Лекция ның тақырыбы : « Амбулаторлы акушерлік- гинекологиялық қызметті ұйымдастыру. Жеке тұлғаның және отбасының репродуктивті денсаулығын қорғауда ЖТД ның ролі ».
Біріншілік медико- санитарлы көмэк- бұл кешені: профилактикалық Емдік-диагностикалық санитарлы-гигиеналық санитарлы-эпидемиологиялық( орнатылған өкілдік шамасында) реабилитационды шаралар тұрғындарға медицина қызметкерлерімен амбулаторлы-емханалық, ауруханалық және стационарлы-емханалық денсаулық сақтау ұйымдарында көрсетілетін
Біріншілік медико- санитарлық көмэк анамен баланы қорғау жүйесінде негізгі орынды аллоды. Оның бөлігіне әкелдерге көрсетілетін көмэктің негізгі бөлігі кіреді. Акушерство мен гинекология да біріншілік медико- санитарлық көмэктің негізін құрайды: Тәжірибелік, ғылыми дәлелденген және әлеуметтік тиімді әдістер мен технологиялар; Тиімді ; Медициналық көмэк көрсетудің сапалылығы.
Әкелдер кеңесі амбулаторлы-емханалық қызметтің, акушерлік және гинекологиялық қызметтің негізгі звеносы..
Әкелдерге квалифицирленген біріншілік медико-санитарлық акушерлік- гинекологиялық көмэк көрсету мақсатында, репродуктивті денсаулықты қорғау қызметі, түсіктің алдын-алуы, сонымен қоса гинекологиялық аурулардың алдын-алуы, диагностикасы және емі кезінде әкелдер кеңесі келесі қызметтерді атқарады: Жүктілерді диспансерлік бақылау, сонымен қоса әкелдердің «қауіп топтарын» жүктіліктің, босанудың және босанудан кейінгі кезең асқынуын арте анықтау және алдын-алу мақсатында анықтау; Жүкті әкелдерді, босанушыларды, гинекологиялық аурулары бар әкелдерді медициналық көрсеткіштер мен бағыттар бойынша субъекттардың денсаулықтарын сақтау ұйымдарына және денсаулық сақтаудың мемлекеттік жүйесі ұйымдарына арнайы (қымбат) медициналық қызмет түрін көрсету үшін стационарлық амге жіберуге анықтау;
Жүктілерді босануға, сонымен қоса жанұяны баланың дүниеге келуіне физикалық ж ә не психопрофилактикалық дайындау; Жүктілер мен босанушылар патронажи;
Репродуктивті денсаулықты қорғау сұрақтары бойынша кеңес беру ж ә не қызмет к ө рсету, орнытылған стандарта бойынша түсіктің қазіргі заманғы ә дістерін қолданудың алдын-алу ж ә не жүктілік пен босануға дайындау; Гинекологиялық ж ә не онкологиялық аурулардың алдын-алу мақсатында ә келдерді алдын-ала қарауды ұйымдастыру ж ә не жүргізу;
Жүктілерді, босанушыларды, гинекологиялық ауруларды емдеу мен зерттеуде әкелдер кеңесі мен басқа да емдік-профилактикалық ұйымдармен (тері-венерологиялық, онкологиялық, психоневрологиялық, накологиялық, туберкулезге қарсы диспансерлер), міндетті медициналық сақтандырудың шекаралық фонды мен өзара қатынасын қамтамасыз ету; Әкелдерге жүктіліктен тыс кезеңде, жүктілік кезеңінде, босанудан кейінгі кезеңде медициналық көмпек көрсетудің запасын клинико-зертханалық бағалау және емдік – диагностикалық шаралар тиімділігін бағалау;
Жүктілер мен гинекологиялық ауруларды қазіргі заманғы технологиями тексеру ж ә не емдеу, күндізгі стационар ж ә не үй жағдайында ( үйдегі стационар); Гинекологиялық ауруларды медициналық к ө мэк стандартаына с ә йкес диспансеризация лоу, реабилитация мен қоса;
Жүкті ә келдер мен гинекологиялық ауруларды санитарлы-курорттық амге орнатылған медициналық к ө рсеткіштер мен жолдамаларды орнату; Жүктіліктің арте кезеңінде жүктілікті үзуді жүзеге асыру (менструацияның 20 күннен артық емс кешігуінде), сонымен қоса қазіргі заманғы технологияларды қолдана отырып кіші гинекологиялық операциялар жасау ( гистероскопия, лазером-, криотерапия ж ә не т.б.);
Жүктілікке, босануға және гинекологиялық ауруына байланысты уақытша жұмысқа жарамсыздығы эскпертизасы, денсаулық жағдайына байланысты жұмысшыларды уақытша немсе тұрақты басқа жұмысқа ауыстыруды анықтау, еңбекке жарамдылығын толық жоғалту белгілері бар әкелдерді орнатылған тәртіп бойынша медико-әлеуметтік зерттеуге жіберу; Медико-әлеуметтік, құқықтық және психологиялық көмэк көрсету; Тәжірибеге жаңа диагностикалық және емдік технологияларды, жұмыстың жаңа ұйымдастыру түрлерін, алдын-алу заттарын және науқастардың реабилитация сын енгізу; Пациенттер мен персонал қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін санитарлы-гигиеналық және эпидемияға қарсы шараларды жасау, инфекцияның таралуын алдын-алу; Салауатты өмір салтының әртүрлі аспектілері бойынша, әкелдердің репродуктивті денсаулығын сақтау, түсіктердің алдын-алу, сонымен қоса жыныстық жолмен жұғатын аурулардың, АИВ- инфекцияның алдын-алу бойынша тұрғындардың санитарлы мәдениетін жоғарылату мақсатында мәліметтендіру шараларын жүргізу, Әкелдер кеңесі жұмысының көрсеткіштерінің анализі, медициналық көмэк көрсету запасы мен тиімділігін, акушерлік-гинекологиялық көмэк көрсету запасын жақсарту мақсатында ұсыныстарды өңдеу;
Әкелдер кеңесінің ұсынылған құрылымы : Тіркеу; Акушер-гинеколог бөлмесі;
Арнайы қабылдаулар б ө лмесі: -жанұяны жоспарлау -жүктілікті к ө тереалмаушылық -гинекологиялық эндокринология -жатыр мойны патологиясы -бедеулік (репродуктивті денсаулықтың ) -бала ж ә не жас ө спірімдік жастағы гинекология; -функциональді ж ә не пренатальді диагностика;
мамандар б ө лмесі: жүктілерді босануға психопрофилактикалық дайындау, терапевт, стоматолог, психотерапевт (мед.психолог), юрист, ә леуметтік жұмысшы, емдік денешынықтыру, емнің физиотерапевттік ә дістері. басқа б ө лімдер: кіші операция б ө лмесі, клинико-лабораториялық зертхана, күндізгі стационар, үйдегі стационар, ем-шара б ө лмесі, ж ә не тазалаушы б ө лме;
Акушер-гинеколог дәрігер әкелдерге медициналық көмэк көрсету стандартаына және құқықтық акттарға сәйкес акушерлік- гинекологиялық көмэк көрсетеді. Акушер-гинеколог дәрігер: Жүктілердің диспансерлік бақылауын (жүктілер мен босанушылар патронажимен қоса) жүргізеді, жүктілік кезіндегі, босану, босанудан кейінгі кезең асқынуларының алдын-алу үшін және арте анықтау мақсатында «жоғары акушерлік және перинатальді қауіп» топтарын қалыптастырады; Жүктілерді босануға, сонымен қоса жанұяны баланың дүниеге келуіне физикалық және психопрофилактикалық дайындық жүргізеді; Гинекологиялық және онкологиялық ауруларды, жыныстық жолмен жұғатын ауруларды, АИВ-инфекцияны (АИВ- инфекцияның анадан балаға берілуімен қоса) алдын алу және төмендету мақсатында алдын-алу шараларын ұйымдастырады және жүргізеді. Диспансерлік бақылауға жататын нозологиялық формула тізіміне сәйкес әкелдерді диспансеризация лоу шараларын жүргізеді, диспансеризация тиімділіг және запасын анықтайды; Жедел жағдайларда панда болып жүктілер, босанушылар және гинекологиялық аурулар әкелдер кеңесіне жүгінгенде олардың мэкен-жайына байланыссыз оларға жедел медициналық көмэкті ұйымдастырады; Жүктілерді, босанушыларды және гинекологиялық ауруларды арнайы және жоғары технологиялық медициналық көмэк алу үшін емдік-профилактикалық ұйымдарға және денсаулық сақтаудың мемлекеттік мэкемелеріне жібереді және медициналық көрсеткіштерді анықтайды.
Акушер-гинеколог дәрігер : Медициналық көмэктің барлық этаптарында пациенткаға бақылау жүргізеді; Гинекологиялық аурулары бар жүкті әкелдерге санитарлы-курорттық емнің керектігі жөнінде медициналық көрсеткіштер бойынша қорытынды береді; Санитарлы нормалар мен ережелерді қолдана отырып, санитарлы-эпидемияға қарсы режимді ұстау туралы шаралар ұйымдастырады және жүргізеді; Жүктілерге, босанушыларға және гинекологиялық ауруларға құқықтық көмэкпен қамтамасыз етуге көмэктеседі; Әлеуметтік қорғалмаған тұрғындарға, жүктілерге және емізетін аналарға әлеуметтік қорғау мүшелерімен бірге медико-әлеуметтік көмэкті ұйымдастырады; Орта және кіші медициналық персонал жұмысын ұйымдастырады; Өзінің жұмысы жөнінде есептік статистикалық құжат жүргізеді және орнатылған тәртіп бойынша есебін көрсетеді;
Жүкті және босанушы әкелдердің диспансерлік бақылауы әкелдер кеңесіндегі акушер-гинеколог тары мен және емдік-профилактикалық ұйымдардың акушерлік-гинекологиялық бөлмелері дәрігерлерімен жүргізіледі және оған кіреді: Қажет көлемдегі клинико-лабораторный және құралдық зерттеулер жүргізу және қарау; Денсаулық жағдайын бағалау, динамикалық бақылау жүргізу; Жүктіліктің және босанудан кейінгі кезеңнің асқынуын өз уақытында анықтау; Күндізгі стационарға жатқызылуды, босануғакөмэктесетін ұйымның жүктілер патологиясы бөліміне және акушерлік, эктрагенитальді патология бойынша басқа да емдік-профилактикалық ұйымның бөліміне жатқызылуды қажет ететін жүктілер мен босанушыларды анықтау; Жүктіліктің бірінші және екінші триместрлерінде анасының қанының сарысулық маркерлерін биохимиялық скрининг жүргізу арқылы және үш еселік ультрадыбыстық зерттеу арқылы ұрықтың даму ақауларын өзуақытында анықтау. Жүктілерге емшекпен емізу, түсіктің және репродуктивті жүйе ауруларының алдын-алу жөніндегі сұрақтары бойынша санитарлы-гигиеналық білім беруді жүзеге асыру
Медициналық құжатнаманы жүргізу Әкелдер кеңесінің жұмыс запасы медициналық құжатнаманы нақты және өзуақытында толтыруға байланысты. Медициналық құжатнаманы сауатты толтыру маңызды мағынаға ие. Стационардағы науқастың медициналық картасы стационарға түскен кез келген науқасқа толтырылады, және негізгі медициналық құжатнама болып табылады. Бұл құжат барлық стационар мен ауруханаларға бір. Карта құрамында науқас стационарда болған уақыттағы жағдайы, оның емінің ұйымдастырылуы, объективті зерттеулері мен тағайындаулары болады. Медициналық картадағы мәліметтер емдік процесстің дұрыс ұйымдастырылуын бақылау үшін және құқықтық мэкемелер (сот, прокуратура) сұрауы бойынша анықтамалар берілу үшін қолданылады
Жүктілікті үзудің медициналық картасы стационарға жүктілікті жасанды үзуге келген немсе өздігінен түсік жасатуға келген, түсік жасатуға шарттары бар әкелдердің барлығына толтырылады
есте сақтау керек : -«операция атауы» жолы операция жасалғаннан кейін толтырылады; - « клиникалық диагноз» жолдары, -« шығару кезіндегі диагноз », « асқынулар» науқасты стационар дан шығару кезінде толтырылады; -медициналық к ө рсеткіштер бойынша жүктілікті үзу кезінде ә йелге стационарлық науқастың медициналық картасы толтырылады.
Стационардан шыққанның статистикалық картасы Стационарлық науқастың медициналық картасының негізінде құраллоды және стационар дан шыққан (шығарылған, қайтыс болған) науқас туралы мәліметтерді қамтитын статистикалық құжат болып табылады. Карта стационарлық науқастың медициналық картасында жазылған эпикризімен біруақытта толтырылады. Оны барлық стационар дан шығарылған (шығарылған немсе қайтыс болған)науқастарға емдеген дәрігер толтырады, қалыпты босанудан кейін шығарылған босанушылармен қоса. Басқа стационар дан ауыстырылған науқастарға карта толтырылмайды. Картада көрсетіледі: - стационарда емделу ұзақтығы; -негізгі және қосымша аурулар диагноздары; - хирургиялық көмэктің тиімділігі және уақыты; - ауру соңы және т.б. карталар есеп құрастырған кезде рациональді жұмысты қамтамасыз етеді. Стационардан шыққан науқастың картасына дәрігер қол қоюы керек.
амбулаторлы науқастың медициналық картасы – амбулаторлы немсе үйде емделетін науқастың негізгі біріншілік медициналық құжаты, және медициналық көмэкке алғаш келген кезден бастап науқастардың барлығына толтырылады. Емханада емделетін әрбір науқасқа оның бір немсе бірнеше дәрігерде емделуіне қарамастан бір медициналық карта ашылады. Әкелдер кеңесінде гинекологиялық науқастарға және жүктілікті үзу бойынша келген әкелдерге карта ашылады, жүктілер мен босанушыларға жеке жүкті және босанушы картасы толтырылады. Егер емханамен біріктірілген науқас стационарға жатып қалса, онда оның картасы стационарға беріледі және стационарлық науқастың медициналық картасында сақталлоды. Науқас стационар дан шыққан соң немсе қайтыс болған соң стационарлық науқас медициналық картасы стационардағы емдеуші дәрігерінің эпикризімен емханаға қайтарылады. Егер науқас қайтыс болса дәрігерлік куәландырумен бірге картада қайтыс болу уақыты мен себебі жазылады. Қайтыс болғандардың медициналық картасы қызмет жасап тұрған картотекадан шығарылады және емдік мэкеменің мұрағатына беріледі. Амбулаторлы науқас картасының бас бетінде науқас диспансерлік бақылауға алынған аурулар жазылатын орын қарастырылған, есепке алу және шығару уақытын, шығарылу себебін көрсете отырып. Ерекше көңіл қорытынды диагноздар (нақтыланған) парағына аударылу керек, ол жерге барлық маман дәрігерлерімен емханаға бірінші келгеннен бастап анықталған диагноздар жазылады.
Ә келдер кеңесіне келген жүктілігін сақтап қалғысы келетін ә рбір жүкті ә йелге толтырылады; Картаға анамнез м ә ліметтері (алдынғы жүктіліктер ағымы мен соңына ерекше нақты ) жазылады, жалпы ж ә не арнайы акушерлік қарау зерттеулері н ә тижелері, терапевт ж ә не басқа мамандардың жүкті ә йел денсаулығы ж ө ніндегі қорытындылар жазылады; Картаның арнайы б ө ліміне шағымдар, объективті қарау м ә ліметтері ж ә не қайта келу ұсыныстары жазылады. Бұл м ә ліметтер жүкті мен ұрықтың жағдайының объективті к ө рсеткіштерінің динамикасын бақылауға мүмкіндік береді ж ә не олардың қалыптыдан аутқыған кезде шара қолдануына к ө мэктеседі Картада анализдерді жабыстыратын арнайы б ө лім бар. Ә йелді диспансерлік бақылаудан шығарғаннан кейін карта емдеуші д ә рігер қолымен перзентхана мұрағатына түседі.
Барлық амбулаторлы-емханалық ұйымдармен толтырылады, туберкулезге қарсы, онкологиялық, психоневрологиялық ж ә не наркологиялық ұйымдардан басқа. Карта диспансерлік бақылауға алынған науқастардың барлығына толтырылады. Оң жақ бұрышында ауру диагнозы к ө рсетіледі, оның қою уақыты ж ә не анықтау ә дісі (емделуге келген кезде, алдын-ала қарау кезінде)жазылады. Арнайы орынға панда болған асқынуларды, қосымша аурулары, диагноздың ө згерістері ж ә не маңызды емдік-профилактикалық шаралар (госпитализация, санаторлы-курорттық ем, мүгедектікке ауыстыру ж ә не т.б.)жазылады. 2 ж ә не оданда к ө п, этиологиялық бір-бірімен байланыссыз, ауруларына байланысты диспансерлік бақылаудағы науқастарға ә ртүрлі бақылау карталарф толтырылады. Карталар емдеуші д ә рігердің картотекасында сақталлоды. Карталарды белгілеген қайта келу уақыттары бойынша сақтау ұсынылады, ол қайта келуді бақылауға ж ә не келмеген науқастарды аулау шараларын қабылдауға к ө мэктеседі.
Аурудың дамуының ең арте кезеңдерінде реабилитационды шараларды қосу; Реабилитацияның ә ртүрлі этаптарында жеке қарау, шаралар үзіліссіздігі, жалғаспалылығы. Пациенттердің ерікті ж ә не белсенді қатысуы; Осы принциптерді сақтау гинекологиялық аурулар реабилитация жүйесіне ө ндірістік мэкемелер санаторлы- профилакторилердің қосылуы гинекологиялық аурушаңдылықты уақытша еңбекке жарамсыздықпен 1,5-2 есе т ө мендетуге к ө мэктесті;
Ә келдер кеңесінің маңызды аспектілерінің бірі – түсіктің алдын-алу. Түсіктің санын азайту мақсаты медико- ә леуметтік маңызды проблемаларының бірі болып калуда; Ә рбір үшінші ә йелде түсіктен кейінгі асқыну орын аллоды. Түсік ә сіресе босанбаған ә йелдің репродуктивті денсаулығына кері ә сер етеді, асқынулар саны босанғандарда н жоғары болады.
Тұрғындарға кеңес беру ж ә не контрацепция ә дісін таңдау; Қалаусыз жүктіліктің панда болуындағы ә келдермен жұмыс; Жас ө спірімдерге репродуктивті денсаулықты қорғау, түсіктің алдын-алу бойынша медициналық, ә леуметтік ж ә не психологиялық к ө мэк к ө рсету; Босанудан ж ә не түсіктен кейінгі ә келдер репродуктивті т ә ртібіне бақылау жүргізу, ж ә не оларды контрацепция заттарымен қамтамасыз ету; Түсікті арте жүктілік мезгілінде жасау ж ә не медикаментозды түсік жасау; ЖІК енгізу ж ә не жою;
Аймаққа бекітілген ә келдерде түсіктің абсолютті саны ж ә не олардың құрылымы; Фертильді жастағы 100 ә йелге түсік саны, сонымен қоса 100 тірі туылғандарға немсе ө лі туылғандарға; Қазіргі заманғы контрацепция ә дістерін қолданатын репродуктивті жастағы ә келдердің абсолютті саны, ж ә не фертильді жастағы 100 ә йелге к ө рсеткіш;
Для снижения числа абортов необходимо формирование позитивного общественного мнения, а также психологических установок у женщин, прибегающих к аборту, в отношении активного использования ими современных контрацептивов в качестве альтернативы аборту. Для снижения числа абортов необходимо формирование позитивного общественного мнения, а также психологических установок у женщин, прибегающих к аборту, в отношении активного использования ими современных контрацептивов в качестве альтернативы або
Организация амбулаторно- поликлинической гинекологической помощи населению предусматривает проведение мероприятий по профилактике гинекологических заболеваний, раннему их выявлению и оказанию лечебной и реабилитационной помощи гинекологическим больным.
При обращении женщин в женскую консультацию или поликлинику, в т.ч. по поводу беременности; При правильном осмотре женщин на дому ( по вызову или при активном посещении врачом); При проведение профилактических осмотров в женской консультации, смотровые кабинетах поликлиник, на предприятиях, в учреждениях и при стационарном лечение по поводу экстрагенитальных заболеваний.
СПИСОК ЛИТЕРАТУРЫ 1. Суслонова Н.В. Реорганизация первичной медико-санитарной помощи в Казахстанской Республике // Здравоохранение Чувашии С Фролова Е.В., Гурина Н.А. Охрана женского здоровья в общей врачебной практике // Здравоохранение РК. 2. С Акунина, О.П. Роль службы планирования семьи в сохранении репродуктивного здоровья населения в условиях реформирования здравоохранения (на примере Саратовской области): автореф. дис.. канд. медиц. наук / О.П. Аккузина. М., с. 3. Акунина, О.П. Роль службы планирования семьи в сохранении репродуктивного здоровья населения в условиях реформирования здравоохранения (на примере Саратовской области): дис.. канд. мед. наук / О. П. Акунина. М., с. 4. Акушерская и гинекологическая помощь / О.Г. Фролова, Е.И. Николаева, 3.3. Токова и др.; под ред. В.И. Кулакова. М., с. 5. Альбицкий, В.Ю. Репродуктивное здоровье и поведение женщин России Текст. / В.Ю. Альбицкий, А. Н. Юсупова, Е. И. Шарапова, И. М. Волков. Казань: Медицина, с.
6. Амиров, Н. X. Факторы производства и репродуктивно-демографический процесс Текст. / Н. X. Амиров, А. X. Яруллин. Казань, с. 7. Андреев, Е.М. Демографическая история России: Текст. / Л.Е. Дарский, Т.Д. Харькова -М., с. 8. Андреев, Е.М. Перспективы развития России: роль демографического фактора Текст. / Е. М. Андреев, А. Г. Вишневский, А.И. Трейвиш // научн. тр. 53Р. М., с. 9. Антонов, А.И. Социология семьи Текст. / В.М. Медков-М., с. 10. Антонов, А.И. Микросоциология семьи (методология исследования структур и процессов): Учебное пособие для вузов / А.И. Антонов А.И. М., с. 11. Антонов, А.И. Судьба семьи в России XXI века. (Размышления о семейной политике, о возможности противодействия упадку семьи и депопуляции) Текст. / Сорокин С.А. М., 2010, с. 12. Архангельский, В.Н. Воспроизводство населения России / В.Н. Архангельский М., с. 13. Астахова, Т.М. Аборт (медико-социальные и клинические аспекты) Текст. / Т. М. Астахова, В. Ф. Волгина, Т.А. Гатина, И. А. Жирова, Е. И. Николаева, О. Г. Фролова. М., «Триада - X», с. 14. Атаева, А.Т. Научное обоснование новых организационных форм медицинского обеспечения женщин с патологией беременности в Туркменской ССР: автореф. дис. канд. медиц. наук / А. Т. Атаева. М., С Ахмерова, Ф.Г. Состояние репродуктивного здоровья детей и подростков и пути его укрепления в условиях городской детской поликлиники: автореф. дис.. канд. мед. наук / Ф. Г. Ахмерова. Казань, с.
Благодарю за внимание!