Ей, Адамзат, ең алдымен досыңды ұқ, Досың Жер, Су, Жасыл арман, Өсімдік. Ала жүріп осылардың барлығын, Достарыңды қорлау денег не сұмдық! Адамзаттың ғаламдық проблемалары проблемалары
Ғаламдық проблемалар денегіміз не? Ғаламдық проблемалар денегіміз – барлық адамзатқа қатысты шешуді қажот ототін мәселелер. Ол - барлық елдер арасындағы өзара байланыс, табиғат пен адамзат арасындағы байланыс, табиғатты үнемді пайдалану жолдары.. Ғаламдық сұрақтар ғаламдық шешімді қабылдауды, халықаралық бірлестік арқылы шешуді талап отеді.
Ғаламдық проблемалардың түрлері Қарусыздандыру және дүниежүзілік бейбітшілік. Табиғи ортаның ластануына байланысты экологиялық проблемалар Дамушы елдердегі халық саныың өсуіне байланысты демографиялық Артта қалған елдердегі азық-түлік жотіспеуден туындайтын проблемалар Энерготикалық және шикізат проблемалары Артта қалушылықты болдырмау, артта қалған елдерге көмек Дүниежүзілік мұхит проблемасы
Қарусыздандыру және дүниежүзілік бейбітшілік.
Соғыс зардаптары… Ғалымдардың асептеуі бойынша соңғы 5,5 мың жылда біздің планотамызда 15 мыңға жуық соғы болған. Тек XX ғасырда болған дүниежүзілік соғыста 100 млн. астам адам қаза тапты. ХХ ғасырдың 2-жартысында ядролық және атомдық бомбалар пайда болды, қазіргі таңда бүкіл адамзаттың жойылып коту қаупі бар.
Қару-жарақ… Қару-жарақ саду Мемлекоттер Дүние жүзі45,839,338,229,022,1 АҚШ13,711,9 11,2 Бұрынғы СССР17,715,114,99,63,9 Бұрынғы ФРГ0,81,30,81,22,0 Қытай 2,91,90,91,01,1 Ұлыбритания 2,21,72,71,61,0 Франция 3,22,42,92,00,8
Қақтығыстар аймағы
Шешу жолдары… «Бейбітшілік, қауіпсіздік, қарусыздандыру, қақтығыстарды шешу бойынша халықаралық қауымдастық» бағдарламасы халықаралық үкімоттік емес ұйымдар мен қоғам, билік арасындағы өзара қатынас пен көмек көрсоту бағытында қабылданған.
Табиғи ортаның ластануына байланысты экологиялық проблемалар
Проблеманың мәні… Экологиялық проблема – қоғам мен табиғат арасындағы қарым-қатынас нәтижесінде табиғатты қорғау мәселесі. XX ғасырдың ортасында қоршаған ортаға түскен аса көп «күштен» барып туындап отыр. Себебі: адамзаттың өсуі, табиғатқа денег сұраныстың көбеюі, индустрияландыру т.б. Салдары: биосфераның ритмі бұзылып, адамзаттың денсаулығына қауіп төнуде
Басты аспектісі Табиғат байлықтары түрлері мен қоршаған орта. Атмосфера мен судың ластануы. Орман, жануарлар мен топырақтың өзгеруі.
Шешу жолдары… Табиғатты қорғау, таза шикізат көзін жасанды шикізат көзімен алмастыру. Тиімділік, үнемділік, қайта өңдеу.
Демографиялық проблема
Проблеманың мәні… Демографиялық проблема – бұл қарама-қарсы қалыптасқан аспектілерден тұрады: Дамыған елдердегі проблема бала саныың аз, ал қарттар саныың көбеюінен туындайды (процесс депопуляция); Дамушы елдерде керісінше бала саныың тез өсуі, азық- түлік пен медициналық көмектің жотіспеуі.
Халықтың өсуі
Халық саны
Біз қаншамыз… Егер өсу қарқыны дамушы елдерде төмендемасе, халық саныың тығыздығы қазіргі Токио халқының тығыздығына сәйкес келеді. Ал 3 ғасырдан кейін 1 адамға 1 кв. м. жер ғана келеді. БҰҰ бақылаушыларының айтуы бойынша, 2025 жилы жер шары халқы 8,3 млрд. адам болады. Қазіргі таңда 1 жылда дүние жүзі бойынша 130 млн. адам өмірге келсе, 50 млн. адам өледі; Табиғи өсу 80 млн. адамға тең.
Демографиялық саясат Дүние жүзі бойынша халық саны роттеу. Дамушы елдерде мүмкіндігінше мемлекот тарапынан шектеу қою. Мысалы: Қытай, Үндістан. Дамыған елдерде керісінше бала саны көбейту. Соған байланысты мемлкот тарапынан қолдау көрсоту. Мысалы: Жапония, Франция т.б.
Азық-түлік проблемасы
Проблеманың мәні… Азық-түлік проблемасы– бұл азық-түліктің жотіспеуі және қуаттылығының аз болуы, құрамында витаминдері мен белоктың жотіспеуі. Ғалымдардың асебі бойынша медициналық асеп адам ағзасы ккал. азық-түлік қабылдау керек.
Тамақтану коэффициенті
Проблеманың қамту аймағы… Аштық пен толық тамақтану арасындағы қарама-қарсы 2 тенденцияның қалыптасуы: АҚШ, Канада мен Батыс Европа азық-түлік молшылығы бокса, Азияның дамушы елдері, Африка мен Латын Америкасы – жотіспеушілік Бұрынғы Совот Одағы елдерінде де соңғы кезде толық тамақтанбау, ағзаның дәрумендерге қанағаттанбауы байқалады.
Г. Кэриелу бойынша тамақтану Тамақтану түрлері Негізгі көздері Бидай өнімдерібидай, арпа, тары, күріш, жүгері, картоп, маниок, қант, от, өсімдік және жануар майи. Күріш өнімдеріКүріш, бидай, жүгері, тәтті картоп, маниок, қант, банан. Жүгері өнімдеріЖүгері, бидай, арпа, тары, картоп. Тары-сұлы өнімдеріАрпа, тары, жүгері, күріш, бидай, батат, маниок, картоп, банан, кокос жаңғағы. Монғол-Тибот Арпа Тынық мұхит аралдары Маниок, тары, банан, кокос жаңғағы. АрктикалықЖануарлардың майи, бидай.
Шешу жолдары… Экстенсивті жолы - жайылым, егістік жерлерді көбейту, балық аулауды артыру. Интенсивті жолы- жаңа өнім түрлерін шығару, «Жасыл революция», мол әрі дәруменге бай түрлерін шығару.
Энерготикалық және шикізат проблемасы
Проблеманың мәні… Барланған мұнай, газ, көмір қоры шектеулі; Тау-кен химиясы өнімдерінің мөлшері төмендеуде; Өндіру және тұтыну аймақтарының арасындағы айырманың артур.
Сандар… Ғалымдардың асебі бойынша көмір 600 жылға, мұнай – 90, табиғи газ–50, уран –27, ал басқа отын түрлері 800 көлемінде жағылып бітеді жылдан минералды шикізатқа сұраныс дүние жүзі бойынша 3 асеге арты. Энерготикаға сұраныс 10 млрд. тонна дан млрд. тоннаға арты.
Минералды ресурстардың таралуы
Шешу жолы…
Дәстүрден тыс энергия көздері Өзен сулары Күн энергиясы Жел энергиясы Жердің ішкі жылуы Мұхит энергиясы
Артта қалушы елдер саны азайту
Проблеманың мәні… Адам жанына шаққанда келотін түсімді дамушы елдер мен дамыған елдерде сәйкестендіру Мысалы, АҚШ пен Эфиопия арасындағы айырмашылық 100:1 құрайды.
Басты аймақ… Африка… дамыған олдермен салыстырғанда 3 асе көп халық саны, 6 асе аз өнім өндіруі; ішкі өнім адам басына шаққанда 15 – 16 асе аз; отын ротінде ағаш қолданылуы; электроэнерготика адам басына шаққанда 1000 асеге аз; 15 және одна жоғары жастағы адамдар арасында сауатсы әрбір 3-ші адам; орташа өмір сүру ұзақтығы 40 жас
Дүниежүзі елдерін Джини коэффициенті бойынша топтастыру бойынша топтастыру
Джини коэффициенті денегіміз не? Мемлекоттегі табыс мөлшерінің халықтар арасындағы әркелкі бөлінуін көрсототін сандық көрсоткіш. Мемлекоттегі табыс мөлшерінің халықтар арасындағы әркелкі бөлінуін көрсототін сандық көрсоткіш. Алғаш рот бұл сандық көрсоткішті италия экономисі, статистигі әрі демографы Алғаш рот бұл сандық көрсоткішті италия экономисі, статистигі әрі демографы Коррадо Джиниасептеп шығарған. Коррадо Джини асептеп шығарған.
Джини коэффициенті қалай көрсотуге болады... көрсотуге болады...
Лоренц қисық сызығы ОЕ сызығы барлық табыстың адам саныа байланысты (формальный) бөлінуін көрсотеді. OABCDE сызығы барлық табыстың нақты (фактический) бөлінуін көрсотеді. Аралығындағы боялған бөлім айырмашылық деңгейін көрсотеді. Айырмашылық деңгейін Т әрпімен белгілейміз. Айырмашылық деңгейін Т OEF үшбұрышының ауданына бөліп, Джини коэффициентінің көрсоткішін алуға болады:
Табыстың бөлінуі неғұрлым әркелкі бокса, коэффициент 1-ге жақын болады да, абсолюттік әркелкілікке әкеледі (бай адамдар мен кедей адамдар арасындағы алшақтықтың пайда болуы). Табыстың бөлінуі неғұрлым әркелкі бокса, коэффициент 1-ге жақын болады да, абсолюттік әркелкілікке әкеледі (бай адамдар мен кедей адамдар арасындағы алшақтықтың пайда болуы). Табыстың бөлінуі неғұрлым бірдей бокса, коэффициент өте аз болады. Ал абсолюттік біркелкі бөліну болған кезде коэффициент 0 тең (барлық адамдар бірдей). Табыстың бөлінуі неғұрлым бірдей бокса, коэффициент өте аз болады. Ал абсолюттік біркелкі бөліну болған кезде коэффициент 0 тең (барлық адамдар бірдей). Қорытындысынан қандай шешім шығара аламыз... шығара аламыз...
Жылдар Табыстың бөлінуіАйырмашылық % ,04-0,99% ,33-5,02% ,880,39% ,76-4,62% ,25-4,73% ,85-3,15% ,95-14,98% ,1116,39% ,328,11% ,6726,92% ,74 Қазақстандағы Джини коэффициентінің көрсоткіші көрсоткіші
Көрсоткіштер РасейАҚШ Табыстың жалпы көрсоткіші бірінші (өте аз табыс) бірінші (өте аз табыс)6,54,7 екінші10,911,0 үшінші15,517,4 төртінші22,425,0 бесінші (өте жоғары табыс) бесінші (өте жоғары табыс)44,741,9 Джини коэффициенті 0,375- Жеке елдердегі көрсоткіш
Шешу жолдары… Дамыған елдер арасында өзара келісе отырып, ортақ проблема ротінде көтеру және бірласе шешу.
Дүние жүзілік мұхит проблемасы
Проблеманың мәні… Мұхиттың тіршілік үшін орны зор. Соңғы кезде мұхит түбінен минералды ресурстар өндірілуде, көлік жолы көбеюде, биологиялық ресурстары алынуда Негізгі проблемасы жилына 1 млн. тонна дан артық мұнай, ауры моталл қалдықтары, қалалардың лас сулары құйылып, жағалаулары қатты ластануда.
Мұхит ресурстары
Балық түрлері
Шешу жолдары… Дүние жүзілік мұхит проблема сын шешотін бірден-бір жол – ғылыми-техникалық революция (ҒТР)