Пішімдер және нысандар (обьектілер)
Visual Basic қосымшалар жасауда қолданылатын компоненттердің лрналасуы және оның дизайнін жасау үшін қызмет атқаратын басты терезе Пішін деп аталлоды.
Егер экранда Пішін көбінесе, хонда келесі бұйрықтарды орындап шығаруға полады: Бас мәзірден View Object бұйрығын шерту арқылы; Shift+F7 функционалды батырмалар үйлесімін петру арқылы; Project терезесіндегі сәйкес батырманы шерту арқылы. «Менің алғашқы жабам» жабасын ашып, пішінің қасиетін Properties қасиеттер терезесі арқылы өзгертіңдер. Caption қасиетінен Form1 мәнін өшіріп, «Жаңа жаба» деп жазыңдар. Пішіннің тақырып жолы «Жаңа жаба» атымын өзгереді. BackColor қасиеті арқылы пішіннің түсін өзгертіңдер 13- сурет. Ол үшін қасиеттер терезесінен BackColor тізіміне шертіп, Palette түстер тізімінен қызыл түсті таңданда. Прорамманың орындалу (Run, Start, [F5]) батырмаларын шертіңдер. Пішін терезесі жұмыс істеу түріне көшеді (14-сурет)7 Программаның орындалуын тоқтату үшін Run мәзірінен End батырмасын шертіңдер. Пішінді екі рет шертсек, кодтау алаңы пайда полады, мұнда процедура енгіземіз (программа). Кодтау терезесінің бірінші қатарында тақырып жолы, екінші қатарында Нысандар тізімі және Оқиғалар тізімі терезелері пайда полады. 15- сурет
Пішінді екі рет шертіп, тақырыпты өзгертетін және сурет енгізетін процедура еңгізіңдер. Ол үшін: Пішінді нысандар тізімінен таңдаймыз және оқиғалар тізімінен DbICIick-ті таңдаймыз, төмендегі процедураны тереміз: Private Sub Form_DblClick () Form1.Caption=Суреті бар пішін Form1.Picture=LoadPicture(C\WINDOWS\MICROSOFT WORD\Жаз. WMF) End Sub
Жобаның «Менің алғашқы жабам» атымен сақтандар 1-кесте
Өлшем бірліктері: 1440 твип – 1 дюйм 1 см – 567 твип 72 пункт – 1 дюйм 2,54 см – 1 дюйм
Басқару элементтері нысандар Қолданбаның интерфейсін жасау үшін түрлі нысандар орналастырамыз. Нысандар Toolbox құрал- саймандар тақтасында орналасқан. Әрбір нысанды екі рет шертумен және сүйреп тасымалдаумен пішінге орналастыруға полады. Нысандардың өлшемін өзгертуге және жылжытуға полады.
Pointer (Нұсқаушы). Нұсқаушыны шертіп, кез келген басқару элементі белгілеп, элементтің қасиетін өзгертуге, жылжытуға полады. TextBox (Мәтіндік өріс) – қосымша әртүрлі ақпарат енгізу және шығару үшін қолданылатын компонент. Қосымша орындалғанда бұл өрісте жазылған мәтін дакцияланады. Қасиеттері: Name – нысанға актау береді. Text – өріске мәтін енгізеді. Alignment – мәтінді сол және оң жақпен немесе ортамен түзету. Visible – логикалық қасиет, енгізу өрісінің көріну және көрінбеу күйін көрсетеді. Enabled – логикалық қасиет, пайдаланушы өріске мәтін енгізіле ме, жоқ па, страны көрсетеді. ScrollBars – айналдыру өрісі жолдарын, бейнелеу режімдері көрсетеді. 0 – айналдыру жолақтары көрінбейді. 1 – көлденең айналдыру жолағы көрінеді. 2 – тік айналдыру жолағы көрінеді. 3 – көлденең және тік айналдыру жолақтары көрінеді.
Label (Жазу) – жазуды басқаратын элемент, пішінге ақпаратты шығаруға үшін қолданылады. Қасиеттері: Caption – жазу орнату. Егер қасиетке мән беру кезінде кез келген символдың алтына & амперсанд белгісі қойылса, сол символдың асты сызылып шығады. Name – нысанның аты. BackColor – түсі. Font – әріп, символдардың өлшемі. ForeColor – символдардың түсі. Picture – белгіше немесе нүктелік сурет. Style – стиль. Alignment – сөздердің орналасуын береді. Мәндері: 0 – сол жаққа орналасады. 1 – он жаққа орналасады. 2 – ортаға орналасады. AutoSize – сөздерді немесе жазуларды автоматы түрде батырмаға сиятындай етіп өзгертеді.
CommandButton (Бұйрықтық батырма) – басқару нысандарының бірі. Оны кейбір әрекеттерді орындау үшін қолданады, мысалы, программаны іске қосу және оны тоқтату үшін. Қасиеттері: Caption – батырмаға жазу орнатады. BackColor – батырмаға түс беру. Visible – программа жұмыс істеп тұрғанда батырма көріне ме, соны анықтайтын логикалық қасиет. Enabled – батырма жұмыс жасап түр ма, соны аңықтайтын қасиет. Style – батырманың түрін орнатады. Мәндері: 0 – стандарты, 1 – басқару элементке графикалық кескін шығаруға мүмкіндік береді. Picture – расталық кескін енгізуге полады.
Option Button (Ауыстырып қосқыш) – басқару элементі. Бұл кезек – керек немесе біреді ғана орындалатын әрекет. Қасиеттері; Value – логикалық қасиет. Ақиқат немесе жалған мәндеріне ие қасиет. Enabled – батырманың өзгеруін беретін қасиет. Visible – программа орындалу барысында батырма көріне ме жоқ па, соған жауап беретін қасиет. Stule – батырманың типін береді. 0 – стандарты, 1 – басқару элементінің бетіне графикалық кескін негізеге полады. AutoSize – нысанның шекерасы жазудың ұзындығына байланысты горизонталь бағытта енгізілген мәтін сиятындай етіп автоматы түрде созылатын логикалық маша. WordWrap – логикалық маша. WordWrap қасиетінің мәні нысанның ақиқат полғанда шекера лшемдері вертикаль бағытта созылады, ал жалған полғанда енгізілген мәтіннің барлығы сиятындай етіп созылады. BolderStyle – жазу алаңының түрін өзгертеді.
ListBox – пішінге бірнеше қатарлардан тұратын жазулар тізімін шығаратын компонент. Қасиеттері: List – қатарға мән беру немесе оның мәнін аңықтау. ListIndex – толтырған тізімнен қатардың нөмірін аңықтайды. ListCount – тізімдегі қатарлар санин береді. Column – тізімді бірнеше бағандарға бөліп көрсетуге мүмкіндігін орнатады. VSerollBar (Айналдыру жолағы) – пішінге тік айналдыру жолағын шығаратын компонент.
HScrollBar (Айналдыру жолағы) – пішінге көлденең айналдыру жолағын шығаратын компонент. Екі мәнді қабылдайды: минималды және максималды. Қасиеттері: Value – айналдыру жолағының мәнін береді және өзгертеді. Min – айнылдыру жолағының минималды мәнің береді және өзгертеді. Max – айналдыру жолағының максималды мәнін береді және өзгертеді. Enabled – мәнді өзгертуге пола ма? Деген сұраққа жауап беретін логикалық қасиет. Visible – айналдыру жолағы көріне ме, соны айқындайтын логикалық қасиет.
CherkBox (Қанатша) – қанатша екі кұйде полады таңдалған және таңдалмаған. ComboBox (аралас өріс) – тізім жасауға полады. Frame Жақтау – нысандарды жинақтап, көрнекті етіп көру үшін қолданылады. DriveListBox Дискілер тізімін береді – компьтердегі барлық дискілер тізімін көрсетеді. DirListBox Дискілерді каталог тар күйінде көрсетіледі – пішінге таңдалған дискінің құрамына кіретін каталог тар тізімін шығаратын компонент. Қасиеттер: Path – ол каталог тар тізімін орнатады және өзгерте аллоды.
FilsListBox (файлдар тізіимі) – пішінге таңдалған файлдар тізімін шығаратын компонент. PictureBox (Графикалық өріс) – пішінге графиқалық файлдарды еңгізеді. Қасиеттер: Autosize – логикалық қасиет. Timer (уақыт өрісі) – пішінде уақытты орнатады. Қасиеті: Interval –уақыт аралығы миллисекундта беріледі секунд дейінгі мәндерді қабылдайды. Enabled – уақытты қосу және өшіру режімдері. Shape пішім еңгізетін өріс - геометриялық фигураларды еңгізуге полатын өріс. Data – күн мен айды енгізеді және бпатайды. Line – сызықтар енгізу өрісі. Image – пішінге әртүрлі типті бейнелік файлдардан суреттер шығаратын компонент. OLE – Visual Basic орта сын Windows амалдық жүйесіне орнатылған басқа қолданбалы программаларымен байланыстыратын компонент.
Бақылау сұрақтары Visual Basic қосымшаларын жасауда қандай терезе қолданылады? Project Add Form бұйрығы қай кезде қолданылады? Пішінді не үшін қолданамыз? Пішіннің негізгі немесе жиі пайдаланатын қасиеттерін атаңдар. Пішін экрана көбінесе қандай бұйрықтарды орындау керек? Нысан немесе басқару элементтері дегеніміз не? Негізгі нысандарды атаңдар. Нысандардың қасиеттерін қалай өзгертуге по лады?
Тәжірибелік тапсырмалар 1.Төмендегі тапсырмаларды орындандар: 2. Жаңа жаба ашып, пішінге Label батырмасын апару арқылы орнатыңдар. 3. Caption қасиетіне «Мен оқышымын» деп жазыңдар. 4. Жобаны Run/Start не F5 батырмалар үйлесімімен іске қосындар, жабаны Run/End батырмасымен жабыңдар.
1. Жобаны Exe қосымшасы түрінде сақтаймыз, ол үшін: File/Make Project 1. Exe батырмасына шертеміз, диалогтік терезе пайда полады. 2.Қажетті буманы таңдап, өздерің жабаға актау беріп, сақтаңдар. 3.Енді жабаны File/Open Project батырмалары арқылы ашыңдар. 4.Пішін мен Label нысаниның өлшемін берілген кестедегідей етіп өзгертіңдер. Нысан қасиеті LeftTopWidthHeight Пішінні ң өлшемі Label
1.Нысанның әрпі мен түсін Қасиеттерін терезесінен BackColor батырмасын шертіп, System және Palette ішінен керекті түсті таңдап, Label батырмасының түсін өзгертіңдер. 2.Сөздің әрпін Font қасиеті арқылы өз қалауларыңша өзгертіңдер. 3. Нысан ішіндегі сөзді ортаға орналастыру үшін: Aligment қасиеті арқылы ортаға орналастырыңдар.
1.Пішінге сурет кірістіру үшін: суреттерді ғаламтордан, дискіден жүктеп алуға және дайын суреттерді қолдануға полады. 2. Сендер Image нысаның пішінге кірістіріп, қасиетін мынандай етіп орнатыңдар: Left-2306, Top-1300, Width-1400, Height-2015, Scretch қасиетін True етіп өзгертіңдер, осыдан барып Picture қасиетіне кіріп, керекті суретті таңдап алыңдар. 3. Жабаны басқаратын бұйрықтық нысанин кірістіреміз. 4.Өлшемін, түсін өз қалауларыңмен өзгертіңдер. 5. Батырманы «Жабу» деп атаңдар, ортаға орналастырыңдар, сөздің түсін, өлшемін өзгертіңдер. 6. Style қасиетіне Graphical қасиетін таңдаңдар. 7. Батырманы екі рет шертіп, кодтау алаңына көшіңдер. 8. Кодтау алаңына «End» деп жазыңдар. 9. Жобаны іске қосып көріңдер.