«Мұғалім ісі сырттай қарапайым болғанмен – тарихтағы ең ұлы істің бірі" – деп Жүсіпбек Аймауытов айтқандай өмірден өз орнын таңдай алатын, өзара қарым-қатынаста өзін еркін ұстап, кез-келген ортаға тез бейімделетін, белгілі бір ғылым саласынан білімі мен білігін көрсете алатын, өз ойы мен пікірін айта білетін, мәдениетті жеке тұлғаны қалыптастырып тәрбиелеу ұстаздар қауымының еншісіне тиіп отыр. Бүгінде мемлекеттің, қоғамның және жеке тұлғаның қажеттілігіне сәйкес келетін және білім сапасын көтерудің басты бағыттарының бірі-Ұлттық бірыңғай тестілеу болып отыр. Бұл жалпы орта білім беру ұйымдарында оқушыларды қорытынды аттестаттаудың бір түрі. Аттестаттауды жақсы тапсыру үшін оған сапалы дайындық қажет. Оқушы білімді меңгеріп қана қоймай, оны іс-жүзінде қолдана алуы керек. Осы себептен ҰБТ-ға оқушыларды дайындауда тиімді әдістер мен тәсілдерді үнемі іріктеп отыру қажет. Қазіргі кезде мектеп бітірушілерін ағылшын тілінен дайындап шығару мұғалімнің шығармашылығына, жауапкершілігіне, ізденушілігіне байланысты. Қазіргі мектепте мұғалімнің өз еңбегінің нәтижесіне деген жауапкершілігі қалыптасқан.
ҰБТ-ға дайындаудың басты тұлғасы - оқытушы Мұғалімге қойылатын талаптар : - Оқушыларға бағыт-бағдар беру, пәнге қызығушылығын арттыру, сапалы білім беру; - Пәндік оқытуды ұйымдастыру; - Тиімді технологияларды қолдану.
Кемшілігі: - Тест қорытындысында кемшіліктер анықталады; - Тестік бақылауда оқушылардың шығармашылық қабілетін бағалай алмаймыз; - Уақыттың аздығына байланысты кемшілік болады; - Жауап беру кезінде кездейсоқтық болуы әбден мүмкін; Артықшылығы: -Стандартты түрде жалпы бірдей білім шкаласының қолданылуы; -Әділетті, оқушыларға бірдей жағдайға қойылады, тікелей сабақ беретін мұғалім қатыспайды, оқушының мектебі тұратын орны ешқандай ерекшелік белгісін алмайды; -Тестік бақылау кең көлемді оқу материалын қамтиды; -Бағалауы нақты; -Экономикалық жағынан тиімді (тексеретін адамдар саны,уақыты); -Оқушыларды есте сақтау, қайталау, белгілі уақытқа оқып, үлгіру қасиеттеріне тәрбиелейді. ҰБТ-ға дайындаудың басты ерекшеліктері
ҰБТ-ның пайдалы жақтары 1.Оқушылар бағдарламаны толық қамтып дайындалуға талпынады 2.Қосымша сабақтар алады 3.Ата- аналардың баланы оқытып-тәрбиелеуде жауапкершілігі артады 4.Тестілеу арқылы өз білімдерінің деңгейін біліп, білмейтіндерін меңгереді 5. Мұғалімдердің,мектеп басшыларының оқушылармен жұмысы артады 6.Мұғалімдер өз білімдерін жан-жақты көтереді 7.Жалпы жұртшылықтың білімге деген көзқарасы өзгеріп,назарға алынады. 8.Мұғалім, ата-ана, оқушы арасында байланыс артады 9.Оқушылардың біліміне әділ баға қойылады 10.Мұғалімдердің де еңбегі әділ бағаланады.
Мақсаттар: 1. Оқушыларды сабақта алған білімдерін өмірде қолдана білуге үйрету; 2. ҰБТ-ға сапалы дайындық ұйымдастыру; 3. Оқушыларды 100 пайыз оқу үлгеріміне талаптандыру; 4. ҰБТ-ның сапасын және орташа ұпайын жоғарылату. Мұғалім ҰБТ-ға дайындалуда қандай мақсат қоюға тиіс?
Мақсаттарына жету үшін мұғалімге не қажет? І. Ұжым ІІ. Оқушы ІІІ. Ата-ана
І. Ұжымнан көмек 1. Мектеп басшыларынан А) ҰБТ-ға дайындық жұмыстарын жоспарын жүйелі түрде ұйымдастыруы, Ә) Дайындық кестесің пән мұғалімінің сабағына сәйкес құруы, Б) Пән мұғалімдерінің сағаттарын толықтыруы В) Пән мұғалімдеріне жеңілдіктер жасауы, Г) Сынама тест сараптамалары бойынша ата-аналар мен оқушылармен жұмыс жүргізуі 2. Пән мұғалімдерінен А) Жекелеген оқушыларға сабақтар беру Ә) Қиындық келтіретін сұрақтармен талдау жасауға көмек Б) Тесттер, қосымша тапсырмаларды көбейтуге 3. Сынып жетекшілерден А) Оқушылардың дайындық сабақтарына толық қатысуын қамтамасыз ету. Ә) Пән мұғалімдерімен байланыста болу Б) Жекелеген оқушылардың қосымша сабаққа қатысу кестелерін реттеу. В) Ай сайын алынған сынама тестердің қорытындысы шығарып, оқушыларды, ата-аналарды таныстыру
ІІ. Оқушы 1. Мұғалімге сенім білдіруі; 2. Оқушылардың дайындық сабақтарына уақытылы қатысуы; 3. Қажетті оқу-құралдарының болуы; 4. Тапсырмаларды жауаптылықпен орындауы.
Оқушылар арасындағы таңдау пәніне қатысты қиындықтар 1. Сол таңдаған пәніне қатысты мамандық түрлері көп және оқуға грантпен түсу мүмкіндігі бар деп ойлауы мүмкін; 2. Сол пәнді оңай деп ойлауы мүмкін; 3. Пән мұғалімдеріне қарап таңдауы мүмкін.
ІІІ. Ата-ана 1. Мұғалімге және оқушыға қолдау көрсетуі. (мұғалімге сенім білдіруі, кеңестерін орындауы, ескертпелеріне түсіністікпен қарауы кажет) 2. Баласының дайындық сабақтарына жауапкершілікпен қарауы. (баласының үйдегі жағдайын жасауы, бірлесе дайындық жүргізуі) 3. Қажетті оқу-құралдармен, заттармен қамтамасыз етуі
ҰБТ Оқушы Ата-ана Ұжым Мұғалім
Мұғалім алдына қандай талаптар қоюы керек? 1. Өзіне және өз біліміне деген сенімділік 2. Оқушымен тіл табысып, жақсы қарым- қатынас орнатуы керек. 3. Оқушының өз пәніне деген қызығушылығын ояту қажет 4. Жұмыс жоспарын жасап,тапсырма түрлерін көбейтіп, түрлендіріп, сараптамалар нәтижесін шығарып отыру қажет.
Жұмыс түрлері - Жылдық жүмыс жоспарын жасау; - Тест жұмыстарын жинақтау, тақырыптар бойынша бақылау тестілері; - Бірнеше жауабы бар тест сұрақтарын талдау; - Сұрақтармен жұмыс істеуде тиімді тәсілдерді қолдану; - Күрделі тақырыптар бойынша деңгейлік тапсырмалар; - Логикалық сұрақтарды талдау; - Топтық және жеке дайындық; - Мониторинг.
Та қ ырыбы Мерзімі 1 The noun 2 The pronouns 3 The Present Simple 4 The Past Simple 5 The Future Simple 6 The Gerund 7 The Present Participle 8 The Past Participle 9 Types of Syllables 10 The degrees of comparison of adjectives 11 The Passive voice 12 The Present Continuous 13 The Past Continuous 14 Complex Object 15 Reported Speech 16 Conditional Sentences 17 Used to Ағылшын тілі пәнінен 11 сынып оқушыларын ҰБТ-ға дайындау жоспары
18 The article 19 Numerals 20 The Mood 21 Modal verbs 22 Prepositions 23 Proverbs 24 The Infinitive 25 The Future-in-the-Past 26 Questional pronouns 27 The adverb 28 Lexics 29 The possessive pronouns 30 The possessive case 31 The reflexive pronouns 32 The Present Perfect 33 The Past Perfect 34 Revision
Тақырыптар І Бөлім. Фонетика 1) Буын түрлері 2) Дауыссыз дыбыстардың оқылу ережелері 3) Біріктірілген дауысты әріптердің оқылу ережелері ІІ Бөлім1) Жұрнақтар мен префикстер және сөзжасам ІІІ Бөлім Лексика 1)Синонимдер 2) Антонимдер 3) Фразалық етістіктер 4) Мақал-мәтелдер IV Бөлім Елтану 1)Тарих 2) Мәдениет 3) Саясат 4) Салт-дәстүр 5) География V Бөлім Грамматика 1) Етістіктер 2) Зат есімдер 3) Есімдіктер 4) Сын есімдер 5) Сан есімдер 6) Шылау Оқушыларды төмендегі кесте бойынша дайындау
1)Мұғалімнің тест жұмыстарының қоры көбейеді. 2) Мұғалім оқушыдан бұрын тесттерді қарап шығып, жауаптарын дайындайды, қиындық келтіретін сұрақтарға талдау жасайды. 3) Кейін осы тесттеді оқушыларға таратып, талдау жасайды. Сынама тест жұмыстарын жинақтаудың тиімділігі
Бірнеше дұрыс жауабы бар тест 1. Бөлуші сұрақты аяқтаңыз: I am fifteen, … ? a) isnt he b) arent I c) dont I d) isnt I e) doesnt I f) arent you g) am not I h) am I 2. Қай қаланың екінші атауы «Big apple»? a)Rome. b) Sydney c) Moscow d) Seoul e) Glasgow f) London g) Almaty h) New York 3. Дұрыс құрылған сөйлемді табыңыз a)Not I did swimming go last summer b) I not did swimming go last summer c) We are going to the cinema d) I did not go swimming last summer e) We going are to the cinema f) Going we are to the cinema g) We are going to cinema the h) Cinema are we going to the 4. Бурілген сөйлемге мағынасы сәйкес келетін сөйлемді анықтаңыз. My mother did not like my new shoes. a)My mother hated my new dress b) My mother liked my new shoes c) My mother will dislike my new shoes d) My mother disapproved my new shoes e) My mother dislikes my new shoes f) My mother did not like me new dress g) My mother disliked my new shoes h) My mother is afraid of my new shoes 5. Дұрыс жауапты табыңыз. Which of the followings are not states of the USA? a) Alabama b) Alaska c) California d) Arizona e) Washington DC f) Oklahoma g) Dover h) Connecticut
Сұрақтармен жұмыс істеуде тиімді тәсілдерді қолдану Сұрақтармен жұмыс жасағанда, ең бірінші ескеру керек нәрсе оқушының қызығушылығын ескеруіміз керек. Сұрақтарды баланы жалықтырмау үшін түрлендіріп отырған дұрыс. Сұрақтың мазмұнын ғана емес, берілу түрінде түрлі үлгіде жасаған дұрыс.
Та қ ырыптар І Б ө лім. Фонетика 1) Буын т ү рлері 2) Дауыссыз дыбыстарды ң о қ ылу ережелері 3) Біріктірілген дауысты ә ріптерді ң о қ ылу ережелері ІІ Б ө лім1) Ж ұ рна қ тар мен префикстер ж ә не с ө зжасам ІІІ Б ө лім Лексика 1)Синонимдер 2) Антонимдер 3) Фразалы қ етістіктер 4) Ма қ ал-м ә телдер IV Б ө лім Елтану 1)Тарих 2) М ә дениет 3) Саясат 4) Салт-д ә ст ү р 5) География V Б ө лім Грамматика 1) Етістіктер 2) Зат есімдер 3) Есімдіктер 4) Сын есімдер 5) Сан есімдер 6) Шылау Оқушыларды төмендегі кесте бойынша дайындау
Ағылшын тілінен оқушылардың топпен дайындық кезінде қолданылатын дәптер түрлері Ереже дәптерлері Тесті белгілеу дәптерлері Сұрақ жазу дәптерлері Тест сұрақтарын дайындау дәптерлері
Топпен жүргізілетін жұмыстар Аралас топтар: үздіктер, жақсылар, орташалар да бар болатындай етіп топтастыру Талап бәріне бірдей. Топта тек өзін ғана ойлауға болмайды, қасындағыларға да өз білетінін үйретуге міндетті. Берілген тапсырманы топ мүшелері түгел орындап болған жағдайда ғана келесі тапсырмаға көшуге болады. Тапсырманы орындауға байланысты топтарға орын белгіленеді.
Ағылшын тілінен топпен жүргізілетін жұмыс түрі 1.Оқушы топпен жұмыс жасайды 2.Тақырып бойынша тапсырмаларды таратып,оқытып, топ ішінде талдау жасау. 3.Жекелеген оқушыларды шығарып, тақырыпқа байланысты сұрақтар қою. 4.Берілген тақырып негізінде оқушылар өздері бір-біріне сұрақ дайындайды. 5.Тақырыпқа байланысты тест немесе кестемен жұмыс. Кесте «Шың» кітабынан алынған үлгі бойынша жасау. 6.Үй тапсырмасына бүгінгі тақырыпқа байланысты 25 сұрақтан тұратын тест құрап келуді тапсыру.
«Ең ұзақ сөйлемнің де соңына қойылатын нүктесі бар,- деп қазақтың белгілі жазушысы Ғабиден Мұстафин айтқандай мұғалімдер мен оқушылардың білімін сарапқа салатын ең шешуші соңғы нүкте - Ұлттық бірыңғай тестілеу болып отыр. Олай болса, сол қойылар соңғы нүктеміз сәтті сөйлемнің соңынан қойылса деп тілейік. Білім нәрін сеуіп жүрген шәкірттеріңіз биіктерден көрініп, жетістіктерге жетіп, сіздердің мерейлеріңізді арттыра берсін демекпін. Құрметті ұстаздар қауымы, «Ел болашағы-білімді жастардың қолында», ал сол жастарды білімді етіп тәрбиелеу -біздің қолымызда екенін жадымыздан шығармайық
Көңіл қойып тыңдағандарыңызға көп рахмет