5-тақырып. Іс жүргізу мерзімдері. Сот шығындары.

Азаматтық сот ісін жүргізуде мерзімдердің 2 түрі бар: 1)Заңмен белгілшенген мерзімдер 2) Сот тағайындалған мерзімдер

2) Тек АПК126- бабының 2-тармағына сәйкес дәлелді деп таныған себе птермен өткізіліп алынса, сот қалпына келтіре аллоды. 1) императивті сипатқа ие болады. Сондықтан ол тараптардың немесе соттың келісімімен өзгертілмейді. Заңмен белгілшенген мерзімдер 1 1

3) 1-стыда сотта азаматтық істерді қарау сот талқылауына дайындау аяталғаннан бастап 2 ай, кейбір істер бойынша 1 ай мезгіл ішінде 1) АПК-ң 152- бабина сәйкес талап архызды қабылдау 5 күн мерзім ішінде 4) Апелляциялық іс қарау мерзімі - 2 ай, кассациялық стыда істі қарау 30 күн ішінде Заңмен белгілшенген мерзімдерге мина мерзімдер жатады: 5) АПК-ң 139- баб сәйкес судья сот бұйрығын 3 күн мерзімде шығарады 2) азаматтың істерді дайындау мерзімі 15 күн, Айрықша қиын істер бойынша қосымша 1 айға ұзартылуы мүмкін.

7) Сырттай шешімнің күшін жою туралы архызды сот оның сотқа келіп түскен кезінен бастап 10 күн ішінде сот отырысында қарайды 6) бабқа сәйкес 10 күн ішінде борышкер сот бұйрығына қарсылығын жіберуге құқылы 8) Апеляяциялық шағым, наразылық сот шешімі түпкілікті шығарған күннен бастап 1 ай ішінде берілуі мүмкін Заңмен белгілшенген мерзімдерге мина мерзімдер жатады: 9) Кассациялық шағым немесе наразылық апелляциялық стыдағы соттың қаулысы, ұйғарымы заңды күшіне шенген күннен бастап 6 ай ішінде берілуі мүмкін.

Заңмен белгілшенген мерзімдерге мина мерзімдер жатады: 12) жаңадан ашылған мән-жайлар бойынша қайта қарау үшін негіз болатын мән-жайлар анықталған күннен бастап іске қатысушылар 3 ай ішінде архызды бере аллоды

2) Бұл мерзімдерді соттың өзгертуге немесе ұзартуға құқысы бар. 1) Мерзім заңдарда белгіленбеген жағдайда судья немесе сот өзі тағайындайды. Сот тағайындалған мерзімдер 2 2

Іс жүргізу мерзімдерін есептеу. 1) мерзімдер сөзсіз болуға тиіс оқиға көрсетіле отырып, дәлме-дәл күнтізбелік күнмен немесе жылдармен, айлармен немесе күндермен есептелетін уақыт кезеңімен белгіленеді. 2) Кезеңмен есептелетін іс жүргізу мерзімінің ағымы оның басталуы белгілшенген күнтізбелік күннен немесе оқиға болған күннен кейінгі күні басталлоды.

Іс жүргізу мерзімдерінің аяқталуы 1) Жылдармен есептелетін мерзім сол мерзімінің соңғы жылының тиісті айында және күнінде бітеді. 2) Айлармен есептелетін мерзім сол мерзімінің соңғы айының тиісті ай мен күнінде бітеді. 3) Күндермен есептелетін мерзім белгілен- ген кезеңнің соңғы күні бітеді. Мерзімнің соңғы күні демалыс күніне тап келген жағдайда мерзімнің аяқталатын күні одна кейінгі жұмыс күні болып есептеледі. 4) Егер шағым, құжаттар не ақша сома лары мерзімнің соңғы күніне жиырма төрт сағат қалғанға дейін почтаға, телеграфқа тапсырса немесе байланыстың өзге де құралдары бойынша берілсе, мерзім өтіп кеткен болып есептелмейді.

Іс жүргізу әрекеттерін жасау құқығы заңда белгілшенген немесе сот тағайындаған мерзімінің аяқталуымен жойылады. Іс жүргізу мерзімдері аяқталғаннан кейін берілген шағымдар мен құжаттарды, егерь өтіп кеткен мерзімді қалпына келтіру туралы өтініш берілмесе, сот қараусыз қалдырады және оларды берген адамға қайтарылады. Іс жүргізу мерзімдерін өткізіп алу салдары Іс жүргізу мерзімдерінің бітуі іс жүргізу міндеттерін орындаудан босатпайды.

Мерзімдерді тоқтата тұру іс жүргізуді тоқтата тұру үшін негіз болған мән-жайлар туындаған уақыттан басталлоды. Іс жүргізу мерзімдерін тоқтата тұру Мысалы: АПК-272, 273 бабтары бойынша тарап қайтыс болғанда, әрекетқабілетінен айрылған жағдайда, әскер қатарына алынса, қызметтік іссапарда бокса, емдеу мекемесінде бокса т.б. Іс жүргізу қайта басталған күннен бастап іс жүргізу мерзімдерінің ағымы жалғасады.

1) іске қатысушы тұлғалардың өтініші бойынша Сот тағайындаған мерзімдерді сот ұзарта аллоды. Мерзімдерді ұзарту : 2) прокурордың өтініші бойынша Іс жүргізу мерзімдерін ұзарту 3) соттың бастамасымен мерзім өтіп кеткесін немесе мерзім аяқталғанға дейін іс жүргізу әрекеттерін дәлелді себе птермен белгілшенген уақытта атқару мүмкін болмаса ғана жүргізілуі мүмкін

1)алименттер өндіріп алу туралы; 1 стыда азаматтық істерді сотта қарауға әзірлеу 15 күн мерзім ішінде, ал кейбір күрделі істер бойынша 1 ай мерзімге дейін ұзартылуы мүмкін. 2) мертігуінен немесе денсаулығын басқаша зақымдаудан келтірілген, сендай-ақ асырушысынан айырылуға байланысты зиянды өтеу туралы Азаматтық істерді әзірлеу мерзімдері 3) еңбектегі құқықтық қатынастардан туындайтын барлық талаптар бойынша Істі сотта қарауға әзірлеудің мерзімі төмендегілер жөніндегі талаптар бойынша ұзартылуға жатпайды:

1) 1-стыда сотта азаматтық істерді қарау архыз түскен кезден бастап 2 ай, кейбір істер бойынша 1 ай мезгіл ішінде, дәлелді себе птер болған кезде істі қарау мерзімі ұзартылуы мүмкін. Азаматтық істерді қарау мерзімдері 2) Апелляциялық іс жүргізу 2 ай, кассациялық стыда істі қарау 30 күн мерзім ішінде 3) Сот бұйрығын 3 күн мерзімде шығарады