Moliya 14-15. Marketing tizimi – bu qoyilgan maqsadlarga erishish va maqsadli bozor talabini qondirish uchun marketing qismlarining aniq birikuvidir.

Презентация:



Advertisements
Похожие презентации
Moliya Menejment kursi bozor munosabatlarining qonunlarini organuvchi muhim fanlardan biri hisoblanadi. Menejment va Menejer sozlari hozirgi davrda.
Advertisements

Moliya Marketing tizimi – bu qoyilgan maqsadlarga erishish va maqsadli bozor talabini qondirish uchun marketing qismlarining aniq birikuvidir.
Транксрипт:

Moliya 14-15

Marketing tizimi – bu qoyilgan maqsadlarga erishish va maqsadli bozor talabini qondirish uchun marketing qismlarining aniq birikuvidir. Tarkib ozida tortta asosiy qism – mahsulot yoki xizmat, narx, taqsimot va siljitishlarni birlashtiradi. Tovar va xizmatlarni olganda bozorga nima tavsiya yetilishi sifat darajasi, sotish hajmi, kompaniyaning innovatsion darajasi, ulchovning holati, alohida shartlar tadqiqotlarning hajmi va muddatlari mavjud mahsulotni sotishni toxtatish paytini aniqlab olish kerak. Marketing tizimi ijtimoiy-iqtisodiy elementlar, subektlar yigindisidan iboratdir. Marketing tizimi oz tarkibiga turli elementlarni qamrab oladi: taminotchilar; raqobatchilar; vositachilar; istemolchilar (bozor); firma (kompaniya). Marketing tizimini shakllantirish va amal qilishi aniq urab torgan muhit tasirida olib boriladi. Bu muhitga ijtimoiy-iqtisodiy, siyosiy, madaniy, demografik va ekologik omillar kiradi. Taminotchilar – alohida olingan tashkilot, uyushma, shaxslar yigindisidan tarkib topib, firmani moddiy, moliyaviy va mahsulot resurslari bilan taminlaydi. Raqobatchilar – istak boyicha, safdosh tovar boyicha, tovar turi boyicha, tovar markasi boyicha turkumlanadi. Marketing boyicha vositachilar – tashkilot uchun uning tovarlarini mijozlarga yetkazish, sotish, aloqa ornatish boyicha yordam korsatuvchilardir. Vositachilar – savdo, logistik, marketing va moliyaviy vositachilarga bolinadi. Savdo vositachilari – ulgurji va chakana savdogarlardir. Logistika vositachilari – ombor tizimi xizmatlarida tovar va oqim holatlarini transportirovka qilish bilan shugullanish. Moliyaviy vositachilar – bank, kredit, sugurta va boshqa moliyaviy xizmatlarni amalga oshiradi. Istemolchilar – firmalar, alohida fizik shaxslar yoki ularni potensial guruhi bolib, ular bozorda mavjud bolgan tovar va xizmatlarni olishga tayyor. Istemolchi – bozor kiroli, marketing vazifasi doimo istemolchini xulq-atvorini organish, uni ehtiyojini firma mahsulotiga bolgan munosabatini organish, tahlil qilishdan iborat. Firma, marketing va bozor munosabatlari bir-biriga ozaro tasir otkazib, dialektik bogliqlikda harakatlanib boradi. Firma yangi texnologik jarayonlarni egallashga, yangi mahsulotlar ishlab chiqarishga faqat bozordagi munosabatlar sabab boladi.

Marketingning asosiy modellari turlari (qollanilish sohasi boyicha) Marketing tarkibini ishlab chiqishda bosh masala uning bir butunligi, maqsadga erishishda muvaffaqiyatni taminlovchi barcha omillarning ozaro aloqasidir. Marketing iqtisodiy kategoriya sifatida goyasi serqirradir. Uning tarkibi yoki faoliyat sohalarida quyidagicha: – ishlab chiqarish vositalari marketingi; – istemol tovarlari marketingi, – xizmat korsatish marketingi, singari turlarini korsatish mumkin. Buning har birining faoliyatida umumiy tamoyillar va vazifalar saqlanib qoladi, ammo bu yonalishlarning har biri oziga xos tomonlari bilan ajralib turadi. Ishlab chiqarish vositalari marketingi birinchi navbatda ishlab chiqarish talablarini hisobga olishga asoslanadi. Shu sababli maqsadga muvofiqlik maqbullik katiy uygunlik eng birinchi orinda turadi. Istemol tovarlari marketingi xilma xil talab va didga ega bolgan istemolchilarning keng doiralari bilan bogliq. Bu sohada istemolchi fel atvorining tub mohiyatini organishga katta etibor beriladi. Xususan istemolchilarni guruhlash, reklama, mahsulot sotishni uyushtirish, bularning barchasi istemol tovarlari bozorida marketing faoliyatining asosiy masalalari hisoblanadi. Masalan, dokonlarda oz-oziga xizmat korsatish tamoyillari istemol tovarlari marketingi samarasi. Istemol tovarlari xizmati marketingi ishlab chiqaruvchi bilan istemol ortasida bevosita aloqaning mavjudligi bilan ajralib turadi. Xizmatlarning kopchilik qismi kompleks xarakterga ega. Masalan, mehmonxonalar, jamoat ovqat joylari, yekskursion xizmat, yedgorlik mollari sotish va xaqozolar paydo bolishi yalpi turistik mahsulot tushunchasi bilan bevosita bogliqdir. Shu sababli korsatish sohasida marketing juda katta yonalishga ega.

Marketingning asosiy modellari turlari (qollanilish sohasi boyicha) Marketing tarkibini ishlab chiqishda bosh masala uning bir butunligi, maqsadga erishishda muvaffaqiyatni taminlovchi barcha omillarning ozaro aloqasidir. Marketing iqtisodiy kategoriya sifatida goyasi serqirradir. Uning tarkibi yoki faoliyat sohalarida quyidagicha: – ishlab chiqarish vositalari marketingi; – istemol tovarlari marketingi, – xizmat korsatish marketingi, singari turlarini korsatish mumkin. Buning har birining faoliyatida umumiy tamoyillar va vazifalar saqlanib qoladi, ammo bu yonalishlarning har biri oziga xos tomonlari bilan ajralib turadi. Ishlab chiqarish vositalari marketingi birinchi navbatda ishlab chiqarish talablarini hisobga olishga asoslanadi. Shu sababli maqsadga muvofiqlik maqbullik katiy uygunlik eng birinchi orinda turadi. Istemol tovarlari marketingi xilma xil talab va didga ega bolgan istemolchilarning keng doiralari bilan bogliq. Bu sohada istemolchi fel atvorining tub mohiyatini organishga katta etibor beriladi. Xususan istemolchilarni guruhlash, reklama, mahsulot sotishni uyushtirish, bularning barchasi istemol tovarlari bozorida marketing faoliyatining asosiy masalalari hisoblanadi. Masalan, dokonlarda oz-oziga xizmat korsatish tamoyillari istemol tovarlari marketingi samarasi. Istemol tovarlari xizmati marketingi ishlab chiqaruvchi bilan istemol ortasida bevosita aloqaning mavjudligi bilan ajralib turadi. Xizmatlarning kopchilik qismi kompleks xarakterga ega. Masalan, mehmonxonalar, jamoat ovqat joylari, yekskursion xizmat, yedgorlik mollari sotish va xaqozolar paydo bolishi yalpi turistik mahsulot tushunchasi bilan bevosita bogliqdir. Shu sababli korsatish sohasida marketing juda katta yonalishga ega.

Marketingning tarkibiy tuzilishi haqida fikr yuritilganda uning tarkibida mikromarketing, mikromarketing turlari mavjudligini alohida takidlash zarur.5555 Bu tushunchalarni fanga birinchi marta F.Kotler 1972 yilda kiritdi va ularni xojalik faoliyati bilan shugullanadigan tashkilotlar bilan bir qatorda foyda olish bilan bogliq bolmagan madaniyat, ijtimoiy, siyosiy va shunga oxshash tashkilotlarga nisbatan ham qolladi. Mikromarketing – korxonaning ishlab chiqarishni shakllantirish, tovarlar va xizmatlarning tayyorlovchidan istemolchi yoki foydalanuvchiga borish oqimini boshqarish bilan bogliq bolgan faoliyatdir. Uning asosiy vazifasi talabni qondirish va ayni paytda korxona oldiga qoygan maqsadlarga erishishdir. Boshqacha aytganda bu ijtimoiy iqtisodiy jarayon bolib, mahsulot yoki xizmatlarga bolajak talab tarkibini organish, shuningdek bu talabni, taklifni shakllantirish istemolchiga axborot berish yollari bilan qondirish maqsadini kozlaydi. Shunday qilib, mikromarketing korxona darajasidagi bozor faoliyatidan iboratdir.