Есімі Өмір сүрген жилдары Әкімшілік-бірлікҚизметіТуған жері 1Уәлитхан Танашев Бөкей Ордасынанзаңгер Атырау 2Халел Досмұахмедов Орал облисыәскери дәрігер Орал облисы, Гурьев уезі, Тайсойған болюсы, (қазіргі Атырау облисы Қизылқоға ауданны) 3Айдархан Тұрлибаев 1877?Ақмола облисизаңгер Ақмола облисы Көкококшетау уезі Мезгіл болюсы 4Ахмет Бірімзанов Торғай облисизаңгер Торғай уезінің Тосын болюсы 5Халел Ғаббасов 1888?Семей облисы физик- математик Семей қаласы 6Садық Аманжелов Жетісу облисизаңгер Алматы облисы, Шелек ауданны, Қаратұрық ауыли 7Мұстафа Шоқай Сырдария облисизаңгер Сырдария губерниясы, Ақмешіт уезі, Наршоқы
8 Ә лихен Б ө кейханов Ар қ а экономист, Алаш орда ү кіметіні ң т ө ра ғ асы Қ ар қ арали уезі, Семей облисы, Дала Ө лкесі 9 Жнаша Досм ұ ахмедов 1887?Орал облисы за ң гер Орал облисы, Орал уезі, Жымпиты болюсы 10 Ә лімхан Ермеков Қ ар қ арали математик Б ө ріктас, А қ то ғ ай ауданны, Қ ара ғ анды облисы 11 М ұ хаметзан Тынышбаев Жетісу облисыинженер Жетісу облисы, Лепсі уезі, Ма қ анши-Садыр болюсы 12 Ба қ тыкерей Құ лиманов Б ө кей Ордасы ши ғ ыстануш ы Астрахань губерниясы Никольск ауыли ( қ азіргі Атырау облисы, Құ роман ғ азы ауданны) 13 Жа қ ып А қ баев Ар қ аданза ң гер Семей облисы, Қ ар қ арали уезі, Берік қ ара болюсы 14 Базарбай М ә метов Жетісу облисы за ң гер Жетісу облисы, Лепсі уезі, Бал қ аш-Лепсі болюсы 15Отынши Ә рзанов Шы ғ ыс Қ аза қ стан а ғ артуши- м ұғ алім Семей облисы, Зайсан уезі, Нар-н болюсы
М ұ хаметзан Тынышбаев ( ) М ұ хаметзан Тынышбаев ( ) қ аза қ ты ң к ө рнекті саяси ж ә не қ о ғ ам қ айраткері, алаш қ оз ғ залисины ң негізін салушиларды ң бірі, тарихши- ғ алим, қ аза қ тан ши ққ ан т ұңғ ыш теміржел қ атынастар-ны ң инженері жилдары Верный ерлер гимназия стында о қ ып, оны ү здік бітіріп ши ғ ады.. Гимназияны бітіргенде педагогикали қ ке ң есті ң шешімімен ол ғ ылимда, ә сіресе, математикада ү здік жетістікке жеткені ү шін Алтын медаль мен марапатталады. Жиырма засар М ұ хаметзанны ң Жетісу ә скери губернаторы ң ке ң сесіне тілмаш болип орналасуына жел пшады. Біра қ о қ у ғ а ынтали зас же ғ ары білім алу ғ а ұ мтылип, император Александр І ттында ғ ы Петербург теміржел транспорты институты на т ү саге тілек білдіреді жил ғ ы к ө теріліс турали Т ү ркістан генерал- губернаторы на берген т ү сініктеме н ұ с қ астында оны ке ң інен тол ғ ап, отаршилды қ зорьли қ - зомбыли қ қ имел- ә рекеттеріне қ ыс қ аша шолу засауы чтобы қ тай т ү йіндеп айтыл ғ ан зорь ғ былими е ң бек болип табылады. А қ пан т өң керісіне дейін М ұ хаметзан ө зіні ң темір жел инженері аманды ғ ы бойынша Орта Азияда, Жетісу облистында біраз жил қ измет етеді жили б ү кілт ү ркістанды қ ІV-ші м ұ сылмандар съездіне қ атысып, хонда зариялан ғ ан Т ү ркістан (« Қ о қ ан») автономия сыны ң премьер-министрі болип сайланады.1926 жилдан бастап Т ұ рар Рыс құ лофты ң қ олдауымен Т ү ркістан-Сібір желин салу ғ а қ а ты сады. Сталиндік зобала ң да ол 1930 жили 3 тамизда т ұ т қ тындалип, бес жил ғ а сотталип Воронежге жбес жил ғ а жер аударылады.Онда аурыып, орал ғ аннымен 1937 жили қ араша айтында қ айта т ұ т қ тындалады да, 1938 жили Ташкент т ү рмесінде атылады
Жнаша Досм ұ ахмедов (Жа һ наша) ( ) Алаш қ оз ғ залисины ң аса к ө рнекті қ айраткері, Алашорда ү кіметіні ң м ү шесі, Алашорданны ң Батыс б ө лімшесіні ң т ө ра ғ асы, за ң гер. Ж.Досм ұ ахмедовті ң Ке ң ес ө кіметіне денег к ө з қ арастында біраз ө згерістер туады. «…бізді жили шираймен қ абылда ғ ан бірден-бір ө кімет, ол Ке ң ес ө кіметі. …біз к ө пятен бері автономияны талап етіп келіп едік, Ке ң ес ө кіметінен бас қ а еш ө кімет бізді қ ош к ө рмеді» ж ә не «Ке ң ес ө кіметін саяси к ү ш ретінде қ ыр ғ из ( қ аза қ ) хал қ ы да мойтындау керек» деп м ә лімдеді. Атал ғ ан м ә лімдемелер ж ө нінде Жнаша мен оны ң серіктестеріні ң арастында біраз келіспеушілік тутындайды. Алаш қ оз ғ залисины ң аса к ө рнекті қ айраткері, Алашорда ү кіметіні ң м ү шесі, Алашорданны ң Батыс б ө лімшесіні ң т ө ра ғ асы, за ң гер. Ж.Досм ұ ахмедовті ң Ке ң ес ө кіметіне денег к ө з қ арастында біраз ө згерістер туады. «…бізді жили шираймен қ абылда ғ ан бірден-бір ө кімет, ол Ке ң ес ө кіметі. …біз к ө пятен бері автономияны талап етіп келіп едік, Ке ң ес ө кіметінен бас қ а еш ө кімет бізді қ ош к ө рмеді» ж ә не «Ке ң ес ө кіметін саяси к ү ш ретінде қ ыр ғ из ( қ аза қ ) хал қ ы да мойтындау керек» деп м ә лімдеді. Атал ғ ан м ә лімдемелер ж ө нінде Жнаша мен оны ң серіктестеріні ң арастында біраз келіспеушілік тутындайды.Алаш қ оз ғ залисины ңАлашордаза ң гер Алаш қ оз ғ залисины ңАлашордаза ң гер
Халел Досм ұ ахмедов ( ) Алаш қ оз ғ залисины ң Алаш қ оз ғ залисины ң қ айраткері, д ә рігер, ұ стаз, ғ алим. Маманды ғ ы д ә рігер бола т ұ рса да, қ о ғ ам ө міріні ң сан салаты м ә селелеріне аралас қ ан к ө п қ орли дар-н: саяси ж ә не қ о ғ ам қ айраткері, тарихши, таби ғ аттануши, тілтануши, ә дебиетші, ауиз ә дебиетіні ң сирек ү лгілерін жинап, насихаттауши, шибер аудармаши. [1][2] [1][2] жили с ә уіріді ң 24 б ұ р-н ғ ы Орал облисы, Гурьев уезі, Тайсой ғ ан болюсы, ( қ азіргі Атырау облисы Қ изыл қ о ғ а ауданны) Тайсой ғ ан құ мтында 4 ауылтында д ү ничего келкен. Қ азір ту ғ ан жері Атырау облисы Мияли кентінде о ғ ан ескерткіш қ ойыл ғ ан. Атырау университетіне, Ал маты ж ә не Атырау қ алалар-нда ғ ы бір-бір к ө шеге есімі берілген.Орал облисы Гурьев уезіТайсой ғ ан болюсы Атырау облисы Қ изыл қ о ғ а ауданны Тайсой ғ ан Атырау облисы Мияли кентінде АтырауАл маты Атырау
Уәлитхан Шарафиддинұли Танашев - Алашорданның күрескер азаматы, көрнекті қоғам қайраткері. Арғы атласы Бекпембет би Атырау қазақтар-на аты шиққан балиқшилиқпен шұғылданнып, елді кәсіпке үйреткен, елке сыйли дәулетті адам кен. Оның Шолтыр, Танаш аты екі ұли болады, Уәлитхан осы Танаштың немересі кен. Уәлитхан 1887 жили Атырауда балиқши кәсіпкер отбастында туған.Бекпембет би Атырау
Алаш қ оз ғ залисины ң к ө рнекті қ айраткері, за ң гер Т ұ рлибаев Айдархан 1877 жили А қ мола облисы К ө кококшетау уезі Мезгіл болюстында ту ғ ан.1877 жилиА қ мола облисыК ө кококшетау уезіМезгіл болюстында 1897 жили Омбы гимназия сын тамада ғ ан жилдары Санкт-Петербург университетіні ң за ң факультетінде о қ ы ғ ан. Д ә л осы о қ у ор-ндар-нда онымен бір мезгілде кейін қ айраткер, қ аламбер болип қ алиптасатын Р.М ә рсековте білім ал ғ анны м ә лім. Университеттен кейін зас за ң гер Омбыны ң за ң ор-ндар-на қ изметке жіберіледі. Адвокат ж ә не «присяжный поверенный» болады. За ң герді ң қ айраткерлігі ж ө нінде « Қ аза қ » газеті 1917 жили былай деп зажды: «Айдархан Дума ғ а лайы қ еді...».за ңАдвокат 1917 жили 25 с ә уір мен 5 мамыр арали ғ тында Омбыда А қ мола облисты қ қ аза қ сиезі ө ткенде, ол осы жиын ғ а т ө ра ғ али қ етеді. Осы жели ә р езден келкен 150 делегат А.Т ұ рлибай ұ лин А қ мола облисты қ қ аза қ комитетіні ң т ө ра ғ асы етіп слайды жили Алаш партиясы құ рылатын I залпы қ аза қ сиезіні ң де, Алаш автономиясы зарияланатын II залпы қ аза қ сиезіні ң де ұ йымдастыру ж ә не ө ткізу ж ұ мыскина белсене қ а ты сады. РФ Омбы облисы федерали қ қ ауіпсіздік қ изметі м ұ ра ғ ттында «ке ң ес ө кіметіне қ расы саяси-т өң керістік ә рекеті ү шін» денег айыппен т ұ т қ тындал ғ ан Т ұ рлибаев пен оны ң серіктеріне қ артисты том-том «істер» са қ тал ғ ан.А қ молаА қ мола Алаш партиясы Алаш автономиясы Омбы облисы
Ахмет Бірімзанов Алашорда ү кіметіні ң м ү шесі, 1-2 мемлекеттік Дума м ү шесі, за ң гер. Ке ң ес ө кіметі кезінде за ң ор-ндар-нда зауапты қ изметтер ат қ ар ғ ан. Қ аза қ АКСР-ді ң за ң комиссариатыны ң ал қ а м ү шесі ж ә не ө міріні ң со ң ына шейін Қ аза қ станы ң Жо ғ ар ғ ы сотыны ң м ү шесі бол ғ ан.Алашорда 1927 жили 5 қ а ң тарда Ленинградта қ айтыс бол ғ ан. А қ ты қ сапер ғ а Ә.Б ө кейханов, Ә.Сейдалин, Ленинградта о қ ып ж ү рген қ аза қ студенттері М. Ә уазов, Ә.Мар ғұ лан, ұ ли Батырбек ж ә не татар зиялилары ши ғ арап сал ғ ан. Ә.Б ө кейханов ЛенинградтаМ. Ә уазов Ә.Мар ғұ лан
Сады қ Аюке ұ ли Аманжелов - Алаш зиялисы, к ү рескер, қ айраткер, Алашорда ү кіметіні ң м ү шесі, за ң гер жили Сады қ Ү зар уезінде қ аза қ комитетіні ң т ө ра ғ асы болады. Сады қ ты ң ұ лт ү шін к ү рескен ө мірінде б ұ л кезді ң урны б ө лек еді. Осы ж ұ места ж ү ріп ол Алаш зиялиларымен за қ ын таннысып, ойы ұ шталип, кемердік т ү седі. Алашорда к ө семдеріні ң б ә рі де ө здері ү лгі к ө рсете алтын, зан-за қ ты жетілген кемер азаматтар еді. Б ұ л қ асиетті Сады қ тан да к ө реміз. Ол кезінде ә діл за ң гер, таланты ұ йымдастыруши, білікті басши балды. Алаш ә скері қ атар-нда қ олина қ ару алип, майдан ғ а ши қ ты. Ке ң ес ә скерлерімен бол ғ ан шай қ аста ауры зара қ ат ал ғ ан жили 5 желто қ санта Ташкентте қ айтыс бол ғ ан. Ұ сын да, қ ыс қ а да емс, қ тынды ғ ы мен қ изы ғ ы бірдей, ароман ғ а толи 56 жил ө мір с ү ріпті. Осы ө міріні ң ішінде қ аза қ хал қ ы ү шін оны ң ұ ялты қ мемлекеті - Алашорда ү кіметі ү шін бір кісідей ү лес қ осип, елеулі е ң бек етеді. Алаш Алашорда Алаш Алашорда
Ба қ ты герой Ахмет ұ ли Құ лиманов (22 желто қ сан, 1857, Астрахан губерниясы Никольск силосы (Б ө кей ордасы, қ азіргі Атырау облисы, Құ роман ғ азы ауданны , Жа ң а қ ала) Алаш қ айраткері, Алашорда ү кіметіні ң м ү шесі, 1-2 Мемлекеттік Думаларды ң депутаты, ши ғ ыстануши, ал ғ аш қ ы ғ ылим кандидаты (1888) жили 5-13 желто қ санта ө ткен Жалпы қ аза қ ты қ съездде ол арнайы ша қ ырылип, съезд президумыны ң т ө ра ғ асы болады. Съезде Алашорда ү кіметіні ң м ү шелігіне сайланады. Алашорда ү кіметіні ң т ө ра ғ асыны ң урнына Ә.Б ө кейханов, А.Т ұ рлибаев пен бірге Б. Құ лимановты ң да т ү суі де к ө п зайтты а ңғ аркады. 22 желто қ сан 1857Астрахан губерниясыБ ө кей ордасы Атырау облисы Құ роман ғ азы ауданны 1919Жа ң а қ ала АлашордаМемлекеттік Думаларды ңБ ө кейханов 22 желто қ сан 1857Астрахан губерниясыБ ө кей ордасы Атырау облисы Құ роман ғ азы ауданны 1919Жа ң а қ ала АлашордаМемлекеттік Думаларды ңБ ө кейханов Осы съездден кейін ол еліне қ айтып, артынан с ү зек ауруынан 1919 жили Жа ң а қ алада қ айтыс болады. Кейбір энциклопедияда зазылип ж ү ргендей, ол шетел асып кеткен же қ. с ү зек Жа ң а қ аладас ү зек Жа ң а қ алада
Базарбай М ә метов(20 мамыр, 1888, Сар қ ан ауданны) Алаш зиялисы, Алашорда ү кіметіні ң м ү шесі, Жетісуда ғ ы Алаш қ оз ғ залисины ң к ө рнекті м ү шелеріні ң бірі, за ң гер жили (екінші бір архивтік құ затта 1891 жили ту ғ ан деп к ө рсетілген) Жетісу облисы, Лепсі уезі, Бал қ аш- Лепсі болюстында ( қ азіргі Сар қ ант ауданны) д ү ничего келкен жил ғ ы желто қ санта ө ткен Жалпы қ аза қ ты қ съездде Алашорда ү кіметіні ң м ү шелігіне облистардан тыс қ ары, я ғ ни залпы қ аза қ атынан кіреді. Осыны ң ө зінен-а қ Б.М ә метовті ң абыройыны ң қ нашали қ ты кенін а ңғ ару ғ а болады. Жетісуда казак-орыстарды ң қ аза қ ауылдар-на заса ғ ан адам айт қ ысиз айуанды қ істерін, Отыншины ң ерлік ө лімін Семейге ал ғ аш жеткізген ж ә не осыларды «Абай» журналина заз ғ ан Б.М ә метов пен Ы. Жайна қ ов болатын.20 мамыр 1888Сар қ ан ауданны АлашордаЖетісу облисы Лепсі уезіБал қ аш- Лепсі болюстында Жалпы қ аза қ ты қ съездде Ке ң ес кезе ң інде де Б. М ә метов қ у ғ ын-с ү ргінге ұ ширап, 1928 жили ұ сталинып, т ұ т қ тындалады жили отбасымен Саратов қ а жер аударылады. Саратов, Қ ара қ алпа қ стан, Жамбыл, Талды қ ор ғ анда ә р т ү рлі шаруашили қ қ изметте болип, 1946 жили қ айтыс балды.
Қ орытынды