Орындаған: Серік Фараби

Қ орша ғ ан орта- организмдерді қ оршайтын ж ә не оларды ң құ рылысы мен қ ызметіне тікелей немесе жанама ә сер ететін факторлар. Қ орша ғ ан орта т ү сінігін экология ғ а биолог Я.Юкскюл енгізді.

Таби ғ и орта Жер бетіндегі адамдарды ң байланыссыз пайда бол ғ ан ж ә не б ұ рын ғ ы ұ рпа қ тан қ ал ғ ан орта Техногенді орта Адамны ң к ө мегімен т ү зілген орта

Тірі организм денесі Топыра қ Жер-ауа Су

Гидрабионттар- барлы қ суды ң т ү рінде ө мір с ү ре алатындар

Бентос су т ү бінде, қ оз ғ алмайтын немесе баяу қ оз ғ алады Нектон еркін ж ү зе алатын, дене м ү шелері қ алыптас қ ан ірі су организмдері Планктон ұ са қ су организмдері; суды тазартады Фитопланктон (балдырлар, талшы қ тар) Зоопланктон- жануар текті(молюска, ұ са қ шаяндар)

Құ рлы қ тар мекендеушілер 2/3 б ө лігі белсенді ж ә не енжар ұ шуды ме ң геген. Оларды ң к ө пшілігі буна қ денелілер ж ә не құ стар. Жер ү сті организмдер тіршілігіндегі ма ң ызды роль ат қ аратын экологиялы қ факторлар ғ а суды ң м ө лшері, ауа құ рамы, к ү шті жел, бедер жатады. М ұ нда е ң ма ң ыздысы – ыл ғ алдылы қ пен климат.

Қ арсыласу Орын ауыстыру Ба ғ ыну

Топыра ққ а байланысты факторлар – эдафикалы қ факторлар(РН, ыл ғ алдылы қ, механикалы қ құ рамы, т ұ здылы ғ ы).

Геобионттар Топыра қ ты т ұ ра қ ы мекендеушілер; Барлы қ тіршілік кез ң дері топыра қ ішінде ө теді Геофилдер Даму кезе ң деріні ң тек бір б ө лігін топыра қ ішінде ө ткізетін жануарлар Геоксендер Топыра қ ты жасырыну не ты ғ ылу ү шін пайдаланатын жануарлар

Микробиота Қ оректік тізбекті ң негізі звеносын құ райтын топыра қ микроорганизмдері Мезобиота Топыра қ ішіндегі ұ са қ қ оз ғ ал ғ ыш жануарлар Микробиота Ірі қ оз ғ ал ғ ыш буна қ денелілер

Ацидофильді организмдер топыра қ қ ыш қ ылды ғ ы рН жетіден т ө мен жерде ө мір с ү реді Нейтрофильді организмдер рН жетіге те ң топыра қ та ө мір с ү реді Базофильді организмдер рН жетіден о ң т ө ртке дейінгі сілтілі топыра қ та ө мір с ү реді

Эктопаразиттер - иесіні ң денесіні ң сырт қ ы бетінде тіршілік ететін паразиттер Эндопаразиттер - иесіні ң денесіні ң ішінде тіршілік етеін паразиттер

Кездейсо қ ену- ірі жануарлар корегімен бірге ұ са қ оргаизмдерді ж ұ туы м ү мкін Жырт қ ышты қ - жырт қ ыш жемтігін бірден жоя алмайтын жа ғ дайда оны ң денесіні ң с ө лдерімен немесе ұ лпаларымен ү немі қ оректенеді П ә тершілік – ұ са қ организм иесіні ң денесіне ө тіп, қ оректену ү шін иесіні ң қ орегімен ж ә не шырынымен қ оректенеді