МШӨӨТ-401 тобының студенті: Аубакирова М.А. Ғылыми жсетькшім: Бексеитов Т.К.

Жаңа қала ЖШС ШҚ-да симментал тұқымының төлдерін өсіру технологиясы

Зерттеу мақсаты мен міндеттері: Осы жұмыстын мақсаты симментал тұқымының төлдерінің өсуі мен дамуын зерттеу болып табылады. Соған байланысты, осы жұмысты жазу барысында келесі міндеттер алға қойылды: - төлдердің өсу мен даму ерекшеліктерін зерттеу; - төлдің абсолюттік, орташа тәуліктік және салыстырмалы өсімінің көрсеткіштерін анықтау; - экстерьерлік ерекшеліктерін бағалау және жас төл денесінің индекстерін есептеу; - «Жаңа қала» ШҚ ЖШС-де жас төлді өсірудің экономикалық тиімділігін анықтау.

Зерттеудің мақсаты «Жана қала» ЖШС ШҚ-ғы симментал тұқымының төлдерін өсіру технологиясын зерттеу. Зерттеу нысандары (объектілері) Симментал тұқымының бұқашықтары (n=20)Симментал тұқымының тайыншалары Тір салмағының динамикасы (қозғалысы) Экстерьерлік-конституциялық ерекшеліктері Жүргізілген зерттеулерді экономикалық негіздеу Абсолюттік өсім Орташа тәуліктік Салыстырмалы өсім Бұқашықтар мен тайыншалардың өлшемдері Бұқашықтар мен тайыншалардың индекстері және дене бітімдері

КөрсеткіштерБұқашықтар Тайыншалар Табиғи сүт Майсызданған сүт Табиғи сүтті алмастырушы (ТСА) (құрғақ) Әртүрлі шөптен алынған пішен Жүгері сүрлемі Жасыл шөптер Құрама азықтар Ас тұзы Трикальцийфосфат Азықтағы бар затрат: азық бірлігі, кг Зат алмасу энергиясы, МДж құрғақ зат, кг (қорытылатын) сіңімді протеин, г 1 азықтық бірлігіндегі қорытылатын протеин., г 340,0 500,0 4,5 1245,5 3296,6 2316,4 1755,0 14,5 8,7 3668, ,0 3961,5 365,6 99,6 340,0 500,0 4,5 1046,8 3118,6 2033,2 1755,4 14,5 8,7 3488, ,8 3584,3 345,2 99,0 1 кг құрғақ заттағы алмасатын энергияның құрамы, МДж 9,959,92 18 ай жастағы малдардың азықты және қоректік затратды пайдалануы (1 бас малға арналған), кг.

Жасы, ай Симментал тұқымының бұқашықтары Симментал тұқымының тайыншалары Туған кезде 31,9 0,3230,4 0, ,2 1,8792,4 1, ,4 2,77161,3 2, ,2 4,37302,7 3, ,0 5,32370,7 5, ,4 6,61438,8 5,93 Тәжірибе жүргізіліп жатқан төлдердің ужасы өскен сайын тірі салмағының өзгеруі, кг, (n-20)

Жасы, ай Симментал тұқымының бұқашықтары Стандарт Симментал тұқымының тайыншалары Стандарт 6 180,4 2, ,3 2, ,2 4, ,7 3, ,0 5, ,7 5, ,4 6, ,8 5,93380 Төлдің тірі салмағын тұқымның стандарты бойынша салыстыру,кг (n-20)

Жас ерекшелік кезеңдері Симментал тұқымының бұқашықтары Симментал тұқымының тайыншалары 0-3 ай 72, ай 76,268, ай 141,8141, ай 73, ай 75,468, ай 439,5408,4 Төлдің абсолюттік өсімінің көрсеткіштері, кг (n-20)

Жас ерекшелік кезеңдері Симментал тұқымының бұқашықтары Симментал тұқымының тайыншалары 0-3 ай ,8 3-6 ай , ай 787,7785, ай , ай , ай ,2 Төлдің орташа күндік өсімінің көрсеткіштері, г (n-20)

Жас ерекшелік кезеңдері Симментал тұқымының бұқашықтары Симментал тұқымының тайыншалары 0-3 ай 226,6203,9 3-6 ай 73,174, ай 78,687, ай 22,922, ай 1918, ай 1377,71343,4 Бұқашықтардың салыстырмалы өсімдерінің көрсеткіштері, (n-20) %

Жаңа туған бұзаулар жеке торларда (клетка лорда)

Екі айлық жастағы бұзау

Өлшемдер Симментал тұқымының бұқашықтары Симментал тұқымының тайыншалары 12 ай жас Шоқтығының биіктігі 116,7 0,4115,4 0,5 Құйымшақ биіктігі 121,9 0,4117,7 0,6 Кеуде тереңдігі 53,2 0,352,4 0,3 Кеуденің ені 38,7 0,337,4 0,2 Мықынның ені 37,7 0,336,1 0,2 Бөксенің жарты орамы 97,3 0,993,4 0,3 Тұрқының қиғаш ұзындығы 133,2 0,4128,1 0,5 Кеуде орамы 155,5 0,3154,4 0,5 Сирақ орамы 19,0 0,218,2 0,1 18 ай жас Шоқтығының биіктігі 125,4 0,9124,9 1,0 Құйымшақ биіктігі 130,3 0,6127,6 0,9 Кеуде тереңдігі 62,5 0,360,7 0,4 Кеуденің ені 45,0 0,442,8 0,5 Мықынның ені 44,8 0,342,6 0,5 Бөксенің жарты орамы 106,4 0,8104,2 0,6 Тұрқының қиғаш ұзындығы 141,8 0,7136,5 0,6 Кеуде орамы 178,1 0,4174,5 0,3 Сирақ орамы 22,1 0,120,4 0,1 12 және 18 ай жастағы төлдердің сызықтық өлшемдері., (n-10)

Өлшемдер Симментал тұқымының бұқашықтары Симментал тұқымының тайыншалары 12 ай жас Ұзын сирақтылық54,455,1 Созылыңқылық114,1111 Кеуде 72,771,3 Жамбас-куеде 102,6103,6 Мығымдылық116,7120,5 Артық өсу 104,4101,9 Сүйектілік 16,315,7 Сомдылық133,3133,7 Еттілік 83,480,9 18 ай жас Ұзын сирақтылық50,251,4 Созылыңқылық113,1109,2 Кеуде 7270,5 Жамбас-куеде 100,5100,4 Мығымдылық125,6127,8 Артық өсу 103,9102,1 Сүйектілік 17,616,3 Сомдылық142139,7 Еттілік 84,883,4 Төлдің дене бітім индексі, (n-20) %

6-ай жастағы тайыншалар

Симментал тұқымының 8-ай ужасындағы тайыншалары

Көрсеткіштер «Жаңа қала» ЖШС ШҚ-ғы симментал тұқымдары «Қуаныш» ШҚ-ғы симментал тұқымдары 18 ай жастағы бұқашықтың тірі салмағы, кг 471,4438,8 1 кг. тірі салмақ-тың сатылу бағасы, тк 900 Бір бас малды сатқаннан түсетін түсім (түсетін ақша), тк «Жаңа қала» ЖШС-нің ШҚ-да бұқашықтарды өсірудің экономикалық тиімділігі

Қорытынды Жүргізілген зерттеулер негізінде және алынған мәліметтерді жалпылап төмендегідей қорытынды берегу болады: Шаруашылықта төлдерді өсірудің барлық кезеңдерінде азықтандыру мен бағып-күтілудің қолайлы, жақсы жағдайлары жасалған. Туғаннан 10 күндік жасқа дейін бұзаулар профилакториядағы жеке торларда болады, 10 – күннен екі ай ужасына дейін бұзау қораның торларында 10 бастан 4 айға дейін тұрады, осыдан кейін 6 ай ужасына дейін осы бұзау қорадағы торларда 25 бастан ұсталынады, 6 ай ужасынан кейін ортақ қораларға жіберіліп бөлек топтарға бөлінеді (тайыншалар және бұқашықтар), яғни жас жыныстық топтарға. Зерттеуледің көрсеткені, ол барлық тәжірибе жасалу аралығында бұқашықтың тірі салмағының өзгеру динамикасы, доллардың әртүрлі жасерекшелік кезеңіндегі абсолюттік, орташа тәуліктік және салыстырмалы өсімдері тайыншаның көрсеткіштерінен асып түскендігі балды. Біздің алған мәліметтерде бұқашықтың қарқынды өсуі мен дамуы тайыншаның дамуынан айтарлықтай асып түсті. Симментал тұқымының бұқашықтары мен тайыншалары тірі салмағы бойынша тұқымның стандарты на насып түсті, бұл шаруашылықта төлдің өсірілуіне көп көңіл бөлінеді денег сөз.

1. Жүргізілген зерттеулер нәтижесінде ірі қара малының симментал тұқымын жетілдірілуде пайдаланылуы мүмкін. Табындағы симментал тұқымы тайыншаларын көбейтуді жеделдету мақсатында, мақсатты түрде долларды 360,0–380,0 кг тірі салмақта 18 ай ужасында ұрықтандыру және өсіру керек, бірақ доллар 15 айында осындай салмаққа жетуі мүмкін бұл жағдайда да ұрықтандыра берегу болады. 2. Сүт өнімділігі бойынша симментал тұқымды төлдердің генетикалық потенциалы іске асыруды жоғарылату мақсатында орташа тәуліктік өсім 6 айға дейін 600–800 г, 6–9 айда – 750–850 г, 9–12 айда –700–850 г, 12–15 айда – 700–800 г, 16 айда және одна да жоғары – 650–750 г қамтамасыз сеть алтын тұқымдық тайыншаларды интенсивті өсіруді ұсынамыз. 3. Ремонтты төлді өсіру интенсивтілігін арттыру үшін даярлаған балансталған жом рациондарын, құрама жомдерді және ұрықтандыру ужасындағы тайыншалар мен бұқашықтар үшін минералды дәрумендік қоспаларды беруді ұсынамыз. Ө ндіріске ұ сыны стар