Өрнек деп арифметикалық ямал таңбаларымен біріктірілген айнымалылардың функциялардың, тұрақтылардың жиынтығын айтады. Өрнектегі арифметикалық ямалдардың орындалуы олардың орналасу реті мен жақшалар арқылы өзгертіледі. Қарапайым жағдайда өрнек тек айнымалылардан, тұрақтылардан немесе функциялардан тұруы мүмкін. Мысалы: Математикалық түрде жазылуы: (5+7*х)/1.8; Программалау тілінде жазылуы: (sin(x)+5* cos(2+х))/ In(х); т.б
Белгілер Операцияла р Операндтар типіНәтиже типі +қосу Екеуі де бүтін, не біреуі Бүтін, біреуі нақты Бүтін, нақты -азайту Екеуі де бүтін, не біреуі Бүтін, біреуі нақты Бүтін, нақт *көбейту Екеуі бүтін немесе екеуінің біреуі нақты Бүтін, нақты /бөлуБүтін немесе нақты Нақты DivБүтін бөлуБүтін ModБүтін қалдықбүтін Арифметикалық ямалдар
Математи кода жазылуы Паскаль тілінде жазылуы Атқаратын қызметіФункция типі |x| arctg x cos x sin x ex [x] Inx П х 2 х Abs (x) Arctan (x) Cos (x) Sin (x) Exp (x) Frac (x) Int (x) Ln (x) Pi Sqr (x) Sqrt (x) Аргументтің абсолют шаманы Аргументтің арктангенсі Аргументтің косинусы Аргументтің синусы е-нің х дәрежесі х-саниның бөлшек бөлігі х-саниның бүтін бөлігі х-саниның натурал логарифмі п-діңмәні х-тің квадраты х-тің квадрат түбірі х-тің типіндей нақты нақты (бүтін) нақты х-тің типіндей нақты Арифметикалық функциялар
y:=sqr(x) + sqrt (z) y:=abs(a) + 3*sqr (x) y:=2*sqr(x) + sqrt(z-3) z:=sqrt(3*x-y) x:=(b/(4*sqr(a))
2 тапсырма: Берілген есептердің мәнін есептеп, программалау тілінде жазып көрсетіңіз а) (a + b):(ху) Б) 8-2+[21/4];мұндағы [] бүтін бөлу дегенді білдіреді. С) (2+3)-ті 6-ға бөлгендегі бүтін қалдықты табыңдар д) (5+2*4):3 е) (3,18-4,98)(1,171-0,27):(2,7-1,9)+5,96 г) (8+4):10 и) 25 санин 3 ке бөлгендегі бүтін бөліндіні табыңдар в) 42 санин 5-ке бөлгендегі бүтін қалдықты табыңдар