Ислам және қазіргі қоғам

Ислам Ислам (араб.: إسلام ) әлемдік монотеисттік-ибраһимдік дін. Христиандықтан кейін дүниедегі ең көп таралған дін болып табылады. «Ислам» сөзі «бейбітшілік», (Аллаһтың заңдарына) «мойынсыну, бағыну» болып табылады. Ал шариғат терминологиясында «ислам» толық мойынсыну, Аллаһтың алдында парыздарды орындану, одна басқа құдайларға табынбау болып есептеледі. Ислам дінін ұстанушы жан мұсылман деп аталады. Мұсылмандардың негізгі діни кітабы Құран Кәрім (араб.: القرآن الكريم ) классикалық әдеби араб тілінде (араб.: الفصحى ) Аллаһ тарапынан түсірілген. Исламдық көзқарас бойынша, жаратушы Аллаһ әрдайым адамзат баласын тура жолға салып тұру үшін әр түрлі пайғамбарлар жіберіп отырған. Олардың ішінде Ибраһим (Авраам), Мұса (Моисей), Иса (Иисус) т.б. бар.[2]. Мұсылмандардың сенімі бойынша ең соңғы пайғамбар Аллаһтың елшісі Мұхаммед.

Ислам негіздері Аркан әл-Ислам ( أركان الإسلام ) немесе (араб.: أركان الدين Аркан ад-дин; қаз. 'Дін негіздері') - Ислам дінінің негіздері, олар беседу, Қазақ тілінде Бес парыз денег атаумен аталады. Әрбір адамның мұсылман болуы үшін орындалуы парыз шарттары, олар: Шаһада (араб.: شهادة ) Алланың барлығына, бірлігіне, хазірет Мұхаммедтің Алланың құлы әрі соңғы пайғамбары екендігіне сену («Әшһаду ән-ла-иллаһа иллалаһ уа ашһаду әннә Мұһаммәдән Ғабдуһу уә расулуһ»). Намаз (араб.: صلاة ; парсыша: نماز ) - Ислам дінінің, яғни Аллаға сыйынудың негізгі діңгегі – күнде бес уақыт намаз оқу. Ораза (араб.: صوم «ас-саум» өз нәпсісін тыю, шаманнан алистау) – Рамазан айында бір ай образа ұстау. Зекет (араб.: زكاة – тазарту) – Дінге, Аллаға сыйынудың тағы бір талабы - ауқатты деп саналтын пенделердің жилына бір рет зекет беруі. Қажилық (араб.: حج ) - Дені сау және адам жолмен тапқан қаржысы, малы жеткілікті бокса, өмірінде бір рет Мекке-Мәдинаға барып қажилық ғибадат жасау. Осы бес пары сын адам атқарған адам ғана нағыз мұсылман болып сана лады.

Мәтіндері мен заңдары Құран Сүннет Хадис Хадис ілімі Мұхаммедтің өмірбаяндары Ижмағ Қияс Шариғат Фиқһ Мазһабтар Жиһад

Құран Кәрім

Маңызды тұлғалар Мұхаммед Әбу Бәкір رضي الله عنه. Омар رضي الله عنه. Осман ибн Аффан رضي الله عنه. Әли ибн Әбу Талиб رضي الله عنه. Мұхаммедтің Мұхаммедтің сахабалары Ислам пайғамбарлары

Ислам тарихы Әділетті төрт халифа Халифат Һашим әулеті Умәуилер Аббасилер Буи әулеті Тулун әулеті Фатима әулеті Айюб әулеті Сефеви әулеті Дели сұлтандығы Ұлы Моғолдар империясы Османлы империясы Мәмлүктер Кордоба халифаты Мурабитун халифаты Муаххидун халифаты Сауд әулеті

Ислам ағымдары Әһл әс-Сунна (сунниттер) Шииттер Сәләфилер Сопылар Исмаилиттер

Ислам мәдениеті Исламтану Өнері Мейрамдар Мешіттер Әйелдердің урны Ислам және отбасы Күнтізбе

Ислами әдеп Ислами әдеп деп шариғаттан бастау алтын жақсы іс саналтын амалдар мен сөздер жиынтығын атайды. Мысалға: «әс-сәләму ғалейкум» деп амандасу, оған «уә ғалейкум әс-сәләм» деп жака қайту, ас ішуді «бисми-Лләһпен» бастау, тамақты оң қолмен ішу, тамақтан кейін «әл-хамду ли-Лләһ» дэу, ер балаларды сүндетке отырғызу, қажетілікті өтегеннен кейін тазалану, адам қайтыс болғандағы рәсімдер, оған жаназасын оқу; бұған әртүрлі дұғалар да жатады: үйден шыққандағы дұға, мешітке кіргендегі дұға, әжетханаға кіргендегі дұға; сонымен қатар басқалардың әуретіне қарамау да әдепке жатады.

Ислами әдеп Киім әдебі Әйел киім үлгісі Хиджаб шарттары Хиджаб киюге Құран мен Сүннеттен дәлелдер Ер адамның киім үлгісі Тамақтану әдебі Ауыз қуысының гигиенасы Мұсылман мейрамдары Ораза айт Құрбан айт Мәулид Тағамдағы халал мен харам o Исламның алкогольді ішімдікке көзқарасы o Исламның темекі өнімдеріне көзқарасы

Құлшылық орындары Мешіт (араб.: مسجد араб тілінен «сәжде қылатын жер», «құлшылық қылатын жер» денег мағына береді. Ең бірінші салынған мешіт ғимараты болып Медине қаласына жақын жердь Мұхаммед пайғамбар қалаған Құба (араб.: قباء ) мешіті сана лады. «Мешіт» деп тек қана арнайы салынған ғимараттарды атамайды, сендай-ақ кез келген намаз оқып, Аллаһқа құлшылық қылатын жер «мешіт» аталады.

Хазірет Сұлтан мешіті

Нұр-Астана мешіті

Мұсылман елдері және демографиясы Әлемде 1.62 миллиард өздерін мұсылман санайтын адамдар бар. Олар әлем халқының 20% құрайды. Мұсылман елдері негізінен Таяу Шығыс, Солтүстік Африка, Оңтүстік-Оңтүстік-Шығыс Азия және Орта Азия Аумағында орналасқан. Сонымен қатар негізгі халқы мұсылман болмағанмен, халықтың біршама бөлігін мұсылмандар құрайтын Европа мен Азиядағы бірнеше мемлекет бар. Мысалға Қытайдағы мұсылмандардың саны Сирия мұсылмандарынан көп, ал Ұлыбританиядағы мұсылмандар саны Ливандағы мұсылмандардан көп. Осыны дәлелдейтін зерттеуді 2010-шы жилы Pew Research Center өткізіп, 2011 ж. қаңтар айында жариялады.

Ислам дінінің таралу картасы

Біздің қазақ халқы – мұсылман, діні – ислам екендігі үнемі Елбасшымыз Н.Ә.Назарбаев биік мінбелерден тектен текке айтып жүргені жоқ. Сан ғасырлар бойы исламдық жолды ұстанған ата-бабаларымыз осы дінге лайықтап өз әдет-ғұрып, салат- дәстүрін, наным-сенімін қалыптастырған, әрі оны ұрпақтан ұрпаққа жалғастырып отырған.

Мекке

Өкінішке орай, кешегі «қызыл империя» ата-бабаларымыз қасиеттеген, түпкі табиғи болмысына айналдырған ислам дінін мансұқтап, ұрпақтарына құбыжық еткен атеистік тәрбие сәл болмағанда алтын діңгегінен ажыратып, мәңгүрт ете жаздады. Құдайға шүкір, қазір тәуелсіздігіміз өз қолымызда, егеменді елміз. Халқымыз ислам дінімен қайта қауышып, көпшілік имандылыққа бой ұруда.

Медина

Біздердің заңымыз сырттан әкелінгендіктен, қаншама сұлу, әдемі көрінгенімен дінімізге, руханиятымызға сіңбейді. Сол үшін де заңдарымыз көпшілік көңілінен шықпай жүр. Оған бірер мысалдар келтіре кетейін: біріншіден, ата-бабаларымыз кез келген іс-әрекет, ой-ниетті адам-арамға, жақсы- шаманға, обал-сауапқа, дұрыс-бұрысқа бөлген. Бірінжақсы, екіншісінкүнә дейді. Күнә нәрселер адам баласына зиян келтіреді. Сондықтан да хондай іс-әрекеттер қылмыс, жөнсіз жасалып, кез келген қоғам мүшесі хондай әрекеттерден аулақ жүрген; екіншіден, күнә жасаушылар болмауын қоғамның өзі қадағалап, бола қалған жағдайда оның шығу себебін анықтап, оның жайылып кетпеу жағы қарастырылады; үшіншіден, күнә жасаушы міндетті түрде жазасын тартуы, жасаған күнәсіна өкініш білдіруі, екінші рет істемеуге шешім қабылдануы және қылмыс пен күнәнің кешірілуі көзде тұтылады; төртіншіден, мұны жүзеге асырушы белер, ақсақалдар және билік басындағылар жақсы біліп қана қоймай, оларды шаман жордан қайтарып, имандылыққа жетелеген; бесіншіден, кез келген қылмысты іс, дану-данай жариялы түрде, халық алдында өткен. Сөйтіп, жазаның әділдігі өзгелер алдында анықталып, оның үстіне өзгелерге сабақ, үлгі (сот шешімдері) болған.

Қорытынды Қорыта келгенде Ислам дінінің қасиетті кітабы «Құран Кәрім» өткен мен қазіргі уақыт сабақтастығын жүзеге асырды, хонда көптеген халықтардың тарихы мен тағдыры тоғысты, терең тарихи тамырлары, уақыт пен кеңістік аясындағы әр түрлі халықтар тұрмысындағы ұқсастықтары ашылып, адам қоғамның пайда болуының алис-жақын түп-тамырлары зерттелді: Құранның уақыт өтсе де, маңызы кемімейтін қасиеті де осында. Ислам діні көптеген халықтардың рухани табиғатына сайт келді жылғы ислам тарихы, Мұхаммед пайғамбардың өмірі, оған дейінгі пайғамбарлар тарихы осыған дәлел. Исламның терең тарихы бар Көне Қазақстан жеріне келуі мәдениеттің дамуына, қоғамымыздың өзіндік насосы мен руханилығы игі ықпал еткені баршаға аян. Мұсылман мәдениетінің артықшылығы тең рухани салата ғана көрініс тапқан жоқ. Діннаным-сенімге, этикаға, философияға және Қазақстандағы ғылым мен мәдениетті дамытуға зорь ықпалын тигізді. Сонымен қатар қазақ жеріне ислам дінінің таралуын қазақ халқына тигізген оң әсерлерін қазақтың төл салат-дәстүрімен байланысуы, қазақ халқының отбасылық өмірінде ислам уағыздарының адамгершілікке толы қасиеттер мен тәлім-тәрбиенің ұқсастығының молдығын барынша ашып көрсеттім денег ойдамын. Атамыз қазақ «ел боламын десең, бесігіңді түзе» денег. Бала шир етіп, жарық дүниеге келген күннен имандылықта бойына сіңіру, мектепте де, жоғарғы оқу орындарында да мұны талассыз жүргізіп отыру бүгінгі күннің өзекті мәселесі екенін айтқым келеді.