Медициналық қызметкерлерімен науқастар арасындағы қарым-қатынас.
Жоспар І. Кіріспе ІІ. Негізгі бөлім а) Медицина қызметкерлерінің өзін-өзі ұстау тәртібі б) Медицина қызметкерінің мәденилігі в) Дәрігердің науқаспен қарым-қатынасы г) Дәрігердің науқастың туысқандарымен қарым-қатынасы д) Дәрігердің моральдық –этикалық аспектілері ІІІ. Қорытынды. ІV. Пайдаланылған әдебиеттер.
Медицина қызметкерінің өзін өзі ұстау мәдениетін екі түрге бөлуге болады: 1.Ішкі мәдениет. Бұл еңбекке жауапкершілікпен қарау, тәртіп сақтау, құрал жабдықтарға ұқыпты қарау, достастық пен ұжымдық. 1.Сыртқы мәдениет. Сөйлеу мәдениеті, сыртқы көрінісі, дөрекі сөйлемеу және т.б.
Медицина қ ызметкері Медициналық қызметкеріне ең қымбат нәрсе сенімге беріледі - ол адам өмірі. Денсаулық адам байлығы. Ол тек науқастың, оның туысқандарының алтында ғана жауапты емс, толығымен мемлекеттің алтында жауапты. Өкінішке орай, қазіргі кезде де науқасқа немқұрайлы қарау оқиғалары, өзіңнен науқасқа қарасты жауапкершілікті шешу, сол жауапкершілікті басқа біреуге жүктеу жағдайлары кездеседі. Бұл дұрыс емс.
Медициналық қызметкерлерінің негізгі қасиеттері, оның ішкі мәдениеті болып сана лады: «Медицина – адамның адамшылдығың әрдайым сына уши сала». А.П.Чехов
Дәрігердің науқастың туысқандарымен қарым-қатынасы
Келісілген информация алу принципі. 1.Науқастың тәуелсіздігі өзінің жағдайы туралы, емдеу жоспарымен, не орындалатыны туралы хабар дар болу бостандығы мен құқығына неізделген, сонымен қатар науқастың өзінің ауруы жайлы құпияда сақтау құқығы бар. Келісілген информация мағынасында науқастың өз еркімен емдеу курсы на және медицина қызметкерлеі компетентті және адекватны информация ұсынған процедураға келісім беру және келісім алу жатыр.
Дәрігердің міндетіне: Ұсынылған емнің мақсаты мен мінезі туралы; Онымен байланысты қауіп қатер туралы; Сол емнің альтернатива мүмкіндігі туралы науқасқа хабарлау болып табылады.
Қайрымдылық принципі «қайырылымдылық жасау» денег мағынаны білдіреді. Оның құрамына қайғыдағы адамдарға мейірімділікпен қарау.
Қызметтік құқық бұзушылықты болдырмау принципі. Бұл «зиян келтірме» принципі дәрігер мен медицина қызметкеріне басқаларды қауіп қатерден сақтау, өзінің компетенттілігінің шегінде ауырсыну мен қайғыны басуға міндеттейді.
Шынайылық принципі (науқасқа шындықты айту). Науқас пен медициналық орталық арасында ашық қарым қатынас пен медицина орталығының өз міндеттерін орындаудың негізін қалайды. Жалпы адамзаттық құндылықтар принцитерінің негізінде Қазақстанда тұрғындар денсаулығын қорғау және денсаулық сақтау жүйесін ұйымдастыруға арналған бікқатар заңдар қабылданды.
«Парызды сақтау» принципі деонтологиялық үлгінің негізгісі болып табылады. «Парызды сақтау» белгілі бір талаптарды орындау денегді білдіреді. Парызды емс қылықтарға медициналық бірлестік, қоғам мен жеке ерік жігері мен ақыл есі қойған талаптарға сайт келмейтін қылықтар. Әрбір медициналық мамандық үшін тәртіп ережелері анық және нақты қалыптастырылған бокса «парызды сақтау» принципі оларды сақтамаған кездегі сылтауларды, соның ішінде «жағымды мен жағымсыз», «пайдалы мен пайдасыз» аргументтерін ақталу себептері ретінде мойындамайды.
Маман дәрігер ретіндегі, рухани әдептілік біліктілігінің маңызы өте жоғары. Келісіңізші, дәрігер алтындағы кез-келген биоэтикалық жағдай, науқаспен қарым- қатынастағы кез-келген психологиялық қиындық, кез-келген мамандыққа қатысты тапсырмалар бұл дәрігер мамандығының маңызды құрамдас бөлігінің бірі болып табылады.
Дәрігердің моральдық –этикалық аспектілері: - деонтология, этиканы әр кез сақтау; науқас абыройын құрметтеу; жауапкершілік; науқасқа зиян келтірмеу; жақсылық жасау; қайырымдылық, мейірімділік, әділдік принциптері; дәрігерлік құпияны қатаң сақтау; адам құқығын құрметтеу.
Науқас абыройын құрметтеу әрбір келген науқастың абыройын дәрігер әр кез құрметтеуі керек. Науқас абыройын төмендету адами құндылығын немсе өз абыройын төмендеткені болып табылады. Жауапкершілікті әрине әрбір дәрігер, сонымен бірге басқа да медицина қызметкерлері өз ісіне жауапты болуы керек. Науқасқа зиян келтірмеу – науқастың денсаулығына зиян әділетсіз болмау. Гиппократ анты бойынша «Науқасқа өз еркімен немсе дәрі беріп өлтіруден бас тартамын» денег сөзінен оның денсаулығына зиян келтірмеуін көруімізге болады.
Жақсылық жасау – дәрігер әр кез науқасқа жақсылық жасауға дайын болуы керек, яғни науқастың тезірек сауығып шығуына, аурудың алтын алуға жағдай жасауы. Қайырымдылық, мейірімділік, әділдік принциптері дәрігер өз жұмысында осы принциптерді танытып, әр кез көмек көрсетуге дайын болуы.
Пайдаланылған әдебиеттер. 1. Интернет 2. Биоэтика: вопросы и ответы. Под ред. Б.Г.Юдина, П.Д.Тищенко. М.: Прогресс- Традиция, – 63 бет. 3. Введение в биоэтику. Учебное пособие. Отв. ред. Б.Г.Юдин, М.: Прогресс-Традиция, – 382 бет. 4. Гусейнов А.А.. Апресян Р.Г. Этика: Учебник. – М.: Гардарика – 472 бет.
Назарларыңызға рахмет!!!