ТАҚЫРЫБЫ: «Процессор » Орындаған: Ергеш Айгерім Қабылдаған: Қасымбекова Н. Шымкент

ПРОЦЕССОР – БҰЛ НЕ? Микропроцессор немсе процессор қарапайым ( processor ағылшынанаң) - мынау компьютер ең басты жұмысшы компоненті, арифметикалық және қисынды операциялар орындайды, бағдарламамен берілгендер, есептеуіш процесс пен басқарады және компьютер барлық құрылғыларынаң жұмысын үйлестіреді. Процессор логикалық және арифметикалық операцияларды орындайды, операциялардың орындалу тәртібін анақтайды, дерек көздері мен нәтижелері қабылдаушыларды көрсетіп береді.Процессор жұмысы программалардың басқаруымен жүзеге осады.

ПРОЦЕССОР КЕЛЕСІ ФУНКЦИЯЛАРДЫ ОРЫНДАЙДЫ: Арифметикалық функциянаң (қосу, көбейту және д т.), Кисынды функциянаң ( жилжу, салыстыру, кодтардың маска алу және д.т.), Кодтардың уақытша сақтауы (ішкілерді тізімдерде), Микропроцессорлы жүйе түйіндері аралық кодтардың жіберуін және көптеген басқа.

МИКРОПРОЦЕССОР ҮЛГІЛЕЛРІ Дербес компьютердің типі хххонда орналастырылған микропроцессордың үлгісімен анақталады. Intel және AMD фирмасынаң процессор ларынаң моделдері. Ғылыми жұмыстар жинағы. Алғашқы шығарылған 8086, 8088 нөмірлі ІВМ РС компьютерлерінде Intel фирмасы дайындаған 16 разряд ты микропроцессорлар пайдаланаллоды. Олардың адрестік шина мен интерфейсі 20 разряд ты және осыған сәйкес ОЕСҚ-наң көлемі 1 Мбайт болатын.

ОПЕРАТИВТІ ЕСТЕ САҚТАУ ҚҰРЫЛҒЫСЫ ОЕСҚ (оперативті есте сақтау қүрылғысы). Онаң басқа түрде аталуы: RАМ арифметикалық-логикалық операцияларды орындау аллодында және орындау процесінде директор мен программалар уақытша сақталатын ішкі жаттың негізгі бөлімі, она жедел жат (ЖЖ) деп те атайды. ОЕСҚ-наң көлемі адрестік шинанаң разряд тығына байланасты. Атап айтқанда, ол 2 сананаң адрестік шинанаң разрядынан тұратын дәрежесі арқылы анақталады. Сондықтан Intel-8088 (І8088) компьютерінде ОЕСҚ-наң келемі 220 байтқа тең. Ал, қазіргі кездің разряд ты Пентиум типті дербес компьютерлерінің жат колемі 4 Гбайттан кем емс. (1-4 Мбайтган артық ОЕСҚ- на пайдалану үшін арнайы программалар мэи қосымша платалар пайдаланалады.)

Процессор үлгісінің нұсқалары көп. Мысалы, процессорынаң SХ-25, DХ-33, ал процессорынаң DХ-40, DХ-50, DX2-66, т.б. атаулы нұсқалары бар. Мұндағы DХ-50 процессоры үлгілі процессордың 50 МГц тактілік жиілігімен жұмыс. Мысалы, Х процессорлы компьютерде 16 разряд ты,.процессорлы компьютерде 32 разряд ты берілгендер шинасы бар (бул шинанаң разряд тыгы өскен сайын берілгендер процессорға тезірек енгізіліп-шығарылады). Соңғы жилдары 64 разряд ты берілгеңцер ишнасымен жұмыс істейтін Реntium сияқты мол мүмкіндікгі микропроцессор лорда көптеп жарыққа шықты.

ТАКТІЛІК ЖЫЛДАМДЫҒЫ – МГЦ ШАМАСЫНДА МЫНА КЕСТЕДЕ КӨРСЕТІЛГЕН ЖЫЛЫМикропроцес сор модельі Шина разряд тығы Тактілік жилд. (МГц) Транзистор сана (мың) , ,77… … … … Pentium6450… Pentium Pro6466… Pentium II Pentium III

Жаңа мүмкіндіктер жүйелердің көпесептілігін кеңейтеді. Жаңа операциялар жатыдағы семафорлармен жұмыс жилдамдығын артырады. Микросхемадағы жабдық бүркеме- жатынаң қайшы болмауына кепілдік береді және көпдеңгейлі бүркемелеуді іске асыруға арналған құралдарды қолдайды.

Жоспары: 1. Pentium процессоры; 2. Pentium Pro процессоры; 3. MMX технология ли процессорлар; 4. Pentium II процессоры; 5. Celeron процессоры; 6. Xeon тобынаң процессор лары; 7. Pentium III процессоры.

Pentium процессоры Pentium процессоры Intel фирмасынаң басты жетістіктерінің бірі баллоды. Pentium процессорын құру 1989 жилғы маусымнан бастарды, она құру және тестілеу процесіне дербес компьютерлер мен программалық жасаудың барлық негізгі құрушылары белсенді қатысты, бұл жобанаң жалпы жетістігіне өз ықпалын тигізді жилдың соңында процессордың макеті аяқталлоды, инженерлер хххонда программалық жасауды іске қоса аллоды. Жобалау негізінен 1992 жилғы ақпанда аяқталлоды, процессорлардың тәжірибелі топтамасын тегіс қамтитын тестілеу бастарды жилғы ақпан айында Pentium процессорынаң өнеркәсіптік игеруін бастау қажеттігі жөнінде шешім қабылданды, бұл 1993 жилғы 22 наурызда Pentium процессорынаң кең ауқымды танастыру рәсімімен аяқталлоды.

Pentium Pro процессоры Процессорлардың алтыншы буынан есептеу 1995 жилғы күзде шығарылған Pentium Pro-дан бастарды. Pentium Pro процессор лары олардың бір бөлігі шахматтық тәртіппен орналасқан штырьлік бағыттауыштар матрицасымен SPGA (Staggered Pin Grid Array) модификацияланған корпустарда шығарылды. Бір корпуста (микросхеманаң) 2 кристалл орналасқан – процессор ядросы және жеке дайындалған (Intel-дік) екінші реттегі бүркемсі. Бұл бүркеме процессор ядросынаң жиілігінде жұмыс істеген, бұл Pentium Pro-наң бар тарихында бастапқы 150 МГц-дан небары 200 МГц-ға дейін ғана көтерілді. Түрлі модификациядағы бүркеме көлемі 256 Кбайт-тан 2 Мбайт-қа дейін баллоды, сенімділікті артыру үшін ЕСС-бақылау қолданаллоды. Осы процессорлар үшін 387 бағыттауыштары бар сокет 8 арналған. Интерфейс тікелей симметриялы мультипроцессорлық өңдеу (SMP) үшін 4 процессорға дейін біріктіруге мүмкіндік береді. Функционаллодық-артық бақылау (FRC) үшін процессорларды қосарлап қосу мүмкіндігі бар, бұл кезде бір процессор басқасынаң әрекеттерін тексереді

ММХ технология ли процессорлар 1997 жилғы 8 қаңтарда Intel корпорациясы ММХ технология ли Pentium процессор ларымен құлақтандырды – бірінші микропроцессор, хххонда ақпараттың әр түрлі түрлерімен (бейне, аудио және т.т.) жұмыс істейтін қолданбалардың тиімділігін артыруға мүмкіндік беретін Intel құраған жаңа технология іске асырылған. Программистердің көзқарасы бойынша Intel корпорациясынаң құлақтандырылған ММХ технологиясы соңғы 10 жилда Intel архитектурасынаң неғұрлым елеулі жақсаруын білдіреді. Осы технологияларды құру бірнеше жил бұрын ақпараттың әр түрлі түрлерін өңдеумен байланасты есептеу жүйелерін жилдам дамытуға жауап ретінде бастарды: жоғары запалы графика, бейне және дыбыс процессорлардан өте жоғары өнімділікті талап етті. Неғұрлым жоғары өнімді процессорларға мұқтаждық сол сияқты Internet-тің дамуынан және осыған қатысты байланастың тиісті желілері бойынша түрлі ақпараттарды жеткізу қажеттілігінен арты. Intel корпорациясынаң инженерлері қарқынды есептеулерді талап ететін және осы санаттағы қолданбалар үшін сипатты неғұрлым нологиялы Pentium процессоры 4,5 миллион транзисторларды қамтиды және ММХ инструкцияларынан басқа, бірнеше архитектуралық жақсартулары бар.

Pentium ІІ процессоры 1997 жилы 7 мамырда Нью-Йоркте Intel корпорациясы өзінің бұрын Klamath жұмыс атауымен танамал Pentium ІІ процессорын ресми түрде ұсынды, ол жалпы алғанда ММХ технологиясымен жарақтандырылған Pentium Pro білдіреді. Өзінің «жаратушысына» қарағанда жаңа процессор шағын және орта бизнес салаларында қолдануға мақсатталған. Ол үстелдік ДК, желілік ДК, жұмыс стансаларына және бастапқы деңгейдегі серверлерге арналған.

Celeron процессоры Intel Celeron 1,3 GHz под Socket 370 на базе ядра Tualatin AMD Duron 1,1 GHz «Ең қарапайым» компьютерлер үшін 0,25 мкм-технологиясы бойынша Celeron деп аталатын процессордың жеңіл түрі шығарылды. Алғашқы Celeron процессор ларынаң 266 және 300 МГц ядро жиілігі (шина жиілігі – 66 Мгц) баллоды. Екінші реттегі бүркеме алынап тасталлоды, бұл өнімділікке айтарлықтай әсер етті (екінші реттегі бүркеменің 1-слоты үшін жүйелік тақшалар, әрине жоқ). Жүйелік тақшаға баға құлаған және Celeron өзі арзандаған кезде бастапқы деңгейдегі машина қымбат болмай қалады. Қазіргі заманғы Celeron процессор ларынаң, Celeron 300А (жиілігі 300 МГц) үлгісінен бастағанда, ядро кристалында орнатылған және ядронаң толық жиілігінде жұмыс істейтін кішігірім екінші реттегі бүркемсі (128 Кбайт) болады. Осы процессорлар Mendocіno денег атпен танамал.

500, 466, 433, 400, 366 МГц жиілікті Intel Celeron процессор лары бастапқы деңгейдегі компьютерлер рыногына 1200 доллар құнамен бағдарланған. Intel Celeron процессор ларынаң өнімділігі танамал қазыргі заманғы қолданбалардың жилдам және тиімді жұмысын қамтамасыз етеді. Intel Celeron процессор лары онаң негізінде Pentium ІІ процессоры салынған Р6 микроархитектурасынаң барлық жетістіктеріне ие. 500, 433, 400, 366 және 333 МГц жиілікті Intel Celeron процессор ларынаң көлемі 128 Кб 2-ші деңгейдегі бүркеме- жаты бар. Тактылық жиілігі 300 МГц Intel Celeron процессор ларынаң ядросы 7,5 млн. Транзисторды қамтиды, жиілігі 500, 433, 400, 366 және 333 МГц процессор ларынаң ядросы 19 млн транзисторды қамтиды, өйткені 2-деңгейдегі құрамдас бүркеме-жатына қосады.

Барлық Intel Celeron процессор лары 0,25-микрондық КМОП- технологиясы бойынша жүргізіледі. Барлық Intel Celeron процессор лары штырьлік бағыттауыштар матрицасы бар пластикалық корпуста (P.P.G.A.) шығарылады. P.P.G.A. формфакторы 370- контактілі процессорлық ордамен үйлесімді, бұл компьютер шығарушыларға жүйелердің құнан түсіруде жаңа мүмкіндіктер пшады және болуы мүмкін конструктивтік шешімдер спектрін кеңейтеді. Бұдан басқа, тактылық жиіліктері 433, 400, 366, 333 және 300А Intel Celeron процессор лары орнату қарапайымдылығы мен үнемділікті қамтамасыз ететін S.E.P.P. үлгісіндегі контактілерді біржақты орналастыра отырып, корпуста қойылады. Корпус түріне қарамастан Intel Celeron процессор лары жоғары сапаға, сенімділікке және үйлесімділікке ие. Бұл қуатты процессорлар танамал қазіргі заманғы офистік қолданбалармен және Internet-ке қатынау программаларымен жұмыс істеуге арналған.

Xeon тобынаң процессор лары жұмыстар жинағы. Қуатты компьютерлер үшін Xeon тобынаң процессор лары арналған. Олар үшін жаңа 2-слот енгізілді, ол (жаңа процессордың интерфейсімен бірге) FRC-мен артық жүйелер де, симметриялық 1-, 2-, 4- және 8-процессорлық жүйелер құруға мүмкіндік береді. Шина жиілігі – 100 МГц, ядро жиілігі – 400 МГц және жоғары, екінші сатыдағы бүркеме Pentium Pro сияқты ядро жиілігінде жұмыс істейді. Екінші деңгейдегі бүркеменің көлемі – 512 Кбайт, 1 немсе 2 Мбайт бүркемелеген кезде 64 Гбайтқа дейін (36-биттық адрес тему кезінде барлық адрестік кеңістік). Xeon процессор ларыүлкен қуаттылығымен ғана емс, үлкен мөлшерлермен – 15,2 х 12,7 х 1,9 см артықшаланады.