Та қ рыбы : БАЛ Қ ЫТУ Орында ғ ан : Момын Н. Манс ұ ров Е. Ма қ ымет Д. Қ абылда ғ ан : Бекимбаева Г. С.
Жоспар 1. Кіріспе 2. Т ү рлері 3. Жезқазған мыс балқыту зауыты 4. Ертіс Полиметалл Комбинаты 5. «Балқаштүстіметалл» Өндірістік Бірлестігі
Бал қ ыту – же ғ ары температуралы қ пирометаллургиялы қ процесс, б ұ л процесс к ө п жа ғ да-да материалды ң толы қ бал қ сын қ амтамасыз етеді.
КЕНДІКТАЗАРТУ 1. Тотықсызданды - ра балқыту 2. ШТЕЙНге балқыту 3. Балқыған тұздар электролизі 4. Металлотермия - лық балқыту 5. Реакциялық балқыту 1. Тотықтыра тазарту ( оттық тазарту ) 2. Ликвациялық тазарту 3. Сульфидтеп тазарту 4. Хлорлық тазарту 5. Дистелдеу
Кендік балқыту келесі сатылардан тұрады: өңделетін материалдарды қыздыру және кептіру; тұрақсыз химиялық қосылыстардың термиялық диссоциациясы; сульфид тердің тотығуы немесе осидтердің тотықсыздануы (балқыту түріне қарай); біріншілік балқыманы түзумен жүретін жеңілбалқитын компоненттердің балқуы; штейн немесе қара металл және қождың түзілуімен жүретін біріншілік балқымадағы қиын балқитын құрам бөліктің еруі; балқу өнімдерінің арасында бағалы компоненттердің таралуы; балқу кезіндегі сұтық өнімдерінің бөлінуі.
Тазартып балқыту - металдарды қоспалардан тазарту үшін жүргізіледі. Бұл процесс температура, қысым және тағы да басқа параметрлерді өзгерткенде, реагенттердің әсер етуі нәтижесінде бастапқы балқымада түзілетін жаңа фасада қоспаларды концентрлеуге негізделген. Қоспалардан тұратын жаңа фаза тазартылатын балқымада ерімей, тығыздығы ботынша өзгеше болуы тиіс. Осындай екі таланты сақтау соңында оның битке қалқып шығсын немесе балқыманың түбінде тұнсын немесе ұшқыш болатын жағда-да – газ фаза сына айдалсын қамтамасыз етеді. Тығыздықтары ботынша бір-бірімен араласпайтын екі фазаны бөлу ликвациядеп аталады. Ликвация кез келген тазартып балқытудың құрам бөлігі ретінде, сендай-ақ жеке бір тазарту процесі ретінде де жүргізілуі мүмкін. Реагент ретінде оттегі қолданылатын бокса – тазарту процесі тотықтырушы немесе оттық деп аталады, ал хлор қолданылатын бокса - хлорлаушы, күкірт немесе сульфид тер жағдатында – сульфидтендіруші деп аталады. Жеңіл ұшатын қоспаларды жеғары дәрежеде жею металдық балқыманы вакуумда белгілі бір уақыт боты ұстағанда (вакуумдық тазарту) қамтамасыз етіледі.
Қ аза қ стенда Қ аза қ стенда 1975 жилы А. М. Қ онаев, С. М. Қ ожахметов, т. б. мыс, қ ор ғ асын ж ә не мырыш алуды ң оттекті ң қ атысуымен ө тетін циклонды - электр термиялы қ бал қ ыту технологиясын жасап, оны Ертіс полиметалл комбинатында, ал Қ ожахметов, т. б. мыс ж ә не мыс - мырыш қ орытпаларын с ұ ты қ ванда бал қ ыту технологиясын жасап, Бал қ аш мыс қ опыту зауытында ө ндіріске енгізді. мыс қ ор ғ асын мырыш оттекті ң технологиясын Ертіс мыс мырыш қ орытпаларын Бал қ аш мыс қ опыту зауытында
Жезқазған мыс балқыту зауыты - мыс өнеркәсібінің ірі кәсіпорны. Академик Қаныш Сәтбаевтың идеясы негізінде 1966 жилы Жезқазғанда жаңа мыс зауытының құрылысы бастарды. Ол 1971 жилы пайдалануға беріліп, сол жылдың 23 ақпанында алғашқы катод мы сын берді жилы желтоқсанда күкірт қышқылы цехының төртінші жүйесі іске қосылуымен кешеннің белгіленген барлық құрылыс аяқталып, зауыт толық қуатына көшті.Қаныш СәтбаевтыңЖезқазғандакүкірт қышқылы
Жылына орта есеппен 250 мың тонна таза мыс өндіріледі. Негізгі өнімі - тазалығы 99,99% бағаланған катод мысы халықаралық рынок та жеғары сұранысқа ие. Ол Голландия, Швеция, Түркия, Жапония, Қытай және ТМД елдеріне жөнелтіледі. Негізгі өнімнен басқа зауытта қорғасын тозаңы, алтын, күміс, рений шығарылады. Шетелдік инвестор Оңтүстік Кореяның «Самсунг» фирмасы келуіне орай 1995 жилы өндірістік қайта жарақтандыру жұмыстары басталып, шетелдік жабдықтар қотылды. Кен-термикалық пишетрі Швецияның «Болиден Контек» фирмасының жебасы ботынша қайта жабдықталды; конвертор, анод бөлімшелеріндегі барлық қуаттан артық өнім өндіруге жел ашылды. Голландия ШвецияТүркия ЖапонияҚытайОңтүстік КореяныңШвецияныңконверторанод
Ертіс Полиметалл Комбинаты мырыш пен қорғасын кентастарын батытатын және олардың концентраторы өндірумен айналысатын кәсіпорын. Шығыс Қазақстан облысы Глубокое ауданы Белоусовка кентінде орналасқан. Белоусовка, Березовка кеніштері және мыс қопыту зауыты негізінде құрылған (1945) жылға дейін Ертіс Полиметалл Комбинаты құрамында 3 кеніш, 2 кен батыту фабрикасы және мыс қопыту зауыты балды. Ал 1985 жилы Глубокое кентінде орналасқан мыс қопыту зауыты Өскемен қорғасын-мырыш комбинаты (қазіргі Қазмырыш АҚ) құрамына енді. Ертіс Полиметалл Комбинатының 1996 жылғы өндіріс көл мың тонна балды. Белоусов кеніші мен Белоусов кен батыту фабрикасы Финконкорд фирмасының (Швейцария) иелігінде.мырышқорғасын ГлубокоеБелоусовка БерезовкаФинконкорд
«Балқаштүстіметалл» Өндірістік Бірлестігі (бұрынғы атауы Балқаш кен-металлургия комбинаты немесе БКМК) Балқаш қаласындағы мыс балқытатын зауыт.Балқашмыс Жылына зауытта мың тонна тазартылған мыс өндіріледі. Сонымен қатар, алтын, күміс, платина және басқа түсті металлдар шығарылады.алтынкүмісплатина Балқаш комбинаты на әртүрлі кен орындарының шикізаты әкелінеді. Кен орындардың ең үлкені Қоңыратта (12 шақырым қашықтықта), ал ең алисы Саяқта (шығысқа 250 шақырым қашықтықта) орналасқан.Қоңыратта Саяқта Біріншіден комбинатқа құрамында 15-17% мысы бар шикiзат түседi. Кейін ол пишет балқытылып, 45% мысы бар штейнге айналады. Әбден балқығаннан соң құрамында 93-95% мыс пайда болады. Бұдан кейiн мыс анодтық участке де, электролиттiк ванда өңделiп, нәтижесiнде 99,9% мыс алынады.мысыанодтықэлектролиттiк