«Астана Медицина Университеті» АҚ Иммунология курсы мен дерматовенерология кафедрасы СӨЖ Тақырыбы: «Жергілікті иммунитет. Сілемейлі қабықпен, өкпемен, терімен, ассоциацияланған лимфоидты тіндер» Орындаған:Бейсембина Е. Аутуған М. Топ 328 :ЖМ Тексерген:Бактыбаева М. Астана, 2016 «Астана Медицина Университеті» АҚ Иммунология курсы мен дерматовенерология кафедрасы СӨЖ Тақырыбы: «Жергілікті иммунитет. Сілемейлі қабықпен, өкпемен, терімен, ассоциацияланған лимфоидты тіндер» Орындаған:Бейсембина Е. Аутуған М. Топ 328 :ЖМ Тексерген:Бактыбаева М. Астана, 2016

ЖОСПАР: І. Кіріспе: «Иммунитет» ІІ. Негізгі бөлім: «А.М.Безредконаң жергілікті иммунитет туралы тұжырымдамалары.» «Кілегейлі қабықпен ассоцияланған лимфоидты тіндер.» «Мукозды ассоцияланған лимфоиднай тіндер.» ІІІ. Қорытынды. Әдебиеттер.

Иммунитет Иммунитет (Immunitas лат. бір нәрседен құтылу,босау) - организмді генетикалық бөгде белгілері бар затрат мен тірі денелерден қорғау әдісі.Бұл терминге ең қолайлы түсініктемсін Р.В.Петров 1982 ж берген.

Жергілікті иммунитет, а ғ за ғ а еш қ андрей микробтарды ң жа ғ ымсыз ә сері болмаса да а ғ зада ү немі кездеседі. Олар ғ а жататындар: Тері ж ә не шырышты қ абы қ тар (тос қ ауылды қ қ асиеті); Шырышты қ абы қ тарды ң секреттеріндегі бактерицидтік затрат; Қ панда, сілекейде, к ө з жасында ғ ы ә рт ү рлі қ ор ғ ауры затрат. Жалпы иммунитет. Б ұ л – а ғ зона ң иммунды қ ж ү йесі. О ғ ан жататындар: с ү век кемігі айырша без (тимус) К ө кбауыр Лимфа т ү йіндері Бадамша без

Жергілікті иммунитет – патогенді әсерлерге кілегейлі қабат пен терінің жауап беруі. Жергілікті иммунитет организмді ауру тудыратын микробтардың енуінен сақтайды және залалсыздандырады.Адам мен жануарларда автономды қызмет атқарады. Жергілікті иммунитеттің негізгі механизмін– секрет орлы антидене (Ig A) және фагоциттер атқарады.

Әйгілі иммунолог А.М.Безредка ғылымға «жергілікті иммунитет» туралы түсінікті енгізді. А.М.Безредка иммунитеттің өзінінің қорғанаш факторы болмай, ол организме бөгде затратды қабылдамайды деп тұжырымдады.Ол жергілікті иммунитеттің тұрақтылығын организмнің сезімтал клетка лары қамтамасыз етеді және осы клеткалар әлсіздікке немсе өлген микроорганизмдерге үйренген деп оклады. А.М.Безредканаң теориялық тұжырымдасы кеңге жайылды.Бірақ уақыттың сынағына шыдамай тек теория жүзінде қалды. А.М.Безредканаң «жергілікті иммунитет» туралы тұжырымдамасы

Жергілікті иммунитеттің тұрақты болуын фагоциттер қамтамасыз етеді,онаң негізгі қызметіне: 1.Өлі және зақымданған жасушалардың элиминациясы; 2.Биологиялық белсенді затратдың секрециясы; 3. Патогендерден (бактерия,вирус,паразиттер) қорғау. Жергілікті иммунитеттің тұрақты болуын фагоциттер қамтамасыз етеді,онаң негізгі қызметіне: 1.Өлі және зақымданған жасушалардың элиминациясы; 2.Биологиялық белсенді затратдың секрециясы; 3. Патогендерден (бактерия,вирус,паразиттер) қорғау.

Жергілікті иммунитеттің 2 түрін ажыратады: а) Табиғи жергілікті иммунитет антимикробтық затратдың барьерлік құрамымен жүзеге осады. Онаң өзін екі топқа бөледі: 1) түрлік; 2) жекелік; б) Жасанды жергілікті иммунитетті агенттің популяцияға ұшыраған жасушасынаң резистенттілігімен,секрет орлық IgA мен, сенсибилизирленген лимфациттермен қамтамасыз етеді. Екіге бөлінеді: 1) активті; 2) пассивті. Жергілікті иммунитеттің 2 түрін ажыратады: а) Табиғи жергілікті иммунитет антимикробтық затратдың барьерлік құрамымен жүзеге осады. Онаң өзін екі топқа бөледі: 1) түрлік; 2) жекелік; б) Жасанды жергілікті иммунитетті агенттің популяцияға ұшыраған жасушасынаң резистенттілігімен,секрет орлық IgA мен, сенсибилизирленген лимфациттермен қамтамасыз етеді. Екіге бөлінеді: 1) активті; 2) пассивті.

Лимфоидты тін Лимфоидты тін (анат.lymha лат. – таза су,ылғал+грек.-eides ұқсас) лимфоцит термин макрофагтардың комплексі,клеткалық ретикулярлық строма да орналасқан, функциялық паренхималық лимфоидты ағзона құрайды.. Бұл лимфоидты тін кілегейлі қабаққа микроорганизмдердің енуіне кедергі(барьерлік) жасайды.Ішекте жиналатын лимфоидтың және миндалинанаң кызметі: Тану қызметі-миндалиннің балалардағы жалпы көлемі өте үлкен(200 см 2).Бұл көлемде әрқашан анти гендер мен иммундық жүйе қарым-қатынас жасайды.Дәл осы жердин бөгде агент тер туралы мағлұматтар орталық иммундық жүйеге жеткізіледі:тимус пен сүвек кемігі. Қорғау қызметі-кілегейлі қабақта миндалин,ішекті пейер табақшасы,аппендикста орналасқан.Т- лимфоцит термин В-лимфоцит тер,лизоцим және т.б. затрат қорғанаш қызметімен қамтамасыз етеді.

Кілегейлі қабықпен ассоцацияланған лимфоидты тін Лимфоидты тіннің бұл түрі кілегейлі қабықтың астында орналасқан. Оған лимфа сақинасы, аппендикс, ішектің лимфа фолликула лары және аденоидтар жатады. Лимфоидты тіннің ішекте жиналып қалуын – Пейер табақшалары құрайды. Бұл лимфоидты тін микробтардың кілегейлі қабыққа еніп кетуінен сақтайтын барьер.

Пейер табақшалары азы ішектің шырышты қабатында орналасқан лимфа бездері: үстіңгі қабатында В- лимфоцит тері, Т- хелперлері, макрофагтар, ал - эпителий жасушаларынаң астында Т - лимфоцит тері орналасқан. Орта және үлкен лимфа бездерінде лимфоцит тер көбейеді, ортасында ретикулярлық, жасушалар, макрофагтар, плазмалық жасушалар бар. Лимфа бездерінде - плазмалық жасушалар 30%, кіші лимфоцит тер 40%, орташа көлемді лимфоцит тер 20%, макрофагтар 10%.

Шырышты қабықтардың ең басты арнайы қорғанасы –IgA-наң секрет орлық өнімі. Бұл антиденелер негізінен шырышты қабықтардың үстінде ғана орналосады. Олардың қан сарысуында болуы жоққа тән. Секреторлық IgA-наң өнімін белсендіру үшін өзіне тән, басқа жолмен иммунизация (басқа до замен) жүргізу керек. Қалыпты жағдайда парентеральды жолмен антиген кіргізгенде, қан сарысуында IgG және IgМ көбейеді, ал секрет орлық IgA – көбеймейді. IgA – комплемент жүйесін белсендірмейді, сондықтан шырышты қабықтың қорғанасы қабынусыз немсе шамбалы қабынумен жүреді. Шырышты қабықтардың жалпы көлемі 400 кв.м-ден көп, ал тері – 1,8 кв.м. Шырышты қабықтың иммундық жүйесін шартты көмектесуші және әсерленгіш деп екіге бөлуге болады. Көмектесуші (индукциялық) участке де антигенді танап, ұсыну жүреді және лимфоидты жасушалардың популяциясы шамбалы демиды. Әсерленуші (эффекторлы) участке де секрет орлық IgA (SIgA) көбейеді, әсерленуші Т – лимфоцит тер шоғырланап шырышты қабықты жасушалық жолмен қорғайды. Секреторлық IgA (SIgA) сарысу IgA-мен салыстырғпанда вирустарды, бактериальдық токсиндерді, ферментерді, бактериялар агглютинация сын өте нәтижелі бейтараптайды. SІgA протеолиздік ферментер бар отрада да белсенділік білдіреді. SіgA – антиденелер шырышты қабықтағы микробтардың (вирус, бактериялар) адгезия сына кедергі жасайды. Бұл қорғанас арнайы емс. Сөйтіп, секрет орлық IgA ішек ішіндегі анти гендерді байланастырып, эпителиальдық тосқаумен оларды организме өткізбейді.

Ащы ішекте лимфатикалық фолликулалар жиынтығы (пейер табақшасы) бар. Ондағы лимфоцит тердің көбі В-лимфоцит тер, ал Т- хелперлер мен Т-супрессорлар шамбалы. Арнайы эпителиалды жасушалар антигенді ішек ішінен ұстап, жұтып фолликула ішіне әкеледі. Иммундық жауап жүргенде үстінде IgМ – бар В лимфоцит тер IgA-на синтездеуге көшеді. Аппендикс те, бадамша бездеріндегі фолликула лордағы В-лимфоцит тер де IgA–на шығарады. Тонзиллоэктомиядан кейін секрет орлық IgA–наң деңгейі төмендейді. Ішек ішінде ұсталған анти гендерді танағаннан кейін иммундық реакция мезентериалық лимфа түйіндерінде жүреді.

Бронхтар және бронхиоламен бірге ассоцацияланған лимфоидты тіндер Бронхтар және бронхиоламен бірге ассоцацияланған лимфоидты тіндер (BALT Bronchus–Associated Lymphoid Tissue). Бұл лимфоидты тіннің маңызды құрылымы – В және Т- лимфоцит терінен құралған лимфоидты фолликулалар болып табылады. Лимфоциттердің лимфоидты фолликула лорда жиналуын – герминальды орталық деп атаймыз. BALT-қа лимфоцит тердің келуі парафолликулярлы аймақта орналасқан жоғары эндотелиальды венулалар арқылы жүзеге осады. Фолликулалар - лимфоцит терден құралған лимфа тамырларымен қоршалған.

Ағзона қорғау жүйесінің көптүрлілігі адамдардың әртүрлі инфекциялық агент тердің әсеріне төзімділігін қамтамасыз етеді.Қорғағыш механизм дер микроорганизмдердің әртүрлі анти гендеріне қарсы бағытталуы мүмкін. Сондықтан жергілікті иммунитеттің қалыптасуына және сақталып тұруына адамдардың өздерінің де қосатын үлестері зорь.Өкінішке орай, әртүрлі жағымсыз әрекеттер (жағымсыз әдеттер, сапасыз тамақтану, стресс тер, медикаментоздық ем), сонамен қатар қоршаған ортанаң кері әсері біздің денсаулығымыздың әртүрлі бұзылыстарына, сонаң ішінде онаң қорғағыш қызметтерінің әлсіреуіне алып келеді.

Пайдалан ғ ан ә дебиеттер Иммунная система человека Сапин М.Р Клиническая иммунология ВОЗ.1973 г. Оценка местного иммунитета слизистых оболочек дыхательного тракта в диагностике докозологических состоящий. Иванов