Халық шаруашылығының барлық салаларын машина техникасымен жарақтандыру, инфраструктураның дамуы,индустрияланған халықтың панда болуы

C.Сәдуақасов

Интеллигенция Бюрократия Шовинизм Инвестиция

Шовинизм

Инвестиция

1925 жилы желтоқсан айында БК(б) Партиясының XIV съезі өтті. Онда елді социалистік индустрияландыру бағыты жарияланды.

Орал Ембі өңіріндегі мұнай кәсіпшіліктері Орал Ембі өңіріндегі мұнай кәсіпшіліктері Орталық Қазақстанда көмір өндіретін шағын шахталар Алтайдағы купаты шамбалы түсті металлургия кәсіпорындары

Қиыншылықтары : 1.Қазба байлықтарының толық зерттелмеуі. 2. Байланыс және тасымал құралдарының нашар дамуы. 3.Жұмысшы табының сан жағынан өте аз болуы. 4.Жергілікті мамандардың жетіспеуі. 5.Әміршілдік – төрешілдік басшылық әдісінің енгізілуі. Кері қайту

Ф.Голощекиннің «Кіші Қазан» төңкерісінің бағыты: Өлкені ұсақ және орташа деңгейде дамыту Өлкені шикізат базасы эту

Смағұл СӘДУАҚАСОВ ( ) Смағұл Сәдуақасовтың бүкіл қайраткерлік, азаматтық болмысы жарқырай танылған кезең жылдар еді. Бұл кезде ол республика халық ағарту комиссары, әрі өлкелік партия комитетінің бюро мүшесі балды. Бұл кезең сонымен бірге Ф.И.Голощекиннің Қазақстан өлкелік партия комитетін басқару кезімен дәлме дәл келеді. Ірі саяси қайраткер және экономист Смағұл Садуақасов «Кіші қазан» бағытына қарсы шығып, өз идея сын ұсынды. Оның бағыты: 1. Өнеркәсіпті шикізат көзіне жақындату. 2. Қазақстанды ірі өнеркәсіптер еліне айналдыру Кері қайту

Қ азақстанды индустрияландыру мәселесі бойынша пікір-таластар. Бірінші бағытты жақтаушылар Қазақстан экономикасының орталыққа тәуелділігін, шикізат көзі ретінде дамуын жақтады. Олар мемлекеттік саясат негізінде, республиканың ерекшеліктерін искре отырып, партияның ауыл шаруашылығы шикізат базасы эссебінде оның өнімдерін өңдеумен ғана шектелуін, ұсақ өнеркәсіпті дамыту жолын ұстануы бірден-бір дұрыс бағыт деп мәлімдеді. Екінші бағыт бойынша Қазақстанды тек шикізат базасы ретінде пандалану дұрыс емс екендігі, мұндағы индустрияландыруды жоғарғы жақтағылардың талабы бойынша жүргізбей, жергілікті қажеттілікті искре отырып, өнеркәсіптер салу негізінде іске асыру керектігі баса айтылды.

Үшінші бағыттағылар қазақ жерін индустрияландыруға қарсы балды. Олар көшпелі өмір қазақ халқының дәстүрлі шаруашылығы, ғасырлар бойы қалыптасқан өзіндік ерекшелігі. Ал қарқынды түрде индустрияландыру оның ұлттық болмысын бүлдіреді, түйеден социализмге тікелей өту мүмкін емс деді. Келесі, төртінші бағытты жақтаушылар шовинистік көзқараста балды. Олар қазақ халқының индустрияландырудың қарқынына ілэссе латынина күмән келтірді. Қазақтармен өнеркәсіп-қаржы жоспарын орындай алмайсың, өндірісті қазақтандыру панда бермейді, қазақтандыру өндірісті қымбаттатып жібереді, қазақ бәрібір жұмыс істемейді, ол қайтсе де далаға қашады және т.б. деп канады. Кері қайту

Т. Рысқұлов Түрксіб құрылысына жәрдемдэссетін арнаулы комитетті басқарды В.С.Шатов Құрылыс бастығы

Қатардағы жұмысшы Д. Омаров - Түрксіб бастығы қызметіне көтерілді Т. Қазыбеков – «Қазақ – көлік құрылыс» тресінің бастығы, Социалистік Еңбек Ері аманды. Т. Рысқұловтың ұсынысымен комитет құрамына темір жол мамоны, инженер М. Тынышбаев (1828 – 1937 жж.) енгізілді Түрксібке көмектесу комиссия сын республика Халық Комиссарлары Кеңесінің төрағасы Н. Нұрмаков басқарды

Түрксіб магистрали салынуының мемлекеттік және әлеуметтік – экономикалық маңызы Орта Азия Сібір аудандарымен жалғастырылды; Елдің Шығыс аудандарының экономикасы мен мәдениетін дамытуға ықпал етті; Өлкедегі жұмысшы табын тәрбиелеу мен шыңдау мектебі балды. Кері қайту

Балқаш мыс балқыту зауыты Қарағанды шахта лары Ақтөбе комбинаты Шымкент қорғасын зауыты Кенді Алтай полиметалл кәсіпорыны Түрксіб темір жолы Қазақстан индустриясының жетекші обьектілері Кері қайту

Индустрияландыру саясатындағы кемшіліктер: 1) Машина жасау, металлургия, қорғасын өнеркәсібі кәсіпорындары болмады. 2) Энергетика базасы, құрылыс материалдары өнеркәсібі арта қалды. 3) Тау – кен шикізатын дайындаушы база ретінде қала берді. 4) Республикадан сирек кездэссетін металдар, мұнай, көмір, фосфорит тегін әкетілді. Кері қайту

Индустрияландыру ерекшеліктері: 1) Өлкедегі индустрияландыру жоғарыдан жүзеге асырылып, шикізат көздері екпінді қарқынмен игерілді. Мұнай Ембіде өндіріліп, өндейтін орталық Орскіде салынды. 2) Білікті жұмысшы мамандар, инженер – техник қызметкерлер сырттан, негізінен Россия мен Украинадан әкелінді. 3) Жергілікті мамандар жетіспді. 4) Урбандалу процесі күшті жүріп, қалалар мен қала үлгісіндегі қоныстар, қала халқы көбейді жилы қалада тұратын қазақ – 375 мыңға арты. (1926 жылғыдан 5 эссе көп). Кері қайту

Индустрияландырудың Қазақстанға тигізген теріс әсері: Халық дәстүрі бұзылды. Қазақ шаруалары кедейленді және аштыққа ұшырады. Қазақстан Россияның шикізат көзіне айналды. Кері қайту

Стахановшылар қозғалысы Оң әсері 1. Жаңа техника мен технология меңгерілді. 2. Жұмысшы табының мәдени – техникалық деңгейі жетілдірілді. 3. Еңбек өнімділігі арты. 4. Индустрияландыруд ың даму қарқыны тездетілді Теріс әсері 1. Жағдайға қарай ыңғайланып, реттелетін қозғалысқа айналды. 2. Жаппайстахановшыландару жүргізіліп, өндірістің берекесі кетті. 3. Жекелеген адамдарға рекорд үшін жағдай жасалды. 4. Еліктеушілік, біріңғай ойлаушылық психологиясы қалыптасты Кері қайту

Индустрияландыру саясатының тарихи маңызы: 1. Аграрлық республика индустриялы – аграрлық аймаққа айналды. 2. Республикада қалалар мен қала тұрғындарының үлес салмағы өсті. 3. Ұлттық жұмысшы табы құрылды. 4. Инженер – техникалық кадрлар қалыптаса бастарды. 5. Көп ұлтты ұжымдар панда балды, адамдардың туысқандығы нығайды. 6. Қазақстанның басқа индустриялық аймақтармен экономикалық байланысы орнықты. 7. Жұмыссыздық жойылды. 8. Халықтың материалдық әл – ауқаты біраз жақсарды... Кері қайту

Кеңес өкіметі жүргізген саясатты академик М.Қозыбаев :«Патша жасап үлгермеген отаршылдықтын сорақысын кеңес империясы фасады». Кеңестік отарлық большевиктік жүргізген саясат отаршылдықтың шыңы балды. Міне,осындай азы тарихи шындықты еліміздің әрбір азаматы білуі керек.

Сұрақ Жауап 1.Қазақстанда Ф.И.Голощекиннің билік басында болған жылдары: 2.Ф.И.Голощекинның насихаттаған идеясы: 3.Қазақстандағы индустрияландыру ісі бастарды: 4. Индустрияландыру кезінде Орал-Ембі мұнайлы ауданын зерттеген академик: 5.И.М. Губкиннің «Бұл кен орын елдегі мұнайға аса бай облыстардың бірі» деп меңзеген өңірі: 6.Орталық Қазақстанның минералдық шикізат байлықтарын зерттеген геологтар тобының жетекшісі: 7.Н.С. Курнаков: Қазақ жері 8.Жезқазған ауданындағы мыс кені орындарын мұқият зерттеп, өңірдің болашағы зорь екенін дәлелдеп берген: 9.Түркістан-Сібір темір жолы салона бастарды: 10.Түркістан-Сібір темір жол құрылысында еңбек еткен адамдар саны: 11.Теміржолшы, құрылысшы, техник, жол ісінің шебері мамандықтарын меңгерген қазақ жұмысшыларының саны: 12.Түрксіб темір жолында қатардағы жұмысшы болған, кейіннен «Қазақкөлікқұрылыс» тресінің басшысына дейін көтерілген тұлға: 13.Қатардағы жұмысшыдан,Түрксіб темір жолының бастығына дейін көтерілген басшы: 14.Түрксіб темір жолы жоспарда белгіленген бес жылдың орнына салынып бітті: 15.Түркістан-Сібір темір жол құрылысы пандалануға берілді: 16.Түрксіб темір жолы жалғастырды: 17.Түрксіб- 18. Индустрияландыру жылдарында Қазақстанда салынған «Екінші Баку» аталған жаңа мұнай базасы: 19. Индустрияландыру жылдарында Қазақстанда негізінен қарқынды жүргізілді: 20. Индустрияландыруды жүзеге асыруда қолданылған әдіс: