықтыру. 2. Тамақты дайындау барысында ең маңыздысы? А. Санитарлық- гигиеналық ережелерді сақтау; В. Жылумен өңдеу ережелерін сақтау; С.Өнімдерді өңдеудің бар ережелерін сақтау; 3.Жармалар қандай тағамдық заттарға бай? 4.А. Крахмал, дәрумендер және ақуыз. В. Дәрумендер, көмірсутектер және май. С. Көмірсутектер, крахмал және май. 4. Жармалардан қандай тағамдар дайындауға болады? А. Сорпалар,ботқалар, гарнирлер, пудинг. В. Салмалар, ботқалар, гарнирлер, пирог. С. Пісірмелер, салаттар, пирогтар, ватрушкалар. 5. Макаронның Отаны? А. Ұлыбритания. В. Франция. С. Италия. 6. Макарондарды неше тәсілмен пісіреді? А. 2 В. 3 С.4 7. Макаронның пісу уақыты неге байланысты? А. Ұзындығына В. Қалыңдығына. С. Сортына. II. Өткен сабақтарды пысықтау.

Балалар, мынадай сөз тіркестерінің ұйқастарын тауып көрейікші: * Мал төлдеді апамыз, пісірді дәмді, сары * Тойларда шашатын сарт- сұрт, қатты әрі дәмді тағам..... * Жүгіретін қуанып, бала біткен андыздап, қандай тәтті * Аппақ су, қышқыл, дәмі – маңыз, сабада піседі аты * Дертке – дауа, шипалы, дәруменді күш- қуат, Босқа құртпай жүйкені, ауылға бар, іш – Бөпем қандай қою сүт деп болды таң, қарасам, ол кәдімгі Сонымен бүгінгі сабағымыздың тақырыбы- Сүт тағамдары ІІІ. Жаңа сабақ.

Сүт –төрт түлік малдың төлдегеннен соң саулатын өнім. Төрт түлік малдан әр түрлі сүт өндіріледі: түйеден – шұбат, биеден – қымыз, сиырдан – сүт, қойдан – қоймалжың, ешкіден – сүт.

А адам ағзасының дамуына әсер етіп, түрлі ауруларға қарсы тұру қабілетін және, көз қырағылығын арттырады. Д сүйек ұлпасының мықты болуына әсер етеді. Жас балаларды мешел ауруларынан сақтайды. В1 адам ағзасына күш-қуат береді, жүйке-жүйесінің дұрыс қалыптасуын, және ас қорыту процестерін жақсартады. В2 ағзаның бірқалыпты өсуіне қажет дәрумен, көздің жақсы көру қабілетін сақтайды. В6 баланың бойының өсуіне әсер етеді, қан мөлшерін реттейді. В12 қанның пайда болу процесіне қатысады, анемия ауруына қарсы тұратын қасиетті қалыптастырады. Е адамның бұлшық еттерінің және жыныс бездерінің қызметін жақсартады. РР қан ағымын және бауыр жұмысын жақсартады Кейбір адамдарға сүт ішу жақпайды: олардың іші бұзылып ауырады, тырысады. Себебі, ол адамның ішек сөлінде лактоза ферменті жетіспейді. Мұндайда сүт қанты ішекте бөлінбей ағза үшін улы затқа айналады. Сондықтан сүт жақпайтын адамдарға оның ұйытылған өнімдері ұсынылады. Сүт тағамдарының құрамындағы дәрумендердің рөлі:

Май ,2 – 4 % Көмірсутегі ( сүт қанты – лактоза) – 3,8 % - 5,5 % Минералды тұздар Са, Р 1% Дәрумендер А, В, Е, Д,РР. Cүт Су % -89 % Нәруыз ,8% – 3,5% Холестерин ,01 % Сүттің химиялық құрамы

Сүт 10 0гр Сүтте, грЕсебі мен Калори ялығы, 1 кг –ғы ккал суҚұрғақ заттар нәруызмайКөмірсу тегі (сүт қанты, лактоза) Сиыр Ешкі Қой Бие Түйе Буйвол Бұғы 87,3 80,8 90, 0 86,2 82,3 63,3 12,5 13, 0 17,9 10, 0 13,6 18,7 36,7 3,2 3, 0 5,6 2,2 4, 0 10,3 3,8 4,1 6,7 1, 0 4,5 8,7 22,5 4,7 4,6 6,74,9 4,9 2, Түрлі малдардың сүтінің химиялық құрылымы және калориялығы

Сүт қышқылының формуласы: СН 3 – СН - СООН / ОН Сүт қышқылы бактерияларының әсерінен ашу процесі жүреді. Осы процеске байланысты айран, ірімшік, қаймақ т.б.жасау іске асады.

Қазіргі өндіріс салаларында сүттен дайындалатын өнімдер өте көп.

Сүт – тез бұзылатын тағам болғандықтан оны қайнатып пісіреді, cүт зауыдтарында стерилдейді, пастерлейді( С –қа дейін қыздырады.). Сүттің қоюландырылған түрі және құрғақ түрлері болады. Сүтті және сүт өнімдерін белгіленген уақыттын артық сақтамау керек. Тоңазықышта сүтті беті жабық ыдыста сақтау керек, өйтпегенде ондағы басқа тағамдардың (балық, сарымсақт.б.) иісін сіңіріп алады. Тоңазытқышта t С Сүт- 20 сағат, ақ ірімшік - 36 сағат, айран -3-5 күн, кілегей, қаймақ -72 сағат, йогурт -7 күн, май -10 күннен артық сақтамау керек.

IV. Жаңа сабақты түсінгенін тексеру. Сарамандық жұмыс Тазалық ережесімен танысайық 1. Сүт тағамдарын дайындау алдында қолыңды жақсылап жуу керек 2. Сүт тағамдарын дайындау алдында алжапқыш пен басорамал тағу керек. Нұсқау карталары бойынша сүт тағамдарын дайындау. І – топ. «Қаймақ » ІІ – топ. «Айран» ІІІ – топ. «Ірімшік» Тортқа арналған қаймақты крем. Шалап. Жемісті йогурт. Әр топ өз атына сай : 1. Тағам түрлерін топтастыру. 2. Маңызы мен денсаулыққа пайдасы, қолданылуы – тағам түрлері, кейбіреуін дайындап әкелу және жарнамалау. 3.Мақал-мәтел, немесе тілімізде қалыптасқан сөз тіркестерін жинақтау.

1)Сұрақ –жауап. «Кубизм» стратегиясы. 1. Лактоза дегеніміз не? 2. Сүт ішкен жақпайтын адамдарға не ұсынуға болады? 3. Оқушылар үшін сүттің күндік нормасы? 4. Сүттің құрамы, тағамдық құндылығы неге байланысты? 5. Уыз дегеніміз не? 6. Сүтке байланысты наурыз мейрамында қандай бата- тілек айтылады? V. Жаңа сабақты бекіту.

2). « Сүт тағамдары» сөзжұмбағын шешу. С С Ү Ү т т 1.«Ірімшіктің өзі тұрғанда.... қайдан жол болсын» деген. 2. Жерің отты болса, малың болады 3. Қой басына төгілген заман есесі малтадан. 5. Ас тасыса.....төгілер, ашу тасыса ақыл төгілер бардың бағы бар. 7. Оны жесең «Тойыңда қар жауады» деген ырымы бар сүт өнімі? 8. Берместің үйінде бесті тұрады. 9. Есектің күші....., сүті арам. 1о. Аузыңа....., астыңа - тай ішкен құтылады, шелек жалаған тұтылады жарымаған, өмірінде жарымас. а а д д М М а а ғ ғ а а т т ы ы р р

1.Сүт төгілген жерге тұз себеді. 2.Сауылған сүттің бетін ашық қоймайды. 3.Сүтті үрлеп ішпейді, майлылығы азаяды. 4.Сүттен жасалған тағамдарды жерге төгіп тастауға болмайды. 5.Сүт сауатын шелекті су басына апаруға болмайды,құты кетіп қалады. 6.Түнде тамақтың бетін жауып кояды. Халқымыз ақты жерге төкпейді,аяққа баспайды.Ал кейде сол ақты жерге төгетін де ырымдар бар,мысалы:қалың өрт келгенде алдын ақ шашады,сол сияқты үйге жылан кіріп кеткенде де оның басына ақ сүт немесе айран құйып,үйден шығарады.Мұндай әдет халықтың өз аулына немесе үйіне дос,дұшпанына да алдымен құрметпен қараудан шыққан болуы керек. IV. Қорытындылау. Сүтке байланысты қазақы ырым – тыйымдар:

1)§28. Оқу, сұрақтарға жауап беру. 2) Қымыз және шұбат жайлы мәліметтер жинақтау. «Идеал тапсырма» әдісі: 1. Қосымша мәліметтер жинау; 2. Тест құрастыру; 3.Сөзжұмбақ құрастыру; 4. Суреттер жинау; 5. Мақал-мәтелдер жинау; V. Бағалау. VІ. Үйге тапсырма:

Интерактивті тақта – дегеніміз не? Интерактивті тақта – бұл компьютердің қосымша құрылғыларының бірі және де дәріс берушіге немесе баяндамашыға екі түрлі құралдарды біріктіретін: ақпараттың кескіні мен қарапайым маркер тақтасын біріктіретін құрал. Бүгінгі күні бірнеше ИТ түрлері бар. Интерактивті тақта – дегеніміз не? Интерактивті тақта – бұл компьютердің қосымша құрылғыларының бірі және де дәріс берушіге немесе баяндамашыға екі түрлі құралдарды біріктіретін: ақпараттың кескіні мен қарапайым маркер тақтасын біріктіретін құрал. Бүгінгі күні бірнеше ИТ түрлері бар. ACTIVboard 1.1. Назарларыңызға көп рахмет!

Интерактивті тақта – дегеніміз не? Интерактивті тақта – бұл компьютердің қосымша құрылғыларының бірі және де дәріс берушіге немесе баяндамашыға екі түрлі құралдарды біріктіретін: ақпараттың кескіні мен қарапайым маркер тақтасын біріктіретін құрал. Бүгінгі күні бірнеше ИТ түрлері бар. Интерактивті тақта – дегеніміз не? Интерактивті тақта – бұл компьютердің қосымша құрылғыларының бірі және де дәріс берушіге немесе баяндамашыға екі түрлі құралдарды біріктіретін: ақпараттың кескіні мен қарапайым маркер тақтасын біріктіретін құрал. Бүгінгі күні бірнеше ИТ түрлері бар. ACTIVboard

Интерактивті тақта – дегеніміз не? Интерактивті тақта – бұл компьютердің қосымша құрылғыларының бірі және де дәріс берушіге немесе баяндамашыға екі түрлі құралдарды біріктіретін: ақпараттың кескіні мен қарапайым маркер тақтасын біріктіретін құрал. Бүгінгі күні бірнеше ИТ түрлері бар. Интерактивті тақта – дегеніміз не? Интерактивті тақта – бұл компьютердің қосымша құрылғыларының бірі және де дәріс берушіге немесе баяндамашыға екі түрлі құралдарды біріктіретін: ақпараттың кескіні мен қарапайым маркер тақтасын біріктіретін құрал. Бүгінгі күні бірнеше ИТ түрлері бар. ACTIVboard

Активті қалам – дегеніміз не? Aктивті қалам – бұл меңзерді басқару құрылғысы және компьютер мен тақта арасындағы байланысты іске асырушы құрылғы. Активті қалам – дегеніміз не? Aктивті қалам – бұл меңзерді басқару құрылғысы және компьютер мен тақта арасындағы байланысты іске асырушы құрылғы. ACTIVpen

ИНТЕРАКТИВТІК ТАҚТАНЫҢ « АКТИВТІ ҚАЛАМ » ҚҰРЫЛҒЫСЫ МЕН ТЫШҚАН АРАСЫНДАҒЫ БАЙЛАНЫСТЫЛЫҚ

Электронды ACTIVwand указкасының ұзындығы 54 см тақтаның жоғарғы бөлігінен кішкентайларға да қол жеткізуге мүмкіндік береді. Жанында орналасқан батырма ташқанның сол жақ батырмасының қызметін атқарады. ACTIVboard – интерактивті тақтасында жұмыс жасаушыға проектордың сәулесінен астынан шығуға мүмкіндік береді. "Оң қол" сонмен бірге "сол қолмен" жұмыс жасауға қолайлы құрал. ACTIVwand

ACTIVpanelpro (Активпанель) үлкен аудиторияларда қолдануға өте қолайлы, онда үлкен экранға проекцияға қолданады. ACTIVpanelpro арнайы қарындаштың көмегімен дисплейде жазылған жазулар компьютер арқылы тақтадан көруге мүмкіндік береді. ACTIVpanelpro (Активпанель) өте жеңіл зат, бөлмеден бөлмеге қиындықсыз – ақ алып жүре беруге болады, ал проектор болса кескінді үлкейтіп көрсетеді. ACTIVpanelpro

Радио портты ACTIVslate панель құрылғысы топпен жүргізілетін конференцияға қатысушылардың белсенді қатысуына мүмкіндік береді. Конференция немесе презентация кезінде аудиторияда еркін қозғалуға болады ACTIVslateXR панель аудиторияның кез келген жерінен тақтамен жұмыс жасай алады. ACTIVslateXR көмегімен қатысушылар өз шешімдерін орындарынан тұрмай-ақ тақтада жаза алады. ACTIVslate

ACTIVtablet планшет қарапайым тышқанның қызметін атқара алады, презентация мен конференция материалдарын ACTIVstudio2 немесе ACTIVprimary тақтасыз (ACTIVboard көмегенсіз) компьютерде дайындауға мүмкіндік бетерін құрылғы. ACTIVtablet компьютерге USB порт арқылы қосылады, бағдарламаның барлық функцияларын қолдануға болады. Арнайы батареясыз қаламмен флипчарт беттерінде жазу жаза алады. ACTIVtablet

ACTIVote тестілеу жүйесі конференцияның барлық қатысушыларына сұрақтарға, бірнеше берілген жауаптардың нұсқаларынан желісіз радио пульттің батырмасын басу әдісімен жауап беруге мүмкіндік береді. Пульттың көмегімен ақпарат ACTIVboard қабылдайды және де өңделіп конференция қатысушысының жауабын қабылдайды. ACTIVote қарапайым тест жүргізуге өте қолайлы зат. ACTIVote 16 немесе 32 пульттан кішкене чемоданда тест жүргізу үшін қолданылады. ACTIVote

Activstudio Professional Edition - мұғалімдерге интерактивті сабақтарды өткізу барысында Activ- тақтаны қолдануға негізделген программалық құрылғы. Activstudio Professional Edition дегеніміз не ? Жұмыс үстеліндегі Activstudio Professional Edition таңбасына Activpen қаламымен екі рет шерту қажет. Жұмыс үстеліндегі Activstudio Professional Edition таңбасына Activpen қаламымен екі рет шерту қажет. Activstudio – ны іске қосу

ACTIVstudio PE программасы арнайы презентацияларды өткізуге және оны сабақ барысында қолдануға негізделген программа. Бұл программа ACTIVboard және ACTIVpen қаламымен жұмыс жасау үшін жасақталған. ACTIVstudio программасының мүмкіндіктері өте көп. Атап айтқанда, презентацияларды құруға, өткізуге, материалдарға арнайы эффектілер қосуға, негізгі кезеңдерді көрсетуге, көрсеткіштерді қосуға, қосымша ақпараттарды енгізуге және басқа да көптеген мүмкіндіктері бар. ACTIVstudio программасына кіріспе

Жұмыс үстелінің құрылымы 1.Флипчарттың тақырып қатары 2. Флипчарттың жұмыс аймағы 3. Негізгі құралдар тақтасы 4. Тақырып қатарындағы батырмалар 5. Флипчарт беттерінің түстік аймағы 6. Флипчарт құралы 7. Қоржын

Флипчарт – бұл бірнеше қажетті беттерден тұратын негізгі жұмыс аймағы. Бұл аймақта презентацияны құруға және оны көрсетуге қажетті құралдардың барлығы көрсетіледі. Бірнеше флипчарттарды бірден ашып, бір флипчарттан келесі флипчартқа, объектілерге сілтемелер қоюға немесе объектілерді бір мезетте келесі бетке көшіруге болады. Флипчартты басу құрылғысынан шығаруға немесе әр түрлі форматтарда экспорттауға болады. ACTIVstudio программасы іске қосылғанда бірден компьютердің экранына сәйкес келетін жаңа флипчарт құрылады. Бұл 1-ші флипчарттың қолдануға дайын беті. Флипчарт батырмасын басқаннан кейін ғана іске қосылады. Бұл батырманы ACTIVstudio мен Windows арасында байланыс жасауға қолданылады.

АctivStudio-ның құралдар тақтасының құрылымы Негізгі құралдар тақтасы Арнайы құралдар тақтасы Флипчарттың құралдар тақтасы Объектіні редакторлеу құралдар тақтасы Бетті редакторлеу құралдар тақтасы Тез таңдау құралдар тақтасы

Негізгі құралдар тақтасы Тақырып қатары Басты меню Жылжыту Флипчарт Бүктеу Қаламның қалыңдығы Жұмыс үстелі Түстер палитрасы Еркін таңдау Қалам Маркер Өшіргіш Мәтін Тазалау Болдырмау Қайталау Бүркемелеу Прожектор Фотоаппарат Масштаб Арнайы құралдар Тану Құю Activote

Арнайы құралдар тақтасы Негізгі құралдар тақтасындағы «Арнайы құралдар» батырмасын басып, осы құралдарды іске қосуға болады. Бұл тақтада қажетті 20 құралды пайдаланып, олармен жұмыс жасауға мүмкіндік береді.

Флипчарттың құралдар тақтасы Флипчарт құралдар тақтасы арнайы диапазон құралдарымен флипчарттағы жұмыстарды ұйымдастыруға көмектеседі.

Объектіні редакторлеу құралдар тақтасы Объектіні редакторлеу тақтасының көмегімен объектіні редакторлеудің көптеген мүмкіндіктеріне қол жеткізуге болады. Тақта объектіде екі рет шерткенде пайда болады.

Бетті редакторлеу құралдары Бетті редакторлеу тақтасын іске қосу үшін, флипчарт бетінде екі рет шерту жеткілікті. Құралды флипчарт бетінің қасиетін өзгертуге және флипчарттың құрылымын редакторлеуге қолданылады.

Жылдам іске қосу құралдар тақтасы ACTIVboard –та презентация кезінде қажетті құралдарды тез іске қосу құралдар тақтасы мүмкіндік береді. Оң жақ батырманы бетте немесе объектіде шерткенде тез іске қосу тақтасы қосылады. Бұл тақтаға 12 құралды өз таңдауың бойынша қосуға болады.

Кітапхана ресурсы Кітапхана ресурсының толық мүмкіндіктерін флипчарт құрғанда пайдалануға болады. Мұнда суреттер мен дыбыстардан бастап аяқталған іс-әрекеттер, оқу жоспарлары да бар. Ол мыңдаған дайын ресурстармен қамтамасыз етілген. Кітапхана ресурсын іске қосу үшін, флипчарттың құралдар тақтасынан «Кітапхана ресурсы» батырмасын басу керек.

1. Жалпы / Менің коллекциям 2. Жалпы / Менің түсім 3. Жалпы / Менің торым 4. Жалпы / Менің кескінім 5. Жалпы / Менің мәтінім 6. Жалпы / Менің формам 7. Жалпы / Менің сызбам 8. Жалпы / Менің ескертпем 9. Жалпы / Менің дыбыстарым 10. Жалпы / Менің флипчартым 11. Жалпы / Менің флипчарт беттерім 12. Жалпы / Менің лентам 13. Жалпы / Менің көрсеткіштерім 14. Жалпы / Менің бейнем 15. Жалпы / Менің веб-сілтемелерім 16. Жалпы / Менің іс-әрекеттерім

1-практикалық жұмыс Жаңа флипчарт құру Негізгі құралдар тақтасынан батырмасын басып жаңа толық экранмен бірдей флипчарт құрады. Кез келген уақытта осы батырманы басып флипчарт құруға болады. «Флипчарт» батырмасына қайта басып тағы да флипчарт құруға болады. Қалам құралын пайдалану Кез келген қиын істі бастағанда, алдымен онымен қалай жұмыс жасауға болатын ережесімен танысу қажет. Жұмыстың көбі негізгі құралдар тақтасы болып табылады. Өздерің байқағандай негізгі құралдар тақтасында – бөліп алу құралын– тіктөртбұрышты шекарасы бар түссіз фон; бұл сол құралдың активті екендігін көрсетеді. Бөліп алу құралы кез келген объектіні бөліп алу үшін қолданылады.

Қазір бет таза болғандықтан, Қалам құралын басып активтендіруге болады. Оны активтендіру үшін, онда бір рет шерткен жеткілікті. Енді «а» әрпін флипчарт бетінде жаз.

Қаламның түсі және оның ұшының қалыңдығы Негізгі құралдар тақтасында көк түстің ерекшеленіп тұрғанын байқауға болады. Басқа түске ауыстыру үшін, сол түсті шерту жеткілікті. Қаламның ұшының қалыңдығын 6 санына басып өзгертуге болады. Енді «ә» әрпін флипчартқа жаз, жаңа баптау іске қосылғанын көру үшін.

Қаламның селекторларын қолдану Қаламның үстінде тышқанның оң жақ батырмасын шерткенде қаламның селекторы іске қосылады. Бұл қаламның ұшын әр түрлі қолданудың әдістерін көрсетеді. Бір түрін қолданып «с» әрпін жазуға болады.

Бірнеше объектілерді таңдау және редакторлеу Бөліп алу батырмасының көмегімен барлық үш әріпті бөліп ал. Қалай шертіп және орналастыруға болады: 1. Таңдап алынған объектінің жоғарғы сол жақ шетіне шерт. 2. Объектінің оң жақ төменгі бұрышында ACTIVpen – нің ұшымен шерт. 3. Әріптің айналасында төртбұрыштар пайда болады. Бұл төртбұрыштар объектінің бөлініп алынғандығын көрсетеді. Кез келген басқа түс және қаламның ұшының қалыңдығын таңдағанда келесі әріптердің бәрі бірдей өзгереді.

Өшіргіш құралын қолдану Енді қаламның қалыңдығын 8-ге қойып, түстер палитрасынан көк түсті алып «abc» әріптерін флипчарт бетінде жазыңдар. Өшіргіш құралы флипчарт бетіндегі объектілерді жасыру үшін қолданылады. Өшіргіш құралының да қаламның қалыңдығына ұқсас өзіне тән нақты қалыңдығы болады. Өшіргіш құралын алып, оның қалыңдығын 20-ға қойып, қаламды пайдаланғандай, қолданып «а» әрпін өшіріңдер. Егер де өшіргіштің қалыңдығын 50-ге үлкейтсеңдер, онда бірден беттің үлкен аумағын өшіруге болады. Енді «с» әрпін өшіріңдер.

Объектілерді флипчарттың қоржынын қолданып өшіру Объектілерді түпкілікті жою үшін, флипчарттың қоржынына тастау керек. Бөліп алынған объектіні, «а» әрпін қоржынға тастау керек. Ол үшін объектіні белгілеп алып, қоржынның беті ашылғанда ішіне тастау керек. Объектілерді редакторлеу құралының көмегімен өшіру Объектілерді редакторлеу құралының ішінде де объектілерді өшіру батырмасы бар. Бұл тақтаны іске қосу үшін, объектінің үстінен үздіксіз екі рет шертіп, содан кейін өшіру батырмасына басу керек.

2-практикалық жұмыс Мәтін, формалар және түстер 1. Алдын ала сақталған флипчартты аш у ACTIVstudio бағдарламасын іске қосыңдар. Негізгі құралдар тақтасынан басты менюден Флипчарт - Ашу - Менің Флипчарттарым командасын орындап, сақтап қойған Флипчарт 1 файлын таңда және ОК батырмасын шерт.

2. Флипчартты жаңа ат пен қайтадан сақтау Флипчартқа өзгерістер енгізгенде, онда жаңа ат қойып сақтауға тура келеді. Бұл сақталған флипчарттың үстінен жазылған өзгерістерді қатеден сақтайды. Басты менюден Флипчарт – Қалай сақтау–Менің флипчартым командасын орындап, Флипчарт 2 атымен сақта. Кез келген уақытта басты менюден Флипчарт – Сақтау командасын орындап жұмысты сақтауға болады.

3- практикалық жұмыс Кітапхана Ресурсы 1. Сақталған флипчартты ашу және жаңа бет құру ACTIVstudio – ны іске қосып, Флипчарт 1 файлын ашыңдар. «Келесі бет» құралын қолданып флипчартта жаңа бет құрыңдар. Флипчартты «Менің флипчартым» бумасында жаңа атпен сақтаңдар. 2. Бір флипчарт бетінен элементті келесі бетке көшіру Бетті таңдау» батырмасымен, үш беттен тұратын флипчарт беттерін тексер. 2-ші және 3-ші беттерді активтенжіру қалпына келтір. Егер де 3-ші бетте жұмыс жасағанда, алдымен 2-ші беттегі тақырыпты көшіріп алыңдар. Әрине, жаңа бетте қайтадан теріп жазуға да болады, бірақ та көшіру әдісі тақырыптың әрбір бетте сол жерде шығатынына кепілдік береді. Бөліп алу батырмасы активтендірілгендігіне көз жеткізіп, 1-ші беттегі тақырыпты, 3-ші бетке көшіріңдер. Пайда болған менюден «Осында көшіру» командасын таңда. 3-ші бет активтендірілгенде қызыл жиекпен ерекшеленіп тұрады.

3. Мәтінді редакторлеу Енді 3-ші беттегі мәтінді редакторлейік. Тақырыпта екі рет шерткенде, объектіні редакторлеу тақтасы іске қосылады. Тақтадан «Мәтінді редакторлеу» батырмасын таңда. Мәтінді бірден ерекшелеп алу үшін құралдар тақтасынан «Барлығы» батырмасын басу керек. Енді Кітапхана Ресурсын үйрену мәтінін теріп жазыңдар. Жаңа мәтін бұрынғы тақырыптың орнын басады. Мәтінді редакторлеу құралы тақтасын жабыңдар.

Кітапхана ресурсын ашу Флипчарт құралдар тақтасынан «Кітапхана ресурсы» батырмасын басыңдар. Кітапхана ресурсы терезесі іске қосылады. Кіта пхана ресурсы ACTIVstudio бағдарламасында өте маңызды бөлімнің бірі. Кітапхана ресурсынан жалпы кескіндерді таңдау Қазір кейбір құстарды іздестіріп көрейік. «Жалпы кескіндер» батырмасынан «Аңдар» бумасын табыңдар. Ондағы + батырмасын шерт. «Құстар» бумасын ашыңдар. Тақтада буманың мазмұнын көреміз. Әрбір суреттің астында аттары жазылады. Егер де жазу жоқ болса, «Меню» батырмасының жоғарғы сол жақ шетіндегі Кітапхана ресурсы терезесіндегі менюден «жазбалар» командасын таңда.