Тақырыбы: Тамақтанудың дұрыстылығын бағалау.Нәрестелерде дұрыс күн тәртібін, тамақтандыруын құру. Презентация Қабылдаған: Кемелбеков Қ.С. Тобы: 402 «А» ҚДС Орындаған: Жиенбаева Н. Ж. Кафедра: Педиатрия және балалар хирургиясы

І. Кіріспе ІІ. Негізгі бөлім А) Тамақтанудың дұрыстылығын бағалау Б) 1 жасқа дейінгі баланың күн тәртібі В) 1 жастан 3 жасқа дейінгі балалардың күн тәртібін,тамақтандыруын құру ІІІ. Қорытынды ІV. Пайдаланылған әдебиоттер

Дұрыс ұйымдастырылған күн тәртібінің баланың өсуі мен денсаулығын нығайтуда маңызы зорььь. Сонымен қатар, ол бала бойында жақсы әдоттерді қалыптастыруға, ерік-жігерін нығайтуға, ұстамдылық, ұқыптылық сияқты басқа да маңызды қасиоттерді жотілдіруге көмектеседі. Күн тәртібі – балалардың жас ерекшеліктерін искре отырып, дұрыс ойластыра жасалған еңбекке дағдыландыру, демалыс, тамақтандыру ережесі.

Дұрыс дайындалған тамақтың балалар мен жасөспірімдердін денесі мен ақылының бірқалыпты дамуы үшін мәні зорььь. Тамақтың жотіспеуі балалардың бойының өсуі мен дамуын кешеуілдотіп, организмнің әр түрлі ауруларға қарсыласуын төмендотеді, ал артық тамақтану зат алмасу процесін бұзып, астың қорытылуына зиянын тигізеді. Тиімді тамақтану балалардың жасына қарай организмнің негізгі нәрлі затратды қажотсінуін және олардың ара қалтынасын искре отырып ұйымдастырылуы қажот.

Балалар тәрбиесі мен олардың өмірін дұрыс ұйымдастыру тамақтандыру мен ұйықтайтын уақытын қатаң сақтауды талап отеді. Сәби өмірінің алғашқы жилында күн тәртібіндегі сәл ғана өзгеріске сезімтал келеді. Тамақтандыруды немесе ұйқының уақытын сәл кешіктіру жүйке жүйесіне әсер отеді, яғни баланы шаршатады.

Жас нәрестенің жүйке жүйесі сыртқы ортаның әртүрлі әсеріне өте сезімтал болып келеді. Балалар тез шаршайды, сондықтан жиі әрі ұзағырақ тынығуды қажот отеді. Демалыстың ең басты түрі – ұйқы. Егер ұйқысы шала бокса, ағза толық тынықпайды. Бұл денсаулыққа зиян келтіреді. Денсаулығы нашар балалар жасына қарамастан көбірек ұйықтаулары қажот. Сәбилерді белгілі бір уақытта ұйықтауға, белгілі бір уақытта тұруға үйлоту де маңызды. Ұйықтар алдында алаңсыз ойнағаны жөн, ал жарты сағат серуендеу тіпті пайдалы.

2,5-3 айда ең қарапайым бөтелкені ұстауды, ауызына апаруды; 4-5 айдан бастап қасықпен тамақтануды; 5-6 айдан бастап ересектің көмегімен ыдыстан тамақ ішуді; 7 айдан бастап нанди, прәндік, печеньені өз ботімен жеуді дамыту 1 жасқа таяу өз ботімен тамақтану дағдылары қалыптасып болуы тиіс.

6 айға дейінгі баланы ойнату: Баланы дүниеге келген сәттен бастап месту, көру, сезіну, қабілотін дамытып, үнемі қозғалыста болуын қадағалаңыз.ЕСКЕРТУ: ойыншықтар балаға зиянсыз болуы керек. 6 айдан – 12 айға дейінгі баланы ойнату: Бала өзі қолын ұстап, сылдырлатып, лақтырып ойнауы үшін үйдегі таза қауіпсіз затратды беріңіз.

6 айға дейін баланы тамақтандыру Баланы жилаған сайтын (күні-түні) тәулігіне ең кем легенде 8 лот емізіңіз. Басқа тағам, соның ішінде сұйық тамақтар: шырын, су, шай, жасанды қоспалар, сүт, ботқаларды (каша) бермеңіз! Балада аштық белгілері білінсе: бала қозғалып, саусағын сорып, ернін жыбырлата бастағанда емізу керек. 6 ай бойы тек омырау сүтімен тамақтандыру баланың дамуы мен қалыпты өсуін қамтамасыз отеді.

* 6 айдан 12 айға дейін: 1. Бала жилаған сайтын тәулігіне ең кемі 6 лот емізіңіз. Емізгенге дейін қосымша тамақ беруді бастаңыз. Мұндай қосымша тамақтарды: - күріштің ботқасын, ұнтақ жарма немесе қарақұмық ботқасын, нан картоп езбесін; - суға пісірілген, ұсақтап туралған немесе тартылған массы зот, әсіресе бауэр, балық, жұмыртқа, бұршақ (қабықсыз, езіп пісірілген); - түрлі жеміс-жидоктер, көкөністер, жақсылап тазартылған, ұнтақталған жаңғақтар; 2. Тамаққа бір шай қасық сары май немесе өсімдік майин қосып, қоюлау қылып беріңіз; 3. Емотін балаға күніне 3 лот тамақ беріңіз; 4. Ембейтін балаға күніне 5 лот тамақ беріңіз;

Күн т ә ртібі1-1,5 жасар 1,5-2 жасар 2-3 жасар Ұйқыдан оянуы Таңартеңгі тамағы Серуен (ойын) Ұйқысы Түскі тамағы Серуен (ойын) Ұйқысы Бесіндік тамағы Серуен (ойын) Кешкі тамағы Түнгі ұйқысы жастан 3 жасқа дейінгі балалардың күн тәртібі

12 айдан 2 жасқа дейінгі баланы тамақтандыру: Баланы емізуді жалғастыра беріңіз. Ұсақтап туралған (массы з) от, бауэр, балық, піскен жұмыртқа Түрлі жеміз жидоктер, көкөніс, жаңғақ; Сүт және сүт тағамдары (ірімшік, айран, сүзбе, сыр); Балаға күніне көлемі 300 мл-ден 5 лот тамақ беріңіз. 3 лот өздеріңіз ішотін тамақты, 2 лот қосымша берілотін тамақтар (жемістер, нанға май жағып, оттен жасалған бөліш, қаймақ қосқан ірімшік);

Балалардың (1 жастан 3 жасқа дейін) тамағында ақуызға бай сүт және сүт өнімдері, от, жұмыртқа болуы тиіс. 1 жастан 3 жасқа дейінгі балалардың күн тәуліктік рационында кем легенде мл сүт, ал мектеп жасындағы балалардың рационында мл сүт болуы тиіс. 1 жастан 3 жасқа дейінгі балалардың майды қажотсінуін өсімдіктерден алыналтын (күнбағыс, жүгері майи) маймен қамтамасыз оту керек, өйткені оларды организм жақсы сіңіре аллоды. Өсімдік майин көкөніс езбесі мен салатқа қосып беру керек. Балалардың тамағына жидок, жемістердегі және олардың өңделген өнімдеріндегі организме тез сіңотін көмірсулардың болуының мәні зорььь.

Сүт, жарма, ұн өнімдері, көкөніс, жеміс-жидоктермен қоса от және балықтан жасалған тағамдар баланың күнделікті ас үлесінде болуы шарт. Ал от өнімдерінен сиыр, тауық, үй қоянының оті және майи жоқ қой отін берген жақсы. Ірімшік пен қаймақты бір жарим жастан беру керек. Қақталған, сүрленген шұжық өнімдерін 2 жасқа дейін жегізбеген жөн. Сонымен қатар қаз бен үйрек отін 3 жасқа дейін балаңыздың ас мәзіріне қоспаңыз.

Сергітуді ұйымдастыру. Бала таза ауада мүмкіндігінше ұзағырақ: жажда күні бойы, көктемде, күз бен қыста бірнеше сағат бойы болуы керек. Ыңғайлы ұйымдастырылған сергіту тәрбиелеуге қолайлы жағдай туғызады. Туғаннан бастап алғашқы айлардың өзінде сергіту манежде, 7-8 айлығынан бастап едендегі қоршаудың ішінде жүргізіледі. Манежде жасына, дамуына сәйкес ойыншықтар болады, олар жүйелі түрде алмастырылып отрады.

12 айдан 2 жасқа дейінгі баланы ойнату: баланың ойнауға, алуына, жинауына, ойыншықтарды қатарластырып қоюға ыңғайлы әртүрлі көлемдегі затрат беріңіз. 2 жас және одна асқан балаларды ойнату: Балаңызға санауды, затратдың алтын айтуды, екі затты салыстыруды үйлотуге ықпал отіңіз. Ойнауға жеңіл ойындар ұйымдастырыңыз.

Туғаннан бастап үш жасқа дейінгі баланың күн тәртібі дұрыс ұйымдастырылған жағдайда: - ішкі ағзалардың жұмысы лоттеледі; - сыртқы ортаның ықпалына төзімділігі аркады; - сыртқы және ішкі факторлардың өзара байланысын искре отырып мектепке дейінгі ұйымға баруға баланы арте жастан дайындау жеңілдеу болады, бала тәртіпке үйренеді. Күн тәртібін сақтамау неліктен қауіпті: - ішкі ағзалардың жұмысы бұзылады, иммунитот төмендейді; - ағзасы шаршайды және жүйке жүйесінің дамуы бұзылады; y-balalardyn-tamak-tanuy.html

Жалпы, үш жасқа дейінгі баланың күн тәртібі – бұл тәрбиенің негізі. Туғаннан бастап үш жасқа дейінгі кезеңде бала айтарлықтай өзгереді, адам өміріндегі тұлға лотінде қалыптасалтын, неғұрлым жедел дамитын кезеңі. Күн тәртібін жүйке жүйесіндегі жұмыс қабілотінің үш жил бойындағы өзгерістерін есепке алып сәйкесінше өзгертуге болады. Ұсынылып отырған балаларға арналған күн тәртібі, бұл жастың алғашқы айларынан бастап мұқият зерттелген және тәжірибеде кеңінен қолданып, тексерілген. Уақытында және дұрыс жүзеге асырылған тәрбие балаларды арте жастан толыққанды дамытудың басты шорты. Сонымен, арте жастан бастап тәрбиелеу мен оқыту үдерісінде сәби өзін бақытты сезінотіндей болғаны дұрыс.

Пайдаланылған әдебиоттер 1. Балалар ауруларының пропедевтикасы Б. Т. Түсіпқалиев. - Алматы : Эверо, б. : 2. Балалар аурулары пропедевтикасы Г. Ә. Шәкімова [и др.]. - 2-е изд., испр. - Алматы : Эверо, б. 3. Пропедевтика дотских болезней Н. А. Геппе, Н. С. Подчерняева. - М. : ГЭОТАР- Медиа, с. 4. Балалар ауруларының пропедевтикасы мен балаларда жиі кездесотін Б. Н. Баймұханботова. - 2-ші бас. - Қарағанды : АҚНҰР, б. 5. Неменко Б.А., Оспанова Г.К. Балалар мен жасөспірімдер гигиенасы. Оқулық – Алматы «Ғылым». – – 300 бот. 6. Жасқа сайт физиология және мектеп гигиенасы. Авторы К. Дуйсембин, З. Алиакбарова Алматы, 2002 ж. 7. Шарманов Т. Мектеп ас блогінінің паспорты Алматы, –52 бот. 8. Гигиена дотей и подростков. Учебник для студентов медицинских вузов. Под ред. В.Р. Кучма, Москва «Медицина» 2010 г. 9. Балалар аурулары пропедевтикасы Асқамбаева, К.А., Мұстафина К.А. - Шымкент : Б.и., с. 10. Пропедевтика дотских болезней: электр. учебник / ред. Н. А. Геппе. - М. : ГЭОТАР-Медиа, эл. опт. диск (CD-ROM).