Иерсиниоз ауруы Иерсиниоз - инфекция қоздырғышы фекальді-оральді жолмен берілетін өткір зоонозды бактериалдық ауру. Клиникалық көрінісі полиморфизмді: асқазан-ішек жолдарын, буындарды зақымдаумен, сендай-ақ интоксикация, қызба өршуі және рецидивімен сипатталады.

Мазмұны 1Этиологиясы 2Эпидемиологиясы 3Патогенезі 4Патологиялық анатомиясы 5Клиникасы 6Асқынуы 7Диагностикасы 8Емі 9Шығын 10Профилактикасы 11Тағы қараңыз 12Дереккөздер

Этиологиясы: қоздырғыштары-Verginia pseudotuberculosis (V.pst) және Versinia enterocolitica (V.ent). Versinia туры сына, enterobacteria тұқымдасына жатады. О,Н антигендері бар (Vжәне W-вирулентті антиген). О-антигені бойынша 8 (V.pst) және 51 (V.ent) сероварианттары бар. Олар инвазияға және клеткаішілік паразиттауға қабілетті. Сонымен қатар эндо және экзотоксин бөліп шығарады С (оптимальды) және 2-4С температурада көбейеді, сыртқы ортаға төзімді.

Эпидемиологиясы: Таралуы жергілікті және ошақты. Инфекция көздері: жабайы және синантропы кемірушілер (негізгі резервуар)+ ауыл шаруашылық жануарлар (ірі қара мал, шошқа, жылқы т.б.) үй жануарлары (ит, мысық) үй және жабайы құстар адам (ауру және бактериотасымалдаушы) Берілу жолдары: алиментарлы (негізінен жиі жеміс-жидекпен) су арқылы (ашық су қоймалары) тұрмыстық қатынас (жиі ауруханаішілік және жанұялық ошақта) Мезгілі: қыс, көктем айлары. Иммунитет – толық жетілмеген.

Патогенезі: Негізгі факторлар:- инфекциялық токсикалық аллергиялық иммунопатологиялық Ену жолдары-ішек және ауыз қуысының шырышты қабаты (тоқ ішектің бастапқы бөлігімен, мықын ішектің дистальді бөлімі).

Патогенез фаза лары: қоздырғыштың енуі және біріншілік зақымдалу (энтеральды) аймақтық ошақтарда көрінуі және жалпы реакция (регионалы) генерализация, гематогенді диссеминация 2-лік көп ошақты, реактивті аллергиялық және иммунопатологиялық өзгерісте

Патологиялық анатомиясы : патологиялық процестің айтарлықтай өзгеру көрінісі оның қолайлы жердь орналасуымен байқалады.

Клиникасы: ішек иерсиниозы мен псевдатуберкулездің клиникалық көрінісі полиморфты және бір- біріне ұқсас. Сондықтан бұлдардың салыстырмалы диагнозы қиян.

Иерсиниоздың клиникалық жіктелуі: Ауру форматы Клиникалық варианты гастроинтестинальды гастроэнтерит гастроэнтероколит абдоминальдімезентеральді лимфаденит терминальді колит жедел аппендицит генерализденгенаралас септикалық септико-ишемиялық 2-шілік ошақтыартриттер түйінді эритема миокардит Рейтер синдромы және т.б.

Ауыр ағымы бойынша:- жеңіл орташа ауры ауры Ағымы бойынша : өшірілген жедел созылыңқы созылмалы Иерсиниоздың негізгі клиникалық көрсеткіштері: гастроинтестинальді форматы 50% жиілікте кездеседі. Интоксикация көрінісінде гастроэнтероколит түрі бойынша өтеді. Қосымшалық болуы мүмкін:- баурыдың ұлғаюы малиналы тіл буындағы аурысыну катаральді көріністер әр түрлі сипаттағы шамбалы бөртпе күйдіру сезімі (алақан және та банда) қабыршақтану (2-3 айдан кейін) толқын тәрізді ағым

Абдоминальды форматы : интоксикалық көріністе оң және мықын аймағында аппендицит, мезаденит аурысыну синдромы мен өтеді. Сонымен қатар артралгия және миалгия, бауры ұлғаюымен жүреді.

Генерализденген форматы: аралас варианты-интоксикация симптомы (қалтырау, қызба, бас ауру, бас айналу, апатия, әлсіздік, ұйқысыздық, тершеңдік, сүйек сынғыштығы, бұлшық еттегі аурысыну) немесе асқазан-ішек жолдарының симптомдарымен (іштегі аурысыну, құсу, жүрек айну, іш өту) басталады

Катаральді синдром (тамақтағы аурысыну, құрғақ жөтел), алақан- та бандағы күйдіру сезімі, буындағы аурысынумен көрінеді. Обьективті белгілерге сипаттама:- бет, мойын гиперемиясы қол-аяқ сүйектерінің гиперемиясы (қолғап, шұлық симптомы) коньюктивит энантема аурудың 2-3-ші күніндегі экзантема (кейде 1-ші күні) әртүрлі сипаттағы (дақты, папулезді, артикальді, эритрематозды т.б.) дақтар. Кейде қышумен бірге (ірі буынның айналасы және табиғи қатпарлардағы бүкіл деньги жайылған) 2-ші аптадағы қол саусақтары, алақан, табань терілерінің ірі немесе ұсақ пластикалық қабыршақтануы бауры, көкбауры ұлғаюы ағымның 5-6 күніндегі толқын тәрізді қызба

Болуы мүмкін; гепатит серозды менингит пиелонефрит пневмония Септикалық вариант: (2-3% жағдайда). Өзгерудің сипоты: гектикалық түрдегі ұзақ қызба қалтырау профузды айқын интоксикация әртүрлі мүшелер мен жүйелердің зақымдануы (пневмония, полиартрит, миокардит, эндокардит, менингоэнцефалит, жедел бүйрек жетіспеушілігі, гепатит т.б.

иерсиниоздар ІІ-лік ошақты форма: мы на түрде көрінеді: моно және полиартрит ірі буындардағы (5-8%) гастроэнтерит өткергеннен кейін 2-3 аптадан кейінгі түйіндер эритема (2-10%) типтік көріністегі миокардит Рейтер синдромы (артрит, коньюктивит, уретрит)

Асқынуы: токсико-инфекциялық шок жедел бүйрек жетіспеушілігі иерсиниоз диагнозы зертханалық зерттеудің оң (+) қорытындысымен және клинико эпидемиологиялық мәлімет негізінде қояды Диагностикасы :

Зертханалық әдістер: бактериологиялық (фекалин, зәр, қан, ми- жұлын сұйықтығы) қандағы, сілекейдегі, зәрде иерсиний антигенін анықтауға ИФА әдісі серологиялық (РА, РНГА)

Салыстырмалы диагнозы: иерсиниоздардың салыстырмалы диагнозы ас-токсикоинфекциясымен, сальмонеллез бен, дизентерия мен, скарлатиналық және клиникалық көрінісі ұқсас басқа да аурулармен жүргізді.

Емі: ауру ағымының аурылығымен және клиникалық формалардың көрінісімен жүргізіледі. Комплекстік амге кіреді: режим диета патогенетикалық терапия (дезинтоксикационные) этиотропты препарата (доксициклин, тетрациклин, гентамицин, левомицетин, цефалоспариндер, фторхинолонды препарата және т.б.)

Көрсеткіштер бойынша: -қабынуға қарсы препарата иммунды корректорлар Шығын: сауығу (негізгі) постиерсиниозды колит дәнекер тканьдердің жүйелік ауруларының қалыптасуы (түйінді периартрит) жүйелі қызыл жиегі, анкилоздаушы + спондилоартрит) Шығару ережесі:иерсиниозбен аурыған адамдарды клиникалық сауығу көрінісі панда болғанда шығарады. Диспансеризация: анықталмаған Профилактикасы: тамақтардың бұзылуын алдын алу үшін санитарлы- гигиеналық шаралар жүргізеді.