Потенциалдық энергия - денелердің немесе олардың бөлшектерінің өзара әсерлесуіне байланысты энергия [Дж] Ол денелердің өзара орналасуына немесе серпімді деформация шамасына тәуелді. Жерден жоғары көтерілген дененің потенциалдық энергиясы

Ауырлық күші әрекетінен еркін құлаған дененің қарастырайық. Жер бетімен салыстырғанда h 1 биіктігіне көтерілген дене А 1 нүктеснен төмен қарай А 2 нүктесіне құлады делік. Сонда ауырлық күшінің істеген жұмысын табайық: A=FS Екі нүктенің араында дененің жүрген жолы: S=h1-h2 Дененің қозғалыс бағытында әсер етерін күш: F=mg Денеің құлаған кездегі ауырлық күшінің істейтін жұмысы: A=FS=mg(h1-h2)

A=mgh1-mgh2

Потенциалдық энергия мынадай қасиеттермен сипаттталады: 1. Ол дененің орналасу күйіне және басқа денелермен әрекеттесу күштеріне тәуелді өзгереді; 2. Әрекеттесу күшінің жұмысы потенциалдық энергияның кемуі есебінен өндіріледі: Деформацияланған денелерге Гук заңына сәйкес серпімділік күші әсер етеді. Мұндағы || -серіппенің абсолют ұзаруы; к – серіппе қатаңдығы. [Н/м] = А нүктесінің орын ауыстыруы 1 -серіппенің бастапқы орын ауыстыруы 2 –серіппенің соңғы ұзаруы F 1 =k 1 F 2 =k 2 т.с.с Сондықтан серпімділік күішінің жұмысын анықтау үшін оның орташа мәнін аламыз: Сонда серпімлік күішінің істеген жұмысы мынаған тең болады: Жақшаларды бір-біріне көбейтсек: Деформацияланған серіппенің потенциалдық энергиясы : Серпімділік күшінің істеген А жұмысы серіппенің потенциалдық энергиясының Е п өзгерісіне тең:

Нөлдік деңгейдің (h=0) сайланып алуына байланысты болғандықтан потенциялдық энергия салыстырмалы

F а ауырлық күшінің жұмысы теріс таңбамен алынған потенциалдық энергияның өзгерісіне тең. - Дене құлағанда: А > 0; Е р кемиді - Дене көтерілгенде: А < 0; Е р аркады, - Дене горизонталь қозғалғанда: A=0; Е р = const

Серпімді деформацияланған дененің потенциалдық энергиясы. Серпімділік күшінің жұмысы. Гук заңы бойынша: Графиктік тәсіл: Серпімділік күші жқмысының сан мәні F=(х) графигімен шектелген фигураның ауданына тең Трапецияның ауданы

F серп const болғандықтан F серп күшінің орташа мәні алынады

Серпімділік күшінің жұмысы теріс таңбаменалынған потенциялдық энергияның өзгерісіне тең

дене бөлшектерінің әрекеттесу энергия

Е р деформацияға тәуелді: – деформация көп бокса Е р – егерь деформацияланбаса Е р =0

Cөзжұмбақ «ДЕФОРМАЦИЯ Д Е Ф О Р М А Ц И Я

Назарларыңызғы рахмет!